Alþýðublaðið - 03.05.1938, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDBMARSSON.
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN.
XIX. ÁRGANGUR
ÞRIÐJUDAGINN 3. MAÍ 1938
101. TÖLUBLAÐ
Stýrimenn gera tilboð
iaisn á ðeilnnni.
-------♦---—.
Þeir vilja ganga að tillögu sáttasemj-
ara, hvað kaupið snertir, en vilja fá
ákvæði um takmörkun vinnutíma síns®
Hlnsvegar hafna þeir ttUlfgu um
frjálsan gerðardóm f deilnnnl.
TÝRIMENN höfnuðu i*
^ gær tilmælum, er sátta-
semjari ríkisins bar fram við
deiluaðila fyrir hönd forsæt
irráðherra um að stýrimenn
og atvinnurekendur létu
deilumál sín undir úrskurð
fráls gerðardóms. Atvinnu-
rekendur samþyktu hinsveg-
ar að verða við þessum til-
mælum.
Samkvæmt upplýsingum frá
stjórn Stýrimannafélagsins og
samninganefnd þess, rökstuddu
stýrimenn neitun sína með því,
að þar sem engar líkur væru til
þess að deiluaðilar gætu komið
sér saman um oddamann í slík-
um gerðardómi, og hæstiréttur
myndi því tilnefna hann, hefðu
stýrimenn enga tryggingu fyr-
ir því, að með sanngirni yrði
litið á mál þeirra. Stýrimenn
gáfu atvinnurekendum hinsveg-
ar á þessum fundi, er sátta-
semjari hélt með deiluaðilum,
tilboð um að ganga að tillögu
sáttasemjara, hvað kaupið
snerti, en að öðru leyti yrði
orðið við kröfum þeirra um á-
kvörðun vinnutímans og fleira.
Ákvörðun eða takmörkun
vinnutímans er aðalatriðið í
kröfum stýrimanna. Til þessa
hefir vinnutíma þeirra engin
takmörk verið sett og samkv.
skýrslum, sem stjórn Stýri-
mannafélagsins hefir undir
höndum, er meðalvinnutími
stýrimanna 12,5 klst. á sólar-
hring alla daga ársins að helgi-
dögum meðtöldum, því að
raunverulega hafa þeir enga
helgidaga. Þá gera stýrimenn
einnig kröfu til þess að frí
þeirra í höfn í Reykjavík sé
ákveðið og framkvæmt, en á
það hefir mjög viljað bresta.
Samkvæmt síðustu samningum
eiga stýrimenn í höfn í Reykja-
vík að vera um borð 1 skipinu
annanhvern sólarhring, 2. og 3.
stýrimaður til skiftis, er þetta
eins og menn sjá raunverulega
ekkert frí, og auk þess, þegar
skipin eru látin fara til Akra-
ness eða Keflavíkur, fellur
þetta svokallaða frí algerlega
niður. Loks hafa stýrimenn
gert kröfu um það, að reglu-
gerð Eimskipafélagsins um
aldurstakmark starfandi skip-
stjóra sé framfylgt, en það hef-
ir ekki verið gert, þar sem mað-
ur hefir fengið leyfi til að sigla
skipi eftir að hann hafði náð
hinu ákveðna aldurstakmark'i,
60 árum, — en það seinkar auð-
vitað því, að 3., 2. og 1. stýri-
maður hækki.
Fullkomin sanngirni virðist
mæla með því að orðið verði
við þessum aðalkröfum stýri-
Mjarabætnr hjð gjón-
um, matsveinum og
bðrmðnnum.
SamninBar nndirritaðir
í morgun.
INÓTT ná'ðist saimkoimulag í
deilu, sem staðið hiefiir milh
Matsveina- og veiti'ngapjómafél.
íslian’dsi og Eimskipafélagsins.
