Tíminn - 24.12.1919, Síða 1

TIMINN
að minsla kosíi 80
blöð á ári, kostar 5
krónur árgangurinn.
AFGREWSLA
i Regkjavik Laugaveg
17, simi 286, út um
land i Laufási, simi 91.
III. ár.
Reykjavík, 24. desember 1919.
87. blað.
V
Líf af lífi Gruðs.
Jólaræða eftir Dr. Christian
Geyer prest í Niirnberg.
»1 pví birtist kærleikur Guðs meðal
vor, að Guð hefir sent sinn eingetinn
son i heiminn til þess að vér skyld-
um lifa fyrir hann«.
I. Jóh. 4, 9.
Einhver fyrsta jólaminning mín
frá æskuárunum er um stóra mynd
af fæðing Jesú. Barnið lá í jötunni.
María og Jósef krupu fyrir fram-
an hana og að baki þeim stóðu
uxi og asni. Til annarar hliðar
voru hirðarnir að koma inn og
litu í jötuna með lotningu. Á þeim
stað á myndinni, þar sem sýnd
var jatan og barnið, var eins og
komið fyrir ósýnilegu ljósi að baki
til. Það skein í gegnum hið þunna
léreft myndarinnar og olli því, að
skinandi birta ljómaði um barnið.
Af barninu féll Ijósið á Maríu,
Jósef og hirðana og líka á dýrin.
— Faðir minn hélt á myndinni.
I*egar við börnin vorum búin að
horfa á jólatréð og skunduðum til
þess að fá jólagjafirnar, þá sagði
hann: »GIeymið ekki þessari jóla-
mynd«. — Hún hefir æ síðan verið
mér lifandi jólaprédikun.
Eftir jólin var myndÍD látin af-
síðis. Við rákumst stundum á hana,
börnin, þegar við vorum að leita
að einhverju. En við venjulega
dagsbirtu ætluðum við varla að
þekkja hana aftur. Það var enginn
ljómi yfir Iitunum. Það var engin
birta yfir fólkinu. En þegar jólin
komu á ný, varð myndin aftur
eins og áður. Ljósið skein aftur á
bak við bamið. Alt varð aftur jafn
skínandi bjart og á fyrri jóla-
kvöldum.
þetta, sem kom fyrir okkur
bömin um þessa mynd, þetta sama
kemur fyrir okkur fullorðna fólkið
um jólin. Hversdagslega virðist oss
hér vera um að ræða mjög al-
gengan atburð. Barn fætt í mikilli
fátækt, undir tilkomulitlum kring-
umstæðum, og engin' stórmenni
standa við jötuna. — En á jólum
lýsir dásamlegur geislabaugur um
barnið I jötunni, og við fáum ná-
lega ofbirtu í augun af litum og
dýrð. Og það fer oss svo sömu-
leiðis, að Ijósið staðnæmist elcki á
barninu einu, það ljótnar af því
á alla hluti og alla menn í kring-
um okkur, og um alla liðna tíð.
Því að eins og sólarljósið hefir
þann eiginleika, að gera þá hluti
bjarta, sem móttækilegir eru fyrir
ljós, brotna á þeim, kastast af þeim
og bera birtu á aðra — þannig
er því og varið um hina dásam-
Iegu birtu, sem ljómar frá fæðing
Jesú Krists, hún lýsir þá sem
eru lærisveinar hans og lætur þá
bera birtu frá sér.
»í því birtist kærleikur Guðs
meðal vor, að Guð hefir sent sinn
eingetinn son í heiminn* — nú
Ijómar birtan um barnið; »til þess
að vér skyldum lifa fyrir hann« —
nú fellur birtan á oss.
I.
