Tíminn - 28.05.1927, Blaðsíða 2

88
TlMINN
þinganefnd í skattamálum 1907—
1908. Formaður í milliþinganefnd
í fjármálum 1912—13. Var full-
trúi af Islands hálfu í London
1918 við bresku samningana.
Hann er æðsti maður Oddfellow-
reglunnar á íslandi.
Enginn núlifandi maður á Is-
landi á að baki sér jafnlangt og
jafn margháttað starf í þjónustu
hins opinbera. Síðari árin hefir
hann jafnan átt sæti í fjárhags-
nefnd og samgöngumálanefnd-
um neðri deildar og löngum verið
formaður þeirra. Að hvötum hans
sótti fossafélagið Títan um sér-
leyfi til fossavirkjunar og jám-
brautarlagningar austur yfir
Hellisheiði, enda er hann í stjóm
þess félags, og þótt allmjög væri
um deilt þá var það sérleyfi veitt
á nýafstöðnu þingi og reynir nú
á hvort jámbrautin kemur og
virkjunin. Ekki síst mun hann
hafa beitt sér fyrir þetta mál nú,
vegna kjósendanna í Rangárvalla-
sýslu.
Hann er tvíkvæntur. Fyrri kon-
an: Þorbjörg (d. 1902) Stefáns-
dóttir sýslumanns, síðast í Ár-
nesssýslu Bjamarsonar. Síðari
konan: Anna María, dóttir Hin-
riks Schiöths póstafgreiðslumanns
á Akureyri.
Ingvar Pálmason
2. þm. S.-Múl.
Ingvar er fæddur á Litla-Búr-
felli í Svínadal í Húnavatnssýslu
26. júlí 1873, sonur Pálma (d.
1884) bónda þar, Sigurðarsonar
bónda í Rugludal, Helgasonar, en
Ingibjörg, móðir Pálma var dótt-
ir Pálma bónda í Sólheimum,
Jónssonar, Benediktssonar og er
fjöldi þektra manna nú á lífi af
þessari ætt. Móðir Ingvars, Guð-
rún (d. 1897) var Sveinsdóttir,
bónda á Þorbrandsstöðum og
Helgu Jónsdóttur bónda í Garði
í Hegranesi og Guðrúnar Jóns-
dóttur . bónda í Kálfárdal, Jóns-
sonar Hólaráðsmanns, Ámasonar,
Þorsteinssonar, Benediktssonar,
Bjamarsonar, Magnússonar,
Bjamarsonar prests á Melstað,
Jónssonar biskups Arasonar.
Ingvar fluttist austur á Norð-
fjörð laust fyrir aldamót og hóf
þar (útgerð 1896. Hefir dvalist á
Norðfirði síðan og á sinn mikla
þátt í því að Norðfjörður er nú
blómlegasta kauptúnið á Aust- i
fjörðum. Hóf að búa á Ekm í
Norðfirði 1906 og hefir búið þar
síðan.
Fjölmörg opinber störf hefir
hann haft á hendi. Hreppsnefnd-
armaður síðan um aldamót og
oddviti þess stóra hrepps um
langt skeið. Sýslunefndarmaður
síðastliðin 20 ár, í stjóm spari-
sjóðs Norðfjarðar frá stofnun
hans og formaður íshússfélags
Norðfjarðar frá 1922. 1 félags-
skap útgerðarmanna hefir hann
tekið mikinn þátt og var forseti
fjórðungsþings Fiskifélags Is-
lands í Austfirðingafjórðungi
1917—1923. Þá hefir hann látið
bindindismálið mjög til sín taka;
verið bindindismaður sjálfur í
36 ár og forgangsmaður í þeim
félagsskap.
Ingvar bauð sig fyrst fram til
þings 1923, við hlið Sveins ó-
lafssonar, og bar þegar hinn
glæsilegasta sigur af hólmi. Um
alt hefir hann sýnt að hann er
fyllilega maklegur þess mikla
trausts sem SunnMýlingar þá
sýndu honum. Hann hefir átt
sæti í efri deild síðasta kjörtíma-
bil og í öllum málum jafnan
komið fram svo sem best gegnir.
Hann er hinn prúðasti og virðu-
legasti maður í allri framkomu,
vel máli farinn og fylgir fast
máli sínu. Mest hafa afskifti
hans orðið af málum sjávarút-
vegarins og fjárhagsmálum.
Svo vel sem Ingvar Pálmason
hefir skipað þingmannssess sinn,
á hinu fyrsta kjörtímabili sínu,
ætti að mega telja víst að hann
verði endurkosinn, er hann nú
aftur ljær máls á því.
