Tíminn - 02.07.1927, Page 4

118
TlMINN
sveitir, og koma bændum á rétt
lag við nýræktarframkvæmdir“.
Tillagan feld með öllum atky.
gegn 2.
8. Kaupgjaldsmál:
Fundurinn lýsir yfir, að hann
telur 20 kr. kaup á viku handa
kvenmanni og 35 kr. kaup á
viku handa karlmanni, hvort-
tveggja meðalkaup, hæfilegt eft-
ir afurðaverði á þessum tíma.
Samþykt.
9. Samþykt að veita búnaðar-
félagi Hvammshrepps í Skafta-
fellssýslu kr. 100,00 styrk til
sjóðmyndunar í félaginu til
stuðnings jarðrækt og ábui’ðar-
hirðingu.
10. Skólamál: .
„Aðalfundur Búnaðarsambands
Suðurlands vill enn sem fyrri
beina þeirri áskorun til almenn-
ings á Sambandssvæðinu, að
vinna beri að því, að héraðsskóli
Sunnlendinga verði reistur sem
bráðast; að sýslurnar verði sam-
an um skólann og því nauðsyn-
legt að afstýra því, sem tillaga
hefir komið fram um, að einstök
sýsla hér á Suðurlandi einangri
sig um stofnun héraðsskóla.
Einnig leggur fundurinn áherslu
á, að þess verði gætt frá önd-
verðu, þegar skóhnn verður reist-
ur, að nemendum, körlum og kon-
um gefist kostur á að nema hin
nauðsynlegustu handbrögð heim-
ilanna“. Tillagan samþykt í einu
hljóði.
11. Stjómarkosning:
Úr stjóminni gengur í þetta
sinn Dagur Brynjólfsson og er
hann endurkosinn með 19 atkv.
Sömuleiðis varamaður endur-
kosinn Þorsteinn Þórarinsson með
11 atkv. og endurskoðunarmenn
Magnús Jónsson Klausturhólum
og Gunnl. Þorsteinsson Kiðja-
bergi. Báðir endurkosnir í einu
hljóði.
Fleiri mál ekki til umræðu.
Fundargerðin lesin upp og sam-
þykt.
Fundi slitið.
Guðm. Þorbjarnarson.
Dagur Brynjólfsson.
----o----
frá UnQinnÉliuni.
Sambandsþing Ungmennafélag-
anna, hið 7. í röðinni, var haldið
hér í bænum úr miðjum f. m.
Sóttu þaðl um 30 fulltrúar viðs-
vegar að af landinu. Skipa nú
sambandsstjóm: Kristján Karls-
son barikaritari á Akureyri, sam-
bandsstjóri, Guðmundur Jónsson
hinn skurðhagi frá Mosdal, sam-
bandsritari og Sigurður Greips-
son, glímukappi frá Haukadal,
sambandsféhirðir.
— Ungmennafélagsskapurinn
stendur enn með miklum blóma
víðsvegar um land, einkum í
sveitum og er þess að vænta, að
hann Jfái nú aftur byr undir
vængi. Því að vafalaust er það,
að Ungmennafélögin hafa unnið
mikið gagn. Sambandsþingið ber
vott um vaxandi þrótt félaganna.
Þrír helstu brautryðjendur fé-
laganna voru kosnir heiðursfélag-
ar: Jóhannes Jósefsson íþrótta-
maður, Þórhallur Bjamai'son
prentsmiðjustjóri og Helgi Val-
týsson forstjóri.
Nokkurra tillaga sem samþykt-
ar voru, verður getið hér á eftir.
I bindindismálinu vom sam-
þyktar tvær tillögur, báðar í einu
hljóði, sem bera gleðilegan vott
um festu félaganna og trygð við
þaðmál.
„Skorar þingið á öll félög inn-
an Sambandsins að hefja nýja
sókn í bindindismálinu og láta
ekkert undir höfuð leggjast, sem
miða má til þess að útrýma allri
vínnautn úr landinu.
