Tíminn - 16.06.1928, Blaðsíða 1

©jaíbfert
o4 afötdftilumafcur Cfmans er
SannD«ia þorst1insöóttir,
Sdmbanö sþústmi, SeyfjoDÍf.
^fgtetböía
Cimans er í Sambanbstfúíinu.
©pín Öagieaa 9—(2 f. 4*
Sfrni <t96.
xn.iT. Reykjavfk, 16. júní 1927. | 29. bfaB. I1
Aðalíundur Sambands íslenskra samvínnufélaga sr. Bjöm Stefáneton, Auðkúlu Jón ölafsson, kaupfólagwijóri. 6. Skýrsla forstjóra. Forstjóri Sigurður Kristinsson 9. Upptaka nýrra félaga. Samkæmt tillögu Sambands- stjómarinnar samþykti fundurinn að veita pöntunarfélagi Þistilfirð- c. 2 varastj ómamefndarmenn til 1 árs. Tryggvi Þórhallsson, for- aætisráðherra og Sigurður Jóns- son, AmarvatnL Báðir endurkosn-
Ár 1928, þriðjudaginn 12. júní kL 9,80 fyrir hádegi var aðalfund- ur Sambands íslenskra samvinnu- félaga settur í húsi þess í Reykja- vík, samkvæmt fundarboði sam- kvæmdastj., Jón Ámason fram kvæmdastjóri. Á fundinum mættu einnig ýms- ir fleiri starfsmenn Sambandsins og all-margir gestir. Frá 9 aam- lagði fram reikninga Sambands- ins fyrir árið 1927 og skýrði þá lið fyrir lið. Einnig las hann yfir- lit yfir hag sambandsfélaganna og bar það og reikningana ítar- lega saman við næstu ár á undan. inga upptöku í Sambandið. Nú mætti nýr fulltrúi, sr. Jakob Ó. Lárasson frá Kf. Hallgeirseyj- ar 0g var kjörbréf hans tekið gilt af kjörbréfanefnd. 10. Skýrsla framkvæmdastjóra ir í einu hljóði. d. 1 endurskoðari til 2 ára. Metúsalem Stefánsson, búnaðar- málastjóri. Endurkosinn í einu hljóði. e. Varaendurskoðendur til 1 ára.
bandsstjómar. Fundinn setti for-
maður Sambandsins, hr. alþm. 1
Ingólfur Bjamarson í Fjósatungu. i
Því næst var kosin kjörbréfa-
nefnd. Lagði formaður til að
kosnir væm þeir: Vilhjálmur Þór, |
kaupfélagsstjóri á Akureyri, Jón '
Ivarsson, kaupfélagsstj. í Horaa- !
firði og Bjöm Hallsson, bóndi á :
Rangá. Vom þeir kosnir í einu
hljóði.
Meðan kjörbréfanefnd sat að
störfum var gefið fundarhlé.
Að loknum störfum kjörbréfa-
nefndar var fundi haldið áfram.
Formaður kjörbréfanefndar,
Vilhjálmur Þór, hafði orð fyrir
nefndinni og lagði til að kosning
eftirtaldra fulltrúa væri tekin
gild.
Kf. Eyfirðinga: Vilhjáhnur Þór,
kaupféLstj., Sigtryggur Þorsteins-
son, kjötmatsm., Bjami Arason,
bóndi, Grýtubakka, St.Stefánsson,
bóndi, Varðgjá, Kf. Verkamanna:
Erlingur Friðjónsson, alþm. Kf.
Svalbarðseyrar: Sigurður Sigurðs-
son, bóndi, Halldórsstöðum. Kf.
Þingeyinga: Sigurður S. Bjark-
lind, kaupféLstj., Sigurjón Frið-
jónsson, bóndi, Litlu-Laugum, Sig-
urður Jónsson, bóndi, Arnarvatni.
Kf. N.-Þingeyinga: Björa Krist-
jánsson, kaupféLstj. Kf. Langnes-
inga: Guðmundur Vilhjálmsson,
kaupfél.stj. Kf. Vopnfirðinga: öl-
afur Metúsalemsson, kaupfél.stj.