Kvæntur er hann Margréti
Finnsdóttur bónda í Tungu í Fá-
skrúðsfirði Guðmundssonar.
Hannes Jónsson
dýralæknir í Stykkishólmi.
Hannes dýralæknir er fæddur
að Hvarfi í Bárðardal 8. sept.
1882, sonur Jóns hreppstjóra,
Sigurgeirssonar, Jónssonar prests
í Reykjahlíð, hins alkunna ætt-
föður Reykjahlíðarættarinnar,
Þorsteinssonar bónda í Reykja-
hlíð, Jónssonar bónda í Ási í
Kelduhveríi, Jónssonar. En móðir
Iiannesar, Helga, Jónsdóttir
bónda á Eyjadalsá Ingjaldssonar,
var systkinabarn við Stefán G.
Klettafj allaskáld.
Hannes byrjaði nám á Möði'u-
valiaskóla og á að baki einn hinn
glæsilegasta námsferil íslenskra
manna, á öllum skólum sem hann
sótti, enda er maðurinn íluggáf-
aður. Síðan stundaði hann nám á
lýðháskólanum í Askov og á land-
búnaðarháskólanum lauk hann
prófi með miklu lofi. Hvarf þá
heim og gerðist um hríð ráðu-
nautur og starfsmaður hjá Bún-
aðarsambandi Vestfjarða, átti þá
heima á Isafirði og kom upp
gróðrarstöð Sambandsins þar.
Hvarf aftur að námi, nú í dýra-
lækningum, í Höfn og lauk því
prófi, einnig með miklu lofi. Var
þá um hríð aðstoðardýralæknir á
Skáni, og þá stóðu honum opnar
góðar stöður bæði í Svíþjóð og
Þýskalandi. En hann vildi heldur
hverfa heim, og hefir síðan gegnt
dýralæknisstörfum í Vestfirðinga-
fjórðungi og setið í Stykkishólmi.
Á námsárunum fékk Hannes
náin kynni af hinum blómlega
danska landbúnaði. Síðan þá er
hann brennandi áhugasamur mað-
ur fyrir alhliða framförum land-
búnaðarins og samvinnufélag-
anna. Væri þess mikil þörf að
fá mann á þing með þekkingu
hans. Hann er og maður frábær-
lega vel máli farinn, rökvís og
skýr í hugsun.
Kemur því engum kunnugum á
óvart að bændur í Snæfellsness-
og Hnappadalssýslu hafa ein-
dregið hnígið að því ráði að bjóða
hann fram til þings í hóp Fram-
sóknarmanna. Verður áð telja
víst að allir bændur kjördæmisins
fylki sér einhuga undir merki
hans.
Kvæntur er Hannes Júlíönu
Jónsdóttur, úr Stykkishólmi.
Einar Arnason
1. þm. Eyf.
Einar er fæddur 27. nóv. 1875
að Hömrum í Eyjafirði. Faðir
hans var Ámi bóndi (f. 1831)
síðast á Eyrarlandi, Guðmunds-
sonar bónda (d. 1841) á Jódísar-
stöðum, Halldórssonar (d. 1835)
bónda á Jódísarstöðum, Þorláks-
sonar bónda á Jódísarstöðum,
Halldórssonar bónda á Jódísar-
stöðum, Árnasonar bónda á
Garðsá, Sigmundssonar bónda á
Garðsá. En Petrea móðir Einars
var Jónsdóttir bónd a á Ytra-
Laugalandi, Halldórssonar bónda
á Jódísarstöðum og voru þau
hjón bræðrabörn. Þorgerður kona
Halldórs, en móðir þeirra bræðra
(d. 1832) var Guðmundsdóttir
bónda í Brúnagerði, Pálssonar
bónda í Fjósatungu, Guðmunds-
sonar bónda á Hömrum, Tómas-
sonar, en Ragnheiður móðir Hall-
dórs var dóttir Ólafs skálds á
Þverbrekkum, Jónssonar bónda á
Uppsölum í Eyjafirði Ilákonar-
sonar.
Einar útskiifaðist úr Möðru-
vallaskóla 1893 og hafði kenslu-
störf á hendi næstu árin, fram að
aldamótum. Vorið 1901 kvæntist
hann Margréti Eiríksdóttur,
bónda á Hallandi á Svalbarðs-
strönd ólafssonar og byrjaði þá
búskap á Eyrarlandi og hefir bú-
ið þar síðan. Síðustu 25 árin hef-
ir hann verið í sveitarstjórn öng-
ulsstaðahrepps, og var í fast-
eignamatsnefnd Eyjafjarðarsýslu
síðast. En einkum hefir hann
látið að sér kveða í félagsskap
bænda á verslunarsviðinu og
verður talinn fremstur í flokki
bændanna sem myndað hafa
Kaupfélag Eyfirðinga og látið
það vaxa svo, að það er nú
stærsta og best stæða kaupfélag
landsins og öllum öðrum til fyr-
irmyndar. Var hann fyrst kosinn
í stjórn þess 1906 og 1918 var
hann kosinn formaður Kaupfé-
lags Eyfirðinga og verið það
jafnan síðan. í stjóm Sambands
íslenskra Samvinnufélaga hefir
hann einnig átt sæti síðan í
fyrra.