Sérstaka áherslu skulu félögin
leggja á það, að hafa sjálf hrein-
an skjöld í þessu máli, eins og
öllum öðrum málum sem þau
snerta. — Þingið skorar enn-
fremur á Sambandsstjóm, að
hlutast til um að fyrirlestrastarf-
seriii Sambandsins miði að því,
að fræða og hvetja til framsókn-
ar í bindindismálinu og á allan
hátt styðja að efhng þess“.
„Samband U. M. F. I. heldur
fast við bindindisheitið í skuld-
binding sinni, þar sem brot á því
er annaðtveggja, brot á landslög-
um eða undirgefni undir kúgun-
artilraunir annai’ar þjóðar og því
algert brot á þjóðræknislegum
viðreisnargrundvelli U. M. F. í“.
Þá á að leggja mikla rækt við
Þrastaskóg, sem Tryggvi Gunn-
arsson gaf félögunum: bæta enn
girðinguna, slétta rjóðrið hjá
Tryggvatré og gera gangstígi um
skóginn; safna í skóginn og
gróðursetja þar sem flestar inn-
lendar jurtir; og reyna að láta
vinna að þessu í sjálfboðavinnu
félagsmanna.
Mikið var rætt um Alþingishá-
tíðina 1930 og lögð áhersla á að
yfir henni hvíldi sem þjóðlegast-
ur blær. Meðal þeirra tillaga sem
samþyktar voru í sambandi við
það mál má nefna:
„Að ungmennafélögin beiti sér
fyrir því, að 1930 verði sýndur
þáttur úr sögu Þingvalla til
foma, samkvæmt bestu heimild-
um sem fyrir liggja í fomsög-
unum“.
„Sambandsþingið ályktar
samkvæmt framkominni skoðun
um þátttöku U. M. F. í. í þjóð-
hátíðarhaldinu á Þingvöllum 1930,
að kenslu þeirri í íslenskum þjóð-
dönsum (vikivökum), sem hafin
var á síðastliðnum vetri beri að
halda kappsamlega áfram.
Telur þingið sjálfsagt að- þegar
á næsta vetri verði haldin náms-
skeið á vegum sambandsins, í
hverjum landsfjórðungi, er sami
maður veiti forstöðu, sé á þann
hátt fengin undirstaða að námi
og æfingum þjóðdansanna sem
víðast í sveitum landsins.
Sambandsþingið skorai' þess
vegna á sambandsstjóm að
hpnda þessu máli áleiðis á þá
leið, sem hér er ráð fyrir gert,
og á hvem annan hátt, sem hún
kann að sjá vænlegast fyrir
framgang þessa máls“.
„Sambandsþing U. M. F. í.
lítur svo á, að allir fslendingar,
jafnt karlar sem konur, éigi að
klæðast islenskum þjóðbúningi á
Þingvöllum 1930. Skorar þingið
því á ungmennafélaga, að fylgj-
ast vel með í þessu máli og ger-
ast brautryðjendur þess hvar
sem auðið er“.
Ennfremur var samþykt eftir-
farandi tillaga:
„Þingið skorar á sambands-
sjórn U. M. F. í., að beita sér af
alefli fyrir áhrif á Alþing og
landsstjóm, til að Þingvellir
verði leystir úr ábúð fyrir 1930
og verði ekki bygðir aftur, en að
staðurinn verði friðaður og hans
gætt sem helgidóms þjóðarinn-
ar“.
——o-------
Gin- og klaufnaveikin.
Bráðabirgðalögin, sem Alþingi
ætlaðist til að Magnús Guð-
mundsson setti, eru ókomin enn.
Eins og eg gat um í seinustu
grein minni í þessu blaði um gin
og klaufnaveikina og vamir gegn
henni, þá var frv. um það efni
svæft í Ed. Alþingis í vor. En
það var þó gert með þeim for-
mála, að ef stjómin áliti gildandi
lög um það efni eigi nógu víðtæk
eða fullkomin, skyldi hún gefa
út bráðabirgðalög um það efni
og leggja svo málið fyrir næsta
þing.
