Alþýðublaðið - 28.01.1938, Blaðsíða 2

FÖSTUDAGINN 28. JAN. 1938.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
HEYRT OG SEÐ
J. J. uppgotvar ráð: að
svelta fátæklingana!
Getur hami lifað á 40 auram á dag?
ARNI GISLASON í Höfn orti
nokkur löng kvæði, og eru
|>essi þau helztu, sem honum eru
eignuð: Böðvarsbraigur, Tófu-
kvæði, Gemsabragur, Borgarfjarð
arbragur, Hásljóö og Árgali. Við-
)a;g ikvæðisins Borgarfjarðarbrag-
ur er svohljóðanidi:
Fagur Borgarfjörður er;
finn ég það letur inna.
Sá er prýði sveita landsins hinna.
Eftirfarandi vísu kivað Árni í
Höfn um séra Benedikt Ingi-
mundarson:
Séra Benedi'kt dáða-dýr
dávænn kenniimaður,
einatt g-óðu að aumum snýr,
tii álls góðs löngUtm hraður.
F-orðast kíf og hofmóð hann,
uim heimsauð iítið sorgar;
sá er valinn vöfcuimanin
á vegum Zíonsborgar.
*
Stíjgur, fóstursonur Árna, hatfði
á höndum fjárgeymsiu fóstra
síns. Eitt sinn átti Stígur að
sm-alai -og var hás og lúinn af
smalamennskunni frá þvi degin-
um áður. Þá h-eyrðist Árni- kv-eða
inni í rúmi sínu, e-n haran var<
[>á orðinn fjörgamall maður:
Stígur i St-ekkhvamm genigur
stendur þar paradís.
Hrynur, drynur í hafiinu hvell
hár eldur þar upp gýs,
er hvalir 'gera skell á -sk-eli,
þá sk-orin er úr þ-eim fiís.
En þegar heyrirðu þarna sm-ell,
þá er þér björgin vís.
*
Þegar Árni bjóst við dauða sín-
um, orti hann:
Þegar ég skiist við þ-ennam heiin,
þreyttur og móður af elli,
stikla ég á -stöfum tv-eim
Stékkhvam-ms inn í f-ellið.
*
Um sv-o n-efndain Sælu-vog, sem
er þrautalenidmig undir Hafnar-
bjargi, kvað Árni:
Þegar ég skil-st við þ-ennain heini,
þreyttur og elliboginn,
ég mun róa árum tveinn
inn í Sæluv-ogiimn.
*
Árni Gíslason. dö í Höfin 84 ára
gaimall, 30. ágúst 1809. Séra Jón
Stefánss-on í Vallaniesi ritaði ævi-
minningu hans og n-efni-st hún:
„Fáorð æruminning þ-es-s í iífiinu
ættgöfga, mjög vel gáfaða, góð-
fræga'Ofg ágæta sveitarhöfðingja,
Árna Gíslas-onar, fyrruim búanda i
Höfn i Borgarfirði.
Velur hann ævimroniingunni
einikunnaro.rð úr riti eftir Cibero
(Somnium Scipi-onis) -og eru þau
þessi: Sic habeto omnibus, qui
patriam oonservarint, adjuverint,
au-xerint, certum lo-cum, ubi beati
ævo sempitern-o fru-a-ntur.
Þetta leggur séra Jón í Valla-
nesi sv-o út:
Þú skaJt hafa það fyrir satt, að
þ-eir, sem vinna
ættjörð sinni fremd og fr-aima,
fá skulu síðar not þesis sama.
í hi'mnabyggðum hafa s-kulu þ-eir
heilög býli,
á völlum sói-af velblómgaðan
vissan stað -og afmarkaðan.
Þar skulu þeir úr býtum bera
beztu- gæði,
heiður, sælu -og heillir snja-llar
hér -eftir um aldir allar.
JÖNAS JÓNSSON hefir fund-
ið allsherjarmeðal við hinu
vaxajudi fátækrairamfæri hér í
Reykjavík.
Það er ekki ai'ukin atvinna
m-tð nýjum framleiðslutækjum
fyrir þá vinrufæru menn^ sem
þluríia að leita á náðir bæjarfé-
Isgsins.
