Tíminn - 21.06.1924, Blaðsíða 4

100
T I M I N N
vilja þegja um þann harm og það
margt ilt, sem af þeirri dirfsku
dómaranna sprottið hefir“.
-—e-----
Brot úr bréfl.
Áður en eg færi héðan langaði
mig til að heimsækja minn gamla
kunningja, Valtý, því eg haíði
gaman af að íorvitnast um, hvem-
ig honum hði sem leiguþjóni hjá
Höepfner. Eg kom til hans kl. 10
að morgni, og var mér sagt, að
hann væri ekki kominn á fætur, en
mundi koma bráðlega. Nú er Val-
týr svo penningaður, að hann get-
ur lúrt fram undir hádegi, en þarf
ekki að fara á fætur íyrir allar ald-
ir. Eg settist niður, og beið hans.
þar lá Moggi Fenger á borðinu,ný-
kominn úr ísafold, gljáandi og fag-
ur að ytra úthti, eins og kalkaðar
grafir framhðinna, en að innan —
ja, þar kendi margra grasa. Eg las
þar um illgirni og flónsku Jónasar
fyrir að hafa komið hugsjónum
Stefáns sál. skólameistara í fram-
kvæmd. Um tvískinnung, sem bæði
væri grátlegur og broslegur. I öðr-
um dálkinum var snjöh og vel rit-
uð lýsing á þeirri spillingu og sví-
virðingu, sem jafnaðarmanna-
stefnan hefði í för með sér. þetta
var nú það sorglega. þetta hefir
Valtýr ritað. En í næsta dálki,
jafnhhða þessum svívirðilegu og
sorglegu áhrifum jafnaðarmensk-
unnar, var með miklum innileika-
blæ lýst þeim hjartnæmu orðum,
sem aðalritstjóri danskra jafnað-
armanna hafði haft um okkar elsk-
aða, alment virta, röggsama og
málsnjalla forsætisráðherra, djúp-
vitrasta stjórnmálavitring íslands,
og um hans elskulega svar við
ræðunni. Mér er sem eg heyri
mælskuna streyma af vörum hans.
þetta var það broslega. þessa grein
hefir Kjartansen saman sett. þá
innihélt blaðið, auk prentvillanna,
nokkrar Val-týsfjólur. Langskemti
legust þeirra var um loftskeyta-
sending Bretakonungs og hvernig
loftskeytin tóku sér við og við kalt
bað í úthöfunum.
Ánægjulegt og vel ritað blað.
hugsaði eg, þegar eg hafði rent
augunum yfir blaðið, en í því kom
Valtýr ixm, elskulegur að vanda,
prýðilega búinn, í fínu hni úr
Vöruhúsinu og frá Jacobsen.
Sem von er hefir Morgunblaðinu
crðið illa við, er aðalfundur Sam-
bandsins ákvað að styrkja sam-
vinnublöðin, Tímann og Dag, meir
en áður hefir verið. Einkum hefir
því orðið illa við þá miklu ein-
drægni, sem ríkti í því máh hjá full
trúum bænda. Með tölu voru þeir
því fylgjandi. Annar, heldur
minni, helmingurinn, vildi hækka
styrkinn um helming, hinn, heldur
stærri helmingurinn, vildi leggja
það óskorað á vald Sambandsstjórn
ar að styrkja blöðin. Og er þeirri
leit var lokið, hvor tillagan hefði
meira fylgi, var sú, er lengra fór,
samþykt í einu hljóði, mótatkvæða
laust. — Já, það er von að Morg-
unblaðinu yrði illa við. það er von
að því líki það illa að samkomulag
og samheldni hefir aldrei verið
eins góð og nú hjá fulltrúum bænda
í samvinnufélögunum, bæði um
þetta mál og öll önnur. þeim stend
ur stuggur af því, leigukindum
Berlémes og annara útlendra sel-
stöðukaupmanna, að íslenskir
bændur standa saman í þéttum
múr um sjálfbjargarfélög sín og
hagsmunamál. — þeir þykjast
hneikslast á því, „ritstjórar“ Morg-
unblaðsins, að bændur styðji Tím-
ann. Öðrum fórst en ekki þér.