Alpýðusamba'ndið aðstolSlaðij
Matsveinai- 0|g veitingaiþjómafé-
lajgið víð samningsgierðina,
Samkvæmt samningn'um leng-
ist s'umarfrí állxia staafsmiannjai úr
7 dðgutm, eins ojg það vair áður
eftir tveggja ára þjónustu, upp
í 7 daga eftir 1 ár, 9 dajga eftir
2 áT pg 10 daga eftir 3 ár. Hjálp-
armatsveinaT höfðu áður ekki
sumarfrí. Nú fá peir 5 daga eftir
1 áT og 7 daga eftir 2 ár.
Kaup búrmahna hækkar úr 200
kr. 'uppj í 275 krónur á mánuði,
nema á Lagarfossi, par hækkar
kaup búirmaUns úr 150 kr. upp
í 200 kT.
Veitingaþjónar höfðU' áðUr 50
kr. á mánuði. Nú fá peir á 1.
farrými 60 kr. á mánuði' yfiri
vetramiánuðina og 50 kr. yfir
sumarmánuðina. Á öðru farrými
100 kr. á mánuði yfir vetrar-
mánuðina og 50 kr. yfi'r suimar-
mánuðina.
Þá er feld burtu heimitld Eiim-
skipafélagsstjórnariinnar til að
ráða danskt starfsfólk á skipiin.
Má eftir öllum aðstæðUim una
vel þessum úrslitum1, og mumu
saimningarnir verða tíil pess að
styrkja sajmtök tmaitsveinia og
veitingapjóina mjög miikið.
Físbaflinn í ðr er
heldnr meirl en
í fyrra.
Afli toiara heiir verið
fremnr tregnr.
—o—
EINS og getið hefir verið
um í Alþýðublaðinu hefir
afli verið ágætur í Vestmanna-
eyjum undanfarna daga, en í
öðrum stöðvum sunnanlands
hefir verið tregur afli.
Ennfremur hefir afli á togara
verið tregur undanfarið.
Afli í einstökum verstöðvum
var sem hér segir 30. apríl síð-
astliðinn. Er talið í smálestum
og til samanburðar eru birtar
tölur yfir aflann eins og hann
var orðinn í hverri veiðistöð á
sama tíma í fyrra.
1938 1937
Vestmannaeyjar .... 5377 3716
Stokkseyri ........... 213 231
Eyrarbakki ............ 49 64
Þorlákshöfn Selvogur 168 152
Grindavík ............ 614 545
Hafnir ............... 232 166
Sandgerði ........... 1453 952
Garður, Leira...... 515 544
Keflavík, Njarðvík 2763 1099
Vatnsleysustr., Vogur 117 92
Hafnarfjarðartog. . . 1726 1867
Hafnarfj., önnur skip 683 281
Reykjavík, togarar 3067 2957
Akranes ............. 1714 1499
Stapi ................. 24 0
Sandur ............... 183 103
Ólafsvík .............. 98 89
Stykkishólmur .... 41 17
Vestfirðir .......... 1859 1377
Austirðingafjórðungur 229 625
Norðlendingafj..... 142 0
Alls 21767 18234
Á sama tíma 1934 var aflinn
orðinn 33.565 smálestir.
manna, þar sem vinnutími
stýrimanna á íslenzkum skip-
um er alls ekki ákveðinn, en
vinnutími stýrimanna á skip-
um Norðurlandaþjóðanna er
ákveðinn. í samningum Sam-
einaðafélagsins við danska
stýrimannafélagið er vinnu-
tími stýrimanna ákveðinn 8
klst. á rúmhelgum dögum. Fyr-
ir yfirvinnu við land eða á sjó
skulu greiddar 2 kr. á klst., en
vinnutími er talinn sá tími, þeg-
ar stýrimaður þarf að vera á
dekki og eins ef hann er á
vakt eftir kl. 11 að kvöldi,
ef stýrimaður getur ekki gengið
til náða. Þegar skipið er ým-
ist á sjó eða við land á rúm-
helgum dögum, er yfirvinna að
eins greidd ef vaktþjónusta og
vinnutími á sjó eða við land er
yfir 10 tíma. í engu tilfelli er
Framh. á 4. síðu.
