Alþýðublaðið - 18.11.1938, Síða 1

RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XIX. ÁRGANGUR FÖSTUDAGUR 18. NÓV. 1938. 269. TÖLUBLAÐ
r
Siðln bíðnr 1 \
klnkkustirad
eftír pósti.
SÚÐIN fór í gærkvéldi í
hringferð vestur og norð-
BmsilarfMsi ætla aH
hjálpa fléttamhiuinii
nm frá Þýzkalandi.
iifwiiiiiialaffis maður og heilsu-
laus kona svlpt alelgu sinni.
----*---—
Itbæfi, sem fafnvel ekkl Sjðlfstæðis"
flokknrinn getnr verlð þektnr fyrir.
ai layfa 11 pdls,
mM
pýzkum fléffa*
ímm á ina&sta ári
LONDON í morgun. FÚ.
ITINNUMÁLAEÁÐ-
* HERRA Bandaríkj-
anna, ungfrú Frances Per-
kins, skýrði frá því í gær, að
sennilega yrði bráðum lagt
fyrir þing Bandaríkjanna
frumvarp til laga um sér-
stakar ráðstafanir til þess að
leyfa 71 þúsund flóttamönn-
um frá Þýzkalandi að setjast
að í Bandaríkjunum á næsta
ári.
Félagsskapur Gyðinga í Ka-
nada hefir einnig boðist til að
leggja fram fé til að styðja Gyð-
inga í Kanada til landnáms í
stórum stíl.
Brezka stjórnin mun hafa í
hyggju að gera ráðstafanir til
þess að Gyðingar geti sezt að í
brezkum nýlendum.
Þá seg'ir í frétt frá Þýztolmdi,
ah engiuim Gyóingi muni verða
hleypt út lan.di pangaíi til greiddar
em að fullu þær 1000 m-illjönir
tnarka, siem pýzka stjómin hefxr
'dæmt .gér i h,getu:r fyrir von Rath.
Þýzk blðÖ baldia áfram órás-
urn símum á GyÖinga og segja
meðal annara, aö þair hafi verið
miklui rikari en aðrir íbúax Þýzka,
iianidis og átt 60®/o af öllum hiúsum
í Borlin.
Fjðlgað í atviBBi-
bðíaviBBi im 50
maflfls.
Atvinnumálaráð-
HERRA hefir fallist
á að leggja fram viðbót-
•atjfé tíl atvinnubóta, en
jafnmikið kemur frá bæn-
um. Með þessu jverður
hægt að fjölga í atvinnu-
bótavinnunni um 50
manns.
Þrátt fyrir þessa fjölg-
un er langt frá því að at-
vinnubótavinnan sé svo
mikil, sem brýn nauðsyn
er, því að atvinnuleysið er
miklu meira en verið hefir
um þetta leyti undanfarin
ár.
Verkamenn munu vera
‘ orðnir varir við það nú, að
Alþýðuflokkurinn á ekki
vald yfir þessum málum að
neinu leyti — og komm-
únistayfirráðin í Dagsbrún
munu heldur ekki verða
sigurvænleg fyrir þá í þess
ari bráttu fremur en ann-
ari.
Hið nýja sfeip Eimskipafélagsins á
að fara á 3 sólarbrlngnm milli
Reykiavíkac og SanpiaBnahafBar
-----..... •
Bæjarstjóm breytir reglugerð hafnar~
innar til hagsbóta fyrir skipið, en sú
breyting gildir þó jafnt fyrir alla.
Tl UNNUGUM kom ekki
alveg á óvart, frétt sú>
er nýlega. kom í útvarpinu,
um að Sjálfstæðismenn á ísa-
fixði hefðu eignast hús. Þess
hef ir nefnilega orðið vart fyr-
ir alllöngu síðan, að þeir
hefðu augastað á ákveðnu
húsi til flokksstarfsemi sinn-
ar. En aðferð þeirra, til þess
að eignast húsið, hefir verið
dálítið óvanaleg og því vakið
talsverða undrun, sem von
er, því að hér er um að ræða
eitthvert ljótasta og ódrengi-
legasta húsahrask, er heyrst
hefir getið, og eru þó mörg
dæmin ljót.