Kf. Borgarfjarðar: Halldór As-
grímsson kaupfél.stj. Kf. Eski-
.fjarðar: ölafur Hermannsson,
kaupfél.stj. Kf. Héraðsbúa: Bjöm
Hallsson bóndi, Rangá. Kf. Bem-
fjarðar: Þórhallur Sigtryggsson
kaupféLstj. Kf. A.-Skaftfellinga:
Jón Ivarsson, kaupfél.stj. Kf.
Skaftfellinga: Magnús Finnboga-
son bóndi, ReynidaL Kf. Dríf-
andi: Ágúst Áraason, kennari.
Kf. Reykvíkinga: Haraldur Guð-
mundsson alþm. Kf. Stykkishólms
Stefán Jónsson, kennarL Kf.
Hvammsfjarðar: Jón Þorleifsson,
kaupfél.stj. Kf. Króksfjarðar:
Jón ölafsson, kaupféLstj. Kf.
Dýrfirðinga: Kristiim Guðlaugs-
son, bóndi, NúpL Kf. Nauteyrar-
hrepps: Sigurður Þórðarson,
kaupféLstj. Vf. Steingrímsfjarð-
ar: Sigurjón Sigurðsson, kaupfél.-
stj. Vf. Hrútfirðinga: Kriatmund-
ur Jónsson kaupfél.stj. Kf. Vest-
ur-Húnvetninga: Hannes Jónsson
alþm., Ingvar Sveinsson, bóndi
Gmnd. Slf. Austur-Húnvetninga:
Jónas B. Bjarnason, Litladal, sr.
Bjöm Stefánsson Auðkúlu. Kf.
Húnvetninga: Pétur Theodors,
kaupfél.stj. Vf. Vindhælinga:
ólafur Bjömsson bóndi, Árbakka.
Kf. Skagfirðinga: sr. Sigfús
Jónsson kaupfél-stj., Sigurður
Bjömsson, bóndi, Veðramóti. Slf.
Skagfirðinga: sr. Arnór Árnason
Hvammi. Kf. Fellshrepps: Tómas
Jónsson kaupfélagsstj.
Auk framantalinna fulltrúa 0g
formanns, sem áður er nefndur,
sátu fundinn:
Einar Áraason stj ómamefndar-
maður, Jón Jónsson stjómam.m.,
Þorsteinn Jónsson stjómam.m.,
Sigurður Kristinsson forstjóri.
Aðalsteinn KristLnsson fram-
bandsdeildum mættu engir full-
trúar.
Viðvíkjandi kjörbréfum full-
trúa lagði kjörbréfanefnd fram
svohljóðandi tillögu, sem var sam-
þykt með öllum greiddum atkvæð-
um:
„Að gefnu tilefni ályktar fund-
urinn, að framvegis verði ekki
tekin gild kosning fulltrúa á aðal-
fundi S. 1. S., nema kosning hafi
farið fram á lögmætum aðalfundi
þess félags, sem fulltrúana send- (
Hafði hagur Sambandsins allmikið
batnað, enda hafði vörusala geng- j
ið greiðlega. Forstjóri gat þess,
að á árinu hefði Sambandið sett
á stofn skrifstofu í Hamborg, sök- j
um sívaxandi viðskifta við Þýska- j
land. Ennfremur gat hann þess, j
að á árinu hefði verið varið all- ;
jmikilli vinnu til endurskoðunar og
eftirlits hjá Sambandsfélögunum. !
Að lokum beindi hann til félag- ;
anna hvatningu um að verjast I
skuldum af fremsta megni og
Ennfremur vill fundurinn taldi gjaldeyrisloforð félags-
ir.
skírskota til fyrri samþykta um j
frágang kjörbréfa“.
Var þá gengið til dagskrár og
f yrir tekið: j
1. Kosning fundarstjóra.
Fundarstjóri var kosinn í einu
hljóði Sigurður S. Bjarklind,
kaupfélagsstjóri, Húsavík, og til
vara Jón Jónsson, bóndi, Stóradal.