'Það er ekki byggiing íbúða af
hálfu bæjarfélagsins. Það er ekk-
ert nýtt ráð, heldfur cldgamalt
hre-ppsnefnda og oddviíiaráð, sem
nú er fyrirlitið af ölltom hugs-
andi mönntom.
Það er:
AÐ SKERA NIÐUR ' FRAM-
FÆRSLUEYRINN, MINKA
BANN ÚR 80 AURUM Á DAG
fyr:r einstaklinginn nið-
UR I 40-50 AURA.
Það má v-era, að hægt sé aö
lækka framfærslueyri einstaklinga
með því að- k-oma upp al-menn-
ingsmötuneyti, -en slíkt almenn--
ingsmötun-eyti geta barnamörgu
fjölskyldurnar ekki sótt og því er
þetta „ráð“ J. .1. aigerlega
ut í bláinn, hvað þær snertir -og
beinlínis istórhættulegt fátækustu
fjölskyldunum, enda framkomið
tii að smjaðra fyrir auðvalds-
fjölskyldunuui í bænum.
AfturhaldshysikiÖ hér i R-eyikja-
vík g-etur sannariega brýnt faiuist-
ina- emi m-eir, er það syngur:
„Ég mun kjó-sa Jónais Thors.
— Jónas hinn er dauð-ur.“
Það er eins -og einhver harð-
vítu-ga-sti og svívirðiiegasti hr-epp-s
n-efndaroddvitinn, sem -uppi v:ar
fyrir 75—100 árum, hafi- tekið sér
bó-ifesti í þessu-m manni, -og að
út frá honum str-eymi afturgöng-
ur þeirrar i-lsfcu qg svívirðilegu
kúgunar, sem þá var fraimin gegn
varnarlausum fátækiingu-m, -ekkj-
um og ó-málga börnum.
Láturn afturhaldið ujjm það að
kjösa Jónas Thors. Því að Jónas
hinn er dauður. En tfumir mega,'
þeir Framsókn-armenn v-era, sem
h-enda atkvæði sínu 30. janúar á
drrjuginn.
Eina ráðiö, sem til er, til að
-draga- úr fátækraiframfærinu er
aufcin atvinna og sikylda þeirra'
manna, sem geta unnið, tii að
vinna.
Sæusbu þingmennirnir
Myrdal -og Lindström, sem báð-
ir -eru Alþýð-uflokksmen-n, Ohlin
sem tilheyrir þjóðflokknum og
Andre-n, sem tilh-eyrir hægri
fiokknum, hafa- b-orið fram: í þi-ng
inu fru-mvarp um þ-að, að dö-nsk-
um, fin-nskum, íslenzkum og
norskum ríkisborgurum, skuli
heimilt að sækj-a um kennata-em--
bætti við sænska- báskóla og lýö-
báskóia -og segir í gr-einargerð
frumvarpsins, að það sé boðiið
1 fram í þei-m ti'lgangi, að aukaj
samviirou Norðurian-da-ima -og þá
einkum samvi-nnu norræmna. há-
skóla. (FO.)
Norræn svartlistarsýning.
Fimmtánda apríl n. k. verð-
ur opnuð í Viktoría- og Albert-
safninu í London stór norræn
svartlistarsýning. Fréttaritari
útvarpsins í Kaupmannahöfn
hefir í því tilfelli snúið sér til
formanns svartlistarfélagsins
danska, Franz Henniquis list-
málara og kennara við listhá-
skólann með fyrirspurn um
það, hvort íslenzkum lista-
mönnum verði gefinn kostur
á að taka þátt í sýningunni.
Hann svarar á þá leið, að þar
sem ísland hafi þegar gengið í
norræna svartlistarsambandið,
þá sé ekkert því til fyrirstöðu,
að íslenzkir listamenn taki þátt
í sýningunni og mundi for-
stöðunefndinni vera það á-
nægja, ef svo gæti orðið. (F.Ú.).
Vartíðir, í Sændgeröi.
Nýlegd fóru- frá Eskifirði
3 vélbátar til vertíðar í San-d-
g-érði. Bá-tarnir eru: Víðir og
Reynir úr Eskifirðli og Hrönn, Fá-
skrúðsfirði. (FO.)