Sá maður einn kann til fulls að
meta dýrð dagsljóssins, sem lifað
hefir ógnir langrar nætur. Sá mað-
ur tekur með þakklátustu hjarta
á móti boðskapnum um kærleiks-
ríkan Guð, sem hefir þráð það
að finna hann, sem hefir dauð-
þyrstur leitað hans að baki nátl-
úruöflunum. Þeir sem langa æfi
hafa verið eftirlætisgoð hamingj-
unnar og hafa öðlast flest þau
gæði sem lífið hefir að bjóða,
finna sjaldnast til þess til fulls
hversu mikils þeir hafa orðið að-
njótandi. Hinir sem hafa farið á
mis við þau gæði finna það, hversu
dýrmæt þau eru. Það er lærdóm-
ur styrjaldanna, að mennirnir læra
að meta blessun friðarins. Fað er
árangur mikilla veikinda, að við
þá fyrst skiljum blessun heilbrigð-
innar. Þeim ykkar, sem staðið
hafið máttvana gagnvart ráðgátum
lífsins, sem reynt hafið það, að
komast burt frá Guði og þá fundið
helkulda hins alveg einmana manns
— þarf eg ekki að segja frá líðan
þeirra, sem ávalt eru að leita án
þess að finna. Þið vitið hvað það
er að vera að leita út um geim-
inn að auga, en sjá ekkert annað
en hola augnatótt. Þið vitið hvað
það er, að hrópa út í víðáttuna,
og vænta svars frá rödd, sem vilji
við okkur kannast, en heyra ekki
annað en bergmál eigin raddar.
Eg ætla ekki að tala um hina
dimmu stigu vonleysisins, heldur
að lita inn í þær sálir, sem drepa
dyr og bíða eftir því hvort ekki
verði lokið upp.
Fyrst eru dyr náttúrunnar. Við
sjáum ekki einungis baráltu í nátt
úrunni, óskiljanlega tilviljun og
blinda nauðsyn, heldur og náttúru-
lög, tilgang, framþróun og líf. Ef
við létum okkur það nægja, að
Ieita að veraldarhöfundinum, að
anda sem stjórnaði heiminum og
setti honum lög — þá myndu
þessar dyr opnast. En við erum
að leita að anda sem elski oss. Á
stundum þegar hin fagra hlið
náttúrunnar snýr að okkur, finst
okkur að við geta fundið kærleika
guðs í náttúrunni. En þá er við
sjáum skellingar hinnar sömu nátt-
úru, þá komum við ekki auga á
kærleikann, þá hljótum við að
skjálfa fyrir hinni óttalegu hátign.
Sál vor fær í náttúrunni einungis
óljósan grun um það, að einhvers-
staðar langt að baki sé hin óum-
ræðilega elska, en hún fær hana
ekki höndum gripið. Náttúran gef-
ur einungis táknmyndir um kær-
Ieika Guðs. Hin sígrænu tré, sem
við sækjum út í skógana um há-
veturinn, til þess að hafa þau inni
í stofunni hjá okkur á jólanóttinni,
eru eins og spádómur um nýtt líf
með nýju vori — þannig muni
sálu okkar ætlað líf og eilift vor.
Táknmyndir gefur náttúran, sem
við getum heimfært upp á kær-
leika Guðs. En hitt er skilningi
okkar ofar og beint í gegn honum,
að við sjáum í. henni kærleika
Guðs og ekkert annað en kærleika
Guðs. Þá er sál vor knýr á hurð
náttúrunnar og spyr um kærleika
Guðs — þá verður ekki opnað.
Við leitum að öðrum dyrum —
í mannlífínu, í okkar eigin lífi. Er
reynsla ykkar hin sama og reynsla
mín? Dásamlega rekur einn við-
burðurinn annan, löng og óslitin
keðja orsaka og afleiðinga. Og þá
er við íhugum, hvað því hefir
valdið að við erum hér, erum þeir
sem við erum og vinnum þau
störf sem við vinnum, þá er það
ekki einungis að við rennum grun
í, heldur komum við berlega auga
á fasta hönd sem stýrt hefir rás
viðburðanna. Aðrir eru þeir sem
krefjast kraftaverka. Þeir trúa þá
fyrst á guðlega handleiðslu, er
þeim finst Guð rjúfa náttúrulögin,
eða taka á einhvern undursam-
legan hátt í taumana í lífi þeirra.