þeir gleyma því, „ritstjórarnir“,
að ekki má nefna snöru í vissu
húsi. Tímanum þykir sómi að því
að fá styrk frá íslenskum bænd-
um og samvinnumönnum, enda er
hann þeirra eign, og vinnur þeim
alt sem hann vinnur, og hann ætl-
ar sér ekki að verða háður auglýs-
endunum, innlendum eða útlend-
um, heldur að hafa fult frjálsræði
til að segja þeim til syndanna, hér
eftir sem hingað til. En hvernig
er það með Morgunblaðið og þá,
sem því veita styrk? það er al-
kunnugt orðið af frásögn hins
kunnugasta manns, af „notarali-
ter“ staðfestum vottorðum, af
játningum af eigin munni „rit-
stjóranna“ um hverjir hafi undir-
tökin þar. Útlendir kaupmenn eru
það, sem þar eru yfirritstjórar og
spýta í byssuna. Á þeirra mála eru
þeir andlegu horgemlingar, sem
bera ritstjóranafnið. I öðrum lönd-
um væri ljótt orð haft um slíkt
íramferði.
Torfi í Ólaísdal. í nýútkomnum
Andvara er fremst mynd af Torfa
í Óiafsdal og æfiminning hans rit-
uð af Grímúlfi Ólafssyni. Er vel
og rækilega skýrt frá búnaðar-
framkvæmdum Torfa heima fyrir,
skólahaldinu í Ólafsdal og því yfir-
leitt, sem lýtur að starfi Torfa fyr-
ir almenning um bætt vinnubrögð
og hverskonar framfarir í búnaði.
Vansalaust hefði það ekki verið ef
Torfa hefði ekki verið minst í And-
vara og síst er það ofmikið er Gr.
Ól. ver fullkomlega 1 örk til þess
að skýra frá starfi Torfa að þess-
um málum. En svo er skýrt frá
því í 8—10 línum, sem var annar
langmerkasti þátturinn í æfistarfi
Torfa, og ef til vill sá merkasti:
forganga hans um samvinnufélags-
skap bænda í verslun og um að
bæta afurðasölu bænda. Hver ein-
asti maður, sem einhver kynni hef-
ir af Torfa í Ólafsdal, hlýtur að
reka augun í þetta' og undrast
stórlega. Mætti við það líkja, ef rit
uð væri æfisaga Jóns Sigurðssonar
og getið rækilega stjórnmálaaf-
skifta hans, en svo nálega slept að
ræða um það geysimikla og merka
starf, sem hann vann að íslensk-
um sagnavísindum. það er mjög
slysalegt, er einhver tekst á hend-
ur að rita æfisögu merkismanns,
að honum skuli verða á annað eins
og þetta.
Gaman er að Vísi 17. þ. m. Ein-
hver gamall landvamarmaður
leggur þar út af skoðunum sem
ritstjóri Tímans hafði sjö árum áð-
ur en hann náði kosningarrétti og
atburðum sem gerðust hér þá, og
ritstjóri Tímans gat hvergi komið
nærri, þareð hann var þá erlendis.
Vandlifað yrði fleirum, ef þeir
ættu að dæmast af sínum bernsku-
hugmyndum og dómum um menn
og málefni. — Merkilegra er hitt,
er Vísir er hálft í hvoru að hnýta
í Jón þorláksson. það er Vísis verk,
meðal annara, að Jón á sæti á
þingi. Ótrauður studdi Vísir hann
við Reykjavíkurkosninguna síð-
ustu. Ritstjóri Vísis þáverandi
hnýtti sjálfum sér aftan í Jón. Og
Vísir er blað sjálfstæðismannanna
og sjálfstæðismennirnir voru það
sem lögðu til „sex prócentin sem
dugðu“ til þess að Ihaldsstjórnin
gæti myndast, Jón þorláksson og
Co. þótt svo sé að sjá nú, sem Vís-
þyki lyktin ekki góð, þá er ekkert
undanfæri fyrir hann. Hann er
Ihaldinu nokkurn veginn eins
samdauna og orðið getur.
Próf eru nýafstaðin í háskólan-
um. Embættisprófi í guðfræði
hafa lokið: Jón Skagan I. eink.
118!/3 stig, þorsteinn Jóhannesson
I. eink. H41/3 stig, og Sigurður
þórðarson I. eink. 105 stig. Em-
bættisprófi í læknisfræði hafa lok-
ið: Jóhann Kristjánsson I. eink.
•173 stig, Haraldur Jónsson I. eink.
1671/4 stig, Bjarni Guðmundsson
II. eink. betri 143 stig og Ámi
Pétursson II. eink. betri 134 stig.