2. Kosning fundarritara.
Fundarstjóri nefndi þá Jónas B.
Bjaroason í Litladal og Stefán
Jónsson skólastjóra í Stykkis-
hólmi til fundarritara og voru
þeir samþyktir i einu hljóði.
3. Skýrsla formanns.
Áður en formaður hóf skýrslu
sína mintist hann látins samherja,
Benedikts Magnússonar í Tjalda-
nesi. Vottuðu fundarmenn hinum
látna virðingu með þvi að standa
upp.
Því næst hóf formaður skýrslu
sína.
a. Viðvíkjandi smásölu sam-
bandsins i Rvík á innlendum vör-
um, skýrði hann frá, að stjóm-
in hefði ekki séð fært að koma
henni á fót að svo stöddu.
b. Ullariðnaður. Stjórnin hafði
leitað sér upplýsinga um, hvað
fullkomin ullariðnaðarverksmiðja
myndi kosta uppkomin, 0g fengið
þær upplýsingar, að hún myndi
kosta um hálfa miljón króna.
c. Þá gat formaður þess, að
stjómin hefði þegar sent umsókn
um upptöku Sambandsins í al-
þjóðasamband samvinnufélag-
anna.
d. Því næst gat formaður þess,
að stjómin hefði tekið til ræki-
legrar athugunar verðreikning á
frystu kjöti, og væri það tillaga
hennar að verðreikna fryst kjöt
framvegis, sem sérstaka vöruteg-
und.
Nokkrar umræður urðtf um d-
liðinn, en umræðum og atkvæða-
greiðslu um hann var frestað.
4. Reikninganefn^ kosin.
Eins og að undanfömu voru
kosnir 7 menn í reikninganefnd,
til þess að athuga fjárhagsmál
Sambandsins og deilda þess. Kos-
ið var skriflega og hlutu kosn-
ingu:
Vilhjálmur Þór með 23 atk.
Jón Ivarsson —-23 —
Bjöm Kristjánsson — 21 —
Hannes Jónsson — 19 —
Sigurður Jónsson — 19 —
Sigfús Jónsson — 19 —
Stefán Steíánsson — 14 —
5. Ferðakostnaðamefnd kosin.
I ferðakostnaðamefnd voru
kosnir, samkvæmt tillögu fundar-
stjóra:
Bjöm Hallsson, bóndi, Rangá
manna besta ráðið.
Ræða forstjóra var þökkuð
með lófataki.
7. Skýrsla framkvæmdastjóra
útflutningsdeildar.
Jón Ámason framkvæmda- ;
stjóri flutti mjög ítarlegt erindi !
um sölu á útflutningsvörum. i
Kvað hann flestar ísL vörur hafa ?
staðið ó lágmarki í ársbyrjun, en
margar þeirra hefðu hækkað ;
nokkuð, þegar leið á órið. Rakti J
hann sölumeðferð á hverrí Vöru- |
tegund og höfðu ísL vörur verið
seldar að langmestu leyti við órs-
lok.
Viðvíkjandi sölu á fiaki gat
framkvæmdastjórhm þess, að
hingað til hefði Sambandið að
mestu leyti selt innlendum út-
flytjendum fiskinn. Stafaði það
mest af því, að Samþandið hefði
til þessa haft svo lítíð og óákveð-
ið magn af þeirrí vöru, að eigi
hefði komið til mála að hafa er-
indreka suður í Miðjarðarhafs-
löndum, til þess að annast þá sölu.
Um saltkjötssöluna gat fram-
kvæmdastjórinn þess, að fyrst
framan af hefði salan gengið
tregt en smálifnað við og síðast
verið selt hæsta verðí. Um sölu
á frosnu kjöti gat framkvæmdar-
stjórinn þess, að sala á fyrri
farminum, sem sendur var, hefði
gengið vel, en þegar síðari farm-
urinn kom út, hafði kjöt verið
fallið allmjög 1 verði, vegna mik-
ils innflutnings annarsstaðar frá.
