Tíminn - 16.08.1919, Blaðsíða 4

272
TíMINN
í II. og III. hefti þ. á. sem nú er að koma út, birtist
ritgerð um verslunarmálin eftir Halldór Stefánsson bónda
í Hamborg í Fljótsdal. Sýnir hann þar fram á með ljós-
um rökum, að Rockdale-álagningin, þ. e. að selja með
dagsverði, en skifta ágóðanum um áramót, muni verða
ísl. samvinnufálögunum happadrýgst bæði í bráð og
lengd.
Yerð 2 kr. séu keypt 50 eintök eða fleiri, kr. 2,25
fyrir alt að 50 eintökum. í lausasölu kostar árgangur-
inn 3 krónur. — Heftin eru 4 á ári.
Afgreiðsla Skólavörðustíg' 25.
Sími 749.
Bækur og- ritföngf
kaupa menu í
Bókaverzlun
Sigfúsar Eymundssonar
hafa átt þar einna fæst og þrengst
miðin.
Úr þessu þarf að bæta og kosta
meiru til uppeldismála sjómanna
hér eftir en hingað til. Sjómanna-
skólann þarf að gera svo úr garði,
að hann standi í engu að baki
erlendum stofnunum af sama tagi,
þar sem bestar eru. Er það segin
saga, að því germentaðri sem allir
skipstjórnarmenn verða andlega og
verklega, því betri leiðtogar verða
þeír og mundi öll sjómannastéttin
draga dám af. En jafnframt er það
metnaðarmál lítilli og líttþektri þjóð,
að farmenn hennar séu í þessum
efnum sem best að heiman búnir.
En þar eð sjómannaskólinn
mundi aldrei ná til öllu fleiri
sjómanna en æðri skólar til borg-
aranna yfirleitt, þyrfti að sjá sjó-
mannastéttinni fyrir nokkurri sér-
fræðslu, bæði bóklegri og verk-
legri og mundi það einna hentast
með námskeiðum. Mundi engu
síður mega koma þeim við með
góðum árangri en bændanámsskeið-
um. Yrðu verkleg námsskeið vís-
ast að vera staðbundin, svo sem
tilsögn í meðferð algengujstu hreyfi-
véla, seglastjórn og annara tækja
sem notuð eru á skipum, að
ógleymdri lífsnauðsyninni sem
margan sjómann á smærri skip-
unum brestur þelcking á, að kunna
að notfœra sér áttavitann. Þá ætti
að sjálfsögðu þarna að vera sund-
kensla og tilsögn um björgun og
lífgun.
Hinsvegar mætti skiftast á um
að halda vekjandi og fræðandi
námskeið í hinum ýmsu verstöðv-
um, og þá sjálfsagt að velja á hverj-
verstu nefskatta (t. d. vörutollinn)
og í þeirra herbúðum kom til orða
að vinna upp tapið á kolabyrðum
landsins (sem aðallega voru til
vegna stærri útgerðarmanna) með
því að hækka matvöruverðið, þ. e.
leggja á kornskatt. Sannast hér
sem oftar að flest er á sömu bók
lært á bæ ísafoldar.
Pó að »Tíminn« vilji létta strit,
og bæta afkomu sveitamanna, með
því að landsmenn komist á lag
með að láta vélar vinna fyrir sig,
er vitanlegt, að á sama hátt þarf
að bæta meinsemdir annara stétta,
og þá ekki síst sjávarmanna. Er
nú byrjaður hér í blaðinu ýtarlegur
kafli, þar sem sýnt verður fram á
þær eðlilegu og óhjákvæmilegu
umbætur, sem sjávarmenn þurfa í
verk að koma, sumpart með frjáls-
um samtökum, sumpart með hjálp
landsjóðs og alþingis. Mun svo
fara, ef ráða má af byrjuninni, að
léttir verða á metunum »hjfseðlar«
þeir, sem miljónarfjórðungurinn út-
hlutan sjávarmönnum, eigi siður
en landbændum.
Hinir nýju eigendur Isafoldar,
um stað tímann milli vertíða.
Yrðu þessi námskeið að sama
skapi sniðin eftir þörfum sjávar-
síðunnar, eins og bændanámskeið-
in eftir þörfum sveitanna.
Jafnhliða því sem nú hefir verið
talið þyrfti á allan hátt að greiða
götu sjálfmentunar sjómanna, yrði
það einkum með þessu tvennu,
fyrirlestrum og góðum bókasöfnum
í hverri verstöð. Þurfa þeir að
geta átt aðgang að þessu hvort-
tveggja og þá ekki síst í landlegun-
um; yrði þá síður hætt við að til
þyrfti að grípa ýmsra óyndisúrræða
til þess að drepa tímann, svo sem
við hefir viljað bera i mörgum
verstöðvum undanfarið.
Gengi nú alt þetta eftir sem nú
hefir nefnt verið, mundi rýmkast
svo á andlegum miðum íslenskra
sjómanna, að þeir hlytu að færa
þaðan drjúgum meiri feng en áður,
og er þá fyrir hendi eitt mikilvæg-
asta skilyrðið fyrir vaxandi gengi
sjávarsíðunnar.
Morgunblaðsins, Austurl. o. s. frv.
hafa ekki gefið flokki sínum neitt
nafn. Verða þeir því til skýringar
og hægðarauka nefndir Fáfnismenn
fyrst um sinn. Ber það fyrst til, að
sömu menn standa framarlega í
báðum félögunum, og að takmark
Fáfnismanna, og starfsaðferðir voru
yfirleitt þær sömu og Morgunblað-
ið og ísafold hallast nú að. í þing-
inu er flokkur langsaranna (Kær-
Ieiksheimilið) þjónustufólk þessara
húsbænda.
