Alþýðublaðið - 03.05.1938, Qupperneq 3

ÞRIÐJUDAGINN 3. MAÍ 1938
ALÞÝÐUBLAÐIP
ALÞÝBUBLAÐIB
Ri’i'STJÓRI:
F. R. YALDEMARSSON.
AF6RBBBSLA:
ALÞÝBUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR: 4900—4906.
4609: Algreiðsia, auglýsingar.
4961: Ritstjórn (innlendar fréttir).
4902: Ritstjórl.
4903: Vilhj. S.Vilhjálmsson(heima)
4904: F. R. Valdemarsson (heima)
4905: Alpýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreið8la.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Hvað sýndi
1. maí?
IMAÍ ætti að hafa verið
• lærdómsríkur fyrir þá, sem
undanfarið hafa unnið að því
að kljúfa Alþýðulokkinn, og
ekki síður fyrir þá, sem álengd-
ar hafa staðið án þess að skipa
sér í sveitir, en lagt hafa nokk-
urn trúnað á fullyrðingar og
glamur klofningsmannanna.
H. V. hefir haldið því fram,
að hann og hans fylgismenn
væru Alþýðuflokkurinn í
Reykjavík, en stjórn Alþýðu-
flokksins væri gersamlega fylg-
islaus, ef frá væru taldir nokkr-
ir broddar og bitlingalið. Fólk-
ið fylgir mér, hefir Héðinn sagt
og látið dólgslega. Hópgöngurn-
ar 1. maí sýndu annað. Þátttak-
an í hópgöngu Alþýðuflokksins
var a. m. k. eins mikil og í
fyrra, en kröfuganga kommún-
ista var sízt fjölmennari en þá,
þótt við hana hefði bæzt Héð-
inn og alt hans lið, sem H. V.
segir að sé Alþýðuflokkurinn í
Reykjavík.
Hafi Héðinn virkilega trúað
því, að Alþýðuflokkurinn fylgdi
honum yfir í náðarfaðm komm-
únista, sér hann nú hversu
stórkostlega hann hefir blekt
sjálfan sig. Hvaða afstöðu sem
Álþýðuflokksmenn taka, var
það ekki nema örlítill hluti
þeirra, sem vildi sýna sig undir
merkjum kommúnista nú.
H. V. og annara, sem svikið
hafa Alþýðuflokkinn.
Kröfuganga kommúnista 1
fyrra sýndi, að þeim hafði tek-
ÍSt að véla til sín allmarga með
blekkingunum um samfylkingu.
Þetta fólk sveik Alþýðuflokk-
inn við kosningarnar í vor og
þáð mætti vitanlega undir
merkjum kommúnista í gær.
Þar var saman kominn ærsla-
lýðurinn, sem hefir klappað fyr
ir H. V. og fagnað honum þeg-
ar hann hefir verið að níða og
rífa niður Alþýðuflokkinn á
fundum verkalýðsfélaganna
undanfarna mánuði. En hið
raunverulega Alþýðuflokks-
fólk, sem H. V. hefir haldið,
eða látið í veðri vaka, að hann
hefði með sér, það var í hóp-
göngu Alþýðuflokksins eða sat
heima hjá sér.
Og einmitt fyrir það fólk var
dagurinn sérstaklega eftirtekt-
arverður. Þeir, sem hafa trúað
því, að H. V. vildi raunveru-
lega sameina alþýðuna eða hefði
einhverja möguleika til þess, sjá
nú hvílík reginblekking þetta
er.
I fyrsta lagi vilja kommún-
istar enga sameiningu, eins og
þeir hafa margsýnt, síðast með
því að hafna tilboði síðasta AI-
þýðusambandsþings. Frá þeirra
hálfu er afstaðan óbreytt. í öðru
lagi hefir H. V. ekki nema lítið
brot af Alþýðuflokknum með
sér, þó hann vildi ganga að öll-
um skilmálum kommúnista.
