Alþýðublaðið - 24.12.1937, Blaðsíða 1

(WTUDAdnW 24. DEZ. 1935.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRIi
P. R. VALDEMARSSON
AFOREIÐSLA!:
ALÞYÐUHUSINU
(InnKangnr frá KvertiHKötu>.
StMARl 4000 — 4908.
4900: Afgreiðtia, auglýslngar,
4901: Ritstjórn {innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
rf03: Vilhj.S.Vilhjálmsson(heima)
4904: F. R. Valdemarsson (heima)
4905: Alpýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALPVÐUPIENTSMIÐJAN
Ereytingaraar ð al-
þýðntrjrg glnounum.
EITT af þeim málmn, sem
þi'ngið afgreiddi, vom breyt-
iiiigax á ailþýðfuitryggingialögiuai-
um. Enda þótt þessar breytingar
breyti á engan hátt gríundva'llar-
atriðiuim laganna, enu þó marga'r
þeirra all-þýði'ngarmilkliar bæði
fyriir trygginigairniair og hina
trygðu. Alþýð'ublaðið hefiir áður
skýrt ailræikilega fná breytrngun-
tun ,svo hér skuiu aðeins rifjuð
upp nokkur atriði. Hvað sjúkra-
saimlögin snertir, verðuir fraimvieg-
is borguð læknishjálp að Mlu og
hið óvinsæls fjórðungsgjald þar
með afnumið. Gama'lmenni hafa
ekki skyldu til að vera í sam-
lögunum, og er þvi ekki heimilt
fið halda eftir iðgjöldum þeirna af
fllilaununum, en hins vegar hafa
{)at* sama rétt og aðdr til að
tryggja sig. Dagpeningatrygg-
iagin er aðskilin frá sjúkratrygg-
ingunni.
Nokkru af kostnaðinum við al-
vairlega, langvinna.' sjúkdóma
verður létt af samlögunum, enda
heyra þeir undir lögin um ríkis-
framfærslu sjúkra mannia og ör-
kumla, og rikið ber kostnáðinn
nf þeim, þar sem ekki eru sjúkna-
samlög.
Með þeim bneytingum, sem
genðaa- haf a verið á lögunium og
með tiiliti táil þess, að sjúkraisiam-
tagsgjöldin í Reykjavik vo>ru á-
kveðin svo há, að allveruilegun
tekjuafgangur hefir orðið hjá
samlaginu, má vænta þess, að
hægt verði að lækka iögjöldin
upp úr ánamótunum.
Þá hafa verið gerðar allveru-
iegar bneytingar á ákvæðunum
um úthlutun ellilauna og önorku-
bóta. Miða þær áð því, að tryggja
öllum gamialmennuim, sem þörf
hafa á eililaunum, svo há elli-
laun, að þau þurfi á engum öðr-
ufm opinbenum sitynk að halda.
Aðalgaiiinn á úthiutun ellilaun-
anna verður eftir sem áður, að
ckki ier hægt að tryggja það
Mlkomlega, að lögin verði
allssitaðar fnamkvæmd einis og tii
er ætlast, en þó er hert mjög á
skyldum bæjanfélaganna frá því
sem nú er.
Enda þótt sexfalt meina fé hafi
verið varið' til ellilaiuna og ör-
orkubóta á þessu ári en áður en
lögin gengu í gildi, hefir út-
bluiíunin suans staðar vakið tajs-
verða óántegju.
Hén í Reykjavik hefir úthlut-
unin venið blétt áfraim hneykslan-
leg. Virðist svo, sem meiri' hluti
framfærslunefndar og fátækna-
fulltnúar íhaldsin® hafi gert sig
seka' Um hneinasta ranglæti við
mörg gamalmennin, ten miest
hugsab um að létta fátæknabyrði
bæjarins, án þesa gamalmenniín
bæru neitt meira úr býtum.
