Tíminn - 25.10.1924, Blaðsíða 4

Tíminn - 25.10.1924, Blaðsíða 4
170 T 1 M 1 N N ina. Krossanessverksmiðjan veit um þetta, sækir um leyfi til M. G. Hann leyfir að flytja inn fáeina menn Verksmiðjan flytur inn miklu fleiri. Akureyringar kæra. Stjórnin gerir ekkert og sest á málið. Nú geíur M. G. þá skýringu, að ómögulegt hafi verið að gefa út reglugerð á lögum þeim. sem Mbl.ritstjórinn hafi bygt á. En úi því útlendingarnir hafi ekki vitað bet- ur, þá hafi hann „látist" hafa vald leyft það sem hann ekki hafði að sín um eigin dómi fremur vald yfir held- ur en húsköttur ráðherrans. Allir vita að M. G. er hér að feta i fótspor Vog- Bjarna og þykjast vera skáld. Og „málabætinum" tekst í því efni betui en Eaust-þýðandanum. Sagan er auð sýnilega bláber uppspuni. M. G. situr a þingi, er hin umræddu lög um hann gegn innflutningi útlendinga eru sam þykt. þó að enginn væni hann um skarpleik i hugsun, er hann væntan- iega ekki svo sljór, að hann viti ekki um efni þeirra laga, er hann sam- þykkir með þrem umræðum. pegar Jón Mbl.ritstjóri var flm. að tillögu um lögfræðilegt efni, var sjálfsagt fyr- ir stjórnina, sem væntanlega hlaut þó að skoða sig hafa skyldu til að lita tftir Jóni, að vera á verði. En bæði J. M. og M. G. eru bersýnilega á sama máli og vikapiltur Berlémes. Síðari koma útlendingar og biðja um leyfi, bygt á því, að lög þessi séu í gildi. þá sannar M. G. til fulls, að hann veit um lögin, og byggir á þeim. Skýring sú, sem M. G. gefur á hvöc- um sínum að blekkja útlendingana, hefði ef til vill þótt sama lýgnum hrossaprangara i veraldarsögu Sveins á Mælifellsá, en hún hæfir illa ráð- herra, ekki síst i skiftum við borgara annars lands, sem leitar sér griða undir vernd íslenskra laga. Hrossa- prangarar leyfa sér því miður stund- um þá meðferð á sannleikanum, sem M. G. skrökvar nú upp á sig, í von um að sleppa betur út úr ljótu máli. En menn búast ekki við samskonar pör um af ráðherra. það er ætlast til að hann segi satt, þó að útlendingar eigi í hlut. Alveg eins og það er ætlast ti i að ráðherra leki ekki niður af hug- leysi, þegar útlendingar brjóta lög landsins. þvottur M. G. nær því ekki lengra en það, að í viðbót við van rækslu sína að gefa út reglugerðina, og '1 viðbót við það, að láta hina ólöglegi verkamenn vera hér í landi í sumai, bætir hann einni blaðsíðu við lundar- farslýsingu sína, með þvi að segja, hvað honum finst að hefði verið séi' samboðið að fremja af vísvitand blekkingum, gagnvart ókunnugum út lendingi, sem treysti á föðurlegt rétt- læti landsst.jórnarinnar. Krossaness- myndasafnið hefir ekki fríkkað við þessa sjálfslýsingu ráðherrans. ----0---- 15. OðJÍlMiill 1 þeim parti Mbl., sem M. G. út- býtir meðal bænda, hefir hann ný lega verið úfinn út af kenslubók- um mínum. þykir auðsjáanlega mein að því, að bókakostur bama og unglinga aukist. þetta hlýtur að stafa af tvennu: rótgróinni óbeit á almennri mentun, og ótta við mentaða borgara. M. G. hefir lagt allra þingmanna verst til starfs bamakennara Hann og hans lið var með til að kyrkja í fæðingunni fræðibókaút - gáfu þj óðvinafélagsins. Og nú er helst að sjá, að ekki megi vera hér til aðrar barnabækur en þær, sem börnin hafa óbeit á. En börnin sjálf og mikill hluti allra sæmilegra foreldra era á gagnstæðri skoðun. Og bækur mín- ar era nú lesnar um alt land, nema á einstöku útkjálkum. Kennari, sem vann í fæðingarsveit M. G. fyrir nokkrum árum, sagði um eina af kenslubókum mínum, að það