Tíminn - 09.05.1925, Blaðsíða 4

90
TlMINN
Líftryggingafél. ANDVAKA h.f.
Ósló — Noregi
Isla.ixc5Lsc5L©ilc5L±xx
Allar tegundir líftrygginga. — Pljót og refja-
laus viðskifti! — Reynslan er ólýgnust:
ísafirði 28/8 ’24. - Jeg kvitta með bréfi þessu fyrir greiðslu
5000, - króua liftryggingar N. N. sál. frá ísafirði. Greiðsla
tryggingarfjársins gekk fijótt og greiðlega, og var að öllu leyti
fullnægjandi. . . . (Undirskrift. — Frumritið til sýnis).
Læknir félagsins í Reykjavík er Sœmundur próf. Bjarnhjeðinsson.
Lögfræðis-ráðunautur Bjöm Þórðarson, hæstaréttarritari.
Forstjóri: Helgi Valtýsson,
Pósthólf 533 — Reykjavífc — Heima: Grundarstíg 15 — Sími 1250
A.V. Þeir sem panta tryggingar skriflega sendi forstjóra umsókn og
láti getið aidurs síns.
Hín 20 ára gamla
aktygja-
vinnustofa
mín er flutt á
Hverfisg'ötu 56 A.
Eins og áður eru þar á boðstólum hin margreyndu og fullkomnustu
AKTYGJI sem á þessu landi fást. Allar viðgerðir aktygja og
reiðtygja fljótt og vel af hendi leystar, því varahluti allskonar hefi eg
fyrirliggjandi, þá sel eg einnig sérstaka, svo sem kraga, klafa (stopp-
aða og óstoppaða) boga, járn og allskonar ólar. Sömuleiðis vagnáburð.
Ennfremur flest sem að reiðtygjum lítur, töskur, töskupúða og ólar,
ístaðsólar, liöfuðleður, tauma, beislistengur, ístöð, svipur.
Þá má ekki gleyma hinum alpektu liestahöptum og klyfjatöskum.
Vinnuvöndun, verð og vövugæðí þarf ekki að nefna, því
margra ára reynsla hefir sýnt að slíkt þolir alla samkepni.
Reykjavík, Hverfisgötu 56 A.
Baldvin Einarsson, aktygjasmiður.
Sími 648.
HAVHEMOLLEN
KAUPMANNAH0FN
mælir með sínu alviðurkenda rúg mj ö 1 i og- h veiti.
Meiri vörugæði ófáanleg.
S.I.S. sikziftlr eixxg*özxg*UL -vIð okkni.
Seljum og mörgum öðrum íslenskum verslunum.
Frh. af 1. síðu.
hreppi hafi nokkuð aðhafst sem
er siðferðilega rangt. Málefnið
sjálft sakar orðin niðurstaða lít-
ið eða ekki, og skiftir það mestu.
Sem betur fer, eru þeir sem áhug-
ann hafa á því að hjálpa hinum
fátæku fjölskyldumönnum svo
efnum búnir, að þeir geta það án
hins lítilfjörlega styrks, sem æskt
var frá sveitarfélaginu, og sem
þeir að mestu hefðu greitt sjálf-
ir í útsvörum sínum. Má þessu til
sönnunar bcnda á það, að nýlega
afstaðinn fundur í Kaupfélagi
Norður-þingeyinga veitti alt að
kr. 18000.00 til skuldauppgjafar,
og munu engin vandkvæði verða
að útvega þriðjung móts við þá
upphæð. Stjórnarráðið hefir í
þessu máli aðeins orðið hjálpar-
hella nokkurra gjaldenda sem
vóru svo sjerhlífnir,að þeir máttu
eigi hugsa til þess, að styrkja
gott málefni með örlítilli hækkun
á útsvari sínu, og hygg eg að
þeir gangi öfundlausir af þeim
sigri hér um slóðir. Og fyrir þá
nefndar til þess að íhuga, hvernig
seðlaútgáfu ríkisins skuli fyrir-
komið og annari bankalöggjöf
landsins. Flm. Jak. M., Tr. þ„ B.
Sv. og J. Bald. Sameinað Alþingi
skal kjósa 5 menn í nefndina
með hlutfallskosningu. Kostnaður
við nefndina greiðist úr ríkissjóði.
Skal fjármrh. ákveða formann
nefndarinnar og skal hún skila
fjármrh. áliti svo fljótt, sem við
verður komið, en sérstaklega
skal frv. um fyrirkomulag seðla-
útgáfunnar afgr. fyrir Alþ. 1926.