Mussolini
taka alla
lætur æfa möttokurnar og
„grunsamlega44 menn fasta.
HITLER OG MUSSOLINI í BELÍN í HAUST, SÍÐAST ÞEG-
AR ÞEIR HITTUST.
LONDON í morgun. FÚ.
HITLER er væntanlegur til
Rómaborgar í kvöld.
Á morgun mun hann fara í
heimsókn til Mussolini og ýmsra
annara háttsettra embættis-
manna.
Blöðin í París segja, að hann
muni ætla að ræða við þá um
Msteingarnir rifast n
hátfðahðldin á snnnudaglnn
----*----
HéHinn býr til tblur handa lands*
félkinu og kommdnistar segja
200 f hópgðngu AlpýOuflokksins!
A NDSTÆÐINGABLÖÐIN
láta sér tíðrætt um 1. maí
og þær hugmyndir, sem dagur-
inn gaf um áhrifin af klofnings-
staiffsemi Héðins Valdimarsson-
ar innan alþýðusamtakanna.
Nýja dagblaðið og Vísir
segja að báðar göngurnar muni
hafa verið álíka stórar og í
fyrra, og mun þetta láta nærri.
Mgbl. getur hins vegar ekki
annað en rétt kommúnistum
svolitla hjálparhönd. Segir það
500 manns hafa verið í hóp-
göngu Alþýðuflokksins, en 900
hjá kommúnistum. Kommún-
istablaðið segir að um 200 hafi
verið í hópgöngunni, sumir segi
þó tæp 200 og aðrir rúm 300,
en þúsundir manna í kröfu-
göngu þeirra.
Héðinn sagði í útvarpinu í
gærkveldi, að 260, upp á mann,
hafi verið í hópgöngunni og
þóttist afarglaður. Var þetta
ætlað fólkinu úti á landi, en
ekki Reykvíkingum, sem fylgd-
ust með um daginn.
Alþýðuflokksfólk lætur deil-
ur andstæðinganna um þetta af
skiftalausar. Það er ánægt með
daginn. Hann sýndi því að
klofningsstarf H. V. hefir ekki
borið árangur, að honum hefir
ekki tekist að rjúfa fylkinguna
svo að til stórskaða verði, og
næstu tímar munu sanna þetta
enn betur.
1. maí hátfðahðld
ð Mrasesi.
A LÞÝÐUFLOKKSFÓLK á
Akranesi minntist 1. maí
með hátíðahöldum í fyrradag.
Var mjög fjölbreytt skemtun
haldin kl. 5 og var hún fjölsótt.
Til skemtunar voru ræðu-
höld, söngur, bæði einsöngur og
kórsöngur kvenna, upplestur,
skrautsýning o. fl.
Kl. 11 hófst dansleikur og
var dansað fram undir morgun.
Modelflugfélag Reykjavíkur
biður pá, sem eiga ólokið smíð-
um við fyrsta mödeliði, að mæta
á fimtudajginn kl. 8 e. h,. stund-
Vislejga í vmnju í vininustiofu fé-
laigsins í Há'skólaníum. Stjórniiin.
ÚtvarpsHiræðnmar
í kvðld.
U
alþingi fara fram í kvöld
og verða þrjár umferðir.
í fyrstu umferð verður röðin
þannig: Bændaflokkurinn, Al-
þýðuflokkurinn, Sjálfstæðis-
flokkurinn, Framsóknarflokkur
inn og kommúnistar.
Röðun annarar umferðar
verður: Alþýðuflokkurinn, —
Bændaflokkurinn, Framsóknar-
flokkurinn, Sjálfstæðisflokkur-
inn og kommúnistar.