Magnús Guðmundsson
ski-pasmiður h-efir nú náð á flo-t
vélbátnum Sæborgu, sem str-and-
aði í K-eflavík í -ofviðrinu þann
18. þ. m. Bá-turinn náðist út í inó-t:t
sem leið á fióðinu og var sam-
stun-dis settur upp á dráttar-
braut í Keflavík. Vélbáturinn
Reynir, sem náðist fyr á fl-ot, er
nú tii viðgerðiar i SkipasmíðaH
stöð Reykjavíkur. (FÚ.).
Námskeið í netagenð.
Á Flat-eyri er nýlokið námskeiði
í neta-bætingu o>g n-etager'ð. Nem-
endur voru 30 þ-egar flest var,
en vegna atvinnul-eitar og af fleiri
ástæðum fækkaði þeim nokkuð
eftir áramótin. K-ennari var Sveinn
Sveinsson. Námsskeiðið- stóð tæp-
lega- 8 vikur. Héraðslæknir hafði
n-okkrar æfingar m-eð nemendum
Um ýmsa hjálp í viðlögu-m. (FÚ.)
Hræfnglar.
Lamennais sagði: „Djöfullinn
skaut þeirri1 helvískri hugsun aö
kúgurum þjóðanna: Fáið öJlum
hraustum mönnum og heilbrigð-
um vopn í -hönd. Ég' skal þá fá
þeim hjáguði, sem þið nefniö
sóma, trúm-ensikU', lög, skyldur og
hiýðni; trúa þ-eir þá að þeir séu
að berjast ti.1 fjörlauisnar öllum
h-eimi. — Manndrápin eru- lífs-
nauðsynieg kúguitonum, sem ly-g-
in iygurunum.
Börkur hinn digri setti Ingjaidr
í H-ergiisey tvo kosti, anna'ð
tveggja, að vera rettdræpur, ella
frams-elja- Gísla Súrsson.
Ingjaldur svaraði: Ég befi vond
klæði og hryggir mig ek-ki, þó ég
slíti þeim ekki gerr, eu' fyrr mun
ég lífið láta, en framselja Gísla.
Bönkur oig Ingjaldu r lifa e(m
rneð' þessári þjóð og 1 þessuni
bæ, þeir eiga-st ávalt við og
ek-ki hvað sízt er stónnál standá
fyrir dyrum, en þö einkum Ojg
sér í lagi fyrir hverjar k-osniíng-
ar.
Margir eru þeir, sem eiga góð
klæði, en aðrir ill. Þó eru> þeir
erm fl-estir sem .hvonki ei-ga hús,
lönd né hafa- veltuifé undir hönd-
um.
Þeir eru því lofurseldir, s-em
húsþegar, verkaimenn og laaid-
setar qg til þess að v-era leilgu-
iiðar landsdi'ottna og vinnu-
dnottna, -en sJíkir hrottar og-kúg-
arar, sem meirihluti þeirra er,
standa með neidda 'W;)Gulsöxina
í sifellu yfir sál rnanna og-sann-
færingu. Minnist Ingj Jldar í Her-
jgijs-ey, er dólgar >og drósir ihalds
-og afturhallds í líiki Bariiar hins
digra berja að dyrum yfckar fyrir
þessar fcosningar, varist fajgur-
ga(la þeirra -og skjall, þegar þess-
ar „afturgöngur" ineð silikiimjúku
tungutaki -og ísmeygilegu bro-si
fantsins- Jofa ykkur bjartari og
betri dögum, meiri birtu og yil,
ef þið viljið sví-kja stétL ykk-
ar, ykkur sjálf, börn ykka-r og
framtíð, en stuðla að þvi, að
gæðingar þeirra í ilílki Barkar
hins digra nái enn að hailda yfir-
ráðum í þessum bæ.
