Tíminn - 24.07.1926, Blaðsíða 4

130
TIMINN
T. W. Bitch
(Iiitasmiðja Buchs)
Tietg-ensgade 64.
Köbenhavn B.
LITIR TIL HEIMALITUNAR:
Demantssorti, hrafnssvart, kastorsorti, Parísarsorti og
allir litir, fallegir og sterkir.
TIL HEIMANOTKUNAR:
Gerduft „Fermenta“, eggjaduft, ávaxtadropar, soya,
matarlitir, „Sun“-skósvertan, „ökonom“-skósvertan, sjáf-
vinnandi þvottaefnið „Persil“, „Henko“-blœsódinn,
„Dixin“-sápuduftið, „Ata‘‘-skúriduftið, kryddvörur, blámi,
skilvinduolía o. fl.
Brúnsspónn.
LITARVÖRUR:
Anilinlitir Catechu, bláflteinn, bránspónslitir. .
GLJÁLAKK:
„Unicum“ á gólf og hásgögn. þomar vel. Ágæt tegund.
HOLLENSKT EXPORT KAFFI-SURROGAT:
Besta tegund. hreint kaffibragð og ilmur.
Fæst alstaðar á íslandl.
Gaáda¥iriim
„Samband"
er sterkur og tiltölulega langódýrastur.
Kaupfélögin annast um pantanir,
ITefnaðarnámsskeið
Heimilisiðnaðarfélags Islands
Nokkrir nemendur geta enn fengið aðgang að vefnaðarnáms-
skeiði félagsins, sem haldið verður hér í Reykjavík í október og
nóvember næstkomandi. Þeir gefi sig fram við forseta félagsins.
Skólavörðustíg 43. — Sími 1509.
Karólína Gruðmundsdóttir.
Framh. af 1. síðu.
Það er vitað mál að nálega alt
þetta fé hefir tapast í kauptán-
unum í sjávarátgerð og verslun
aðallega.
Álitlegar eru þessar summur.
Þær eru talandi vottur um það,
hversu viðsjálir viðskiftamenn
kaupstaðabáamir hafa reynst
bönkunum. Og eins og horfumar
eru ná, um atvinnureksturinn við
sjóinn, er ómögulegt að loka aug-
unum fyrir þeim möguleika, að
meira og stórfeldara hmn vofi
ná yfir kauptánunum en nokkru
sinni áður.
Þetta sýnir ekki einungis það
hve það er hættulegt fyrir land-
ið í heild sinni, að eiga fjárhags-
afkomu sína svo mjög undir
s j ávarátveginum.
Þetta sýnir oig hitt, hvað það
hefir haft alvarlegar afleiðingar
hafði lært að verjast. Stærsti
maðurinn í eldri flokknum er
ekki glímumaður og verðiu' ekki.
Hann er of stirður og sterkur.
Voru allar glímumar mjög ljót-
ar, þar sem hann var annarsveg-
ar. Auk þess er hann ekki brögð-
óttur, svo að allar hans glímur
urðu langar. Þeir menn, sem
gerðir eru eins ag haxrn, eiga ekki
að gefa sig við ísl. glímu. Hán
heimtar fimi og snerpu meir en
afl. En þeir geta vel orðið af-
burða-íþróttamenn á öðrum svið-
um. Þannig geta þeir náð langt
í grískri glímu. En kringlukast,
otg: þó einkum káluvarp, er sér-
staklega við þeirra hæfi. Best
glímdu þeir í eldri flokknum,
Öskar, sem er aðeins á 18. ári
(hann verður bráðlega skæður, ef
hann heldur vel áfram), og
Guðm. Pálsson, sem engan vinn-
ing fékk af því að hann vantar
snerpuna. Em þeir Gestur og
Jóhann þó báðir góðir glímu-
menn líka. Þeir báru sig bara
ekki nógu vel í leiknum alla tíð.
Þessi héraðsmót gætu orðið
reglulega góð, ef félögin, sem að
þeim standa, kæmu betra skipu-
lagi á þau.