Hann getur því aðeins klofið al-
Keflaviknrhreppiir vill kanpa kafsklpa-
brjrggjnna fyrir sanngjarnt verð, en
taka hana eignarnámi að ððrum kostL
Viðtal við Ragnar Guðleifsson
EINS og kunniujgt er vioru 2
menn kosnir í hxeppsnefnd
Keflavíkurhrepps af lista Al-
þýðufl. qg FramsóknaTfliokks-
ins. Hefir starf hreppsniefnda'r-
innar breyzt allmikið við þetta,
ojg eru nú fundir haldnir iopin-
berlega, svo að þorpsbúum gefst
áltaf tækifæri til aði Iilusta á
málfærslu hreppsnefndamiannia
og afstöðu manna til hinwa ýmsu
mála. Er þetta sjálfsagt fyrir-
komulag iqg ætti að takast upp
alls staðiar; en til þessa hiefir
starf margra hriepp-snefnda farið
friam í mesta pukri.
Alþýðublaðið kom að máli við
Raignar Guðleifsson, sem á sæti
í hreppsnefndimii fyrir Alþýðu-
flokkinu, um aðáláhugamál hans
og Danivals Danivalssionar, sem
einnig á sæti í hneppsniefndinnlii
fyrir Framsóknarmenn.
Skýrði Ragniar svo frá:
Híieppsnefndin hefir haldið 3
fundi og hafa á þieim öllum verið
rædd ýms nauðsynjamál.
En stærsta málið, sem- lqgið
hiefir fyrir, er háfskipalbryiggjan.
Núverandi eigendur hafskipa-
bryggjunnar buðu hreppnum áð
selja honum hafskipabryggjuna
s. 1. haust fyrir 385 þúsundi'r
króna. Auðvitað náði þiessi, verð-
lagning ekki niokkurri átt.
Út af þessu máli fluttum við
Danival tillögu 17. marz s. 1.
qg var hún svo hljóðandi:
„Fundur haldinn i hreppsnefind
Keflavíkurhrepps 17. marz 1938,
telur mjög nauðsynlegt qg sjálf-
sagt, áð hreppurinn eignist hafn-
armannvirki S.f. Hafskipalbryggjia
Kieflavíkur, qg samþykkir því að
athuga möguleika á að kaupla
nefnd manínviijki af núverandli
eigendum fyrir sannvirði.
Að öðrum kosti hlutist hheppisr
nefndin tii um, að alþinjgi það, er
nú situr, samþykki Iög> siem
heimila Keflavíkurhreppi að taka
þýðusamtökin enn meir en áð-
ur, ekki sameinað þau.
Alt tal H. V. um sameiningu
er helber blekking. Hann veit
vel að hann er að kljúfa og
sundra, hann veit vel að hann
getur ilt eitt látið af sér leiða
úr því sem komið er og að hans
bíður aðeins ósigurinn, en hann
þrjózkast við að viðurkenna þá
staðreynd.
Hugsjón Alþýðuflokksins hef
ir alt af verið að sameina alla
alþýðu í einum flokki til bar-
áttu fyrir bættum kjörum og
réttlátara þjóðskipulagi. Því
verður ekki neitað, að það tak-
mark virðist nokkuð fjarri sem
stendur. Lýðskrum og yfirboð
kommúnista virðist eiga nokkru
fylgi að fagna sem stendur.
En enginn Alþýðuflokksmað-
ur mun láta hugfallast af þeim
sökum. Sameining alþýðunnar
er því aðeins æskileg og mögu-
leg til lengdar, að hún byggist
á heilbrigðum grundvelli. Við
erum þess fullvissir, að stefna
Alþýþuflokksins er sú rétta og
að hún mun sigra yfir hávaða-
pólitíkinni þegar til lengdar
lætur. Á grundvelli lýðræðis og
sósíalisma mun verkalýðurinn
halda áfram að vinna nýja
sigra, með ofbeldi og byltingu
næst aldrei haldgóður árangur.