Menn mun reka minni til
greinar um þetta mál í Alþ.bl.
Hún birtist þar 2. júní s. I., og
var svargrein til Morgunblaðs-
ins útaf rógi og öfugmælum
þess varðandi þetta mál: Við
svargrein þessari gat Morgun-
blaðið ekkert sagt. Með henni
var skýrlega sýnt fram á, hvern-
ig Sjálfstæðismenn vestra ætl-
uðu með undirferli og prettum
að ná tangarhaldi á húsi þessu.
Og af því að lokaþáttur þessa
máls er nú kunnur orðinn og
alt hefir gerst með nokkuð ó-
vanalegum hætti, skal það nú
aftur gert að umtalsefni.
Sjálfstæðisflokkurinn á ísa-
firði hefir um langt skeið haft
starfandi húsnefnd. Eins og
nafnið bendir til, hafði nefnd
þessi það hlutverk með höndum
að útvega hús yfir höfuð flokks-
manna á ísafirði til ýmiskonar
flokksstarfsemi. Nöfn nefndar-
manna eru ókunn, en Arngrím-
ur Bjarnason, ritstjóri Vestur-
lands, kom fyrir rúmum 2 árum
að máli við eiganda hússins
,,Uppsalir“ við Hafnarstræti 12
á ísafirði, er notað var til kaffi-
og gistihúshalds, og spurðist fyr-
ir um kaup á húsinu. Var hon-
um gefið upp verð það, er húsið
væri fáarilegt fyrir, og fanst
honum það ekki óaðgengilegt.
Var svo ekki vitað annað, en að
nefndin hefði málið til athugun-
ar. Kom þá nokkru síðar fyrir
atvik, sem gerði það að verkum,
að Sjálfstæðismenn hugðu á-
aðrar leiðir í málinu. Eigandi
hússins, frú Guðrún Stefáns-
dóttir, varð veik og gat ekki
annast rekstur hússins. Hún
lagðist á sjúkrahús og var þar
vetrarlangt. Varð hún loks að
leggja alveg niður störf og flytja
suður, sér til heilsubótar. Ligg-
ur hún enn á sjúkrahúsi hér
3-yðra. Frú Guðrún varð því að
gera alvöru úr sölunni. Fól hún
þektum Sjálfstæðismanni á ísa-
firði umsjá hússins. Skyldi hann
hefja leigutekjur, greiða af því
skyldugjöld og hafa það á hend-
inni til sölu. Til tryggingar leig-
unni fékk hann í hendur víxil,
samþykktan af leigjandanum,
en þéttskrifaðan nöfnum ýmsra
velþektra Morgunblaðsmanna,
utanbæjar og innan, sem ábyrgð
armönnum.
Er hér skemst frá að segja,
að hér fól frú Guðrún refnum
að gæta fjársins. Hann gat ekki
selt húsið. Hann fékk ekki úpp-
gerða leiguna, og hann týndi
tryggingarvíxlinum. Og loks lét
hann sér sæma að mæta drukk-
inn fyrir hönd húseigenda á
áríðandi augnblikum.
Það þótti varla einleikið, hve
erfiðlega gekk með sölu á hús*
inu, og hvernig hver möguleik-
inn eftir annan rann úr hönd-
um sölumannsins. En það, sam-
fara því, að hann leið leigjand-
anum að sitja leigulaust í öllu
KOMMÚNISTAR í bæjar-
stjórn, þeir Björn Bjarna-
son og Ársæll Sigurðsson virð-
ast vera eins og þorskar á
þurru landi, síðan flokkur
þeirra skifti um nafn. Á næst-
síðasta bæjarstjórnarfundi, eft-
ir að kommúnistaflokkurinn
með gamla nafninu hafði verið
lagður niður, fluttu þeir tillög-
ur, sem bæjarfulltrúar komin-
únistaflokksins og töluðu um
sig sem bæjarfulltrúa komm-
únista. f gær forðuðúst þeir
hinsvegar að tala um tþað, í
hvaða flokki þeir væru, en
fluttu tillögur aðeins sem ein-
staklingar.