Lof-orðin erui svik. Brosið er
dævísi óg blefcking. Minnist þess
að þeir hafa haft yfirráðin um
áratugi í þessu- bæjarfé-Iagi og í
meira en 1000 ár í þos.su landi,
og sjá, hversu ber-gþursar aftur-
haildsins o-g íhaldsins hafa leikið
ættjörð yðar: „Sjáið hve vg er
beinaber, með brjóstin viisdu -og
fölvar kinnar;“ þan-n milkla :mda,
sem þetta fcvað, dra-p skagíirzka
íhaldið á sin-u-m tima úi’ lningri
og hor.
Sama íhail-dið að eð.li- og inn-
ræti, ætt og uppeidi, sem drap
BóJu-Hjálmar úr hungri,
sækir nú að yfckur, alþýða
Reýkjavíkur, frá öíllum hliðum,
tiíi þess enn u-m stund að getq
haJdið í klóm sínuim -o;g kjafti
yfirráðarétti þessa bæjarfélags.
Minnist þ-ess, að. íháiÍdið hefir
ráðiði í áratugi og jafn mörg
ár hafa íhalds-drósirnair dæ.U vg
smitað af offitu og yfir-sig-áii,
fyrir þá blóöpenin.ga, sem kreist-
ir hafa verið með mi. kunnarluusri
og blygðunarlausri harðneskj.i
undan köldu-m o-g blóðrisa nögl-
um hins þrælkaða verkalýðs til
sjós log. Jands.
Nei, nei, trúið ál-drei þeirri
haugalygi, 1-eggið eícki eyfun a o
því ógeðs-lega sikrumslkjalii, sem
-lúðaleppar og hússnatar R-eykj.!-
vikur íhaldsins, þ-esisá ófrjóa hug-
-myndasna-uða' og heimska aítur-
hálds, láta dynja í eyrum ykkar
um beti’i fclæði, ineira Ijós og
aiukinn yl, ef þ-eir, þes-sir an-dlegrr
geidingar fái haldið völdunum.
Afgus.
Kjósið A-iistannl
KjörseðiU
vlð bælarsQórnarkosningai* f Meykjavík 30. Janilar 1938.
X A-listi
1. Stefán Jóh. Stefánsson hæatar.mfi.
2. Ársæll Sigurðsaon bókari.
3. Soffía Ingvarsdóttir húsfrú.
4. Jón Ax-el Pétursson framkvæmdastj.
5. Bjöi'n Bjarnason iðnverkamaður.
6. Héðinn Valdimarsson alþingianaður.
7. Einar Olgeirsson ritstjóri.
8. Haraldur Guðmu-ndsson ráðherra.
9. Þorlákur G. Ottesen verkstjóri.
10. Katrin Pálsdóttir húsfrú,
11. Guðjón B. Baldvinsson akrifstofum.
12. Áki J. Jakobsson lögfræðingur.
13. Hallbjöm Halidórsson prentari.
14. Sigurður Guðnason verkamaður.
15. Stefán ögmundsson prentari.
16. Kristín ólafsdóttir læknir.
17. Páll Þóro-ddsson verkamaður.
18. Óiafur Einarsson verkstjóri.
19. Guðiný Guðmundsdóttir Hagalín.
20. Sveinbjörn Guðlaugsson bílstjóri.
21. Tómas Vigfússion trésmiður.
22. Guðbranclur Guðmundsson verkam.
23. Þorvaldur Brynjólfss-on járnumiður.
24. Jens Guðbjörnsoon bókbindari.
25. Rósinkrans Á. Ivarsson sjómaður.
26. Arngrímur Kristjónsson skólastjóri.
27. íngólfur Einarsson járnsmiður.
28. Jón Guðlaugsson bílstjóri.
29. Haraldur Norðdahl t-ollvörður.
30. Katrin Thoroddsen læknir-
B«listi
1. Jónas Jónsson skólastjóri.
2. Sigurður Jónasson foratjóri.
3. Jón Eyþórsson veðurfræðingur.
4. Guðm. Kr. Guðmundsson Skrifst.stj.
5. Eifíkur Hjart-arson rafvirki.
6. Þórir Baldvinsson byggingarmeistari.
7. Eystei-nn Jónsaon ráðherra.
8. Hilmar Stefámsson bankagtjóri.
9. Steingr. Steinþórsson búnaö-ai’málagtj.
10. Björn Rögnvaldsson hú3asmíðam-eist.
11. Helgi Lárusson framkvæmdagtj.
12. Aðalsteinn Sigmundsaon keninari.
13. Halldór Sigfússon gkattstjóri.
14. ólafur Þorsteinsgon gjaldkex’i.