í þeirri sannfæringu heldur
Alþýðuflokkurinn ókvíðinn á
móti nýjum tímum.
niefnd hafnarmannvirki qg land
Umhveriis, sem1 nauösynlegt er,
ei|gnarnámi.“
En fnestað var að taka ákvörð-
un um tillöguna á þessiuim1 fundi
og ekki geri fyr en á fundi 25.
april, o:g var tillajgan þá samþ,.
Var þriggja manna nefnd kosin
til að athuiga þetta mál, og höf-
um við' rætt við ríkisstjórnina og
formenn stjórnimálaflioikkainina um
það.
Þetta mál hefir injqg mikla
þýðinigu fyrir hieppsfélagið. Nú-
verandi eigendur geta ekki gert
þær endurhætur á bryggjunni,
sem nauðsynlegar eiiu, og hrepp-
úrinn getur ekk ieignast fyrirtæk-
ið' eða igeri það fullkomnara,
nema með utan að komandi að-
stoð:. ,
Hins vegar vænti ég, að ekki
líði' á löngu, áður en Kefiavíkur-
hneppur hefir eignast þetta nadö-
synlqga fyrirtæki, sem afkotma
hmppsbúa byggist svo mjög á.
— Hvaða mál önnur hafið þið
rætt í hreppsnefndinni?
ViÖ höfum rætt utm atvinnu-
mái, heilbrj|gði©mál og menning-
armái. Höfurn við Danivai borið
IVIKUNNI sem leið var mikill
laíli í Vestmaunaeyjum. í
verstöðvunum austan fjalls og
vijð siuuiajiverðan Faxaflóa vom
mjög sttáðar gæftlr og lítijl ftfli.
Ve&tm|ajui|aeyjai'.
Afli hefir verið góðux í Vest-
man[naeyjuím, síðustu vitou. Lagar-
foss, skipstjóri Þor.stemn GísLa-
son, hafði 125 smálestír eftitr vik-
uma, Vieilga, skipstjóri Fhmlbqgii
Finnbogiasioin, 112 smáliestír. Vion,
skipstjóri GuðmUndur Vigfússon,
110 smálestir.
Bræddar hafa verið 190 smál.
af lýsi síðuistui viku, og er það
talið einsdæmi.
Á Eynajhakka
hefir veiriíð farið á sjó aðeins 1
d'ag í vikunnd. Afli 2000 fiskar.
Á Stokkseyri
hefi'r verið farið 2 dagia á sjó,
afli 7000 fiskar.
I Þorlákshöfn
bafai stærstui bátar getaið róið 3
da|ga, ien þeir smcerri ekki nema
tvo. Afli 20000 fiskar.
úr Grkulavík
var róið 2—3 dajga Vikunnar.
Aflil var tiregur. I dag var þrir
stqrmur qg mikið brim.
Úr S andgerð i
vár róið aðeiins tvisvar í sííð-
ustn viku. Síf'eldir siunniain- og
suðvestan störmiar vo.ru mest a'lllai
vikunia ojg afli þe|gar róið var
mjög thegur. Þessa síðuistu dagal
hefir verið svo mi'kið sandfok, að
till vandræða horfir. Sanduirininj
hefir fokið á túndh og heim að
húsunum oig liggur þar í stárum'
sköflum.
úr Keflavík
var róið 2 dagai vikun'nar. Afii
var frá 2 ti 10 skiippund. Volnt
sjóveður var í bæði skiftin og
taísveri veiðarfæratjón. Netíálbát-
KAGNAR GUÐLEIFSSON.
fram ákveðnar tillögur í þeim
málumi — og fengið sumar þeirra
samþyktar, ihi, a. eina um að
Undirbúa leikvöll fyrir börrnn og
hefja viðtæka starfsemi fyrir þauL
Það er margt, sem' þárf umbóta
/við í Keflavík, — qg ég hielid, að
hreppsbúar hafi séð það, alð því
aðeins verður þeim uimbótum
komið fram' á viturlegan hátt,
að nýtt líf komist inn í hrepps-
málin, og að Alþýðuflokkurinn
fái það mikil völíd, að haínn hafii
aðstöðu til áð hrinda þeim fram'.
fislca á bát. (FÚ.)