Frv. um framlengingu laga um
Gengisskrásetning og gjaldeyris-
verslun, hefir verið breytt í Nd.
samkv. tillögum frá Tryggva pór-
hallssyni og 5 öðrum þingm. úr
úr báðum aðalflokkum þingsins,
þannig, að stefnt sé að því að
festa gengi íslensks gjaldeyris og
stuðla að varlegri hækkun krón-
unnar. Tveimur mönnvim skal
bætt við í nefndina, öðrum frá
Samb. ísl. samv.fél. og hinum frá
félagi íslenskra botnvörpuskipa-
eiganda í Rvík. En fjárhagsnefnd
ákvað að þessir tveir menn hefðu
þó eigi atkvæðisrétt um gengis-
skráninguna. Nefndin er bundin
þagnarskyldu. — Kostnað við
nefndarstörfin greiðir ríkissj. að
V5., Landsb. að þ/s og ísl.b. að
1 /5. — J. Bald. flutti brtt. um að
nefndarmenn Skyldu vera 7, og
átti þá Alþýðusamband ísl. og
Verslunarráð Isl. að nefna sinn
manninn hvort, en sú till. var
feld.
Breytingu á lögum um Sauð-
fjárbaðanir flytja Bj. J. og Tr. p.
þess efnis, að með samþykki
atv.málaráðun. megi einnig nota
Coopers baðlyf.
Stjórnarfrv. um Launabætur
embættismanna, var afgreitt frá
Nd. með þeim breytingum að
dýrtíðaruppbót er ákveðin til
ársloka 1928, eftir sömu reglum
og verið hefir; þó má hún eigi
hærri vera en svo, að laun og dýr-
tíðaruppb. nemi samtals 9500 kr.
Samanlögð laun og dýrtíðarupp-
bót hæstaréttardómara mega þó
nema 10500 kr. og dómstjóra og
ráðherra 12500 kr. — Ld. hefir
bætt við þeirri breytingu að sveita
prestar fái 5/6. launauppbótar.
Slysatryggingar. — Frumvarp-
ið hafði verið undirbúið og samið
af nefnd er í voru: þorsteinn
þorsteinsson hagstofustjóri, Héð-
inn Valdimarsson skrifstofustjóri
og Gunnar Egilson forstjóri; en
allshn. Nd. flutti það í þinginu
(framsm. J. Bald.). Margskonar
brtt. höfðu komið fram við frv. í
þinginu, og miðuðu sumar að því
að draga mjög úr gildi bess, en
fæstar þeirra náðu samþykki.
Ilelstu atriði laganna eru þessi:
Skylt er að tryggja gegn slysum
samkvæmt ákvæðum þessara
laga: 1. Farmenn og fiskimenn,
er lögskráðir eru á íslensk skip;
fiskimenn á vélabátum og róðrar-
sjálfa verður sennilega sá mestur
ávinningurinn, að þeir fá að sjá
í Morgunblaðinu „eigin síns af-
skræmis mynd“.
Hin drýgindalegu ummæli Morg
unblaðsins um sigur réttlætisins í
þessu máli, munu fáir sem þekkja
til málavaxta, lesa öðruvísi en
með lítilsvirðingu. það er alkunn-
ugt, að undanfarið hefir ríkið
styrkt atvinnufyrirtæki einstakl-
inga með ábyrgðum og fjárfram-
lögum í stórum stýl, til þess að
forða eigendum þeirra frá gjald-
þrotum; virðist þá engin óhæfa,
þótt sveitarfélög fari eins að í
hlutfalli við efnahag sinn. Enda
eru nú að berast fréttir um að
slíkt hafi náð fram að ganga í
ýmsum öðrum héröðum landsins.
Mun þjóðin yfir höfuð best rétta
við af fjárhagshruninu sem hún
hlaut upp úr stríðinu, að sem
flestum einstaklingum hennar sé
forðað frá efnalegu skipbroti.
Ærlæk í Axarfirði, 17. apríl 1925.
Einai- Sigfússon.
bátum, er stunda íiskiveiðar 1
mánuð í senn á ári eða lengur. 2.
Verkamenn og .starfsmenn, sem
vinna fyrir kaup í þessum at-
vinnugreinum: a. Ferming og af-
ferming skipa og báta, svo og
vöruhússvinnu og vöruílutninga í
sambandi þar við, b. Vinnu í verk-
smiðjum og verkstæðum, slátur-
húsum og við námugröft og íisk-
verkun, ísvinnu og vinnu við raf-
magnsleiðslur, þar sem 5 manns
eða fleiri vinna eða aflvélar eru
notaðar að staðaldri, c. Húsabygg-
ingar, nema um venjuleg bæjar-
hús eða útihús 1 sveitum sé að
ræða, d. Vegagerð, brúagerð,
hafnai’gerð, vitabyggingar, síma-
lagningar og viðgerðir, vinnu við
vatnsleiðslur og gasleiðslur. Enn-
fremur skulu trygðir hafnsögu-
menn, lögregluþjónar, tollþjónar,
vitaverðir og starfsmenn við vita,
sótarar, póstar og slökkvilið, ráð-
ið að opinberri tilhlutun. — pað
er skilyrði fyrir tryggingarskyldu
samkvæmt 2. tölulið, að starfið
sé rekið annaðhvort fyrir reikn-
ing ríkis eða sveitarfélags, eða þá
einstaklings eða félags sem hefir
það að atvinnu. Húsabyggingar
falla þó þar undii’, þótt fram-
kvæmdar séu fyrir reikning
manna, sem ekki hafa þær að at-
vinnu. Atvinnurekendur, svo og
ríki eða sveitarstjórn, er starfið
reka, bera ábyrgð á því, að þeir
séu trygðir, sem tryggingarskyld-
ir eru samkvæmt lögum þessum.