væri fyrsta skólabók, sem hann vissi til að bömin hefðu les- ið til enda áður en þeim var sett fyrir. Og í gær fékk eg bréf frá einum helsta bónda í Ámessýslu, þar sem hann segir m. a.: „Vel gengur með nýju bókina þína um fuglana. Börnin mín eru búin að marglesa hana, þó stutt sé síðan hún kom, og eins þau eldri, sem komin eru yfir fermingaraldur, þrátt fyrir það, að bókatíminn er ekki enn kominn í sveitinni“. Jón þorláksson hefir áður lýst hreinskilnislega, hvers vegna íhaldið elskar fáfræðina. M. G. ætti líka að skrifta fyrir sitt leyti. J. J. -----o---- Líftryggingafél. ANOVAKA h.f. Kristianiu — Noregi Allar venjulegar líftryggingar, barnatryggingar og lífrentur. Xsla.xxc5Ls<d.eilc5LizA. Löggilt af Stjórnarráði Tslands í desember 1919. Abyrgðarskjölin á íslensku! —Varnarþing íReykjavík! Iðgjöldin lögð inn í Landsbankann. ViðsKifti öli ábyggileg, hagfeld ög refjalaus! Islensk fræði, 1 nýútkomnu hefti af tímaritinu „Arkiv för nordisk filologi“ eru tvær eftirtektaverðar ritgerðir. Jón Helgason magister í íslensku ritar þar langa og ræki- lega ritgerð er hann nefnir: „Nokkur íslensk miðaldakvæði“, og ritar á íslensku, sem ótítt er að ' sjá í erlendum tímaritum. Greinin ' fjallar um Kvæðasafns-útgáfu ! Bókmentafélagsins, sem doktov ! Jón þorkelsson sá um, það sem út af henni er komið. J. H. fellir mjög þungan dóm á útgáfuna. Er hér ekki rúm til að víkja að einstökum atriðum þessa máls, en hér er ráð- ist á alt: hvaða handrit era notuð, hvernig þau eru notuð, hvernig úi þeim er lesið m. m. Auk þess má nefna að J. H. færir fram sterk rök fyrir að Loftur ríki sé ekki höfundur Háttalykils hins meiri. eins og dr. J. þ. hélt. Ætlar J. Ii. að „þar sé um mörg kvæði að ræða, misjafnlega góð og misjafn- lega gömul, svo að engar líkur era til að sami maður hafi ort þau ö: það er syrpa af ástakvæðum, sem einhver Ijóðavinur hefir dregið að sér“ o. s. frv. Enn telur J. H. mjög vafasamt, að síra Jón Maríuskáld eigi sum þau kvæði, er dr. J. þ eignar honum í Kvæðasafninu. Er það yfirleitt að segja um ritgerð þessa, að í henni liggur mikil vinna eg verður stjórn Bókmentafélags- ins að taka mál þetta til alvarlegr- ar athugunar. — Hina greinina ritar Finnur Jónsson prófessor um skýringar á skáldakvæðunum fomu. Geisimikill lærdómur og þekking liggur þar að baki, enda vart annara en lærðra málfræð- inga að leggja dóm á. Passíusálmarnir. Nýja útgáfan Fræðafélagsins af Passíusálmun- um, sem áður hefir verið sagt frá hér í blaðinu, er nú komin út. Finnur Jónsson prófessor hefir séð um útgáfuna, en tilefnið er að liðin era 250 ár frá dauða síra Hallgríms. Útgáfan er hin lang- vandaðasta sem enn hefir komið út af Passíusálmunum, og hin prýðilegasta í alla staði. Sálmarnir eru gefnir út stafrétt eftir eigin- handar handriti síra Hallgríms, og er það nú í safni Jóns Sigurðsson- ar. Telur Finnur víst, að þetta handrit sé það eintakið, sem síra Hallgrímur sendi Ragnheiði dótt- ur Brynjólfs biskups. Langan og merkilegan formála ritar F. J. fyr- ir útgáfunni: Um handritin sem til era af sálmunum, um málið á þeim og um meðferð handritsins. Álítur F. J. að þetta handrit megi skoða sem leiðréttingu síra Hall- gríms sjálfs á frumhandritinu, sem nú er glatað, og sem fyrsta útgáfa Passíusálmanna var prent- uð eftir. — Aftan við sjálfa Passíusálmana eru prentaðir tveir aðrir sálmar síra Hallgríms: Um dauðans óvissan tíma (Alt eins og blómstrið eina) og: Um fallvali heimsins lán (Alt heimsins glysið fordild fríð) ,og loks bréf hans til Helgu Ámadóttur, konu síra þórð- ar prófasts Jónssonar í Hítardal og Kristínar Jónsdóttur, konu Sig- urðar sýslumanns Jónssonar, er hann ritaði þeim um leið og hann sendi þeim Passíusálmana.