Hefir verið hent gaman að
þessu og framkoma þeirra vak-
ið bros.
En á bæjarstjórnarfundi í
gær kom þó fyrir atvik, sem
vakti skellihlátur hjá öllum
bæjarfulltrúum og áheyrend-
um. Þeir einu, sem ekki hlógu
voru Björn og Ársælí. Á fund-
inum átti að kjósa 4 menn í
niðurjöfnunarnefnd — og voru
lagðir fram tveir listar. Listi
húsinu, þó að leigan væri víxil-
trygð, gerði það að verkum, að
illa fór að líta út með, að eig-
andinn gæti haldið því, þar sem
hann hafði ekki efni á að leggja
1 það meira fé.
Og nú fór líka að koma 1 ljós,
hvernig Sjálfstæðismenn hugs-
uðu sér að eignast húsið.
Fram í dagsljósið kemur
Óskar Borg. Hann rekur upp
selshausinn í Lögbirtingablað-
inu og krefst uppboðs á húsitm
til greiðslu á ógoldnum bæjar-
gjöldum. Hann tilkynnir hús-
eiganda þetta með dags fyrir-
vara, og lýgur því til, að sér
sé skipað þetta af hendi for-
ráðamanna bæjarins, enda sam-
tímis hafin svæsin árás á þá í
Morgunblaðinu af þessu til-
efni. Stjórnendur bæjarins
höfðu ekkert lagt fyrir um
þetta og stöðvuðu uppboðið. -—
Óskar Borg hafði hinsvegar að
nokkru leyti innheimtu bæjar-
gjalda á hendi, en leitaði ekki
Frh. á 3. síðu.
Alþýðuflokksins var skipaður
þeim Ingimar Jónssyni og Jóni
Guðjónssyni, en listi Sjálfstæð-
isflokksins þeim Sigurbirni
Þorkelssyni, Gunnari Viðar
og Lárusi Jóhannessyni.
Nú var úr vöndu að ráða fyr-
ir kommúnistana. Ef þeir sátu
hjá eða kæmu með sérstakan
lista, þýddi það, að íhaldsmað-
urinn Lárus Jóhannesson yrði
kosinn og íhaldið fengi þar með
meirihluta í nefndinni. Ef þeir
aftur á móti greiddu lista Al-
þýðuflokksins atkvæði, þá voru
líkur til að tveir af hvorum
lista næðu kosningu, en þetta
voru þung spor, að greiða at-
kvæði með böl ....... Skjald-
borginni! Þann kost tóku þeir
þó. En til að reyna að hanga á
línunni, komu þeir með þá yfir-
lýsingu, sem hér fer á eftir:
„Enda þótt að við undirrit
aðir getum ekki skoðað þá
menn, sem skipa A-listann við
kosningu niðurjöfnunamefnd-
ar, sem fulltrúa umbjóðenda
okkar og treystum þeim ekki
flFrh. á 4. atRi.)
ur.
Átti hún að fara kl. 9, en
brottför hennar dróst til kl.
10Ú2.
Ástæðan til þess var sú, að
ekki var búið að afgreiða póst
til skipsins fyr en þetta. Er
það mjög óþægilegt fyrir far-
þega að þurfa að bíða svo lengi
fram yfir fyrirfram ákveðinn
brottfarartíma og hefir það
komið fyrir áður, að brottför
skipa hefir seinkað vegna
póstsins.
Hæstaréttardönir i
ítsvarsfliáli.
Dimir uniirrittar var
itaifeitir.
T MORGUN var kveðinn
upp dómur í hæsta-
rétti í máli Glæsibæjarhrepps
gegn bæjarsjóði Akureyrar út
af aukaútsvari. Var dómur und-
irréttar staðfestur.
Hafði Glæsibæjarhriep pur lagt
1250 kr. aiultoaiútisvar á Riafveitu
Akimfeyra'r í Bsendageröi, en út-
svar þetta táldi bæjiarstjórn Ak-
jireyrar eklkii löglegt og neitaöi ab
greiða1 það. Krafðfet þá oddviti
Glæsibæjarhnepps þssls ,að sýslú-
maður innhieiimti þiað með lögtaki
á toostnað gjaldendahs.