Embættisprófi í lögfræði hafa lok-
ið: þórður Eyjólfsson frá Síðumúla
I. eink. 138 stig, Stefán þorvarðar-
son frá Stað í Súgandafirði I. eink.
1192/3 stig, Ástþór Matthíasson I.
eink. 116 stig, Gústav A. Jónasson
II. eink. betri 101i/3 stig og Jón
Thóroddsen II. eink. betri 100i/3
stig.
Fastar ferðir austur
á hverjum mánudegi oé fimtudegi:
að Ölfusá, Þjórsá, Ægissíðu og Garðsauka;
á þriðjudögum og föstudögum:
að Ölfusá, Húsatóftum og Sandlækjarkoti;
Sæti að Húsatóftum 7 kr. að Sandlæk 8 kr.
Frá Sandlækjarkoti
næsta dag, fyrst um sinn.
H.f. Jón Sigmundsson & Co.
og alt til upphluts sér-
lega ódýrt. Skúfholkar
úr gulli og silfri. Sent
meo póstkröfu út um
land, ef óskað er.
Jón Sigmundsson gullsmiðux.
Sími 383. — Laugaveg 8.
Flutningur tekinn á alla þessa staði fyrir
lægsta verð eins og áður.
Símar 1216 og 78.
Zophonias.
Hérmeð tilkynnist vinum og ættingj-
um, að bróðir rninn Guömundur Hail-
dórsson írá Hesteyri í Mjóaíirði and-
aðist á heilsuhælinu Vííilsstöðum kL
8 e. m. 19. þ. m.
Víiilsstöðum 20. júní 1924.
Ragnar Halldórsson.
Kjarakaup.
Sláttuvélar frá útlöndum kosta nú kr. 700.
Notið því tækifærið og kaupið hinar viðurvendu Milwaukee
sláttuvélar, sem kosta að eins kr. 550 hjá
m
Kaupi hæsta verði biluð orgel.
Markús þorsteinsson
Frakkastíg 9.
Sambandí ísl. samvinnufélaga.
M0LLEH
KAUPMANNAH0FN
Samvjnnuskélinii.
Kensia sjö mánuði frá 1. okt. til
aprílloka. Skólagjald 100 kr.
Heimavist fyrir 15 pilta, húsnæði,
ljós og hiti 25 kr. á mann um vet-
urinn. Aðgangur að mötuneyti
kennara- og samvinnuskólans fyrir
alla nemendur.
mælir með sínu alviðurkenda rúgmjöli og hveiti.
Meiri vörugæði ófáanleg.
S.I.S. slsziftir eiiAg'öxAg'UL -við olszku-r.
Seljum og mörgum öðrum íslenskum verslunum.
Komandi ár.
Bókin kostar kr. 3,50. Fæst í ná-
lega öllum kaupfélögum og hjá Ár-
sæli. Valtýr hefir mælt með bók-
inni fyrir dönsku húsbænduma.
Lfftryggiagarfél. ANDVAKA h.f.
Kristianiu — Noregi
Allar venjulegar líftryggingar, barnatryggingar
og lífrentur.
ísla.xxc5Lsc3.eilciixx
Löggilt af Stjórnarráði Islands í desember 1919.
Ábyrgðarskjölin á íslensku! —Varnarþing í Reykjavík!
Iðgjöldin lögð inn I Landsbankann oa islenska sparisjóðl.
Viðskifti öll ábyggileg, hagfeld ög refjalaus!
Dýrmætasta eiguin er starfsþrek þitt og lifið sjálft. Trygðu þa5!
Gefðu barni þinu liftryggingu! Ef til vill veröur það einasti arfurinn!
Liftrygging er fræðsluatriði, en ekki lirossakaup! Leitaðu þér fræðslu!
Liftrygging er sparisjóður! En sparisjóður er engin liftrygging!
Hygginn maður tryggir lif sitt! Heimskur lætur það vera!
Konur þurfa liftrygging eigi siður en karlar! Með því tryggja þær sjdlfstæði sitt!
10.000 króna líftrygging til sextugsaldurs kostar 25 ára gamlan mann um 67
aura á dag!
5000 króna liftrygging kostar þrítugan mann tæpa 30 aura á dag.
Forstjórí: Helgi Valtýsson,
Pósthólf 533 — Reykjayíb — Heima: Grundarstíg 15 — Sími 1250
A.Y. Þeir sem panta tryggingar slcriflega sendi forstjóra umsókn og
láti getið aldurs sins.
