Alþýðublaðið - 29.10.1937, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIS
FÖSTUDAGINN 29. OKT. 193?.
HEYRT OG SEÐ

EFTIRFARANDI RÍMA um
Sigurð Einarsson er úr gam-
gnJeiknum „Útvarp á bæmim“,
og er það þriðja kvæðið, "sem
Alþýðublaðið birtir úr leikritirai.
Þótt sjaldan bindi ég bjaoda von
biskup við né presta,
eg held Sigurð Einarsson
afreksdneng hinn mesta.
Hann er jafnan hararamimur
og harður á meiningunni
á ierr og hnykki ólinur
og leinarður í munni.
Hann hefir oft á Alþihgi
átt í grimmum snerrum,
beitt þar hjör með harðfylgi
og hörðum, hvellum errum.
Þótt koisninganna klúðri frá
komi hann sár og hljóöur,
sverðinu einart seggur brá,
sveittur og vígamóður.
Eitt sinn fór í Austurvieg
og átti þar í stríði,
ferð hans öll var frækileg,
fliest hann vann með prýði.
Ætlaði speki æðstu að ná
til íslands heim að færa,
heldur ‘ann til Hafnar þá
og hugðist margt að læra.
Hann hjá Dönmn iengi lá
og lærði þar til muna,
kaffi drakk hann kóngi hjá,
kyssti drottninguna.
Erindi í útvarp hélt,
öll var Höfn á þönum,
þvi aldrei hafði err svo hvelt
áður heyrst hjá Dönum.
Þeirri ég af alhug ainn
ófeiminni kempu,
en ieitt mér þætti að líta hann
í langri og síðri hempu.
Betur myndi brynja stinn
beraerkinum hæfa.
Sagt verður ei um Sigurð minn,
að sé hann nokkur skræfa.
*
Ungu hjónin höfðu eignast
dóttur. Dag nokkurn ganga þau
saman inn í bamavagr.abúð, til
þess að líta á ðkutæki handa
þeirri litlu. Þegar þau eru búin að
stooða harnavagnana, finma þau
vagn, sem þeim lizt á, og kaupa
hann. Því næst láta þau telpu-
komið í vagninn og aka út á
götuna. Að visu tóku þau eftir
því, að menn, sem mættu þeim,
snéru sér við og kýmdu í laumi,
en þeim fannst það ekki niema
eðlilegt. Það var ekki fyr ien þau
komu heim, að þau tóku efíir
þvi, sem valdið hafði brosunum.
Framan á vagninum stóð skýrum
stöfum: Eigin framleiðsla.
*
í kveldboði einu hafði ungfrú
Hansen hitt lækni, sem henini
geðjaðist mjög vel að. Tveim dög
um seinna ier ungfrú Hansen að
skemta sér á göngu og mætir þá
lækninum: — Það var gott að ég
hitti yður, kæri læknir. Síðan ég
sá yður síðast, hefi ég alltaf haft
þrautir í takinu. Getið þér sagt
mér, hvaö það er?
—■ Það get ég áreiðanlega
sagt yður, kæra ungfrú, ef þér
bara viljið gera svo vel og klæða
yður úr, svo að ég geti skoðað
yður.
*
Þetta bar við hjá firnm einu
íAberdeen. Framkvæmdastjórinn,
sem var ósvikinn Skoti, kallaði
til sín skrifstofustjórann og
sagði:
— Ég hefi verið harðánægð-
ur með starf yðar síðastliðið ár.
Til þess að sýna yður þakklæti
mitt og til þess að gefa öðirum
gott eftirdæmi um að vinna vel,
og trúJega, ætla ég að gefa yður
hér með ávísun á 30 pund.
Skrifstofustjórinn fór að stama
fram þakkaryrðum mjög hrærð-
ur, — en þá greip framkvæmda-
stjórinn fram í:
— Og ef þér vinnið verk yðar
jafntrú'.ega næsta ár, þá getur
vel verið, að ég skrifi undir á-
vísunina.
Afmælisorö.
Oddur SiguTgeirsson er 58 ára
29. okt. Honum segist svo frá:
„Ég er fæddur i Pálshúsum við
Reykjavík 29. okt. 1879; fór vist
ekki meira en vel um mig í
æsku; fékk mislingana 1882 og
minkaði þá heym mín, og svo
datt ég í sjóinn það ár og var
nær dauður. Þegar ég hafði vöxt
til, fór ég á skútu, og var ill
æfi unglinganna í þá daga, enda
versnaði heilsa mín með' aldrin-
um, þar til ég ^var lagður á
Landakot og skorinn þar, og var
það gert þrisvar sinnum. Eftir
þessar hörmungar leið mér illa
á sál og líkama, svo við sturLun
lá; var ég þá settur á Klepp til
Þórðar; leið mér þar sæmilega;
en Þórður sagði, að ég væri ekki
daut vitlaus, og lét mig lauisan.