15. Sigurður Baldviinsson pógtmeistari.
16. Pálmi Loftsson forgtjóri.
17. Stefán Rafnar skrifstofu9tjóri.
18. Guðlaugui’ Rósiinkranz yfirkennari.
19. Eðvarð Bjarnason bakaraimeistari.
20. Sigfús Halldórs frá Höfnum fulltrúi.
21. Páll Pálsson gkipasmiður.
22. Jón Þó-rðarson prentari,
23. Tryggvi Guðmundsson búgtjóri.
24. Guðmundur ólafsson böndi.
25. Gu-nniaugur ól-afsson -eftirlitsniaður.
26. Ru-nólfur Sigurðsson framkvæmdastj.
27. Mag-nús Stefánsgon afgreiðslumaður.
28. Sigurðiur Kristinsgon forstjóri.
29. Guðbrandur Magnússom forstjóri.
30. Hermann Jónasson forsætisráöherra.
C41sti
1. Guðmundur Ásbjömsgon útgerðarm.
2. Bja'rtni Benediktsson prófessor-
3. Jakob Möller alþingismaður.
4. Gu'ðrún Jónasson frú.
5. Guðm. Eirikssoin húsasmiðameistari.
6. Valtýr Stefánsson ritstjóri.
7. Helgi Hiermann Eiriksson skólastjóri.
8. Jón Björnsson kaupmaður.
9. Gunnar Thor-odds-en lögfræðingur.
10. Pétur Halldórssoin borgarstjóri. «,
11. Guðrún Guðlaugsdóttir frú.
12. Sigurður Sigurðsson gkipstjóri.
13. Gunnar E. Benediktsson lögfræðingur.
14. Sigurður Jóhannsson verzlunarmaður.
15. Ragnhildur Pétursdóttir frú.
16. Bjöm Snæbjörnsson bókari.
17. Marta Indriðadóttir frú.
18. Stefán A. Pálss-on umfcoðsmaður.
19. Einar ÓLafsson bóndi.
20. Guðmundur Markússon skipstjói’i.
21. Einar B. Guðmundsson hæstar.mflm.
22. Eínar Ásmundsson járnsmíð-amieistari.
23. Sæmundur G. Ólafsson bifiieiðarstj.
24. Þorst-einn G. Árnason vélgtjóri.
25. Bogi Ólafss-on yfirkennari.
26. Brynjólfur Kjartansson gtýrimaður.
27. Sveinn M. Hjartarson bakarameistari.
28. Þ. Helgi Eyjólfsson húsasmíðameist.
29. Matthías Einarsaon læknir.
30. Ólafur Thors alþingismaöur.
D-listi
1. Óskar Halldóxsgon útgerðarmaður.
2. Jón Aðils verkamaður.
3. Jngibjörg Stefánsdóttir frú.
4. Sigurjón Sigurðsson siud. jur.
5. Teitur Finnbogason verzliuiarmaðiir.
6. Friðþjófux' Þorsteinsgon bílstjóri.
7. Ásgeir Þórarinsson varzlxmarmaöur.
8. Ingólfur Gíslason verzlunarmaðxu’.
9. Hákoin Waage iðnverkamaður.
10. Haukur Þorstei-nsaon bílstjóri-
11. Lárus Karlsgom verzlunarmaður.
12. Kristján Lýðsson.
13. Gísli Bjamason lögfræðingur-
14. Kristján Kristófergson bílaviðg.m.
15. Þorgeir Jóelsson verkamaður.
16. Gísli Gu'ðmuindsaon skipasmiður.
17. Svavar Sigurðsson vei’zlimarmaður.
18. Haraldur Salómoinsson rörlagningam.
19. Sigurðtoi’ Ó. Sigurðsson verzlunarm.
20. J-ens Benediktsson stud. j-ur.
Þannig lítur kjörseðillinn út þegar A-listinn hefir verið kosinn.
Hjósið A- listann
Setjið x fyrir framan A.