— Loks er.síðast í bókinni rækileg ritgerð eftir síra Árna Möller um heimild- ir þær, er síra H. P. notaði við Passíusálmana. — Stórmyndarleg er útgáfa þessi að öllu leyti. Islands getið. Meðal hinna mörg norsku gesta er hingað sóttu í sumar, var E. Opsund lektor frá Skien á þelamörk í Suður-Noregi. Hefir hann ritað greinar í norsku Læknir félagsins í Reykjavík er Sæmundur próf. Bjarnhéðinsson. Lögfræðis-ráðunautur Björn Þórðarson hæstaréttarritari. Forstjórí: Helgi Valtýsson, Pósthólf 533 — Reykjavíh — Heima: Grundarstíg 15 — Sími 1250 A.V. Þeir sem panta tryggingar skriflpga sendi forstjóra umsókn og láti getið aldurs sins. Kaupið mim Ir íslenskar vörur! WMM Hreins Blautsápa Hreinl Stangasápa rawjðK HreinS. Handsápur Hreinl Ke rt i W n Hreini Skósverta \j$L R Hrein£ Gólfáburður Styðjið íslenskan JiriiHEIN! iðnað! EES rnælir með sínu alviðurkenda rúgmjöli og hveiti. Meírí vörugæði ófáanleg. S. I. S. sfciftir eixxg'öxxg’TJL ^r±ö ols:lsc;u.r. Seljtim og mörgum öðrum íslenskum verslunum. blöðin um íslandsför sína, bæði i „Tidens Tegn“ í Osló og í blaðið „Norig“, sem er landsmálablað þelamerkurbúa. Ekki eram við Is- lendingar affluttir í greinum þeim. Eru það góðir gestir sem með komu og skrifum vinna að góðri sambúð landanna í milli. „Ekki dómsmálaráðherra! “Fræg 1 er það orðið er Magnús Guðmunds- son vildi skjóta sér undan sektinni í Krossanessmálinu með orðunum. „Eg er ekki dómsmálaráðherra!‘ þessi sömu orð bera nú allir þeii á vörunum sem enn telja sig fylg- ismenn landsstjórnarinnar, þegat minst er á smyglunarskipið al- ræmda. Ekkert fréttist enn úr yf- irheyrslunum og þó er það játað að skipið flutti mörg hundruð lítra aí' sterkum drykkjum til landsins. Hvílík stjórn! Hvílíkur stjórn- málaflokkur, er allir hrópa: „Eg er ekki dómsmálaráðherra!" Ódrengur. óskráð lög eru það milli drengskaparmanna, þó að í hart fari í stjórnmálum eða í öðru að þeir geta talast við sín í milli. án þess að notað sé að vopni í op- inberri deilu það sem þar fer í milli. Og allra síst dytti dreng skaparmanni í hug að bætAþví of~ an á að segja ósatt um einkasam- tal. Valtýr Stefánsson er að því staðinn opinberlega að vera ódren;? ur á þessu sviði. Hann segir frá einkasamtali og vill nota að vopni í opinberri ritdeilu, og hann segií ósatt frá einkasamtali. Ódrengs- nafnið loðir við hann héðan af og enginn mun undir því eiga að tala við ódreng og liðhlaupa, um neitf það, er máli skiftir. Prestskosningin á að fara fram hér 1 bænum í dag. Umsækjandinci er einn hinn virðulegasti úr hóp íslenskra klerka, afburðavel látinn maður hjá söfnuðum sínum, sonut þess manns, sem hefir fermt eða skírt nálega alla innboma Reyk- víkinga miðaldra. Fyrir allra hluta sakir er það áhugamál fjölda manns í bænum, að fá síra Frið- rik Hallgrímsson hingað til dóm- kirkjunnar. En það á að verða verulega almenn þátttaka í kosn- ingunni. Annað væri vansi fyrir bæinn. það er rangt af kjósendura að hugsa sem svo, að síra Friðrik verði vitanlega kosinn og þeir þurfi því ekki að ómaka sig. Fyr- ir áskorun manna héðan hefir síra Friðrik sótt. það er móðgun við hann, ef mjög fáir sækja kjörfund inn. Ágúst Bjarnason prófessor e' að byrja útgáfu mikils rits: Sið fræði. Fyrsta