Félagsmenn eiga að æfa sig vel;
heima fyrir undir mótin. Minst
1/2 mánuði fyrir mótið eiga þau
hvert um sig að hafa félagsmót
heima hjá sér og velja þar sína
bestu menn í hverri grein til að
keppa á héraðsmótinu fyrir félag-
ið. Nöfn þessara manna, aldur
þeirra og í hverju þeir eiga að
keppa, skulu félagsstjómirnar
þegar í stað senda héraðsstjóm-
inni. Býr hán þá át leikskrá fyrir
mótið, og lætur fjölrita hana eða
prenta. Þá skal héraðsstjómin
hafa séð fyrir öllum nauðsynleg-
um starfsmönnum og starfsá-
höldum fyrir mótið, og skýlum á
leikvanginum.
Þið skuluð sanna, að með þess-
ari aðferð fáið þið miklu fleiri
góða íþróttamenn og betur æfða,
margfalt betri árangur á mótinu
í öllum greinUm, og svo verða
mótin skemtilegri. Sérstaklega þó
ef þið reynið að velja þannig
keppendur ykkar, að hlaupin og
stökkin geti farið fram á meðan
glíman stendur yfir. Það gefur
áhorfendum meiri fjölbreytni fyr-
ir augun og athyglina.
Héraðsmótið eigið þið að binda
við ákveðnar, nokkrar íþrótta-
greinar, og altaf þær sömu, eða
skifta um ár frá ári eftir föstum
reglum.
Af hlaupum getið þið bundið
ykkur við 100 metra og 800 m.,
eins og ná. En svo þurfið þið
endilega að bæta við einu löngu
hlaupi, t. d. 5 kílómetra. Og væri
best að það væri víðavangshlaup,
flokkahlaup. Sendi hvert félag
4—5 bestu langhlaupara sína 1
það hlaup, en 3 fyrstu menn fé-
lagsins, sem inn koma, gæfu
stigin. Hlaupið væri því 3 manna
flokkahlaup. Þetta mundi fjörga
mikið mótið og ætti að geta vakið
kapp meðal félaganna.
Af stökkum ætti aðeins að hafa
hástökk og langstökk. En svo
fyrir bankana sjálfa að beina
fjármagninu svo einhliða til
kauptánanna.
Þeir eru vitanlega ná undir
sömu hættuna seldir og kaup-
tánin.
Þetta sýnir loks að þegar nán-
ar er að gáð, er landbánaðurinn
miklu traustari viðskiftavinur
bankanna en sjávarátvegurinn
þó hann sé látinn borga lægri
vexti, sem eru í samræmi við ör-
yggi atvinnuvegarins.
Það er því svo langt frá að það
sé rétt, að Landsbankinn stæðist
ekki við, ef samþykt væri tillaga
okkar Halldórs Stefánssonar. Það
má miklu fremur fullyrða að það
að allmikill hluti af umráðafé
hans yrði bundinn í landbúnaðar-
lánum, með lágum vöxtum, yrði
til að tryggja aðstöðu hans stór-
kostlega. Tr. Þ.
er nauðsynlegt að fá inn eitthvert
kast. Og á meðan þið hafið þenn-
an leikvöll, sem nú er, er aðeins
hægt að iðka þar eitt kast, það
er kúluvarp.
Væri nú 1—2 keppendur frá
hverju félagi í hverri þessara
íþróttagreina og svo glímunni og
sundinu, sem hvorttveggja er
sjálfsagt að hafa á mótinu, þá er
nóg komið til að skipa daginn
með. Unglingamót ætti ekki að
vera í sambandi við mótið, það
gerir mótið of langdregið og leið-
inlegt fyrir áhorfenduma, og
jafnvel fyrir keppendurna sjálfa.
Þarna ættu aðeins að keppa menn
sem eru orðnir 18 ára og eldri og
með þeim, sem fullorðnir, þeir
einstöku unglingar — ekki yngri
en I6V2 árs —, sem eru orðnir
það þroskaðir, að þeir geta kept
við fullorðna sér að meinalausu.