Eg hefi ekki lifað slíkt, enda ekki
óskað þess, því að mér er það
óumræðilegt kraftaverk að Guð
hefir með þúsundum náttúrlegra
viðburða látið líf mitt verða eins
og það er orðið. Náttúran sýnir
okkur hina fyrstu flöktandi geisla
hins þráða Ijóss. Lifsferill okkar
er eins og morgunroði sem boðar
komu sólarinnar. En ský, og þoka
draga úr birtu dagrenningarinnar.
Ljós og skuggi berjast um völdin
I lífi okkar. Þau augnablík koma
er við hrópum fullum hálsi: »Nú
rennur heiður dagur« — en á eftir
komu önnur, þá er okkur virtisl
það vafasamt hvort sólin myndi
bera sigur úr býtum.
Sjá — þess vegna prédikum við
ekki í dag um náttúruna og ekki
um lífsreynslu okkar, heldur nem-
um við staðar við jötuna, þar sem
hinn nýfæddi Jesús Kristur liggur
og segjum: Hér er það vafalaust,
hér hefir það vissulega borið við,
þetta, sem sál okkar þráir. Hér
hefir kærleiki Guðs opinberást. Sá
lífsferill, það líf, sem varð fram-
hald fæðingar hans, var hið hrein-
asta, göfgasta og fullkomnasta líf.
Sérhvert líf sem á jörðu fæðist,
búið hæfileikum til ákveðins starfs,
er opinberun Guðs og gjöf Guðs,
en líf Jesú er það í sérstökum og
æðri skilningi. Líf hans er hin
dýrmætasta og fullkomnasta gjöf.
II.
Ef það er leyfilegt að draga á-
lyktun af stærð gjafarinnar um
hugarfar gjafarans, þá er fæðing
Jesú vottur og trygging óumræði-
legrar og óendanlegrar elsku. Við
getum hugsað okkur það um marga
merka menn sögunnar, að þeir
hefðu ekki verið til. En ef við
hugsuðum okkur að engin jólanótt
hefði verið til, að Jesús hefði ekki
komið í heiminn, og hversu mann-
kynssagan hefði þá orðið — þá
væri það sorgleg sjón sem yrði
fyrir auganu. Þá hefði enginn Jó-
hannes orðið til, enginn Páll, eng-
inn Ágústínus, enginn Lúter. Væri
nafn Jesú Krists í burtu máð úr
bók sögunnar, þá væru um Ieið
slökt hin skærustu ljós sem lýst
hafa mönnunum, þá myndi myrkr-
ið hvíla yfir veröldinni og svarta-
þoka yfir öllum lýð. Við færum
bæði á mis við hina göfgustu hugg-
un og hina dýrustu prýði sem lífið
á til, því að við getum vart nefnt
neitt af þeim gæðum, sem lífið
hefir að bjóða, sem ekki standa í
einhverju sambandi við Jesúm
Krist, og fá ekki frá honum lit og
innihald.
Við undrumst það hverjir og
hversu margir taka þátt í jólahá-
tíðinni, margir, sem annars hafa
ekkert um Jesúm Krist hugsað alt
árið, sem annars nefna trauðla
nafn hans, sem ekkert þykjast
annars eiga með honum sameigin-
legt. Þessi almenna hátíðaþátttaka
er vottur um djúpa tilfinningu í
sál okkar um það, að fæðing Jesú
sé viðburður, sem komi hverjum
einasta ákaflega mikið við. Þá er
nú allir halda jól í dag, allir sem
einhverja fregn hafa um Jesúm,
menn allra stétta og á öllum aldri,
óteljandi þjóða og tungumála --
sannarlega er það eins og mikil-
fengleg og almenn pílagrímsför, til
leyndardómsfullrar lífsins upp-
sprettu, þangað sem allir geta svöl-
un sótt og lífsþrótt. Og ef við nú
spyrjum og Jeitum svars inst inni
i hjarta okkar, hvaða tilfinningar
það eru sem þá vilja vakna og
verða lifandi — sjá, Jóhannes,
lærisveininn sem Jesús elskaði,
leggur okkur orðin á varir: »í því
birtist kærleikur Guðs meðal vor