Sé geröur samanburöur á út-
hlutunlnnl í Reykjavík og Hafn-
arfinði, kemur i ljós, áð ef mið;
að er við tölu gamalmenna í
bæjunu n, er fnamlag Hafnarfjarð-
ar rúmlega fielntlngí hærm en
Reykjavíkiur, en ef mlðað er við
íbúafjölda, er fnamlag Hafnar-
fjanðar nærri því þrefalt hærra.
Þó bfa flestlr tekjuhæstu menn
AEfrÝSUBLAÐrfí
AUKAM.AÐ
laudslns f ReykjavQc. og sfcatt-
getan þvf melri, og auk þess er
miklu dýnara að lUa I Reykjavík
og muuiurinn þvf f raun og veru
ennþá melrL
íhaldið hefir gert vesæla til-
naun til að beina óánægju gamla
fólksms,öem spnottin er af hinni
nanglátu og nánasarlegu úthlutun
— yfir á Alþýðuflokkinn og al-
þýðutryggingamar, en úthlutunin
í Reykjavik er aðeiris eitt dæmi
af mörgum um það, hvað fátækl-
ingana í Reykjavik munar um
það, að hér skuli ríkja skammsýn
og nanglát íhaldsstjóm.
*
Yfirleitt eru þær bneytingar,
sem gerðar voru á alþýðutrygg-
mgalögunum, til mi'killai bóta, en
þó voru samþykktar tvær mjög
varhugaverðar bneytingar. Önnur
var sú, að gera kosningu trygg-
ingarráðs pólitiska; var það eftir
óskum íhalds og Framaóknar.
Hún var samþykt af samfylk-
ingu ihalds, kommúnista og nokk
urs hluta Fratmsófenar og gekk
út á það, atð undanþiggja sjóð-
félaga í eftiriaumiasjóði bankánna.
Eins og kunnugt er, fær Líf-
eyrissjóður nokfeurn hluta tekna
siima með 1% af skattakyldum
tekjmn. Þeir, sem háar tekjur
hafa, borga þvi meira en þeir fá-
tæku og myndu auk þess fá lægri
elhlaun i framtíðiimi. Lífeyris-
sjóður myndi því misaa mikið
af tekjum sínum, ef þeim efnaðri
væru gefr.ar slíkar undanþágur.
Engin ástæða virðist til þess að
veita bönkunum slíka sératöðu að
lögum og vitanlega koma aðrar
stofnanir með hliðstæðar kröfur
á eftir. Varla getur það verið
meiningin, að viðurkenna bank-
ana þannig sem einskonar ríki í
rikinu, og afstaða kommúnista,
sem annars voru að gaspra um
það á þinginu, að þeir ríku ættu
að borga, er lítt afsakanleg í
þessu máli, enda þótt stvo munt
standa á, að einhverjir „stofu“-
kommúnisíar séu starfsmenn við
bankana. Vonandi tekur næsta al-
þingi þetta vanhugsaða ákvæði
út úr lögunum.
Eldshætta af jóla-
trjðm.
STÓRBRUNAR hafa orðið í
Reykjavík, Keflavik, Eyrar-
bakka og víðar af völdum kerta-
ljósa á jólatrjám. Það er því
fyllsta ástæða til þess að minna
fólk á að gæta hinnar ýtrustu
varkárni, nú þegar jólatrén verða
tendrnð á ný. Skal almenningl
því bent hér á nokkrar varúðar-
ráðstafanir, sem auðvelt er að
fara eftir, en geta orðið til þess
að afstýra eldsvoða.
1. Notið sem minst af akrauti,
sem er mjög eldfimt, svo stem
baðmull, bréfpokar og fleira.
2. Þegar kveikt er á jólatrénu,
þá látið það standa á miðju gólfi,
iejú ekki nálœgt glugga<- og dyr$-
fjöldum, því margur eldsvoðinn
hefir einmitt orðið vegna þess,
að tendruð jólatré hafa staðið of
nálægt eldfimum hlutum.
3. Látið börn aidrei vera ein
við jólatrén.