Einar bauð sig fyrst fram til
þings í Eyjafjarðarsýslu 1916,
náði þegar kosningu og hefir
jafnan verið endurkosinn síðan.
Á öllum þingum síðan hefir hann
átt sæti í stjóm Framsóknar-
flokksins.
Tvö síðustu kjörtímabilin hefir
Einar átt sæti í efri deild og verið
skrifari deildarinnar. Hann er
þingmaður með lífi og sál, sístarf-
andi og ávalt jafnáhugasamur að
vinna að góðum málum. Hefir
hann verið mjög ötull og jafn-
framt laginn að koma í fram-
kvæmd stórmálum þeim, sem
Eyfirðingar hafa haft á prjónun-
um undanfarið.
Einar er einn hinn vinsælasti
af þingmönnunum, samvinnuþýð-
ur með afbrigðum, en lætur þó
hvergi hlut sinn. Jafnframt er
hann hinn athugulasti maður, ráð-
ugur og farsæll. Og svo sem Ey-
firðingar hafa hiklaust valið hann
í formannssess síns ágæta kaup-
félags, árum saman, svo munu
þeir og efalaust og hiklaust fela
honum enn lengi, og svo lengi
sem hans nýtur við, að fara með
umboð sitt á Alþingi.
Guðmundr Ólafsson
þm. A.-Hún.
Guðmundur er fæddur 13. okt
1867 á Guðrúnarstöðum í Vatns-
dal. Faðir hans Ólafur (d. 1876)
bóndi á Guðrúnarstöðum, Ólafs-
sonar bónda á Eiðsstöðum (d.
1864) , Jónssonar (d. 1837) bónda
á Steiná í Svartárdal, Jónssonar
bónda á Amarnesi í Eyjafirði,
en Sigurbjörg var móðir Ólafs
á Guðrúnarstöðum, Tómasdóttir
(d. 1824) bónda á Eiðsstöðum,
Tómassonar bónda í Ásbjamar-
nesi á Vatnsnesi Þórðarsonar.
Móðir Guðmundar alþm., Guðrún,
(d. 1906), var dóttir Guðmundar
(f. 1802) bónda á Guðlaugsstöð-
um í Blöndudal, Arnlj ótssonar (d.
1834) bónda á Guðlaugsstöðum,
Illugasonar (d. 1788) bónda á
Guðlaugsstöðum, Jannessonar
bónda í Grundarholti í Vatnsdal,
Bjarnasonar, en Elín hét móðir
Guðrúnar, Amljótsdóttir (d.
1865) , bónda á Gunnsteinstöðum,
Sigurðssonar bónda á Gunnsteins-
stöðum, Þorlákssonar bónda á
Ásgeirsbrekku í Viðvíkursveit,
Jónssonar hreppstjóra á Veðra-
móti.
Guðmundur útskriíaðist úr
Flensborgarskólanum vorið 1889
og fjórum árum síðar kvæntist
hann Sigurlaugu Guðmundsdótt-
ur bónda 1 Ási í Vatnsdal, Jónas-
sonær bónda í Ási. Reistu þau þá
bú í Ási og hafa búið þar síðan,
við hina mestu rausn og myndar-
skap. Síðan þá hafa meir og
minna hlaðist á Guðmund opin-
ber störf heima fyrir, sem of-
langt yrði hér upp að telja. —
Vorið 1914 bauð Guðmundur sig
fram til alþingis fyrsta sinni og
var þá þegar kosinn og svo jafn-
an endurkosinn síðan, fyrst í
sýslunni óskiftri og þvínæst í
Austur-Húnavatnssýslu, eftir að
kjördæminu var skift. Hefir Hún-
vetningum löngum verið gjarnt
að skifta um þingmexm, en Guð-
mundi hefir aldrei verið þar hætt.
Það er engin tilviljun að Guð-
mundur í Ási hefir náð svo
traustu fylgi í Húnavatnssýslu.
