Tíminn - 13.11.1926, Blaðsíða 4

192
TlMINN
fund hreppstjóra (sem umboða-
maður A-listans).
Er þar þá saman komin öll
kjörstjóm, svo og umboðsm. B-
listans. Höfðu þá allmargir sjó-
mexm komið tii hreppstjóra og
óskað eftir því að fá að kjósa,
þar sem þeir ætluðu á sjó dag-
inn eftir, ef veður ekki bannaði.
En umboðsmaður B-hstans
hafði sent símskeyti tU stjómar-
ráðsins og spurt, hvort fjarvera
þeirra sjómanna, er færu á sjó
með það fyrir augum að koma
að landi samdægurs, væri gUd.
Leit hann sjálfur svo á, að það
væri ekki, og mótmælti því, að
sjómönnum væri leyft að kjósa.
Við þessar aðfarir umboðsmanns
B-hstans, skeytið og mótmæhn,
varð kjörstjómin svo skelkuð, að
hún neitaði að skera úr um það,
hvort kosning væri gUd eður ekki,
en bauð sjómönnunum upp á að
kjósa, „en“, sagði kjörstjómin,
„þið megið búast við að atkvæði
ykkar verði gerð ógild á xnorgun“.
Þessum kostum vildu engir sjó-
menn hhta, og kusu engir. Eg
mótmælti þegar þessum skilningi
umboðsmannsins og kjörstjómar,
en mótmæh mín voru ekki tekin
til greina. — Þegar á kjörfund
kom, daginn eftir, krafðist eg
þess að fá bókaðar gerðir þessa
„aukakjörfundar“, — eða hvað
á að kalla það — en því neitaði
kjörstjóm þverlega. En mótnaæh
þau, er eg vUdi fá bókuð voru
svohljóðandi:
Umboðsmaður A-hstans óskar
þetta bókað:
Eg tel umboðsmann B-hstans
hafa gert rangt, er hann mót-
mælti því, að sjómenn fengju að
kjósa í gærkvöldi, svo og kjör-
stjórn, sem neitaði að skera úr
því, hvort kosningin skyldi telj-
ast lögmæt eður ekki.
Byggi eg þessi mótmæh mín á
því, — í fyrsta lagi — að sann-
anlegt er, og á allra vitorði, að
þetta hefir verið gert annars-
staðar; í öðru lagi, að sama kjör-
stjórn hefir, við landkjörið í sum-
ar, látið slíka kosningu fara fram
athugasemdalaust og í þriðja lagi,
að oddviti yfirkjörstjómar (sýslu-
maður), taldi rétt, að þeir kjós-
endur, er ætluðu að vera fjar-
verandi á kjördag, fengju að
kjósa daginn fyrir.
Mótmæh eg því eindregið að-
ferð umboðsmanns B-hstans og
kjörstjómar.
í orðaskaki því, er um þetta
varð, bar margt á góma. Meðal
annars vildi umboðsmaður B-
listans efast um að þeir, sem
sækja til fiskjar á haf út, væru
komnir út úr hrepnum, „eða í
hvaða hreppi eru þeir?“ spurði
hann. Var honum svarað, að
menn vissu ekki til, að búið væri
að skifta hafinu í hreppa.
Þess vil eg láta getið, að um-
boðsmaður B-hstans taldi rétt, að
þeir sjómenn, er færu til fiskj-
ar, með það fyrir augum, að koma
ekki að landi samdægurs, þeir
mættu kjósa fyrir kjörfund, —
en hinir ekki.
Að lokum vil eg taka það fram,
að kjörstjómin var (á kvöld-
fundinum) skipuð íhaldsmönnum
eingöngu.
Þá hefi eg nú skýrt frá þess-
aði „sögulegu“ kosningu. Þykir
mér með þessu sýnt, að kosninga-
lögin em ekki nógu skýr, a. m.
k. ekki til þess að íhaldsmenn
treysti sér til þess að skilja þau.
Og þar sem það getur oltið á
æðimiklu, hvort sjómenn hafa í
raun og vem rétt til að kjósa
fyrir kjörfund eða ekki, þá vænti
jeg þess, að hinum háttvirtu lög-
gjöfum vomm verði ljúft að gera
lögin svo úr garði, að jafnvel
íhaldsmönnum verði ómögulegt
að misskilja þau, og það jafnvel
þótt sjómennimir, sem kjósa
vilja, séu ahir í andstöðuflokkum
Ihaldsins.
Friðrik Hjartar.