En bæjairstjórí Ak'ureyrar gerði
fyrir hönd bæjarsjóðs þá- kröfu,
að útsvarfð yrði flelt' niður, þar
isem hánm. taldii etoki löglegt að
feggja: útsvar á rekstar rafveit-
únnair, þar 5iem húa væri opimfoert
fyrirtæki, rekið í þeim tilgamgi
að> afla mönnúm rafortou með
kostmaðiarverði.
Komist umdirréttur að þeirri
niðurstöðu, að etoki bæri aið
'leggja útisvar þetta á stefnáia, iog
var is'a dómUr staðfestiur í 'hæista-
rétti.
Nansenskrifsíofafl i
Genf fékk friðarverð
laan Nobeis. -
—o—
LONDON í morgun. FÚ.
RIÐARVERÐLAUN NO-
BELS hafa verið veitt
Nansenskrifstofunni í Genf, en
hún starfar að því, að greiða
fyrir flóttamönnum.
flalsti, ntanikisráðkerra
Fiua, segir af sér.
KAUPM.HÖFN í gærkv. FÚ.'
TANRIKISMALARÁÐHERRA
FINNLANDS, Holsti, hefir
sagt af sér, og er ástæðau til
þiess ágneininguT við; ríkislstjórn-
ina um risnufé ráðherrans.
Hefir vierzluniann álaráðherrann,
prófess'or Voiiionmaa', verið skip-
aður utanríkismálaráðherria fyrst
Wm sinn. Voionimaa er jafnlaðar-
maður.
EIMSKIPAFÉLAG ÍS-
LANDS hefir farið fram
á það, að fá ívilnun á gjöldum
hins fyrirhugaða nýja skips
síns til Reykjavíkurhafnar —
og samþykti bæjarstjórn í gær
að verða við þessari beiðni með
því að breyta reglugerðinni
þannig:
. . . . að farþegaskip, sem
sigla fastar áætlunarferðir milli
Reykjavíkur og erlendra hafna
og leggjast við taryggju í höfn-
irini, greiði full hafnargjöld af
fjTstu 1200 netto register
tonnunum af stærð skipsins,
hálf gjöld af næstu 100 tonn-
um, Va af næstu 100 tonnum,
1/8 af þriðju 100 tonnum og
1/16 af þeirri tonnatölu, sem
umfram er 1500 register tonn.
Ennfremuí var samþykt að
með tilliti til þess, að hið fyr-
irhugaða skip Eimskipafélags
íslands er byggt með sérstakri
hliðsjón af farþegaflutningi frá
útlöndum, og í líkingu við það,
sem tíðkast annarsstaðar, þegar
um farþega- og skemti-skip er
að ræða, að láta skipinu í té
neysluvatn án endurgjalds.
Borgarstjóri las upp á fund-
inum bréf félagsins og var í því
gefið yfirlit um fyrirkomulag
skipsins. Það á að taka alls 220
farþega, 112 á 1. farrými, 68 á
2. og 40 á þriðja. Skipið á að
geta farið á rúmum 2 sólar-
hringum milli Leith og Reykja-
víkur og rúmum 3 sólarhring-
um-milli Reykjavíkur og Kaup-
mannahafnar. Skipið verður 320
fet á lengd, 45,5 fet á breidd,
26.5 fet á dýpt og djúpristan
16.5 fet. Þá á að vera í skipinu
30 þúsund teningsfeta frysti-
rúm, sem getur tekið 500 tonn
af flökuðum fiski eða 17 þúsund
kjötskrokka, en lestarrúmin
eiga að geta tekið alt að 16 þús-
und tonnum.
Frh. á 4. síðu.
Skemtileg niðurj@fnBnariiefndar-
kosniog á bæjarstjörnarfnndi.
------»-----
Framkoma kommúnista vakti mikinn
hlátur bæjarfulltrúa og áheyrenda.
*
—..—-»------