Nú hafði Magnús Guðmunds-
son atvinnumálaráðherra lýst yf-
ir því margsinnis í þinginu, að
lögin um vamir gegn veikinni
væri ekki fullnægjandi og að efa-
mál væri hvort auglýsing stjóm-
arinnar um eftirlit með ferða-
mönnum hefði stoð í lögum.
Bjuggust því flestir við, að stjórn
in mundi gefa út bráðabirgðalög
hið fyrsta, eða um likt leyti og
hin önnur lög, er þingið afgreiddi
voru staðíest af konungi. Mönn-
um þótti þetta þeim mun lík-
. legra þar sem kosningax . stóðu
fyrir dyrum og þai- sem kunnugt
vai', að ekkert mál bera íslenskir
, landbúnaðarmenn meira fyrir
brjósti heldur en þáð, að spomað
lega veiki berist hingað til lands-
ins — veiki, sem getur kollvarp-
að landbúnaði vorum svo að segja
á svipstundu. Um áhuga bænda
íyrir þessu máli átti stjórninni
að vera kunnugt aí hinum möi'gu
áskorunum, sem þinginu bárust í
vetur um að setja íulltrygga lög-
gjöf urn varnir gegn veikinni.
En hvað gerir Magnús Guð-
mundsson atvinnumáJaráðherra
og þingmaður eins hins stæi'sta
bændakjördæmis á landinu V Hann
stingur máhnu undir stól, þvert
ofan í yfirlýstan vilja ails þings-
ins, þvei't ofan í yfirlýstan vilja
margra þúsunda kjósenda og
þvert ofan í yfirlýsingar sínar
um það, að gildandi löggjöf un^
þetta efni sé ekki fullnægjandi
og að ráðstafanir stjórnarinnar
hafi ekki stoð í lögum.
Það er ekki Magnúsi að þakka
að ekki reyndist gin og klaufna-
veiki í beljunni í Kolsholti. En
hefði þar verið um þá veiki að
ræða, þá var það hans sök frem-
ur en nokkurs annars, að sá vá-
gestur var kominn th íslands-
bygða. Hann getur nú átt von á
því þá og þegar, að sú þunga á-
byrgð skelli á honum, að haxm
hafi með kæruleysi sínu og skeyt-
ingarleysi um að framkvæma vilji
Alþingis og landsmanna yfirleitt,
orðið þess valdandi, að gin og
klaufnaveikin berist hingað.
Það er að vísu breitt bakið á
Magnúsi, en minni byrði mundi
þó geta beygt það. Undir þessari
ábyrgð gæti haim ekki risið, en
það er auðvitað minst um vert.
Hitt er sorglegra en tárum taki,
að hugsa til þess hverjar afleið-
ingar það hefði fyrir landið að
veikin bærist hingað, því að þjóð-
in fengi ekki undir þeirri byrði
risið, þrátt fyrir alla fjármálar
speki Jóns Þorlákssonar.
Þess vegna verjður að krefjast
þess, að stjómin gefi út bráða-
birgðalög þau, sem Alþingi hefir
fyrirskipað, undir eins, ekki
sjálfs sín vegna, heldur þjóðar-
innar vegna.
ólafur HvanndaL
----o----
Úr bréfí.
Borgarfirði 25. júní.
Nú er mikið talað um kosn-
ingarnar hér. Báðir flokkar ota
því sem þeir telja helst stefnu-
mál sín. Ihaldsmenn segjast vera
að „rétta við fjárhaginn“, ein-
kenni síns flokks sé spamaðurinn
og ráðdeildin! Framsóknarmenn
segjast leggja aðaláhersluna á að
bæta landið og þroska fólkið,
einkum að styðja alla góða sam-
vinnu og samhjálp í sjálfsbjarg-
arviðleitni mairna. Framsóknar-
menn benda á hvort þeim og
þeirra flokki sé ekki eins trú-
andi til að vera sparsamir og
ráðdeildarsamir eins og mestu
eyðslustéttunum í bæjunum, sem
er aðalkjarni íhaldsflokksins, á-
samt nokkuruni fépúkum hingað
og þangað, sem af einhverjum á-
stæðum hafa ánetjast Ihaldinu,
kannske fengið vel launaða mark-
aðsferð eða einhvern smábita.