1. maí á Akur-
eyri.
FRÁ FRÉTTARITARA
ALÞÝÐUBL AÐSIN S.
ERKALÝÐSFÉLAG AK-
UREYRAR seldi merki 1.
maí til ágóða fyrir björgunar-
skútu Norðurlands og var það
mikið keypt.
Alþýðusambandsfélögin
héldu samkomu í samkomuhús-
inu um kvöldið og voru þar
ræðuhöld, söngur, gamanleik-
ur og dans.
Samkomuna sóttu um 500
manns.
Kommúnistafélögin héldu
útifund og samkomu í Nýja
Bíó.
I kröfugöngu þeirra tóku
þátt 40—50 fullorðið fólk og
eitthvað slangur af börnum.
Trúlofaji.
Nýliega bafa opinberað trúlofun
sína unjgfrú Þórumn Sigurðardótt-
ir oig Sigurður Kr. Sigurðssion,
Austurgötu 29 B, Hafnarfirði.
Trúlofun.
I fyrrad. (1. maí) opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Sigurlaug
Stefánsdóttir og Ragnar Þor-
steinsson kennari.
Lýsing Islands
effir Þorvald Thioinoddsien fæst
nú í heilú. lqgi. Hefir vantað
■nokkur bindi1 inin í, en nú er búið>
að pie,nta þau.
Mikill
eyjum
afli í Vestnanna-
iftna, sem leið.
Eu stirðar gæftlr i ððrum verstððvum suunanlands.
ar höfðui á fimtudagínm umi 1000
Áskorun frá F U. J., Rvík.
(Frh. af 2. síðu.)
þiess, að þeiír geri formainni fé-
lagsins aðvairt, skill honum í
henduir gögnum þessum eða leyfi
að afrita þa'u, ef þau em einkia-
eign.
Jafnfnamt vill stjórnin beina
eindregnum tilmælum sínuim, til
allra þeirra, sem eiga í fórum
sínum eimhver þau plögg, er hafa
sérstaka þýðingu fyrir F. U. J.,
sögulega, eða er|u til orðin fyr-
ir félaigsins atbein'a, að gefa sig
góðfúslega fram við formann fé-
Iagsinis, og gefa félaginu koist á
að eignast eða fá afrit af slíkum
plögigum.
Sérstakilega vill stjórnin að lok-
um mælast mjög faistlega ti'l þess
að þeir, sem kunna að h’afa eitt-
hvað af handsferifuðu blaði fé-
lagsins, „Árroða“, fundargerðar-
bæfeuir frá fyrri árum eða önnur
slíkj gögn láti ekki á sér standa
að gera aðvart þar um.
Kosfliiiarétínr ma
fólkslns.
Alþýðuæskunni hefir borizt
greinarstúfur frá ungum manni
austur á landi, sem ræðir um
kosningarrétt unga fólksins í
landinu. Hallast greinarhöfund
ur að því, að réttlátt sé að færa
aldurstakmarkið niður í 18 ár.
Ekki skal deilt um þetta hér,
og vafalaust verður þessari
kröfu á lofti haldið í framtíð-
inni. Það eru ýms rök, er for-
mælendur færa fyrir kröfu þess
ari, og þá fyrst og fremst sú,
að unglingar á þessum aldri eru
gjaldskyldir til ríkis og sveita-
eða bæjarfélaga og eigi því rétt
á þessum borgaralegu réttind-
um.
Alþýðuæskan vill benda á þá
staðreynd, að ýms fleiri hags-
munamál liggja nær ungling-
unum á þessum aldri en kosn-
ingarétturinn, atvinna og ment-
un eru þyngri á metunum, þar
um á að gera kröfur til hins op-
inbera.
