Tíminn - 21.03.1931, Side 4

«0
TlMINN

Jttrð til sttlu
Jörðin Þorláksstaðir í Kjósar-
hreppi fsest til kaups og ábúðar
í nœstu fordögum. Jörðin er ein
með beztu jörðum í Kjósarhreppi.
— Allar nánari upplýsingar gef-
ur eigandi jarðarinnar
ÁSGEIR eyjölfsson,
Blönduhlíð. Reykjavík.
Jörðln
LeiSólfsstaðir í Stokkseyrarhr.
fæat til kaups og ábúðar frá
næstu fardögum.
Upplýsingar gefur
HILMAR STEFÁNSSON,
bankaútibússtjóri á Selfossi.
Áfeng'isverzl.
rikisins
hefir til sölu hér á staðnum
ýmiskonar
KJARNA (essentsa)
svo sem:
Kingston extrastark,
Jamaica extrastark,
Jamaica einf.,
Romessents 10-faldan,
Jamaica 10-faldan,
Kingston, einf.
Ennfremur fyrir rakara og hár-
greiðslustofur ódýrar tegundir af
Eau de Portugal,
Eau de Quinine,
Bayrum,
Isvatn,
Eau de Cologne.
ig mjög ákveðin. Fimm innan-
héraðsmenn tóku þar til máls:
Sr. Sigurður Jónsson í Lundi, sr.
Eiríkur Albertsson á Hesti, Böðv-
ar Jónsson bóndi í Brennu í
Lundareykjadal, Teitur bóndi
Símonarson á Grímarstöðum í
Andakíl og Þorst. bóndi Guð-
mundsson á Skálpast. í Lunda-
reykjadal. Allir eru þeir ein-
dregnir Framsóknarmenn, en
íhaldinu iagði enginn liðsyrði.
Fundarstjóri var Ari hreppstjóri
á Skálpastöðum. Talið er, að hann
fylgi íhaldinu að málum, en fund-
arstjóm fór honum vel úr hendi.
Sr. Eiríkur á Hesti rakti í stór-
um dráttum sögu íslenzks land-
búnaðar síðustu áratugina og
gjörði stutta en glögga grein fyr-
ir meginerfiðleikum í atvinnu-
rekstri bændastéttarinnar. Eftir
því, sem magnast hefði fylgi
Framsóknarflokksins og áhrif
hans á löggjöfina aukizt, kvað
hann aðstöðu hins opinbera til
landbúnaðarins hafa gjörbreytzt.
Nefndi hann síðan nokkur helztu
framfaramál bændanna, sem
hrundið hefði verið 1 framkvæmd
fyrir atbeina Framsóknarflokks-
ins, og þá fyrst og fremst jarð-
ræktarlögin og Búnaðarbankann.
Lífsbarátta okkar bændaxma
heimtar það, að við styðjum þann
stjómmálaflokk, sem mest tillit
tekur til þarfa landbúnaðarins,
sagði sr. Eiríkur, og þessvegna
verðum við að fylgja Framsókn-
arflokknum að málum. Annað
væri óskynsamlegt. Var góður
rómur gjörður að orðum hans,
enda er sr. Eiríkur með snjöllustu
ræðumönnum.
Böðvar Jónsson bóndi í Brennu
gjörði yfirlit um framfarastarf-
semi núverandi stjómar. Stjóm-
málastefnu Tryggva Þórhallsson-
ar kvað hann hafa markað tíma-
mót í sögu íslenzks landbúnaðar
og tilsvarandi væru umbætur Jón-
asar Jónssonar á kennslumálum
og réttarfari. Síðast las ræðu-
maður upp einskonar „svarta-
iista“ um gamlar og nýjar syndir
íhaldsflokksins. Brá þá mörgum í
brún, því að þó að flestum væri
það fuUIjóst áður, að íhaldið væri
vont og hefði ýmislegt unnið al-
menningi til óþurftar, mun mönn-
um þó yfirleitt hafa hi’osið hugur
við að heyra í einu lagi megin-
drættina í pólitískri æfiferils-
skýrslu þess flokks, sem meiri-
hluti Borgfirðinga hefir borið
ógæfu til að styðja nokkuð á ann-
an áratug. Og eftir að Iiafa heyrt
svör Ottesens, var erfitt að verj-
ast þeirri hugsun, að þingmaður-
inn gengi til muna lotinn undir
sínum hluta af ábyrgðinni.
Einna mesta athygli vakti þo
ræða sr. Sigurðar í Lundi. Sr.
Sigurður er nú hniginn á efra ald-
ur og eigi haft afskipti af stjóm-
máladeilum. Ræðuefni hans voru
árásir stjómarandstæðinga á Jón-
as Jónsson dómsmálaráðherra.