Framsóknarmönnum sýnist ekk-
ert vera líklegri til ráðdeildar
„spekúlantamir“ í Rvík og jafn-
vel víðar, er almenningur hef-
ir tapað hjá tugum miljóna, sem
er smátt og smátt að koma á
hendur hans í háum vöxtum,
tollum og sköttum.
Bjöm Þórðarson nýtur hér al-
menns álits, þykir mörgum mjög
álitlegt að fá hann á þing. Þang-
að veiti sannarlega ekki af að
komi nýir heilbrigðir menn með
margháttaða þekkingu, hvai' sem
þeir eiga heimili, þó það væri úti
í Kaupmannahöfn. Aðalmeðmælin
með Ottesen hjá fylgismönnum
hans, er að hann sé bóndi. Og
það eru sömu mennimir, sem
kusu embættismanninn á móti
bóndanum við síðasta landskjör.
En bændur hafa samt heldur lít-
ið orðið varir við bændaáhuga
hans á þingi ennþá í öll þau ár
sem hann er búinn að vera þing-
maður. Aðrir halda að þeim á-
huga fari að skjóta upp úi' þessu.
Meðgöngutíminn sé ekki 11 mán-
uðir eins og hjá því eina húsdýri,
sem Ottesen hefir sýnt áhuga
fyrir, heldur 11 ár!
Annars er Ottesen vel látinn
persónulega, og það sem hanii
fær af atkvæðum hér efra mun
hann einkum draga þannig, hjá
mönnum, sem enn þá eru ekki
farnir að gera sér grein fyrir
málunum og sjá ekki í hvert ó-
efni stefnir hjá „spekúlöntum“
og eyðslustéttum kaupstaðanna,
sem Ottesen hefir því miður þræl-
bundist á klafa hjá.
Sama kvað vera um Jóhann í
Mýrasýslunni. Hann á mörg
kunningsskaparbönd í upphérað-
inu síðan hann var þar. Og þau
ásamt búskap hans í Sveinar-
tungu, sem þótti þó vanalega
meir rekinn af dugnaði en fyrir-
hyggju, er það sem helst veldur
því að ýmsir ætla að kjósa hann,
sem ekki hafa áttað sig á mál-
unum, og einstaka svo blindaðir
af blekkingum og rógi Ihalds-
blaðanna, að þeir hræðast Fram-
. sókn, Samyinnufélögin og alt þ.
h. Atvinnurekstur Jóhanns í
Rvík láta þeir hggja á milli hluta.
Annars er ýmislegt gott um Jó-
hann að segja, einkum frá því að
hann var í blóma hfsins. Það
hafði komið glögt 1 ljós á fund-
unum um daginn, hvað Jóhann er
orðinn utan við flest helstu dag-
skrármál þjóðarinnar, auðséð
hrömunarmerki á gamla mann-
inum. Er ekki laust við að marg-
ir velunnarar Jóhanns telji illa
gert að fara að þvæla honum út
í þetta stjórnmálavafstur, sem
hann var að mestu búinn að
draga sig út úr og sem hann
virðist enginn maður til að taka
þátt í öðruvísi en sem atkvæði
aftan við íhaldið. — Bjami Ásg.
er mjög vel látinn maður, jafnvel
elskaður og virtur af mörgum
skoðanaandstæðingum, þó að
„sorptrog lhaldsins“, sem svo
hafði verið kallað á Borgamess-
fundinum, heiti því að gera hann
ærulausan!
Kunningsskaparbönd og áhrif
bein og óbein Íhaldsklíkunnar í
Borgamesi valda aðahega þeim
atkvæðum sem Ottesen og Jóh.
fá hér uppi í héraðinu. Flestum
hugsandi mönnum finst hvort-
tveggja vera jafn óafsakanlegt.