Skömmu síðar tók Helgi mig;
hjá honum leið mér illa, og
neyddist hann til að sleppa mér;
Magnús V. Jóhannesson gekk í
það, að frelsa mig þaðan. Um
leið og ég var settur á Klepp,
var ég sviftur kosningaréttinum,
og hefi ég ekki fengið hann síð-
an.“ — Þannig segist Oddi frá,
og er óhætt að bæta því við, að
nú, þegar fátækrastyrkþegar hafa
öðlast þann sjálfsagða rétt, kosn-
ingaréttinn, virðist engin ástæða
til að halda þeim rétti fyrir Oddi
Og hvað vit snertir, eru áreiðan-
lega tugir — jafnvel hundruð —
manna, sem minna vit hafa á að
nota rétt kosningaréttinn en Odd-
ur; — hann mundi ekki éta blý-
antinn; — hann fylgist vel með
því, sem gerist og ekki sizt á
stjómmálasviðinu, og ef allir fá-
tæklingar í Rvik skildu eins vel
og Oddur stéttabáráttu verka-
lýðsins, þá væri íhaldið í ír.inni-
hluta hér. — Ég óska Oddi til
hamingju með afmæiisdaginn og
þar með, að hann fái kosninga-
réttinn á þessu ári. — Kunoiingi.
Verzlunarfulltrúi Rúss’ands
í Oslo hefir samþykt tilboð
síldaiútflytjenda í Vestur-Noregi
um 8500 tn. af stórsild á 15 kr.
tunnuna. Frekari kaup eru ráð-
gerð. (NRP.—FB.)
NSurida kappskák
þeirra Aijischin og Euwe um
heimsmeistaratign í skák andaði
þannig, að jafntefli varð. (FÚ.)
Hnmei
Dartmoor blðnr.
hvers annars. Afsakíð, að ég hefi
eytt tíma yðar að óþörfu.
— Eruð þér sannfærðar um,
ungfrú Crosby, að þér hafið sagt
mér allan sannleikann.
Auðvitað, sagði unga stúlk-
an og virtist móðguð. Álítið pér
að ég hafi ekið alla þessa leið
til þess að segja yður skröksög-
ur. Og álítið þér, að ég hefði
komið, ef ég hefði ekki þurft á
hjálp að halda.
— Það skeður svo margt í
heimmum og ég hefi aldrei get-
að lesið hugsanir kvenna. Hvers
vægna eruð þér svona óttaslegn-
ar, aðeins vegna þess, að faðir
yðar hefir verið fjarverandi í fá-
eina kiukkutíma? Hvað óttist þér
að hafi komið fyrir hamai? Og
hversvegna haldið þér endilega,
að eitthvað hafi hlotið að koma
fyrir hann?
— Vegna þess, að ég get ekki
hugsað mér neitt það, sem héldi
honum sjálfráðum svona lengi í
burtu frá haimili sinu, án þess
að hann léti vita, hvar hann væri
niður kominn.
— Hverjir eru honum va-nda-
bundnir aðrir en þér?
— Enginn, að því er ég bezt
veit.
— Er móðir yðar dáin?
— Hún dó, þegar ég fæddist,
svo að auðvitað man ég ekkert
eftir henni.
— Hafið þér nokkru sinni ver-
íð i húsi föður yðar í New For
est?
— f New Forest! Hanm á ekk-
ert hús þar.
— Þá er það misskiiningur hjá
mér, ungfrú Crosby. Gætuð þér
hugsað yður, að faðir yðar
dveldi um þessar mundir hjá ein-
hverjum af þeim föngum, sern
hanin hefir tekið undir sinn vernd
arvæng?
— Það get ég hreint ekki skil-
ið. Hann ætlaði að vera í London
í kvöld, því að hann átti að
stjórna fundi þar í Queens Hall.
Það væri ekki líkt honum að
láta sig vanta. Ég veit, hvað
hann hefir brennandi áhuga á því
að endurbæta hegningariögin.
— Hvernig vitíð þér, að hann
er þar ekki núna?
' — Ég er viss um, að hann pr
þar ekki.