Togarafélag nýtt er hér stofnað.
Heitir það »Hængur«. Höfuðstóll
200 þús. krónur. í stjórn þess er
m. a. Vigfús Guðmundsson frá
Engey. Hafa nú í vor risið upp
all-mörg ný félög af þessu tægi og
er misjafnt spáð um árangurinn.
Erfiðara að græða stórfé á skipi
sem kostar hálfa miljón, eins og
nú tíðkast, heldur en gömlu ódýru
skipunum, sem fyrst voru keypt.
Frá alþingi.
Stjórnarskifti. Um síðustu helgi
kvað Jón Magnússon hafa símað
til konungs og beðið um lausn
fyrir alt ráðuneytið. Taldi hann að
því er blað eitt segir, kringum-
stæður svo breyttar, þar sem frið-
ur væri á kominn, að samsteypu-
stjórn þriggja ílokka ætti eigi leng-
ur við.
Ymsum getum leiða menn að
því hverjir nú muni hafa mesta
löngun til að erfa völdin. Lítill
vafi er á því að kaupmannaflokk-
urinn vildi ná yfirtökum, þó ekki
væri nema nokkra mánuði. Hafa
þeir þó eiginlega ekki á að skipa
nema »Kærleiksheimilinu« og
Bjarna frá Vogi, sem þar er talinn
liðgengur maður, sökum þess að
hann hefir fundið upp vatnráns-
kenninguna. Ef Bjarni tæki fjár-
málin, Einar umsjá réttvísinnar og
B. Kr. atvinnumálin, þá hefði ísa-
foldarflokkurinn lagt fram sitt
besta. En hætt er við að »sál«
kærleikans hafi ekki enn snortið
nógu mörg hjörtu, svo að nokkuð
muni á skorta um meirihlutann.
Fossamálið. Báðar deildir hafa
kosið nefnd í málið. Er Þorl. Jóns-
son form. í neðrideild. Far glíma
þeir Sveinn og Bjarni um vatns-
ránið og er spáð dapurlega fyrir
ránsfólkinu. Annars skemta margir
þingmenn sér við það í frístund-
um sínum, að finna upp nýjar
»ráðningar« á fossamálinu. Er til-
gangur flestra sá að sameina and-
stæðurnar, gera bræðing upp úr
hvorutveggja. En illa er spáð fyrir
þeirri matseld. Önnurhvor skoðun-
in verður að sigra. Annaðhvort
eiga landeigendur alt vatnið, sem
er á þeirra landi, eða þeir eiga
ekkert af því. Þar er engin miðl-
unarvegur til. G. Sv. kom Einari
og Bjarna til liðs við fyrstu uin-
ræðu, og var þá svo að heyra sem
væri hann vatnsránsmaður. Sumir
vilja keyra fram sérleyfislög nú í
sumar. En það væri furðu djarft,
rétt fyrir kosningar. Fað má þó
varla vera minna, en að þjóðin
fái að sjá vatnsránsdrauginn al-
skapaðan áður en úr er skorið.
Baldvin Einarsson
aktýgj asmiður.
Laugaveg 67. Reykjavík. Sími: 648 A.
starfa,r næstkomandi vetur.
Fyrirkomulag sama sem að
undanförnu. Óskað að um-
sóknir séu komnar — að
minsta kosti símatilkynning
— fyrir miðjan september.
Sigtr. Guðlaugsson.
K úskiliun er:
dökkjarpur hestur 5 vetra, mark:
lögg aftan hægra.
Sömuleiðis bleikálótt hryssa, 6
—7 vetra, mark: biti aftan hægra.
Laugardalshólum 1. ágúst 1919.
Ingvar Grimsson.
Enn svo sem kunnugt er, hefir
meirihlutinn ekki enn lokið störf-
um sinum. »Dýr myndi Hafliði
allur« má segja um þeirra umsvifa-
mikla ónýtisverk.
Kosningasýkin.
Sumum mönnum finnast allir
dagar annaðhvort vera kjördag-
ar, eða þá undirbúningur kosn-
inga. Þessir menn halda, að »Tím-
inn græði eitthvað á öllum óhöpp-
um og axarsköftum, sem yfir land-
ið dynja. Þeim finst jafnvel drep-
sóttin hafa verið einskonar happ-
dráttur fyrir blaðið. Eftir því ætti
landlæknir að hafa álitið rétt að
lofa veikinni að »rasa út« og settur
heilbrigðisráðherra að neita að
setja L. H. B. í landsnefndina,
eins og margir bæði þm. og utan-
þingsmenn báðu hann að gera, en
hann neitaði, þrátt fyrir sýnda
yfirburði mannsins í þeirri raun
— alt þetta o. m. fl. ætti að vera
gert eða Játið ógert til að gera
»Tímann« vinsælan. Sennilega hafa
»þrístjórarnir« þá keypt síldina
fyrir »Tímann«. Kaupmenn sent
Ögmund með y>Fáfnisból« vestur
fyrir sitt kæra blað, og fjöldi
ónytjunga komist í embætti, alt
svo að »Tíminn« gæti vaxið af
því að berjast fyrir góðu máli.
»Mikil er trú þín kona«.
Ritstjóri:
Tryggvt Þórhallsson
Laufási. Sími 91.
Preutsmiðjan Gutenberg.