Ræða framkvæmdastjóra var
þökkuð með lófatakL
Ot af ræðu framkvæmdarstjóra
útflutningsdeildar urðu allmiklar
umræður og voru bomar fram
ýmsar fyrirspumir, sem fram-
kvæmdastjórinn svaraði.
8. Því næst var haldið ófram
umræðunum, sem getið er um í
3. d-lið, um tillögu sambands-
stjórnar um verðreikning á frosnu
kjöti. Urðu miklar umræður. Að
lokum var áðumefnd svohljóð-
andi tillaga sambandsstjómaiv
innar samþykt óbreytt með öll-
um greiddum atkvæðum:
„Fundurinn samþykkir, aðfros-
ið kjöt, sem sambandsfélögin
selja á erlendum markaði, sé
verðreiknað sem sérstök vöruteg-
und eftir þeim reglum, er gilda
um aðrar framleiðsluvömr sam-
bandsfélaganna, sbr. Reglugerð
um sölu íslenskra afurða, sem
samþykt var á aðalfundi S. 1 S.
1923“.
Var nú klukkan 11,80 að kvðldi
og fundi frestað til næsta dags,
Næsta dag kl. 9,30 f. h. var
fundi haldið áfram og tekið fyrir.
innflutningsdeildar.
Aðalsteinn Kristinsson fram-
kvæmdastjóri flutti ítarlegt er- '
indi um innflutning erlendra vara
á vegum Sambandsins árið 1927.
Alls hafði Sambandið flutt inn
um 14.500 tonn af vörum fyrir
nálægt 4.500.000 kr. Vömr þess-
ar höfðu verið keyptar inn í 10 j
löndum og vinst æ meira á í þá ;
átt að fá vöru beint frá bestu
framleiðslulöndum hverrar teg-
undar.
Þá gat framkvæmdastj órinn J
þess, að verkfæraráðunautur
Búnaðarfélagsins, Árni G. Ey- |
lands hefði verið ráðinn við verk- !
færasölu Sambandsins og væri út- !
lit fyrir, að sú ráðbreytni myndi
stórum auka verkfærasöluna.
Ennfremur gat framkvæmda-
stjórinn þess, að nauðsyn væri til
þess að athuga, hvort Sís bæri ;
ekki að snúa sér frekar en verið
hefir að iðnaði iiman lands. Eink-
um taldi hann æskilegt, að Sís i
kæmi á fót myllu, sem malað gæti
nægilegan rúg eftir þörf kaupfé-
laganna.
Ræða framkvæmdastj órans var
þökkuð með lófataki.
Töluverðar umræður urðu um
ræðu framkv.stjórans, komu ;
margir ræðumenn inn á iðnaðar- !
málið og voru flestir samdóma i
um, að þar biðí Sambandsins mik- ;
ið verkefni á komandi árum.
Þar eð reikninganefnd þurfti að
setja nefndarfund seinni hluta
dagsins, var fundi frestað til
næsta dags.
Næsta dag kL 9,30 var fundi
haldið áfram og tekið fyrir:
11. Samvinnuskólinn og „Sam-
vinnan“.
Þar eð núverandi skólastjóri
Samvinnuskólans, Þorkell Jóhann-
esson, er erlendis, gaf fyrverandi
skólastjóri, Jónas ráðherra Jóns-
son, skýrslu um skólann. Nemend-
ur voru í vetur eins margir og
þeir hafa flestir verið áður, heil-
brigði í besta lagi og árangur
kenslunnar góður. Mesta mein
skólans kvað ráðherrann vöntun
á heimavist. Sú breyting hafði
orðið á kennaraliði skólans, að í
stað Jónasar Jónsonar hafði Þor-
kell Jóhannesson gegnt skóla-
stjórastarfi og sökum annríkis
Jóns Guðmundssonar hafði nýr
maður við skólann haft á hendi
kenslu í bókfærslu.
Því næst skýrði ráðherrann frá
útgáfu tímaritsins og því, að Þor-
kell Jóhannesson hefði tekið við
ritstjóra þess í sinn stað. Kvað
ráðherrann von á því, að þýdd
yrði bók ein um hagfræðL eftir
hinn fræga franska hagfræðing,
Charles Gide, sem koma myndi út
í Samvinnunni á næstu árum.