Trygginguna annast stofnun,
sem nefnist „Slysatrygging ríkis-
ins“. Er henni stjórnað af 3 mönn
um, sem stjómarráðið skipar til
3 ára í senn. Stjórnarráðið hefir
yíirumsjón með stjórn slysatr. og
greiðist kostnaður við hana úr
ríkissj óði.
Til þess að standast útgjöld
slysatryggingarinnar, önnur en
þau, sem nefnd eru hér á undan,
skulu þeir, er tryggingarskylda
menn hafa í þjónustu sinni greiða
iðgjöld fyrir alla þá, sem þeim er
skylt að tryggja, og má færa ið-
gjöldin til útgjalda þeim sem
trygðir eru.
Ef slys valda meiðslum lengur
en 4 vikum, þá skal greiða þeim
er slasast dagpeninga, þar til
hann verður vinnufær, þó ekki
lengur en í 6 mánuði. Dagpening-
ar eru 5 krónur á dag, en þó ekki
yfir 3/4. af dagkaupi. Valdi slysið
örorku, greiðast fullar örorku-
bætur 4000 kr.; skorti minna en
V5. hluta að maðurinn sé fullfær
til vinnu, greiðast engar bætur.
Valdi slysið dauða mannsins, fá
eftirlátnir vandamenn dánarbæt-
ur 2000 kr. Fái ekkja eða ekkill
dánarbætur, hljóta eftirlifandi
börn þeirra 200 kr. hvert. Ríkis-
sjóður ábyrgist að slysatrygging-
in standi í skilum.
Tekjuskattsfrumvarp stjórnar-
innar er nú í þann veginn að sigla
út úr þinginu sem lög. Hefir ver-
ið sagt frá aðalatriðum þess, að
skattgjald hlutafélaga skuli mið-
að við meðaltal af skattskyldum
tekjum íélagsins 3 reikningsárin
næstu á undan niðurjöfnuninni,
og tveggja ára meðaltali ef það
aðeins hefir starfað 2 ár. Sú upp-
hæð af ársarði sem lögð er í vara-
sjóð skal að % hluta undanþegin
tekjuskatti. Ef einstaklingur eða
innlent félag, annað en hlutafélag,
rekur sérstaklega áhættusama at-
vinnu, og hefir beðið tap á rekstr-
inum eitt eða fleiri af 3 árunum
á undan niðurjöfnun tekjuskatts,
skal veita ívilnun í lögmæltum
skatti ef umsókn kemur um það
frá gjaldþegni, ásamt meðmælum
yfirskattanefndar.
Neðri deild afgi'eiddi þessi fá-
ránlegu ívilnunailög fyrir hluta-
félög, með einsatkvæðismun;
Bjarni frá Vogi og Ben. Sv.
fylgdu íhaldsflokknum að því
verki, en hinir allir á móti, Fram-
sókn, Jak. M„ J. Bald. og M. T.
íhaldið í Ed. skipar sér einnig
mjög fast um Jón þorláksson í
þessu máli.
Breyting á kosningalögum til
Alþingis, verður að líkindum sam-
þykt af þinginu, þess efnis, að
sýslunefnd skuli heimilt að skifta
hreppi í tvær eða þrár kjördeildir,
þar sem mikill er kjósendafjöldi,
víðátta, eða torfærur á leið til
kjörstaðar. Hreppsnefnd ákveður
kjörstaði, og undirkjörstjórn skal
skipuð í hverri kjördeild. Hrepp-
stjóri skal vera oddviti einnar,
hreppsnefndaroddviti annarar og
varaoddviti hinnar þriðju, ef
þrjár eru, eftir ákvöi'ðun hrepps-
nefndar.
í dag vinnur Ed. líkl. það þrek-
virki, að ganga af tóbakseinka-
sölunni dauði'i. Hefir Alþ. þá skil-
ist að fullu við það mál í þetta
sinn. Mun eigi fjarri að sigurgleði
íhaldsins í því sé nokkuð beyskju-
blandin. Framsóknai’menn greiddu
einir atkv. gegn frv. í Ed., en
hinir fylgdu því allir og unnu
þannig að afnámi einkasölunnar.