Ihaldsrök. Fyrir 16 árum síðan
flutti eg hesta föður míns norður
í land. Var þá staddur hér í bæn-
um skólapiltur sem þurfti að
komast norður. Eg tók hann með
á hestana alia leið norður í Skaga-
fjörð. Er þetta það eina sem við
höíum átt saman að sælda á hest-
um, en undanfamar vikur hefir
það verið eitt aðalumtalsefni
þessa skólapilts, sem nú er geng-
inn á mála hjá dönskum kaup-
mönnum og heitir Valtýr Stef-
ánsson, að eg sé einhver mesti
hestaniðingur á þessu iandi. Er
það ekki vonum fyr sem hann
kvittar fyrir hestlánið. — Eg
bjóst ekki við því, fyrst er það
var nefnt í Mbl. og síðar í hinu
Ihaldsmálgagninu, að eg mundi
þurfa að svara þessum ummælum.
En þessi ummæh um meðferð
mína á hestum eru orðin einna
helstu „rökin“ sem Ihaldsmenn
hafa til brunns að bera um opin-
ber mál. Þá er rætt er um tiibú-
ixm áburð, eða um veltufé handa
bændum, eða ixm Búnaðaríélag
Islands, þá khngir jafnt og þétt
hjá Ihaldsmálgögnunum þetta;
Tr. Þ. er hestaxxíðingur. Síðast í
gær er þetta orðin aöaluppistað-
an í pólitiskri grein í Mbl. Þykir
mér sem svo sé komið, að af
sögulegum ástæðum sé það rétt
að skýra frá tilefni þessara um-
mæla: I maímáxxaðarlok í vor
lagði eg af stað 1 ferð kringum
land. Með mér var sonur minn 11
ára, eg haíði létta þverbakstösku
og eg tók íimm hesta á leigu til
feröarixmar. Eg var hálfan mán-
uð á leiðinni úr Landeyjum aust-
ur að Egilsstöðuin á Völium. En
það voru ekki komin nóg grös
svona snemma. Þótt áframhaldið
væri ekki meira en þetta lögðu
hestarair af og úr Hornaí'irðinum
þótti mér réttara að fá létt und-
ir með þeim, sem eg gerði. Þegar
þá hafði eg ákveðið að skilja tvo
af hestunum eftir, af því að mér
þóttu þeir orðnir of magrir, og
eg ákvað að skilja þá eftir í Mý-
vatnssveit, af því að þar átti eg
til kunnugastra að hverfa. —
Hestarnir hvíldust á Egilsstöðum
í náiega þrjá sólarhringa og úr
Fljótsdaishéraðinu fékk eg lán-
aða viðbótarhesta og fylgdar-
mann og kom ekki sjáifur á bak
langferðahestum mínum. Eftir
hvíldina á Egilsstöðum kom nú á
þá alla fimm það erfiði að bera
piltinn og töskuna. Við gistum á
Möðrudal nóttina áður en við
komum í Mývatnssveitina. Hitinn
var ein 4 stig þegar við fórum
af stað um morguninn og það
var kalsaveður ahan daginn. Við
komumst ekki hjá að sundleggja
hestana í Jökulsá; það var eríitt
sund og það var kalt. Stuttu
síðar fer einn af hestunum að
letjast og það svo að hann fór að
tefja ferð okkar. Hann var veik-
ur eða uppgefinn. Eg gerði ráð
fyrir að hann hefði ekki þolað
sundið. Eg vissi ekki þá, það sem
eg veit nú, að áður en hestur
þessi kom í eigu núverandi- eig-
anda, hafði ekki verið nógu vel
með hann farið og hann hafði
gefist upp. Slíkum hestum er á-
valt hættara. En það munu marg-
ir segja með mér að hverjum
óskemdum hesti ætti það ekki að
vera ofraun að hlaupa sem laus,
úr Héraði til Mývatnssveitar,
eftir þriggja daga hvíld á Egils-
stöðum. Við skildum hestinn eftir
á grasi og annan hjá honum til
samlætis. Eg gerði allar ráðstaf-
anir þeirra vegna. Þeir urðu eftir
í Mývatnssveitinni í margar vik-
ur og komu afbragðs vel haldnir
suður undir haust. Nokkrum dög-
um eftir að eg var búinn að skilja
hestana eftir og farinn úr Þing-
eyjarsýslu, rís upp íhaldsmaður
einn og kærir meðferðina á hest-
unum. Eg býst við að margur
hefði orðið sá, með þessa mála-
vexti, að hann hefði neitað nokk-
urri sekt hjá sér. Eg gerði það
ekki. Eg lít svo á að það eigi
BRITTANNIA
prjónavélamar era ódýrastar.