Fór ræðumaður um þær hógvær-
um orðum en þungum. Hjá eng-
um manni hefi ég séð koma fram
innilegri óbeit en hjá þessum
virðulega öldungi, er hann veik
orðum sínum að hneykshamáli
TAPAST hefir síðastliðið sum-
ai’ af afrétt Laxdælinga í Dala-
sýslu: Rauðlitföróttur foli 4.
vetra, frekar lítill. Mark: Sýlt
hægra, stig framan vinstra. Ef
einhver hefir orðið var við þenn-
an hest, er hann beðinn að gjöra
mér aðvart sem fvrst.
Þorbergsstöðum 1. fe’or. 1931.
Ágúst Benediktason.
Síðastliðið haust vom mér
dregin tvö lömb með mínu fjár-
marki, heilrifað hægra, biti fr.
vinstra. Lömb þessi á ég ekki
og óska eftir að réttur eigandi
gefi sig fram hið fyrsta.
Þorbergsstöðum 1. febr. 1981.
Jakob Benedíktsson.
Síðastliðið haust var mér und-
irrituðum dregið hvítt hrútlamb
með mínu hreina marki: biti fr.
hægra. Réttur eigandi vitji and-
vii’ðis lambsins til mín, semji við
mig um markið, og greiði aug-
lýsingu þessa.
Svanshóli í Strandasýslu.
Ingimundur Grimsson.
íhaldsins frá síðastl. vetri. En
enginn mun á þeirri stundu hafa
öfundað þingmanninn af hans
hlutskipti.
I fundarlokin var með nál. 2/s
atkvæða samþykkt traustsyfirlýs-
ing til núverandi ríkisstjómar, og
ánægju lýst yfir framkvæmdum
ó síðasta kjörtímabili.
Þegar fundi lauk, var komiö
fram um miðnætti. Var þó eigi
við annað komanda en að allir
kæmu heim að prestssetrinu
(fundurinn var í þinghúsi hrepps-
ins) og þægju þar góðgjörðir í
annað sinn. Ég reið run nóttina
inn að Brennu með Böðvari bónda
og gisti þar. Á leiðinni stöldruð-
um við á Gullberastöðum hjá Þor-
steini oddvita og Kristínu konu
hans. Höfðu þau bæði verið á
fundinum. Þorsteinn er með
gjörvilegustu yngri bændum í
dalnum og forvígismaður í sveita-
málum. Var orðið áliðið nætur, er
við Böðvai’ komum að Brennu. Sá
bær stendur innarlega í dalnum
og er þar endastöð símans í
Lundareykjadal, en þaðan ligg-
ur símalína niður yfir hálsinn að
Fitjum í Skorradal. Var línan inn
Nýjungar
Auk þeirra smá-vatnsaflsstöðva
sem við nú höfum allt frá 30
Watts og uppeftir, höfum við nú
einnig smá vindaflsstöðvar til
þess að nota þar gem engir vatns-
aflsmöguleikar eru fyrir hendi.
Má þá heita, að nú sé öllum mögulegt að fá sér eitt eða fleiri
ljós eftir efnum og ástæðum, auk þess sem áhöldin eru tilvalin
til að hlaða útvarps rafgeima. — Undirritaðir gefa allar nánari
upplýsingar.
Bræðnrnir Ormsson
Reykjavík.
Námsskeið
í meðferð og stjórn dráttarvéla, fyrir þá sem ætla sér að verða
dráttarvélastjórar, verður haldið að tilhlutun Búnaðarfélags Is-
lands, í Reykjavík. Það hefst 26. apríl n. k. og stendur yfir 2ja
vikna tíma. Þeir, sem ætla sér að taka þátt í námskeiði þessu,
tilkynni þátttöku sína sem fyrst til Búnaðarfélags Islands. Þátt-
takendum verður veittur lítilsháttai' styrkur af félaginu.
BÚNAÐARFÉLAG ÍSLANDS.
í Lundarreykjadal lögð á síðastl.
sumri.
Fundurinn í Lundi er með mín-
um beztu endurminningum úr
ferðinni. Blandaðist mér eigi hug-
ur um, að þar hafði ég fyrir hitt
marga góða drengi og örugga til
áræðis.
Næsta dag fylgdi Böðvar bóndi
mér að Geitabergi í Svínadal, og
gistum við þar um nóttina. Höfð-
um við mælt okkur mót við Pét-
ur á Hóli í Lundareykjadal, en
við Böðvar urðum seint fyrir og
var Pétur löngu lagður af stað, er
þangað kom, og var gangandi.
