Alþýðublaðið - 14.07.1939, Blaðsíða 2

tÖSTUDAGINN 14. JÚLÍ 1939.
ALÞVÐUBLAÐÍD 7
■— Kvivit, kvivit! heyrðist í
sama bili yfir höfði hennar.
Hún leit upp, og þar Var
svalan komin.
/
Sfcrax og hún kom auga á
Þumalínu, réði hún sér ekki
fyrir fögnuði, en hún sagði
henni, hversu sér leiddist að
ganga að eiga moldvörpung-
inn —
og verða að búa djúpt niðri í jörðunni, þar Nú kemur hinn kaldi vetur, sagði svalan, og
sem sólin skín aldrei. Hún gat ekki tára bund- ég flýg langt burt til heitu landanna. Viltu
izt við tilhugsunina um það. kóma með mér? Þú getur setið á bakinu á
mér! Bittu þig bara fasta með mittisólinni
þinni,
og svo fljúgum við frá ljóta moldvörpungnum — Komdu með mér, litla Þumalína, þú sem
og dimmu holunni hans, langt burt yfir fjöll- bjargaðir lífi mínu, þegar ég lá í dvala, ein-
in til heitu landanna, þar sem sólin skín heitar mana og yfirgefin í dimmu moldarholunni!
en hér og alltaf er sumar og yndisleg blóm.
Allar okkar hraðferðir til Akureyrar eru um Akranes.
Frá Reykjavík: Alla mánud., miðvikud. •£ föstud.
Frá Akureyri: Alla mánudaga, fimtud. og laugardaga.
M.s. Fagranes annast sjóletðina. Nýjar upphitaðar bifreiðar
með útvarpi.
Steindór,
The American Scandinavian
Review
heitir nýútkomin bók. Fjallar
hún að mestu um sýningardeildir
Norðurlandanna á Heimssýning-
Unni í New York.
Sonja Henie,
norska skautamærin og kvik-
myndaleikkonan, er nú í sumar-
leyfi. í gær flaug hún ásamt all-
mörgum vinum sínum til Norður-
Noregs til pess að sjá miðnætur-
sólina og stunda laxveiðar. Hún
verður vikutíma f>ar nyrðra. NRP.
Símar: 1580, 1581, 1582, 1583, 1584.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
| Útvarpið vikuna 2.-9. júlí
SUMARIÐ er að nokkru hvíld-
artími útvarpsins, og anna- og
skemmtitími hlustenda, svo að ef
til vill þykir sízt ástæða til þess
nú, að Alþbl. taki aftur upp þá
nýbreytni, aðð flytja útvarps-
„dóma“. Hins vegar hefir víða
orðið vart óska hlustenda um
það, að blöðin flyttu að stað-
aldri stutt yfirlit um útvarpsefni
og meðferð þess næstu viku á
undan, og takizt slíkt yfirlit vel,
ættu þau að stuðla að því, að.
halda áhuga og gagnrýni hlust-
enda vakandi, og ef til vill hafa
einhver áhrif á val og flutning
útvarpsefnis (bezt er þó víst að
gera sér ekki of glæstar vonir
um þaðý
Ég sé að nýja þulan hefir áður
verið til umræðu í Alþbl., og
skoðanir um hana þar verið nokk
uð skiptar. Mér finnst, að ég ætti
enga ástæðu að hafa til hlut-
•drægni í því máli, þar sem mér
er enn þá ókunnugt um nafn
stúlkunnar, og vil ég því leyfa
mér að segja það álit mitt á
henni af viðkynningu í útvarpinu,
að hún hafi viðfelldinn, blæfagr-
an róm, sem heyrist vel í útvarp,
en reki óþægilega oft í vörðurn-
ar í upplestri sínum, einkum þar
sem erlend orð koma fyrir. Fram-
burður hennar á erlendum orðurn
er, vægast sagt, hvergi nærri ó-
lastanlegur, og sé henni ætlað að
gegna þulustarfinu til frambúðar,
verður hún að læra betur. Að
vísu hafa fleiri þulir og frétta-
menn verið með þessu marki
brenndir, sem sízt er engin af-
sökun. Útvarpið á ekki að vinna
á móti tungumálakennslu sinni
með röngum framburði erlendra
orða í fréttaflutningi, og gagn-
vart útlendingum ber slíkt vott
urn menningarleysi.
Gamanþátturinn fyrra sunnu-
dag var góðlátlega gamansamur
og alþýðlegur. Leikur þeirra Frið
finns og Gunnþórunnar var með
ágætum.
Þórdís Jónasdóttir frá Hofdöl-
um las upp „kvæði kvöldsins".