Þar sem verðlaun eru ekki
nema tvenn í hverri grein á þessu
móti, kemur ekki til greina að
reikna stig nema af tveim fyrstu
mönnunum. Því er ástæðulaust
fyrir félögin að senda nema mest
tvo menn, ef þau eiga þá mjög
góða, til að keppa í hverri íþrótt,
nema í flokkahlaupinu, því þar
teljast 3 eða fleiri aðeins sem
einn væri, nefnil. flokkur.
Þá hefi eg bent á hversu skipa
mætti mótinu á betri veg. En þá
er eftir annað, það er leikvangur-
inn sjálfur.
Eg hefi áður nefnt að hann
vantar mikið til að verða þolan-
lega nothæfur, og jafnvel ómögu-
legt að gera hann nokkumtíma
svo úr garði, að hægt verði að
hafa á honum kringlukast eða
spjótkast. Svo er annað. Sundið
er svo nauðsjmleg íþrótt, að
lyfta ber undir það svo sem hægt
er og því sjálfsagt að láta keppa
í því á mótinu. Er þá sérstak-
lega óþægilegt að hafa laugina
svona langt frá leikvellinum.
Hana er þó ekki hægt að flytja
nær leikvellinum, þar sem hann
er nú. En væri ekki unt að flytja
hann nær lauginni, þar sem hún
er? Mér leist, svona fljótt á að
líta, svo á, að hægt væri að koma
honum alveg í samband við laug-
ina. Eg hygg að rétt væri fyrir
Héraðssambandið að athuga
þetta vel og gera áætlun um
kostnað og fyrirhöfn við að
flytja girðingamar og laga til á
nýjum stað, ef tiltækilegur þætti
við laugina, áður en farið væri
að leggja í þá miklu fyrirhöfn,
sem því fylgir, að reyna að gera
þennan gamla leikvöll svo úr
garði, að íþróttamennimir geti
búist við að ná nokkrum íþrótta-
árangri á honum.
Orðlengi eg þetta svo ekki
meira. Vona að þið, ungmenna-
og íþróttafélagar takið þetta til
nánari athugunar. Þið hafið
ætíð hugfast við alt„ sem þið ger-
ið í þessum félagsskap, að vinna
eins og stendur í stefnuskrá ung-
mennafélaganna, að andlegri og
líkamlegri heill og heilbrigði
sjálfra ykkar og þjóðarinnar í
hvívetna. Og að þið forðist á
fundum ykkar og mótum að láta
sjást þær mestu andstæður ung-
menna- og íþróttafélagsskaparins
sem til eru, það er: sigarettu-
buxnavasahengilmænur og fylli-
svín, eins og síra Magnús tók svo
vel fram í lok ræðu sinnar á mót-
inu.
Vinsamlega.
St. Bj.
-----0----
Ritstjóri Tímans kom heim úr
ferð sinni mánudagskvöld síðastl.
Hafði verið fullar sjö vikur á ferð
og farið landveg kringum land.
Sótti 22 fundi, sumpart búnaðar-
mála, sumpart stjórnmálafundi. —
Hvergi varð hann var við „andúð-
arbylgjuna", sem þeir félagar,
Árni frá Höfðahólum og Valtýr
Stefánsson, vilja hefja gegn hon-
um, og telja að risin sé. Honum
var þvert á móti frábærlega vel
tekið allsstaðar, og undantekning-
arlaust, og hefir aldrei farið á-
nægjulegri ferð. — En úr því
minst var á „andúðarbylgju" væri
ekki úr vegi að gera örlitla fyr-
irspum til Valtýs Stefánssonar.