Hafði Böðvar lausan hest í taumi
sem hann ætlaði Pétri. En svo
hlálega vildi til, að við vorum all-
an daginn með lausa hestinn í
togi, en náðum eigi Pétri, enda
var færðin vond.óskaði þess einn
kunningi Péturs, að þetta yrði í
síðasta sinn, sem hann þyrfti að
vaða snjóinn fyrir íhaldið þar
suður yfir hálsana, og var sú
ósk vel meint, því ýmsir héraðs-
menn vorkenna Pétri sambúðiua
við braskarana í Reykjavík, og
telja, að hann hafi haft upplag
til annars betra.
Þann 5. febr. stóð fundur á
Ferstiklu á Hvalfjarðarströnd.
Þar býr Búi Jónsson, ungur mað-
ur, og hefir byggt íbúðaxhús úr
steini á jörðinni sl. sumar. Á
Hvalfjarðarströnd var mér tjáð,
að íhaldið hefði verið í meira
hluta hingað til, en ekki varð þess
vart á fundinum. Mun þingmað-
urinn hafa haft í hyggju að
koma þar fram vantrausti á
stjórnina en horfið frá, er hann
heyrði undirtektir fundarmanna.
Samþykkt var áskorun til þing-
mannsins um að „styðja núver-
andi stjóm til gætilegrar af-
greiðslu fjárlaganna“, borin fram
af Sveini Hjálmarssyni.
Við Böðvar fórum um nóttina
út að Kalastaðakoti og gistum
hjá Guðbrandi Thorlacius bónda
þar. Vai' Pétui’ okkur samferða
og gisti á sama stað. Guðbrandur
er sonur sr. Einars Thorlacius í
Saurbæ, en bræður Guðbr. eru
Helgi bóndi á Tjöm á Vatnsnesi
í Húnavatnssýslu og Magnús
lögfræðingur í Reykjavík.
(Nl.). G. G.
Fylla sinna gæzlunni fyrst og
fremst.
Þór er prýðilega fallinn til að
vera síldarbátur. Ekkert virðist
tfl fyrirstöðu, að hann geti aflað
eins og gerist um togara á þeim
stöðum.
Sumir munu spyrja: Hvað ætl-
ar stjómin að gera við síldina?
Máske keppa við útgerðarmenn á
ihinum þrönga erlenda markaði?
Ekki er það tilgangurinn, held-
ur hitt að bæta úr þörf lands-
manna sjálfra, alveg eins og með
fisksöluna í Reykjavík.
Bændur landsins hafa hina hina
mestu þörf fyrir ódýran fóður-
bæti, bæði sfldarmjöl og saltaða
síld. Fram að þessu hefir ekki
með nokkurri eiginlegri framsýni
verið bætt úr þessari þörf. Fyrst
nú verður það hægt.
Landið á dýra og góða síldar-
verksmiðju á Siglufirði. Hún er
vitaskuld byggð til að hjálpa
útgerðarmönnum, einkum hin-
um minni, til að fá unnið úr
vöru sinni. Hún á líka að geta
hjálpað bændum landsins til að
geta fengið gott sfldarmjöl. En
frá venjulegum framleiðendum
hlýtur það að verða með verð-
lagi heimsmarkaðarins. I þeim
efnum er enginn annars bróðir í
leik. Landstjómin er sá eini aðili,
sem getur é réttmætan og eðli-
legan hátt framleitt fóðurmjöl
handa bændum ódýrara en út-
gerðarmenn.
Og það liggur í því, að landið
á veiðiskip eins og Þór sem er
keypt til að annast vissa vinnu
við landið sunnan og vestanvert,
alla vetrarmánuðina. Að sumrinu
er ekki sérstakt verkefni fyrir
Þór sem varðskip. Þrjú önnur
skip eru til að gæta strandar, auk
báta, sem verja sérstök svæði
fyrir daglegum ágangi. Ef Þór
veiðir síld í fóðurbæti handa
bændum,þarf ríkið ekki að reikna
sér leigu eftir skipið eins og
venjulegir framleiðendur. Yfir-
menn skipsins yrðu að vera á
fullu kaupi yfir sumarið, þó skip-
ið lægi inni á höfn. Þessvegna er
hinn raunverulegi framleiðslu-
kostnaður við síldveiði Þórs minni
en annara framleiðenda, eða get-
ur reiknast þannig.
Ef Þór veiðir síld fyrir norðan
og leggur hana inn í bræðsluna,
á Siglufírði, þá getur landstjóm-
.in að sjálfsögðu fengið sinn hlut
af framleiðslunni til sölu innan-
lands, þó að aðrir framleiðendur
feli verksmiðjunni að selja fram-
leiðslu þeirra aðallega á erlendum
markaði.