Ég hefi ekki áður heyrt þessar-
ar konu getið, hvorki í sambandi
við skáldskap né annað, en í þess
um kvæðum hennar kenndi ó-
neitanlega athyglisverðrar skáld-
gáfu. Kveðandi var að vísu ekki
fyllilega gallalaus alls staðar
(stuðlar innan 2. og 4. vísuorðs
o. s. frv.), en kvæðin voru vel
samin („byggð“ eins og það er
kallað), orðaval gott og fjölskrúð
ugt, og það sem mestu skipti:
kvæðin virtust ort af innri þörf
og sprottinn af þeim sársauka,
sem enn gerir menn og konur
að skáldum. Þessi upplestur var,
að mínum dómi, merkustu dag-
skráratriði vikunnar.
V. Þ. G. flutti að þessu sinni
sumarþætti í sínum góðlátlega
og föðurlega fræðslutón, og kom
víða við að vanda. Annars mun
það vera ætlun útvarpsráðs, að
ýrnsir menn annizt til skiptis
þennan dagskrárlið, og þá sjálf-
sagt „Um daginn og veginn“
líka, þegar þar að kemur. Sama
máli ætti að gegna um fleiri
dagskrárliði, svo sem bókmennta-
þætti, þegar á næsta vetri. Með
þessu er ekki verið að vanþakka
þeim mönnum sem hingað til
hafa annazt þessa liði einir að
mestu, en vissulega myndi slík
tilbreyting verða vinsæl og lík-
leg til bættrar meðferðar á þess-
um föstu dagskrárliðum.
Ég vil geta þess, að í ádrepu
sinni til kirkjunnar og prest-
anna fór V. Þ. G. rangt með þá
upphæð, sem varið er úr ríkis-
sjóði til kirkjumála. Hún nemur
ekki 2—300 þús. kr. eins og hann
sagði, heldur 4—500" þús. (410
þús. 1938, fjárlögin fyrir 1939
hefi ég ekki, en varla er hún
lægri þar). Það er peningur líka.
Upplestur Helga Hjörvars á
köflum úr „Svartfugli“ Gunnars
J iGu ' arssonar í þýðingu Magnús-
ar Ásgeirssonar fórst honum vel
úr hendi. Að vísu verður hann
að fara svo fljótt yfir, að nokk-
ur vafi er á, að hlustendur fái
glögga heildarsýn .yfir söguna.
Söguupplestur Helga í útvarpið
og þýðingar hans á erlendurn
skáldsögum fyrir það hefir hvort
tveggja verið með ágætum, og
mun vandfundinn betri maður til
þeirra hluta.
Erindi Sigurðar Einarssónar,
frá útlöndum, var snjallt og skýrt
að vanda.
Leiðbeiningar Lofts til áhuga-
ínanna um Ijósmyndatöku voru
órð í tíma töluð til allra hinna
mörgu, er nú taka myndavélina
með sér í sumarleyfiö. — Á
föstudaginn var íþróttaþáttur (10
mínútur), og ætti að vera sjálf-
sagður vikulegur dagskrárliður
framvegis, þótt Iengri væri. En
jafnframt mætti þá draga úr hin-
um hlutfallslega tímafreku í-
þróttafregnum í innlendu frétt-
unum.
Þórunn Magnúsdóttir las up)>
sögukafla eftir sig á laugardags-
kvöldið. Upplestur hennar var
góður og sögukaflarnir snotur-
lega samdir, frásögn og samtö!
fordildarlaus og eðlileg. En senni
lega mundi Þórunn Magnúsdóttir
ná allmiklu betri árangri en hún
hefir gert til þessa með meiri
sjálfsaga og minni afkösfum.
mr.
Nýjar gerðlr af
sportfataefni
nýkeisim,
Verksmiðjuútsalan f
GefJiiEi-—liiinii.
Bilsðngvabékin,
ómlssandt i bilterðnm og i snmarleytinu.
Ahraies — lorgaries.
Áætlunarferðir alla þriðjudaga og fösíud'aga strax eftii'
komu Ms. Fagraness. Frá Borgarnesi kl. 1 e. h. Fagra-
nesið fer til Reykjavíkur á þriðjudögum kl. 9 síðdegis.
Hainns Ounirlangssoii, bifreiðarsijóri.
CHARLES NORDHOFF eg JAMES NORMAN HALL:
Uppreisnin á Bounty.
22. Karl ísfeld íslenzkaði.
þilfar, tók Bligh ofan höfuðfatið og las hernaðarlöggjöfina.
Þvi næst kom herra Samúel með bók sína, blek og penna.
— Jæja, sagði Bligh — nú skrifið þér undir!
— Herra Bligh, sagði Fryer og gat nú varla stjórnað skapi
sínu. Allir skipverjar geta vottað það, að ég skrifa undir sam-
kvæmt skipun yðar. En verið svo vingjarnlegur að minnast þess,
að þessa má’ls verður ef til vill minnzt seinna.
í sömu andránni heyrðist hróp frá varðmanninum í reiðanum:
Land fyrir stafni!
V.
TAHITI.