Ritstjóri Tímans sótti meðal ann-
ars mjög fjölmennan og ánægju-
legan fund á Sauðárkróki 29. f.
m. Er það alkunnuigt, að í því
héraði eiga Ihaldsmenn óvenjulega
mikil ítök, og þó einkum á sjálf-
um Sauðárkróki. Þennan morgun,
þá er fundurinn átti að hefjast úr
hádegi, var Valtýr Stefánsson, rit
stjóri aðalmálgagns íhaldsins,
staddur á Sauðárkróki, og hafði
verið þar um nóttina. Var það
ekki skylda hans, ef hann hafði
dug til og þor, að sækja þar fjöl-
mennan, pólitískan fund, rétt fyr-
ir landskjörið, til þess að halda
uppi svörum fyrir stjórnmálaflokk
inn, sem hann er ritstjóri fyrir?
En hvað igerði hann? Hann laum-
aðist burt- af Sauðárkróki um
morguninn, örfáum klukkustund-
um áður en fundurinn átti að
byrja. Hversvegna gerði hann
þetta? Var hann hræddur við
„andúðarbylgju", og það, jafnvel
á Sauðárkróki? Var hann hræddur
við sömu bylgjuna, sem flokks-
bræður hans létu bera hann úr
stjórn Búnaðarfélags íslands? -—
Eða var það einhverskonar önn-
ur bylgja en „andúðarbylgja“? —
Sá, sem sjálfur er svo illa haldinn
af biti samviskunnar, að hann fer
um landið eins og flóttamaður,
huldu höfði, og þorir ekki einusinni
að horfast í augu við andstæðing-
ana, en flýr þá dáðlaus og hug-
laus, tali sá ekki um „andúðar-
bylgju“. Ritstjóri Tímans hefði
gjarna viljað óska Valtý Stefáns-
syni annars hlutskiftis en þessa,
og að sitja að sömu „samúðar-
bylgju“ og Árni frá Höfðahólum.
Grasspretta er alveg óvenjulega
góð yfirleitt um land alt, bæði á
túnum, engjum og haglendi, t. d.
víða í Borgarfirði er meira gras
en menn muna. Veldur því góða
tíðin í vor; en sumstaðar á Norð-
urlandi urðu þurkamir of miklir,
og dró það úr sprettunni nokkuð.
Fjöll eru víða orðin snjóminni á
þessum tíma en verið hefir um
langa hríð.
Embættismaiuiasamband Norð-
urlanda hélt stjómarfund sinn hér
í bænum um síðustu helgi. Fund-
irnír voru haldnir í neðri deildar-
sal Alþingis, undir stjóm Kle-
mensar Jónssonar fyrv. ráðherra.
Sóttu fundinn fulltrúar frá Dan-
mörku, Finnlandi, Noregi og Sví- \
þjóð, hinir merkustu menn. Fór
hann í alla staði vel og myndar-
lega fram. Gestimir fóm heim aft
ur með „íslandi" um miðja vik-
una.
Jón Krabbe, fulltrúi íslands í
Kaupmannahöfn, var einn meðal
þeirra, sem sótti aðalfund embætt-
ismannasambands Norðurlanda, og
hvarf heimleiðis ásamt hinum.
Hæstiréttur. Við fráfall Krist-
jáns Jónssonar dómstjóra koma
til framkvæmdar löigdn um, að
dómendur séu þar þrír, og að
dómstjóri sé kosinn. Hefir Eggert
Briem verið valinn dómstjóri til
31. ágúst 1927, og mun vera til-
ætlunin að dómararnir skipi for-
sæti dómsins sitt árið hver.
Sveinn Björnsson er nú hættur
málaflutningsmannsstörfum og er
í þann veginn að flytja til Kaup-
mannahafnar, til þess að taka aft-
ur við sendiherraembættinu. —
Frá Þingvöllum tapaðist
5. þ. m. ljósgrár hestur, dekkri
í tagl og fax, 8 vetra, aljámaður.
Mark: Heilrifað hægra og bragð
framan og biti aftan vinstra. —
Finnandi vinsamlega beðinn að
geyma hestinn og láta Einar Ein-
arsson, Vitastíg 10, Reykjavík,
vita um hann, sem mun vitja
hans brátt oig borga áíallixm
kostnað.
Eggert Claessen baixkastjóri hefir
verið kosinn fonnaður Eimskipa-
fjelags Islands í hans stað.