Á þennan hátt ætti að vera
hægt að selja bændum landsins
töluvert af síldarmjöli nokkru
ódýrara heldur en aðrir framleið-
endur geta gert. Auk þess mun
koma til athugunar með fóður-
sfld. En til þess að vel yrði ser
fyrir í því efni þyrftu bændur að
geta notað sömu tunnumar frá
ári til árs, og sent þær tómar á
vorin þangað, sem sfldin væri
söltuð.
Menn hristu höfuðið fullir af
eiasemdum, þegar talað var um
að láta varðskip veiða í soðið
handa Reykjavíkurbúum. Nú er
það orðinn veruleiki, sem er far-
inn að hafa talsverða þýðingu
fyrir afkomu manna í bænum. I
fyrstu munu margir verða fullir
efasemda um þá ráðagerð, að láta
varðskip veiða síld í fóðurbæti
handa bændum landsins. Reynslan
sker úr í þvi efni eins og með
fisksöluna.
En um hitt munu ekki verða
skiptar skoðanir meðal þeirra
bænda, sem eru búnir að nota sfld
og síldarmjöl sem fóðurbæti, að
það væri meir en æskilegt að
þessi ráðagerð geti lánast. Reynir
þá á hvort meira mega sín góð-
ar óskir þeirra, eða hrakspár böl-
sýnna og skammsýnna manna.
Hugsanlegt er að síldvieiði varð-
skips geti haft enn aðra þýðingu
fyrir þjóðarbúskapinn. Islenzk
síld er í raun og veru ein hin
bezta og ódýrasta fæða, sem fáan-
leg er hér á landi. En hún er enn
sáralítið notuð af landsins eigin
börnum. Nábúaþjóðir og frændur
íslendinga gera síldina að upp-
áhaldsfæðu fátækra og ríkra í
löndum sínum. En Islendingar
kunna enn ekki að nota þessa
ágætu fæðutegund, nena helzt til
skepnufóðurs.
Þessu þarf að breyta. Islending-
ar hafa ekki efni á því að fyrir-
líta af vankunnáttu og hleypidóm-
um eina þá fæðutegund, sem
mest er af í landinu, og sem get-
ur verið að sama skapi ódýr eins
og hún er holl, og ætti að vera
auðfengin.
Ekkert sýnist vera til fyrlr-
stöðu að dálítið af veiði Þórs yrði
saltað og kryddað til neyzlu í
landinu sjálfu. Ef til vill mætti
smátt og smátt kenna þjóðinni að
nota síld til daglegrar fæðu eins
og frændþjóðir íslendinga gera.
Sú fræðsla ætti ekki sízt að veit-
ast í heimavistarskólum landsins,
og ef til vill í sumum sjúkrahús-
unum. Mætti þá svo fara, að síð-
ar á tímum þætti það furðulegt,
að íslenzka þjóðin hefði um eitt
skeið haldið sig svo ríka, að hún
mætti ekki sýna á sér það fár
tæklingssnið að nota síld til
manneldis.
Það eru ekki nema 5 ár síðan
íslenzka ríkið eignaðist fyrsta
strandgæzluskipið. Síðan eru skip-
in orðin þrjú og verða tæplega
fleiri fyrst um sinn. Árangurlnn
af innlendri landhelgisgæzlu er
þegar orðmn mikill, bæði í fjár-
hagslegum efnum og um heil-
brigðan þjóðarmetnað. En skipu-
lagið er enn ungt, og þjóðin að
safna reynslu. Hér hefir verið
bent á einn lítinn þráð í þessum
vef reynslunnar. Gæzluskipi er
falið nýtt starf. En það er viðbót
í málinu, ef afli skipsins getur
orðið útgerðinni verulegur tekju-
auki, og um leið minnkað dýrtíð-
ina í Rvík og víðar um land. Þá
er það nýjung, ef landsmenn all-
margir geta vegna þessarar ný-
breytni fengið til heimaneyzlu
bezta fiskinn, sem aflast hér við
land og áður þótti hæfilegur
handa íbúum fjarlægra sóllanda.
Og að lokum yrði það töluverð
nýlunda, ef afdalabóndinn færi að
finna, að landhelgisgæzlan gripi
áþreifanlega inn í framleiðslu-
hætti hans, svo að hann færi að
gjöra ráð fyrir notgóðum fóður-
bæti frá varðskipi landsins, við
hliðina á töðunni af túninu sínu.
Reynsla næsta sumars sýnir
hvort Þórssíldin verður til gagns
á jafnmörgum sveitaheimilum á
vetri komanda, eins og Þórsfisk-
urinn hjálpar mörgum manni nú
í vetur í dýrtíðinni í Reykjavík.
J. J.
Ritstjóri: Gúrii tíuSmundmon.
Asvallagötu 27. Sími 12át.
Prentsmiðjan Acta.