Ræða ráðherrans var þökkuð
með lófataki.
12. Kosningar.
a. 2 stjómarnefndarmenn til
ára. Kosningu hlutu: Sigurður S.
Bjarklind með 30 atkv. og Þor-
steinn Jónsson með 22 atkv. Báð-
ir endurkosnir.
b. Varaformaður til 1 árs. Sr.
Þorsteinn Briem, endurkosinn í
einu hljóði.
Bjami Ásgeirsson alþm. með 10
atkv.
f. Kosning 8 manna í gerðar-
dóm til 3 ára. Kosningu hlutu:
Böðvar Bjarkan með 26 atkv..
Steingrímur Jónsson með 23 atkv.
og Benedikt Jónsson með 22 atkv.
Állir endurkosnir.
13. Álit reikninganefndar.
Reikninganefnd hafði nú lokið
störfum og gerði framsögumaður
nefndarinnar, Sigurður Jónsson,
grein fyrir störfum nefndarinnar
og las upp svohljóðandi
Nefndarálit.
Reikninganefndin hefir með að-
stoð Jóns Guðmundssonar endur-
skoðanda athugað hagskýrslur og
rekstursreikninga sambandsdeild-
aima yfir árið 1927 eftir því sem
tími og aðstaða hefir leyft. En
enda þótt heildarhagur Sambands-
ins hafi batnað á árinu, þá hefir
eigi öllum sambandsdeildunum
hepnast að veita fult viðnám, svo
skuldir nokkurra þeirra hafa enri
aukist, og er slíkt bæði óviðun-
andi fyrir Sambandið, og á sum-
um stöðum hættulegt fyrir sam-
bandsdeildirnar sjálfar.
Nefndin leggur því eins og að
undanförnu áherslu á það, að all-
ar deildir Sambandsins leggist á
eitt að verjast skuldahækkun.
Telur nefndin rétt og heppilegt,
að stjóm S. L S. veiti þeim sam-
bandsdeildum, sem örðugast eiga,
eamskonar stuðning við skuld-
heimtu, samningagerðir og eftir-
lit, eins og gert var síðaatliðið ár,
því að nefndin lítur svo á, að nú
þegar sé sýnilegur góður árangur
af þeirri starfsemi trúnaðar-
manna Sambandsins.
Nefndin álítur, að ef atarf-
semi Sambandsins verður eftir
leiðis framfylgt með þeirri alvöru
og festu, sem stjóm og fram-
kvæmdastjórar beita við starfið,
þá megi vænta þess, að hag deild-
anna sé borgið.
Að lokum lýsir reikninganefnd-
in gleði sinni yfir því, hve hagur
S. I. S. hefir breyst mikíð til batn-
aðar á næstliðnu ári, þrátt fyrir
viðskiftaörðugleika 0g telur þá
lagfæring meiri, en hægt var að
gera sér vonir um. Þakkar hún
stjórn og starfsmönnum S. L S.
bæði utanlands 0g hér heima, vel
unnið og farsælt starf.
Á aðalfundi S. í. S. 13. Júni 1028.
Jón Ivarsson, Hannes Jóns-
son, Vilhjálmur Þór, Bjöm Krist-
jánsson, Stefán Stefánsson, Sig-
fús Jónsson, Sigurður Jónsson.
14. Úrskurður um reikninga S.
1. S. 1927. .
Þegar framsögumaður reikn-
inganefndar hafði lokið ræðu
sinni, vom reikningar Sambanda-
ins fyrir árið 1927 borair upp og
samþyktir í einu hljóði.
Bar þá stjóm Sambandsins
upp svohljóðandi tillögu og var
hún samþykt í einu hljóðL
„Fundurinn ákveður að skifta
tekjuafgangi þannig: a. Til sjó-
tryggingarsjóðs kr. 9198,98. b. Til
gæruverksmiðjunnar 10897,69. c.
Til sambandsstofnsj. 1,2% af er-
lendum vöruviðsldftum deildanna