Hann er búinn öllum kostum hins
mentaða og forsjála bónda. Iiann
er vitur maður og næsta gagn-
rýninn, stefnufastur svo að af
ber og vegna hinnar miklu þekk-
ingar og reynslu sem hann hefir
aflað sér við hið langa og far-
sæla starf að opinberum málum,
er hann flestum mönnum hæfari
til að skera úr þeim málum sem
að hendi bera á Alþingi. Hefir
jafnan lagt mikla vinnu í þing-
störfin, enda löngum átt sæti í
hinum þýðingarmestu nefndum:
annaðhvort í fjárhagsnefnd eða í
fjárveitinganefnd og nú síðast
bæði í fjárveitinganefnd og alls-
herjarnefnd. Hann er mjög vel
máli farinn, og jafnframt oft
hnyttinn í orðatiltækjum. Einlæg-
ari og grandvarari samverkamað-
er vandhittur, og munu Húnvetn-
ingar jafnan hafa fylsta sóma af
Guðmundi Ólafssyni, enda er það
almannarómur að svo lengi sem
hann Ijær máls á því, að fara
með umboð þeirra, svo lengi muni
þeir og fela honum umboðið, og
trúa engum til þess, betur en
honum.
Bernh. Stefánsson
2. þm. EyL
Bemharð er fæddur á Þverá í
Öxnadal 8. jan. 1889. Stefán
faðir hans lifir enn. Faðir hans
var Bergur bóndi á Rauðalæk á
Þelamörk, Bergssonar bónda á
Rauðalæk, Þórarinssonar. Móðir
Bemharðs, Þorbjörg er dóttir
Friðriks bónda á Syðra-Gili í
Skagafirði, Vigfússonar hrepp-
stjóra á Myrká, Gíslasonar bónda
á Grindli Þorlákssonar, en móðir
Friðriks hét Þorbjörg (d. 1842)
Gamalíelsdóttir (d. 1846) prests
á Myrká, og Hólmfríðar (d.
1830), Stefánsdóttur prests í
Laufási og Þuríðar, Jónsdóttur
prests á Myrká og Þorbjargar,
Jónsdóttur prests á Myrká og
Hólmfríðar, Benediktsdóttur,
Pálssonar, Guðbrandssonar bisk-
ups.
Bernharð lauk kennaraprófi við
Flensborgarskólann vorið 1908 og
var kennari í Öxnadalshreppi í
14 árin næstu. Ilann kvæntist
1917 Hrefnu Guðmundsdóttur
hreppstjóra á Þúfnavöllum Guð-
mundssonar og fór þá að búa á
Þverá. Oddviti Öxnadalshrepps
hefir hann verið síðan 1915,
sýslunefndarmaður síðan 1922 og
í stjóm Kaupfélags Eyfirðinga
síðan 1921.
Hann bauð sig fram til þings
haustið 1923 og átti þá í móti að
sækja hinum vinsælasta manni
og grónum þingmanni í héraðinu.
Ber það ljósan vott um dugnað
og snerpu hins unga manns, að
hann bar sigur af hólmi í þeim
viðskiftum, þó að litlu munaði.
Á Alþingi hefir Bernharð
reynst hinn liðgengasti maður,
einbeittur, fastur fyrir, fylginn
sér og stefnufastur. Hann er
maður prýðilega máli farinn.
Er líklegt að hann eigi eftir að
fara lengi með umboð Eyfirð-
inga svo rösklega sem hann
ruddi sér rúm í fyrstu.
> ..'í i;..-
Lárus Helgason
bóndi á Kirkjubæjarklaustri.
Lárus á Klaustri er fæddur 8.
ágúst 1873 á Fossi á Síðu. Helgi
(d. 1900) faðir hans var Bergs-
son bónda á Fossi, Jónssonar
spítalahaldara á Hörgslandi,
Jónssonar, en Þorbjörg hét móðir
Bergs á Fossi, Bergsdóttir gamla
prests á Kirkjubæjarklaustri
Jónssonar prests á Kálfafelli og
Katrínar Jónsdóttur sýslumanns,
ísleifssonar sýslumanns og var
hann í föðurætt fjórði maður frá
Gísla biskupi en fimti frá Jóni
Arasyni, en í móðurætt líka fimti
frá Jóni Arasyni. — Katrín kona
Bergs prests gamla var dóttir
hins þjóðkunna manns Jóns pró-
fasts Steingrímssonar. — Móðir
Lárusar, Halla, er Lárusdóttir
bónda í Mörtungu, Stefánssonar.
Byrjaði búskap 1901 á Múlakoti
en fluttist að Kirkjubæjarklaustri
1905 og hefir síðan setið þann
stað með þeim myndarskap sem
alkunnur er um land alt og allir
dást að sem þangað koma og fá
að njóta hinnar miklu gestrisni
hans.
Má svo að orði kveða, að hann
hafi verið sverð og skjöldur hér-
aðsbúa sinna undanfarið í hinum