Samband ísL saiirvdimufélaga.
aldrei að koma fyrir að hestur
veikist eða gefist upp á ferðalagi
og að ef að svo fer, sé því um að
kenna að ekki hafi nægilega ver-
ið um hann hugsað. Þar af leið-
andi viðurkenni eg, að eg, þrátt
fyrir lýsingu mína hér að fram-
an, hafi ekki látið mér nógu ant
um þennan margnefnda hest og
þessvegna bauð eg það fram
sjálfur að greiða þá sekt sem
dýravemdunarlögin ákveða
lægsta og með þau málalok var
eg ánægður. — Af pólitiskum
ástæðum hefi eg síðan verið
nefndur skepnuníðingur í Ihalds-
blöðunum, vikum saman, og það
er nú orðið að meginrökum í pól-
itiskri baráttu. En ef það er svo
frá almennu sjónarmiði að allir
fari betur með hesta og skepnur
yfirleitt á Islandi en eg, þá verð-
ur enginn af því glaðari en eg, og
af hinu, að þetta skuli vera eini
snöggi blettuiinn í fari mínu sem
íhaldsmenn finna. Tr. Þ.
íþróttanámskeið
U. M. F. í. og 1. S. í.
Síðan þessi sambönd voru stofn-
uð, hafa þau barist fyrir íþrótta-
málunum hvort í sínu lagi; það
eru miklar líkur til þess að þeim
hefði orðið meira ágengt, ef þau
hefðu unnið saman. Bæði hafa
samböndin gengist fyrir íþrótta-
kenslu með námskeiðum hér í
Rvík, bæði hafa þau sent kennara
út um land. U. M. F. I. hefir
gefið út blað, Skinfaxa, síðan
1909. Stundum hafa verið góð-
ar greinar um íþróttir í honum.
I. S. I. hefir lengst af verið blað-
laust, en það hefir gefið út ýms-
ar góðar bækur og vil eg þá sér-
staklega nefna Heilsufræði handa
íþróttamönnum, bók sem ætti að
vera til á hverju heimili. Það má
segja að bæði samböndin hafi
unnið vel, þó samvinnan hefði
getað verið betri. Nú hafa sam-
böndin efnt tij íþróttanámsskeiðs
sem stendur yfir 4 mánuði. Á
námskeiðinu eru 28 vaskir svein-
an víðvegar að af landinu; flest-
ar sýslur eiga þar sína fulltrúa.
Aðalkennari og forstöðumaður
námsskeiðsins er Jón Þorsteins-
son íþróttakennari, en auk hans
kenna þar þessir menn: ólafur
Sveinsson kennir köst, Jón Kaldal
hlaup, Reidar Sörensen stökk,
ólafur og Jón Pálssynir sund,
Ben. G. Waage knattspyrnu, Helgi
Valtýsson vikivaka, Valdemar
Sveinbjömsson útileiki og Stein-
dór Bjömsson kennir um tilhög-
un á íþróttamótum. — Svo að
segja undantekningarlaust hafa
Reykvíkingar látið í té aðstoð
sína við námskeiðið þeir sem
beðnir hafa verið. Verst gekk að
útvega húsnæði, vonast hafði ver-
ið eftir leikfimissal bamaskólans
hér, en álitið var 1 haust, að það
væri ekki hættulaust fyrir stálp-
aða pilta að iðka þar glímur og
leikfimi, svo lélegt er það. —
Templarar lánuðu síðast funda-
hús sitt með mjög góðum kjörum.
Námskeiðið var sett 31. okt, en
7. þ. m. hélt stjóm I. S. I. við-
kynningarmót fyrir nemendur og
kennara námskeiðsins og nokkrir
fleiri voru boðnir þangað. Ekki
þarf að efa það, að mikið gagn
verði að þessu námskeiði, svo vel
sem er til þess vandað, en auð-
vitað er þetta ekki nema lítið
spor í rétta átt. Námskeiðin þurfa
að vera á hverjum vetri og svo
að síðustu fastur íþróttaskóli, þar
eð ósennilegt er að íslendingar geti
komist af án hans í mörg ár enn.
Og altaf fjölgar þó þeim möim-
Meö hinni gömlu, viðurkendu
og ágætu gæðavöra
Herkules þakpappa
sem framleidd er á verksmiðju
vorri „Dortheasmindeu frá því
1896 — þ. e. í 30 ár — hafa
nú verið þaktir í Danmörku og
^slandi.
ca. 30 milj. fermetra þaka.
Fæst alstaðar á Islandi.
Hlutafélagið
)ens lailn Mriktar
Kðbenhavn K
um, sem skilja það virkilega
hversu ómetanlegur aflgjafi
íþróttimar eru fyrir hreysti og
menningu þjóðarinnar.
Hergeir.