Landssíminn bilaði um miðja
vikuna milli Grímsstaða og Seyðis-
fjarðar og var um hríð alveg sam-
bandslaust.
Stefán Eiríksson hinn oddhagi
andaðist á heimili sínu hér í bæn-
um í fyrradag, nær 62 ára að aldri.
Hann var fæddur á Fremra-Seli í
Hróarstungu 4. ág. 1862 og að
hvöt síra Sigurðar Gunnarssonar
fór hann utan að nema skurðlist,
sem hann er frægur af síðan. Eru
verk hans um alt Island og víða
um útlönd og lofa meistarann.
Hefir Stefán endurreist innlenda
skurðlist og eru nú á lífi margir
ágætir lærisveinar hans á því
sviði. þjóðsagan sagði það um einn
þjóðhagann fyrri alda, að hönd
hans fúnaði ekki í moldinni. Falleg
an sannleika segir hún, eins og
margar þjóðsögurnar, og seint
mun hönd Stefáns oddhaga fúna,
verk hans og lærisveina hans,
meðan íslenska þjóðin lifir. Vin-
sæll maður með afbrigðum var
Stefán Eiríksson, hrókur alls
fagnaðar 1 vinahóp, fullur af gletni
og kátínu. Dugnaðurinn var alveg
með, afbrigðum og úthaldið. ---
Kona Stefáns lifir hann, Sigrún
Gestsdóttir frá Fossi í Vopnafirði.
þeim varð 11 barna auðið og eru
9 á lífi.
Mannalát. Jónas bóndi Ingvars-
son á Helluvaði á Rangárvöllum,
Ófeigur bóndi Ófeigsson í Næfur-
holti, faðir hans ófeigur Jónsson
fyrrum bóndi í Næfurholti og
Guðný Jónsdóttir í Koti, merk kona
á nýræðisaldri, eru nýlega látin.
Iðnsýning var opnuð 17. júní í
barnaskólanum, stór og myndar-
leg. Verður nánar getið.
Helgi H. Eiríksson námufræð-
ingur hefir verið skipaður skóla-
stjóri Iðnskólans.
Guðmundur Hannesson prófess-
or hefir verið kosinn háskólarektor
næsta skólaár.
Björn Jakobsson leikfimiskenn-
ari fer áleiðis til Parísar með Gull-
fossi. Eru Olympíuleikarnir háðir
þar um þessar mundir. Tíminn á
von á pistlum frá Birni úr för-
inni.
það heyrist sagt í bænum að
Fenger, Beriéme og Co. hafi sagt
„ritstjórum“ Morgunblaðsins upp
starfinu með þriggja mánaða fyr-
irvara. Sem betur fer mun fregn-
in ekki alveg áreiðanleg. þætti
Tímanum slæmt, ef satt væri, því
að ekki verður um skift til hins
verra — íyrir Morgunblaðið, né
hins betra — fyrir Tímann.
íþróttamót íþróttasambands Is-
lands hófst að venju 17. júní á
íþróttavellinum. Verður frá því
skýrt síðar.
Forseti Bókmentafélagsins hef-
ii verið kosinn dr. Guðm. Finn-
bogason í stað dr. Jóns heitins
þorkelssonar.
Jónas Jónsson skólastjóri fór til
Noregs með Merkúr, um miðja vik-
una með konu sinni og dætrum.
Mislingarnir. Enn hafa ekki bæst'
við ný mislingatilfelli.
Embætti. Síra Ingólfur þorvalds-
son hefir verið skipaður prestur á
Kvíabekk í Ólafsfirði.
Gerðahreppur í Gullbringusýslu
hefir ákveðið að reyna að verjast
mislingunum og leggur bann við að
fólk sem ekki hefir haft mislinga
komi í hreppinn.
Látin er á Vífilsstöðum Fanney
þorkelsdóttir símamær frá Sauðár-
króki.
Um samhengi í íslenskum bók-
mentum flutti prófessor Sigurður
Nordal ágætt erindi í Nýja Bíó í
gærkvöldi. Verður það vafalaust
birt einhversstaðar.
Aðalfundur Iþróttasambands Is-
lands verður haldinn annað kvöld.
Sækja hann margir fulltrúar.
Ritstjóri: Tryggvi þórhallsson.
Prentamiöjan Acta h/f.