Þess ber og að gæta í um-
ræðum um þetta mál, að við ís-
lendingar erum seinþroska, auk
þess sem leggja ber höfuðá-
herzlu á að glæða almenna
mentun, efla félagslegan þroska
unglinganna, gefa þeim kost á
hagnýtri fræðslu í verklegum
og andlegum efnum.
Krafa dagsins er lýðræði í
skólamálum landsins, atvinna
fyrir æskuna í landinuú að
þessu á að einbeita kröftum
æskulýðssamtakanna.
S. D. J. oi deiln-
málifl.
Þar sem S. U. J. hefir ákveð-
ið að halda sér fyrir utan deil-
ur þær, sem geysa innan Al-
þýðuflokksins, getur Alþýðu-
æskan vitanlega ekki birt grein
ar, er henni berast um þessi
mál, frá hvorum aðila sem er.
Þykir rétt að taka þetta fram
vegna þess að komið hafa
greinar, sem er ekki unnt að
taka til birtingar.
F. U. J. i Reykjavik.
hefir kosið nefnd til þess að
gera tillögur í samráði við
stjórnina um hversu haga skuli
sumarstarfinu. Álit hennar og
tillögur verða lagðar fyrir
næsta félagsfund og rætt þar.
Er nauðsynlegt að félagarnir
geri sér ljóst á hvern hátt þeir
vilja haga starfi þessu. Vill
stjórn félagsins beina tilmælum
sínum til allra þeirra, er hafa
eitthvað nýtt fram að flytja, að
koma hugmyndum sínum á
framfæri við nefndina eða
stjórnina fyrir þann fund, svo
unt verði að hafa hliðsjón af
sem flestra skoðunum og vilja
áður en gengið er frá áliti og til-
lögum.
Athygli félaganna
skal vakin á því, að skrifstofa
félagsins er opin á þriðjudögum
og föstudögum kl. 6—8, og verð
ur þá ávalt einhver úr stjórn
félagsins til viðtals.
Möróur ;
niefnist nýstofnað loðJýraa-ækt-
airféiajg á Isafiæði. Hliutalfé er 5
þúsnnd króniuir, St jóm skipia:
Jens HólmgeirsSiom bæjairstjóri,
Jónias Tómlaisisioin bóksali, Sijgturð-
luir Guiðmundsson gjaldkerj. Fé-
'iaigiið ætlair eingöngu að stundá
minfcárækt. Byrjair þaið mæsta
haiust. Félalgið hiefir leigt land
til 50 ára af bæjaTsjóði, iinnlain-
jyieirt víð- bú bæjarins, í Tuinguldial.
(FÚ.)
Rödd Odds.
Nú hefii’ húsið, sem hét Odd-
höfði, mieðan qg bjó þair, en hieit-
Sir það ekki lenguT (ég hefi af-
vígt það), verið sameiniað Kleppi
(eins og Austurríki Þýzkalanidii)
qg er nú Helgi orðinn alls ráð-
and iþar ,eins o|g Hitler í Aust-
úfl'ríki. Það heitir nú Lifla Klepps
Klettur. Nú er feominn þangað
maður, siem Helgi er að gerai til-
raenir ,á. Eldfæri öll hajfia verið
tekin úr húsínu, svo manninújmi
verð iekki of heitt, og rottum
hleypt inn, honum til skeantúlnar
og hita. Þegar Jónias er búinú að
feoma- íhaldinu til víaldia á hann,
þ>. e. Jónas, að verða einræðis-
herra í Kleppsholtinú iqg búa í
Oddhöfða, sem þá kemiur til með
að heita Hrifla. Vilhj. Þorsteins-
son mintist mín lítilis háttar í
útvarpinu um daginn. Ég svara
honum seinma. Oddur Sigurgeirs-
[ son, Laiuganesvegi 80, Kirkju1-
sandi, i
CIOARETTUR