----o----
Jónas Jónsson frá Hriflu hefir
verið á nokkrum kjósendafund-
um á Snæfellsnesi og Húnaþingi
og er nú nýkominn heim. —
Fyrsti fundur frambjóðendanna
þriggja á Snæfellsnesi var á
Grand í Eyrarsveit á föstudag-
inn í fyrri viku. Var Steinsen
þar all-gunnreifur í fyrstu en
smádró úr honum, er honum var
sannað hvemig leiðtogar íhalds-
ins hafa unnið að því að setja
fjármál landsins og einstakling-
anna í óreiðu síðan 1917. Safnað-
ist • Hannesi dýralækni þar mikið
fylgi. I Stykkishólmi var fundur
á sunnudaginn, og kom Jón Þorl.
þangað eftir gömlu loforði með
Steinsen. Var sá fundur fjöl-
mennastur í Stykkishólmi, allra
er þar hafa verið haldnir síðan
um aldamót, er L. H. B. og Einar
Benediktsson deildu þar. Var í-
H.f. Jón SigmnndaBon & Co.
SYuntnspennur
Skúfhólkar,
Upphlutsmillur og
og alt til upphluts.
Trúlofunarhringarnir
þjóðkunnu. Mikið af steinhringum.
Sent með póstkröfu út um land
ef óskað er.
Jón Sigmnndsson gnllamiSor.
Sími 388. — Laugaveg 8.
Maltöl
Bajerskt öl
Pilsner
Best. — Odýrast.
Innlent.

Persil!
Bóndinn fer í ferð af stað,
fylgir konan út á lilað.
Kyssir hún þai' karlinn sinn: —
„Kauptu Persil, góði minn“.
Kominn aftur heim í hlað,
liittast þau á sama stað.
Konan leiðir karlinn inn. —
„Keyptirðu Persil, góði minn?“
Gott er alt að hai'a heimt,
hefir bóndinn éngu gleymt,
hvorki Persil-pökkunum
né pinklum handa krökkunum.
haldið í miklum minnihluta á
þeim fundi. Varð J. Þ. að þola að
sönnuð væri á íhaldsforkólfana
skuldaaukning ríkissjóðs frá
1917, skuldir bankanna síðan
1920, og skuldaaukningin út á
við um nálega 8 miljónir gull-
krónur í tíð núverandi stjómar.
Sást á öllu að Jón fann að spila-
borgin var að hrynja. Á mánudag
fór J. J. með vélbát í Búðardal
og á hestum norður á Borðeyri,
en á þriðjudagsmorgun landveg
til Hvammstanga á fund er M.
Guðm. sótti þann dag með fram-
bjóðendum sýslunnar. Vora þar
á 5. hundrað manns. Fundurinn
gekk mjög í vil Framsókn. Um
kvöldið reið J. J. til Borðeyrar,
um nóttina til Búðai'dals, um
morguninn með vélbát til Stykk-
ishólms og reið þaðan tafarlaust
suður yfir fjall að Fáskrúðar-
•bakka og tók þar þátt í umræð-
um, og síðar um kvöldið á fundi
að Hofgörðum fyrir Staðarsveit.
Hafði Steinsen nálega ekkert
fylgi í sveitahreppum þessum, en
það hneig alt til Hannesar Jóns-
sonar, enda hefir íhaldið og
Steinsen skammarlega vam'ækt
þessi héruð. I Hofgörðum gafst
Steinsen alveg upp eins og
þreyttur hestur, sem réttir frá
sér allar fætur. Reyndi alls ekki
að verja íhaldið og reið af fundi.
Áhrif íhaldsins á bændur á Snæ-
fellsnesi era nú þrotin.
Hvítáibakkaskólinn. Skólastjóri
hans biður væntanlega nemendur
að senda umsóknir um skólann
sem fyrst. ,
----o-----
Ritstjóri Tryggvi Þórhallsson.
Prentsmiðjan Acta.