Björu Jakobsson íþróttakennari
fór utan með „lslandi“ til þess
að sækja fund íþróttakennara, sem
haldinn verður í Kaupmannahöfn.
Knud Berlin, prófessor við Kaup
mannahafnarháskóla, dvaldist hér
í bænum nokkura daga um síð-
ustu helgi. Mun það alþjóð enn
í fei’sku minni, að enginn var oss
Islendingum verri fjandmaður í
sjálfstæðisbaráttunni, hin síðari
árin, enda er hann framarlega í
flokki Ihaldsmanna. En til þessar-
ar farar halði honum vexúð veitt-
ur styrkur úr sáttmálasjóðnum
danska. Hefir það verið átalið í
einu dagblaðinu hér í bænum, og
það með réttu. Sjóður sá hefir
það takmark, að stuðla að igóðri
sambúð Islands og Danmerkur, og
á þá síst við að hann borgi undir
verstu fjandmenn íslands hingað.
Knud Berlin hefði a. m. k. þurft
að fara eina pílagrímsferð til Ca-
nossa, áður en honum var sýnd-
ur slíkur heiður.
Eitt af kunnustu blöðum Dana,
íhaldsblaðið „Nationaltidende“,
segir frá kosningunni í lögjafnað-
arnefndina í þinglokin síðustu. —
Síðan segir blaðið: „Hinn ný-
kjöi’ni nefndarmaður, Jónas Jóns-
son, eða Jónas frá Hriflu, sem
hann venjulega er kallaður á Is-
landi, er vafalaust sá maður, sem
mest kveður að í íslenskum stjóm
málum. Hann er leiðtogi hins
mikla Bændaflokks, sem nálega á-
valt er mjög andstæður Ihalds-
flokknum, sem eins og kunnugt
er hefir myndað núvei'andi ráðu-
neyti. Allir andstæðingamir óttast
Jónas Jónsson, þvi að hann er sér-
staklega harðskeyttur, bæði í
ræðu og í'iti, en útávið dregur
hann sig ætíð mjög í hlé. Hinn
nýi nefndarmaður er til þess að
gera ungur maður, og í persónu-
legri viðkynningu er hann sér-
staklega alúðlegur. Hann er með-
ritstjóri bændablaðsins Tímans“.
Ásgeir Ásgeirsson kennari hef-
ir verið settur umsjónarmaður
fræðslumála, í stað Jóns heitins
Þórarinssonar.
Guðmundur G. Bárðasson nátt-
úrufræðimgur hefir verið skipaður
kennari við Mentaskólann, í stað
Helga heitins Jónssonar.
Eiríkur Briem prófessor átti
áttræðisafmæli 17. þ. m. Dvelst
hann nú í Viðey hjá syni sín-
um og ber aldui’inn með afbrigð-
um vel.
Barði Guðmundsson frá Þúfna-
völlum hefir undanfarið stundað
sagnfræðinám í Noregi. Hefir al-
veg nýlega birst eftir hann sögu-
leg ritgei’ð í Historisk tidsskrift.
Fjallar hún um sögu Gautlands,
einkum frá 950—1050 e. Kr. Hef-
ir sú skoðun verið ríkjandi, að
löngu áður en sögur hófust hafi
Gautland verið annað aðalhérað-
ið í ríkjum Svíakonungs. En
Barði leiðir að því mörg rök og
merkileg, að á dögum Haralds
Gonnssonar hafi Gautland lotið
Dönum og undantekningai’lítið síð
an til miðrar 11. aldar. Sýnirrlt-
gerðin, það sem raunar var áður
vitað, að Barði Guðmundsson er
prýðilega vel að sér orðinn, svo
unigur maður, og hefir mikla
sagnfræðingshæfileika. Er gott
til þess að hugsa, að hann eigi
eftir að vinna merkilegt starf
á þessu sviði, og um alt er þessi
ritgerð honum til sóma.
Ritstjóri: Tryggvi Þórhallsson.
Prentsm. Acta.