— Hvernig getíð þét veríð>
vissar um það, fyrst þér hafið
ekki hugmynd um, hvert hann
fór eða hvar haun er?
Hún dreypti aftur á glasi sínu
og laut þvi næst fram yfir borð-
í ð í trúnaði:
— Ég skal segja yður ýmislegt,
sem ég hefi ekki sagt yður enn-
þá, sagði hún.
FJÓRTÁNDÍ KAFL1.
UNGFRÚ CROSBY LEYSlR FRÁ
SKJÓÐUNNI.
— Það eru ýmsar upplýsingax,
sem ég hefi ekki ennþá látið
yður í té, sagði hún. En nú sé
ég, að það er nauðsynlegt að
segja yður frá því líka. Ég hefði
átt að vita, að ekki þýddi að
leyna yður neinu.
Mick sat steinþegjandi og beið
þess í eftirvæntingu, hverju hún
fyndi nú upp á næst,
— Það eru flieiri en ein ástæða
tíl þiess, að ég er sannfærð urn, að
eitthvað hefir komið fyrir föður
minn. Nú skal ég skýra málið fyr-
ir yður.
Hann minntisí oft á vi’ðslufra-
mál sín við mig. Ég held, að ég
sé eina manneskjan, sem hann
trúir fyrir leinkamálum sínum. Og
hann lætur margt til sín taka.
Að þessu leyti var Mick hemri
fullkomlega sammála.
— Hann skýrði mér frá því,
í gær, að fyrir sér lægju núna 2
merk mál, sem krefðust úrlausn-
ar í þessari viku. Klukkan 11 í
dag ætlaði hann að hitta einhvsm
herra Clews og þá átti að ráða
öðm þessara mála- til lykta. Ég
hefi talað við herra Clews og fað-
6 F ímanm
Stðrín simr
, i
I í'i
Reykjavík 1937.
ísafoldarprentsmiðja hí-
Þesisa kvæðabók mun miarga
ljóðavini fýsa að eiga. Hún er
sérlega fallega útgefln, aíeins
prentuð af henni 530 tölusett iein-
tök, og með mörgum kvæðunum
fylgir pennateikning eftir höfund-
inn. Þó er þetta ekki höfuðgiidi
bókarinnar. Aðall bennax er efn*
ið sjálft. — Kvæðin taka manm
föstum tökura við lesturinn og
skilja eftir varanlsg áhrif og
löngun til að lesa þau afiur laét-
ur fljótt á sér bæra. Þannig vsrka
ekki nema góðar kvæðabækur.
Engan langar að lesa oft það,
sem honum finnst lélegt eða
þreytandi.
Strax í fyrstu ljóðlínu fyrsta
kvæðisins í bókimni gefur skáid-
ið til kynna, hvert halda skuli
með lesandann: !
Nú skal leggja Leið til dala,
því að efni flestra kvæðanna er
tekið úr sveitinni. Það er auð-
sæilega hugðarmál höfundarins
að draga þaðan fram myndir ým-
iskonar, þ-egar hann gefur sér
tíma til að yrkja. Þetta feemur
þtrax í !,jéis í fyrirsögnum margra
fegurstu kvæðanna:' I afdölum,
Drukkinn bóndi úr Skyttudal,
Vorljóð bóndans, Gamalt bónda-
ljóð, Eftir dáinn bónda, Sveita-
stúlka.
Einhver hulin dulmögn draga
— dals og fjalls úr borgarglaum.
Smnargrænar sveitir bíða,
svo ég flýti mér af stað.
Sumir kvarta sáran undaln
sveitakörlunum.
Ekki kvíði ég æfi minni
uppi í fjöllunum.
í kvæðinu um Sigurö í Pró, >eru
þessi erindi:
Á því koti bjó hann
alla sína tíð.
Um sult og sfeort er saga hans
og sífelt basl og stríð.
Auðnan stundum úthverfunini
að þeim bónda snýr,
sem alla sina æfi frammi í
afdölum býr,
En það kveöur við aunan tón í
Jónsmessunótt:
Hin bjarta nótt er full af flsygri
kynngi,
svo fáa skyldi undra, þótt ég
syngi.
Mér birtist veröld hvetsdags-
himni hærri,
hörmum öllum fjærri.
Markvisst er þietta erindi úr
Þú draumsins sonur:
Þú gékkst í æsku huidu valdi
á hönd.
Þú hugðiist vinna orðsins skógar-
lönd.
1 sigurvimu steigstu þar á strönd,
sem stjarna í heiði brosti,
Við þina komu, þögn á alla sló,
í þjóðarskógi hvildi svefnsins ró.