í þriðju og síðustu umferð
verður röðin: Kommúnistar,
Alþýðuflokkurinn, Framsókn,
Bændaflokkurinn og Sjálf-
stæðisflokkurinn.
Fyrir Alþýðuflokkinn tala
sennilega Haraldur Guðmunds-
son og Vilmundur Jónsson.
Tékkóslóvakíu og mælast til
þess, að Ítalía og Þýzkaland
taki upp sameiginlega stefnu
gagnvart henni.
ViðbðBaturinn i Ríma-
borg.
I gærkvieldi valr í Rómaborg
haldin síðaista æfiing á móttöku-
hátíðinini fyriir Hitler, og voru'
allir pátttakiendur í peim búin-
ingum , sem peiir eiga a|ð be'ra við
þetta tækifæri. Var hin nýja
járnbrautarstöÖ og móttökusvæb-
iö og leið sú, sem Hitler á að
aka til gistíhúsisiins, alt siaman
upþiýst með skrautljósum, en
ieiðin li|gguir um forna hluta
Rómaboigair, sem> nú hafa verið
grafniir úr rústum.
Geysitegur viðbúnaðuir er i
Róm til þiess aö veirnda pá Hiti-
er og Mussolini fyitir hverskyns
árásum, og hafa allir, siean grun-
aöir eru um slíkar fyrirætlainir,
veriö: settír í bráöabirgðar vairlð-
hald.
1. iaí a M~
árferóki.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
SAUÐÁRKRÓKI í gær.
1. maí var minst af verklýðs-
félögunum á Sauðárkróki með
barnaskemtun í Bifröst kl. 10
fyrir hádegi. Útifundur var á
Skólavellinum kl. 1,30. Ræðu-
menn þar voru Friðrik Hansen,
Pétur Laxdal, Hólmar Magn-
ússon. Hólmfríður Jónasdóttir
flutti frumsamið kvæði. Milli
ræðanna spilaði Lúðrasveit
Sauðárkróks undir stjórn Ey-
þórs Stefánssonar. Fundinn
sóttu um 400 manns.
Samkoma var einnig í Bifröst
og hófst kl. 4,30. Stóð hún til
kl. 7,30. Jens Eriksen formaður
1. maí-nefndar Verkamannafé-
lagsins setti samkomuna, og
voru ræðumenn þar Árni Han-
sen, Hólmfríður Jónasdóttir,
Ingvar Jónsson, Óskar Magn-
ússon, Þóroddur Sigtryggsson,
Þórdís Jónasdóttir, Kristinn
Gunnlaugsson, Magnús Bjarna-
son. Emma Hansen, og Ingi-
björg Ágústsdóttir lásu upp,
Hafsteinn Sigurðsson söng ein-
söng, einnig voru sungnir og
leiknir verklýðssöngvar. Sjón-
leikur var og sýndur, „Sigur
æskunnar“. Fult hús var og
urðu margir frá að hverfa. Danz
( var fram á nótt.
Samninpr Chamberlalns
og Mussolini sampykktnr
í enska pingina f gærdag.
-- ^
Samninguriim sætti hvassri gagnrýni
af hálfu Alpýðuflokksins.
LONDON í morgun. FÚ.
TVTEÐRI málstofa brezka
^ þingsins samþykti ensk-
ítalska sáttmálann í gærkveldi
með 316 atkv. gegn 108.
Af meðlimum íhadsflokksins
talaði hertogafrúin af Atholl
ein á móti samþykt sáttmálans.
Attlee, formaður Alþýðu-
flokksins á þingi, talaði síðast
stjórnarandstæðinga.
Hann taldi Chamberlain og
brezku stjórnina hafa gert
lykkju á leið sína til þess at
semja við manninn, sem hefði
gert Abessiníu og Spán að fórn-
arlömbum sínum. Hann taldi
(Frh. á 4. síðu.J