Var kapp þreytt við allar umræð-
ur málsins. Við 1. umr. lýstu all-
ir Framsóknarm. mótstöðu sinni
gegn afnámi einkasölunnar, með
nokki'um orðum hver, en J. J.
rakti sögu málsins og þó sérstak-
iega orð og ályktanir frumstofn-
anda hennar, M. G. ráðh. Mun
ferill hans í því máli, samandreg-
inn á einn stað í Alþingistíðind-
unum, þykja merkilegur minnis-
varði! þegar stundir líða. J. J.
tilkynti M. G. fyrirfram, að hann
mundi rekja afskifti hans af
einkasölumálunum við þetta tæki-
færi, en M. G. lét ekki sjá sig í
deildinni meðan málið var þar
rætt, hvorki þá né síðar. Við 2.
umr. töluðust þeir þvínær einir
við, framsögumenn meiri- og
minnihluta fjárhagsn., Jóh. Jós.
og Jónas Jónsson. Ráðherramir
létu naumast sjá sig á fundinum,
nema helst fjármrh., sem hlýddi
á álengdar í ráðherra-herberginu.
Jónas flutti um málið eina af sín-
H.f. Jón Sigmundsson & Co.
Millir
og alt til
upphluts
sérl. ódýrt.
Skúfhólkar
úr gulli og silfri.
Sent með póstkröfu út
um land, ef óskað er.
Jón Sigmundsson gullsmiBur.
Sími 383. — Laugaveg 8.
MELOTTE
Aðalumboðsmenn:
Á. ÓLAFSSON & SCHRAM
Sirrm.: Avo. Simi: 1493
Reiðtygi og alt þeim tilheyrandi,
aktygi og vagnar, tjöld smá og
stór, fiskyfirbreiðslur.
Aðgerðir fljótt og vel af hendi
leystar.
Verðið að mun lægra en áður.
Pantanir afgreiddar um alt land.
Sleipnir, Laugaveg 74.
Simi 646. Sírnnefni: Sleipnir.
Seljum ýmiskonar Yeiðivopn og
Sportvörur.
Sendum verðlista með myndum
ef óskað er eftir.
Köbenhavns Sportmagasin.
St. Kongensgade 46. Köbenhavn K.
um rökföstustu ræðum og bitr-
ustu í garð mótstöðumanna einka-
sölunnar, og einkum stjórnarinn-
ar, enda voru íhaldsmenn óþolin-
móðir í sætum sínum, og leituðu
mjög dyra. Minti hann meðal ann-
ars á tollsvik kaupm. á tóbaki frá
fyrri árum og vínsmyglanir sem
mjög hátt settir embættismenn
hefðu hlotið sektir fyrir. Fjármrh.
virtist líða hálfilla með köflum,
og var stundum að taka fram í
fyrir ræðumanni. Annars er hann
og íhaldsmenn yfirleitt flúnir frá
öllum rökfærslum í þessu máli,
en treysta eingöngu á sína „upp-
réttu fingur“.
-----o----
þingvísur.
Fátt er vel um þetta þing,
þvælt er nú um kynbæting.
Reynir Imba að koma í kring
kvennaskóla þjóðnýting.
Undir í’æðu B. Línd. í tóbaks-
einkasölumálinu:
Lymsku í’ausið leiðist mér,
lágvits-klausur fjúka hér.
Seint fær ausið þurran á þér
þráahausinn Lucifer.
Hagtíðindin telja að 27 gjald-
þröt hafi orðið hér á landi síðast-
liðið ár. Árið 1923 urðu þau 30 og
er það hæsta t \lan síðan árin
1909 og 1910, er þau voru 37 og
28. Árin 1908—11 voru að með-
altali 28,5 gjaldþrot á ári; 1912
—20 að meðaltali 5,9 gjaldþrot,
1921—24 að meðaltali 24 gjáld-
þrot á ári.
Af gjaldþrotunum síðastliðið
ár urðu 5 í Reykjavík, 5 í hinum
kaupstöðunum, 11 í verslunar-
stöðum og 6 í sveitum. þau skift-
ust þannig á atvinnuvegina:
Verslun 20, iðnað 3, bændur 3,
ótilgreind atvinna 1. — Meðal
verslunargjaldþrotanna síðastl. ár
voru 3 félög (1 pöntunarfélag, 1
kaupfélag' og 1 verslunarfélag)
Tvö blöð koma út af Tímanum
þessa viku, nr. 24 og 25.
Ritstjóri: Tryggvi þórhallsson.
Prentsmiðjan Acta.
c&TXXZxx&Xyj
cbxaaoax&t