ARÐMAÐURINN hafði komið auga á Mehetia, litla eyju
um fjorutíu mílur suðaustur af Tahiti. Ég starði út i
sjóndeildarhringinn og ætlaði naumast að trúa mínum eigin
augum, þegar ég kom auga á litla þústu í fjarska. Það lygndi
um sólsetursbilið, og við vorum alla nóttina að berjast við að
ná til lands.
Ég fór af verði klukkan átta, en var ekki í því skapi, að ég
gæti farið að sofa. Klukkutíma seinna sá ég sólina koma upp.
Fegurð þessarar dögunar virtist mér fyllilega vega á móti því,
sem við höfðum orðið að þola á leiðinni: Það var dögun, sem
einungis sjómenn kannast við — í suðurhöfum, langt, langt
frá ættjörðinni. Himinninn var heiður. Stjörnurnar fölnuðu
smátt og smátt og himinninn blánaði. Og þegar sólin kom upp
litaði hún góðviðrisskýin í austri perlumóðugljáa 1 öllum blæ-
brigðum.
Klukkutíma seinna sigldum við fram hjá kóralrifunum fyrir
sunnanbyr. í fyrsta skipti á ævinni sá ég þetta spengilega, tign-
arlega fólk, grænu laufbreiðurnar og hina frægu kókospálma.
Ég sá hina stráþöktu kofa, og mennina sjálfa, sem gengu um
ströndina örskammt í burtu. Þeir veifuðu stórum, hvítum dúk-
um og hrópuðu eitthvað, sem ég áleit að væri boð til okkar
um að koma 1 land. Raddirnar voru yfirgnæfðar af brimi, sem
hefði gert landgöngu ókleifa, jafnvel þótt bátur hefði verið
sendur í land.
Mennirnir, sem gengu um fjöruna, voru svo langt í burtu,
að ekki var hægt að athuga þá nákvæmlega, en þeir virtust vera
vel vaxnir, hærri en Englendingar. Um mittið höfðu þeir
hvítan dúk.
Þegar við fórum fyrir norðurenda eyjarinnar, hrópaði Smith
til mín ofan úr reiðanum: — Sjáið þér, herra Byam, sagði
hann og benti. í margra mílna fjarlægð sá ég stórt fjall gnæfa
upp úr sjónum með háum tindi, sveipuðum fölbláum bjarma.
Byrinn óx. Þegar ég gekk fram á þilfarið, hitti ég Bligh þar í
tiltölulega góðu skapi. Ég bauð honum góðan dag og hann
klappaði mér á öxlina.
— Þá erum við nú komnir á ákvörðunarstaðinn, ungi maður,
sagði hann, og benti á fjallið í fjarska. — Tahiti! Við höfum
lent í erfiðu ferðalagi, en hamingjunni sé lof, þarna sjáum við
þá land um síðir.
— Það virðist vera fögur eyja, skipstjóri, sagði ég.
— Já, það er áreiðanlegt, það er ekki til fegurri eyja. Cook
skipstjóra þótti vænst um þetta land, næst Englandi. Væri ég
orðinn gamall, yrði að hætta starfi og ætti ekki fjölskyldu
heima, gæti ég ekki óskað mér neins betra, en að enda ævi
mína undir pálmakrónunum á Tahiti. Og þér munið komazt
að raun um það, að fólkið á þessari eyju er mjög vingjarn
legt. Og margar hinna innfæddu meyja eru yndislegar. Við
höfum ferðast langt, til þess að sjá þær! í gærkveldi reiknaði
ég út, hvað við hefðum siglt langt. í fyrramálið, þegar við
vörpum akkerum í Matavai flóanum, höfum við siglt 27000
mílur!
Frá því þetta var, hefi ég siglt um öll heimshöfin og komið
á flestar eyjar þess, þar með talið Vestur-Indiur og eyjarnar
úti fyrir Asíu. En engin þeirra er jafnfögur og Tahiti.
Þegar við komum nær landi, stóðu allir á þiljum uppi og
horfðu í áttina til lands. En — einn vantaði. Um klukkan sex,
þegar við vorum aðeins fáar mílur frá eynni, kom Bakkus
gamli höktandi upp á þiljur. Hann stóð stundarkorn við sigluna
og horfði inn yfir landið. Svo yppti hann öxlum.
— Þær eru allar eins, sagði hann og lét sér fátt um finnast.
Þegar þér hafið séð eina eyju í Suðurhöfum, þá hafið þér séð
þær allar.
Læknirinn hökti afíur ofan í klefann. Þegar hann var horf-
inn, kom Nelson til mín. Grasafræðingurinn var mikill íþrótta-
maður pg hélt líkamshreysti sinni við með því að ganga tvær
til þrjár mílur daglega á þilfari, þegar veður leyfði.
— Jæja, Byam, — mér þykir vænt um að vera kominn hingað
aftur. Alltaf, frá því ég kom hingað með Cook skipstjóra, hefir
mig langað til þess að koma hingað aftur, án þess að geta gert
mér vonir um, að fá þeirri löngun fullnægt. En eins óg þér
sjáið, þá erum við nú komnir hingað.