4. Hafið til taks handslökkvi-
tæki, ef það er eklii til, þá látið
fötu fulla af vatni standa á af-
vifenum stað í herberginu.
5. Á samkomum þar sem notuð
eru stór jólatré, ber að nota raf-
Ijós.
Málfumdafélag
var nýlega stofnað innan Sjó-
mannafélags Hiafnarfjarðar. 1
stjórn voru kosnir: Kristján Ey-
fjörð, formaður. Emil Randrup
ritari og Pálmi Jónsson gjald-
feeri. Varamenn voru kosnir: —
Kristinn Bergmann og Jóngeir O.
Eirbekk.
Leikfélagssjfningin á
jólnnum.
—O—
¥ EIKFÉLAG REYKJAVIKUR
hefir jafnan hyllst til þess
að hafa sýningu þá, sem hefst
annan jóladag, með veglegri iog
mi'kilfenglegri svip en áðrar leik-
sýningar. Fyrir þær sakir er það,
að langflest vmsælustu leikritin,
sem sýnd hafa verið hér, hafa
verið svo kölluð „Jóilaleikrit“ í
upphafi. Hin stærri íslenzku
leikrit, svo sem eftir Jóhann
Sigurjónsson, Indriða Einarsson
og Einar H. Kvaran, hafa flest
séð dagsins ljós á jólunum.
Vér höfum spurzt fyrir hjá
stjórn Leikfélagsins um jólaisýn-
ingUnaJ í ár og fengið þau svör,
að í þetta sinn hefir orðið fyrir
valinu enskur söngleikur — Lilj-
ur vallarins — leikur, sem farið
hefir sigurför um England und-
anfarin ár vegna þess, hve ó-
venjulega geðþekkur hann er.
Lögin, sem sungin enx, smjúga í
hvers manns brjóst, létta umdir
skapið og vekja þá ónægjukend,
sem sjálf vill taka að syngja.
Enda er á því lítill váfi, að
Reykjavíkurbær verður yfirleitt
syngjandi og raulandi þessi fðgiu
lcg næstu vikurnar. •
Að vísu skyldi þó enginn ætla,
að söngurinn sé alt, siem í þeas-
um leik skiftir máli; þvi fer mjög
fjarri. Sjálfur þráður leiksins er
með afburðum skemtiiegur.
Með frábærri kímni — græsku-
lausri og faigurri — er því lýst,
hvernig presturinn, hvers manns
hugljúfi og prýðismáður, lendir
í öngþvéiti við að semja ræð-
una sína um „liljur vallarins",
sem, eins og kunnugt er, virrna
hvorki né spinna, en hatos eigin
liljur, þ. e. dætur hans tvær,
trufla hann svo mikið og setja
alveg út úr jafnvægi, að hann
fær aldrei við ræðuna lokið.
Ástaræfintýri nokkurt leiðir aðra
dótturina til þess að stæla háttu
manna löngu fyrir aldamótin
síðuistu, eða á þeim dögum, er
Viktoria sáluga réði ríkjum. Utan
um þetta er fléttað hinum kát-
legustu atbuxðum, fullum af
þokka og fegurð. Tólf yngismeyj-
air og sveinar auka á áhrifin með
söng og danzi, og búningar bera
atf öllu þvi, sem hér hefir sést ó
leiksviði um margra ára skeið.
Nvia Bló:
Burgtheater.
Jólamyndin á Nýja Bíó verður
að þessu ainni hin fræga mynd
„Burgtheater", sem hvarýetna,
þar sem hún hefir verið sýnd,
hefir hlotið ágæta dóma sakir
þeás, hve hún er anildarvel leik-
in og vel sett á svið. Þegar avo
þar \dð bætist, að efnið er mjög
hugðnæmt, þá er ekki furða þó
að blöðin hafi keppst um að fara
lofsamlegum orðiun um hana.