bindið er komið út: Forspjöll siðfræðinnar. Verðui' getið nánar von bráðar. Leikfélag Reykjavíkur hóf að leika í gærkvöldi. Fyrsta viðfangs- efnið er leikritið Stormar, eftii' Stein Sigurðsson kennara. Senni- lega hefir Leikfélagið aldrei farið eins vel af stað. það var að kalla alveg óblandin ánægja að horfa á bvernig leikendurnir fóru með hlut verk sín. Verður nánar frá sag; síðar. Úr Borgarfirði. Isa kemur, eins og hún var, aftur í gömlu naustin; hún á fyrstu fjólurnar, sem fölna ekki á haustin. þegar Isa’ um Island rann afleitt var að sjá hana, hún í allra eldi brann, enginn vildi fá hana. Látinn er 18. þ. m. Páll bóndi Helgason á Bjarnastöðum í Hvít- ársíðu. Forbei'g símastjóri ritar í síma- blaðið norska rækilega grein un. landssíma Islands, segir sögu hans og frá rekrtsi hans. Fylgja marg- ar og góðar myndir. Mjög hlý um- mæli eru í blaðinu samtímis í Is- lands garð. H.f. Jón Sigmundsson & Co. og alt til upphluts sér- lega ódýrt. Skúfhólkar úr gulli og silfri. Sent með póstkröfu út um land, ef óskað er. Jón Sigmundsson gullsmiður. Sími 383. — Laugaveg 8. fæst á B e rg þ ó r u g ö t u 43 b hjá Haflida Baklvinssyni, Við undirritaðir bönnum hérmeð rjúpnaveiðar í löndum ábýlisjarða okkar. Brjóti nokkur þetta bann, munum við tafarlaust leita réttar okkar. Jón Helgason, Litlasandi. Jónas Jóhannesson, B j artey j arsandi. Helgi Jónsson, þyrli. Bókabúðin Laugaveg 46. Selur nýjar bækur og gamlar, brérspjöld, ritföng o. fl. Eins og vænta mátti hefir J. Kj. „ritstjóri" Morgunblaðsins runnið sf hólmi. Hann þorir ekki að leggja sig undir dóm kjósenda aftur, eins og Tr. þ. hefir boðist til að gera, við sömu aðstöðu. Leiðast að ekk- ert er í það varið að svínbeygja vesalinga. Verð á brauðum er nýlega hækk- að hér í bænum um 14%. ----o---- Yflr íandamærin. — Ólafur Thors kvað nú ætla að fara að láta blað sitt flytja greinar um kurteisi og hlýleilc í blaðamensku. þetta munu vera iðrunarstunur sund- urkramins hjarta yfir því, að hafa í meira en ár óvirt bændastéttina með þvi að senda gefins út um land hinn dónalegasta og saurugasta blaðsnepil. sem út hefir verið gefinn hér í tið nú- lifandi manna. Máske hefir útg. lært eitthvað af öllum þeim kviðlingum, sem staðið hafa utan á blaðaströngun- um, er þeir komu heim? — Fenger lét einn af þjónum sínurn spyrjast fyrir um nemendatölu i Sam vinnuskólanum, en var bent á, að vegna samræmis í Mbl. ætti illa við að þetta eina atriði kæmi rétt í blað- inu. Ur því Fenger léti alt af endranær ljúga um skólann, væri best að brjóta ekki regluna. þeir sem vilja vita með sannindum um Samvinnuskólann, fá ellar upplýsingar í skólaskýrslunni. — Valtýr og Jón eru á góðum vegi með að fá að hanga noklirar viltur enn. Stjórnin og íhaldið þorir elcki að taka á móti nýjum uppljóstunum um innræti sitt fyrir jól. Reynsla „Marð- ar“-eigenda hræðir. — Fenger er ekki af baki dottinn með brennivínslöngun norskra ihalds- manna. En ekki svarar hann hvers- vegna Jón þorl. laumaði inn brenni- víni, og var sektaður fyrir. Og hvers vegna hindraði Valtýr fólk frá svefni í Sambandshúsinu með brennivínslát- um, meðan honum var lánað þar húsaskjól? Gekk þeim Jóni og Valtý annað til afbrota sinna en áfengis- þorsti? Úr því íhaldið vill endilega tala um brennivín við þá, sem hafa skömm á drykkjuskap, þá er best að þeir skýri frá vínafglöpum sínum. X. Ritatjóri: Tryggvi pórhallsaon. Prentsmiðjan Acta.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.