Sögufróður mun hann vilja
teljast sá höfundur, enda aðfeng-
inn, sem ritar nokkur orð í Morg-
unblaðið nýlega um réttdæmi Ó-
lafs helga, tilefnis vegna greinar
í næstsíðasta tbl. Tímans. Fer
höf. rangt með er hann segir að
Tíminn hafi heimfært til nútíma-
viðburða á Islandi frásögn Snorra
um réttdæmi ólafs. Það gerði
Tíminn ekki, heldur nefndi frá-
söguna einungis sem dæmi um að
lengi hefði staðið baráttan um
tvennskonar rétt. Höf. vill efast
um réttdæmi Ólafs helga. I því
efni gerði Tíminn ekki annað en
vitna til ummæla Snorra Sturlu-
sonar og verður þá þessi MbL-
höf. að deila við Snorra um það.
En í þeirri deilu stendur Snoiri
allvel að vígi. Meðal armars vitn-
ar Snorri í ummæli Halldórs
Brynjólfssonar úlfalda, sem var
vitur maður og höfðingi mikill.
Hafði hann verið með þeim
bræðrum ólafi og Haraldi „í
kærleikum miklum, og var mér
hvorstveggja skaplyndi kunnugt".
Og þessi maður segir þetta um
Ólaf helga: „þoldu landshöfð-
ingjar honum ekki réttdæmi og
jafndæmi, og reistu her í móti
honum og feldu hann á eign sinni
sjálfs“. — Um annað eru þeir
líka ósammála Snorri og þessi
Mbl.höf. Snorri segir að ólafur
helgi hafi fallið á Stiklastöðum
en Mbl.höf. að það hafi verið á
Stiklarstöðum.
ELf. Jón SigmondaBoa & C*.
Trúlofunar-
hringarnir
þjóðkunnu, úrval af
steinhringum, skúf-
hólkum og
svuntuspennum,
margt fleira. Senf
með póstkröfuútumland,ef óskað er.
Jón Sigmundsson gnUsmiQnr-
Sími 888. — Laugaveg 8.
A ewrnverrhnáltið
piparmyntu plötur
hjálpa meltingunni, ilma
andardráttinn, gefa hress-
andi bragö og verja
tennurnar.
Jörðín Fremri Háls
í Kjós.
fæst til kaups og ábuðar í næstu
fai’dögum. Slægjur miklar. Tún-
ið gefur af sér fyrir 4 kýr. Hús
nýleg.
Nánari upplýsingar á afgr.
Tímans.
DÍBAFRÆÐI
eftir Jónas Jónsson, þriðja og síð-
asta hefti. Verð 2,50. Fæst í Rvík
hjá Guðm. Davíðssyni, Arinbirni
Sveinbjamarsyni, Þorst. Gísla-
syni og Þórami Þorlákssyni en út
um land hjá nálega öllum kaup-
félögum og nokki’um bóksölum.
Landskjörið. Kristján Alberts-
on hlakkar yfir því að fáir hafi
kosið í Köldukinn, heimkynni
Jóns á Ystafelli og í Hæni seyð-
firska, sem út kom á kosninga-
dagiim, segir svo: „Nú hleður nið-
ur snjó. Það er engu líkara en
Framsókn ætli að fá fyrir fótinn
til kjörstaða“. Mundi •Árni Jóns-
son þessa tilefnis hafa sagt:
„Eljan, eljan“! — Er ritstjóra
Tímans ritað svo úr Suður-Þing-
eyjarsýslu: „Eg býst ekki við að
þú getir haft hugmynd um hví-
líkum eríiðleikum kjörsókn var
bundin hér að þessu sinni. Eg
man ekki eftir þvílíkri færð. Af
fjarlægustu bæjunum var gjör-
samlega ómögulegt að sækja
kjörfund, nema að fara að heim-
an daginn áður og það var vork-
unnarmál að einyrkjar treysti sér
ekki til þess. Og svo var veðrið
hreinasta íhaldsveður: Þoka og
dimmviðrishríð . . . Það hefði
hvert mannsbam kosið ef hægt
hefði verið að fara um jörðina".
Kr. A. spyr af hálfu íhalds-
flokksins tveggja spuminga, um
síðustu helgi. I báðum spuming-
unum felur hann rangfærslur á
þeirri grein í Tímanum, sem haxm
er að svara. Spyrji hann í sam-
ræmi við það sem sagt var í Tím-
anum og hann skal fá svar.
Á landamærum Frakklands
og Spánar hefir lögreglan franska
handsamað 90 Spánverja sem
með leynd ætluðu heim í því
skyni að hefja þar byltingu gegn
einvaldsstjórn Rivera.
Ritstjóri: Tryggvi Þórhallsson.
Prentsm. Acta.