Aðalhlutverkið leikur hinn á-
gæti leikari Wernier Krauss, sem
er einn af frægustu leiksviðs-
leikurum heimslns, og þó að hann
hafi sjaldan leikið í kvikmynd-
um, þá myndi það eitt þó nægja
til þess að halda nafni hans á
lofti.
Þá leikur Olga Tschechowa eitt
aðalkvenhlutverkið, og ier hún
kunnug bíógestum hér af frá-
bæmm leik.
Willy Forst hefir að miestu
sámið textann og sett myndina á
svið, en hann er einn af snilling-
um álfunnar í þeirri gnein.
Þó að þessi mynd beri nafnið
Burgtheater, þá segir hún þó ekki
sögu þessa Iieikhúss né kafla úr
sögu þess. Hún aðeins gerist þar.
Efnið er nýtt, það er að segja,
það getur gerst á hverjum degi,
og myndin er tileinkuð þeim,
sem fórna listinni lífi sínu.
Jólatrésskemtanlr
Dagsbrúnar
verða haldnar í Alþýðuhúsinu Iðnó dagana 27. og 28. des.
og byrja kl. 4 e. h. fyrir börn, en kl. 10 byrja skemtanir
fyrir fullorðna.
Aðgöngumiðar að jólatrjánum verða seldir í skrifstofu fé-
lagsins í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu frá kl. 2 á annan
jóladag og kosta kr. 1,00 fyrir börn og 1,25 fyrir fullorðna.
Aðgöngumiðar að skemtuninni verða seldir á sama stað
og við innganginn.
Ath. Munið að koma moð yngri börnin fyrri daginn til að forð-
ast þrengsli.
Nefndln.
Benzínsölnr vora
verða opnar nm hátíðina elns m hér segir:
MSangadag jóla opló frá kl. 1 árd.
fll kl. 5 siðd.
Jéladag lekad allan daglnn.
Annan Jéladag eplH frá kl. 9-11
árd. og kl. 3-Í siéd.
Um áramétíns
flainlársdag oplé frá kl. 7 árd.
fil kl. 5 síðd.
Nýjársdag opið frá kl. ©—11 árd.
og kl. 8—0 siðd.
OLtUVERZLUN tSLANDS H. F.
H. F. „SHELLM Á ÍSLANDL
Gamia Bíó:
Uppskeran.
JÓLAMYNDIN í Gamla Bíó er
tmi austumskau aöialsomnn,
sem hverfur heim á óöal sitt úr
damzsölum Vínarbörgar, gerist
bó'nidi þar og kvæniís t dóttur ekils
föður slns.
Aðalhlu'tverkin leika Paula
Wesseley og Attila Hörbiger.
Myndin gerist í Austurriki um
1910. Hinn U'ngi aðalsmia'ður Karl
von Tamalssy er helzta stjarnan
i danzsölum Vínarborgar, þegar
hann fær frétt um það, aið faðir
hans fiatfi dáið af slysförum.
Hinn umgi aðalsmaður fer heiin
til sin út í sveitina, en kemst þar
að raun um, að efnáhaigur föður
hans hefir verið heldur bágbor-
inn. Haran verður að selja mestan
hlutann af jörðum síniuim, siezt að
í íbúð ráðismannsins og fer að
vinnal að landhúnaðarstörfum, á-
sarnt dóttur ekils föður sinis, sem
gerist ráðskona hana
Pa'ula Wesseley, sem leikur að-
alkvenlhlutveikið, er ein af fræg-
ustu kvikmyndaleiikkonuflu heims-
ins.
Auglýsáð I Alþýðublaðlnu!
Fiims Jénssoiftai* lCirk|ntoFgi 4 nppi
(áður litisgfngfmaveræl. viH démkirk|unu)
verðnr opin á annan Jéladag og næstu
daga frá klukkan 10—10.
Skrifstofur og olfustðð vor
lokar kl. 3 siðdegis I dag
Caðfaugadag) og á gaml*
ársdag.
Olíuverzlnn fslands h.f.