Ég skil þig viel. % þiekki þennia
skóg,
— hans þögn að minnsta kosti.
Ágæt mannlýsing ar í kvæðinu,
Drukk'nn bóndi úr Skyttudal, —
sern endar svona:
En mörgum fanst að sorg og
gleð'i söng hans uppi bærúi,
og seiður jökulánna byggi í
kvæðalögum hans, —
að örlög Skyttudalsins og vonir
allar væru
í visum þessa drykkfelda bónda
og kvæðamanns.
Kol - Kol
Odýrn kolln ens komln
Uppskipnii stendnr yilr*
Kolasalan s.L
Símar 459 4 og 1845*
Bifreiðastoð Steindðrs
Síml 1580

31912 2. nóvember 1937 1
25 ára afmæll
skátahreýiisgirinnar á Isfandi.
Öllum skátum nuverandi og fyrverandí, piltum og
stúlkum er hér með boðin þátttaka í kaffisamsæti
að Hótel Borg 2. nóvember, íil að minnast þess, að
þá hafa skátar starfað hér á landi í 25 ár. Hafið
skátasöngbókina með.
Aðgöngumiðar á kr. 2.00 verða seldir að Hótel Borg
(suðurdyr) mánudaginn 1. nóvember kl. 17-21.
Skátasklnna
liggur frammi að Hótel Borg (suðurdyr) 1. nóvem-
ber kl. 17—21 og 2. nóvember frá kl. 17. Þess er
vænst að allir núverandi og fyrverandi skátar, pilt-
ar og stúlkur, rid í hana gegn 25 aura lágmarks-
gjaldi.
STIÖRN .BANDALAGS ÍSLENZKRA SKÁTA.
Eitt allra fegursta kvæ’ðiö í j
bókinni hteilr Efir dáinin bónda
og er um föður skáldsins, Guð-
nund Fíímann Bjarnarson, áðuir
bónda að Hvammi í Langadal. í
því enu þessi erindi:
Þú kyntist ungur angri og íieyð
og oft ko;n sorg í bæinn þinn, —
og margoft grafar-gies'iur beið
hjá garði þínum, faðir minn.
Þótt alt sé lífsins lögum háð,
þér lengi þrekið dugði þó,
þú áttir kj'irk og karlmannsdáð
í hverri brýnu, er dauðinn sló.
Þú hafðir bóndans tröllatrú
á töfra þess, sem áfrain knýr,
og enginn breytti þraut sem þú
og þunga dags í æfintýr.
Þú áttir gnægð af gæzlca og náð
og garpsins lund í hverri þraut.
Hvert unnið starf var ósltaráð
við örbirgð þungri — á langri
braut.
Þótt slitin væri og hnýtt þín
hönd
þú horfðir djarft í sólarátt —
og yfir dalsins akurlönd —
þótt orðið væri hár þitt grátt.
Þín trú var síerk á vorsins vald,
á vaxtarkyngi og gróna jörð.
Þitt líf var aldrei undanhald,
en alt af strið við grýttan svörð.
Þú kleifst í æsfeu anðnufjöll
ir.eð efni þröng á flesta lúnd,
Við örðugleikans ögnar-tröll
þú áttir glímu marga stu-nd.
Þig skelfdu -ei striísins myrku
mögn,
um marga fóm bar líf þitt vott.
— Þó r-ofnar sjaldnast þjóðar-
þögn, ,
er þreyttur bón-di hverfur bnott.
Hafundxur þessarar kvæ’öabókar
hefir áður birt eftir sig tvö ljóða-
Söfn: Náttsólir og Úlfablóð. H-on-
um fer.fram með hverju safni,
sem hann lætur frá sér fara, sv-o
að færri en vilja munu eignast
þ-essi fáu eintök, sem gefin éru-
út af Síörin syngur.
3. H. G.
Tækifæris® og fermiog*?
argjafir.
Mikið úrval af fallegum nýtízku
kvenveskjum úr egta skinni, frá
9.50, og nýtizku gervileður. Sam-
kvæmistöskur frá 7,50. Buddur
og seðlaveSki í miklu úrvali frá
4.50. Myndarammar úr leðri, 2
myndir, 1,75. Sjálfbl-ekungar og
sett (14 karat gullpenni) frá
11,50., Ferðarakvélar frá 5,90.
.Skiifmöppur og skjalamöppur frá
fer. 7,50 o. fl. o. fl. ódýrar tæki-
færisgjafir. Hljó-ðfærahúslð.
Bankastræti 7.