Tíminn - 07.11.1931, Blaðsíða 4

288
TlSEINN
Tilkynning.
Allar umsóknir um styrk úr verkfærakaupasjóði vorið 1932, séu
komnar til Búnaðarfélags Islands fyrir 1. jan. 1932.
Styrkur veitist til kaupanna á eftirtöldum verkfærum, alt að
helmingi verðs: Plógum, herfum (diskaherfi, hankmoherfl, tindaherfi,
rótherfl og saxherfi), hestarekum og valtajárnum.
Ef ekki eru beiðnir um styrk á framangreindum verkfærum má
styrkja kaup á steingálgum, áburðardreifurum (fyrir fastan búpenings-
áburð og tilbúinn áburð) og sáðvélum.
Ef einstaklingar innan búnaðarfélaga nota ekki þann styrk, sem
þeir geta orðið aðnjótandi, geta búnaðarfélög fengið styrk til kaupa á
steypumótum fyrir valtara, allt að helming verðs og tii dráttarvéla
með nauðsynlegum jarðvinnsluáhöldum, allt að fjórðung verðs.
Umsókniv séu siilaöar iil Búnaðavfélags fslands
og sendist til þess eftiv aö stjóvn viðkomanda hvepps«
búnaöavfélags hefir áritað hana meðmælum sínum.
Búnaðarfélag íslands.
Munið
að ÞÓRS-MALTÖL er
nú bragðbetra en
annað maltöl, nær-
ingarríkara en
annað maltöl og þvi
ódýrara en annað
maltöl. Biðjið ávalt um
Þ ór s-maltöl.
í haust var mér dregið hvítt
gimbrarlamb, sem eg ekki á, með
mínu marki, blaðstýft fr. h. biti
aftan, gagnhlutað vinstra. Réttur
eigandi getur vitjað andvirðisins
til mín og samið við mig um markið.
Runólfur öuðmundsson
Hjálmholti — Árnessýslu.
>vInG A %
s
co
Slmi 249
Niðursuðuvörur vorar:
Auglýsing
nm varnir gegn útvarpstruflunum.
Atvinnu- og samgöngumálaráðuneytið hefir þann 28. okótber síð-
astl. gefið út viðauka við reglugerð um vamir gegn útvarpstruflunum
frá 13. maí 1930. Verður þá 1. grein nefndrar reglugerðar, þannig
aukin, svohljóðandi:
1. gr.
„Hér eftir má ekki setja upp eða nota nein rafmagnstæki, sem geta valdið
tilfinnanlegum truflunum á viðtöku loftskeyta eða útvarps, nema þau hafi
sérstakan útbúnað, sem deyfi truflanir frá þeim og hindri þær í að berast út,
að svo miklu leyti, sem stjórn útvarpsins telur fullnægjandi. Eigi má heldur
selja eða láta af hendi til annara slík truflandi tæki nema með leyfi útvarps-
stjóra, enda séu truflanir frá þeim áður útilokaðar eins og unnt er og talið
verður fullnægjandi".
2. grein reglugerðarinnar hljóðar þannig:
2. gr.
„Slík raftæki, er vænta má að geti valdið verulegum truflunum, eru
venjulegir rafhreiflar, rafalar, lyftur, ryksugur, bónvélar, þvottavélar, loftdæl-
ur, hárþurkunartæki, rafmagnshárklippur, kælitæki, ljósauglýsingatæki og
önnur sjálfvirk tæki, er í sífellu kveikja og slökkva á Jjósum, hitastillar og
tæki með hitastilli í (svo sem hitakoddar, sumar tegundir sti’okjárna, o. fl.),
ozontæki, reykeyðarar, hleðslutæki, afriðlar, logsuðutæki, bogaljós, lækninga-
tæki (svo sem teslatæki, röntgentæki, o. fl.), og yfirleitt öll tæki, þar sem
neistar geta myndast, og truflandi rafmagnssveiflur kviknað á annan hátt,
og borizt út eftir rafmagnslínum, símalínum eða þvíl., eða beint gegnum
loftið, með svo miklum styrk, að þær valdi óþægindum hjá öðrum.
Nú eru einhver þeirra tækja sem að framan eru talin, eða önnur raf-
magnstæki, sem valdið geta truflunum á útvarpi, þannig ger, að eigi er unnt
að deyfa nægilega truflanir frá þeim, ,eða það er sérstaklega kostnaðarsamt
og er þá óheimilt að nota þau án sérstaks leyfis útvarpsstjóra, sem þá á-
kveður á liverjum tímum dags má nota þau. Hraðskiftistraumtæki þau, sem
almennt eru nefnd „Tesla“-tæki og önnur lík truflandi áhöld má þó aldrei
nota nema á þeim timum dags sem hér segir: Á virkum dögum frá kl. 12 á
miðnætti til kl. 9 árdegis, kl. 10%—12 árdegis og kl. 2—4 síðdegis. Á helgum
dögum frá kl. 12 á miðnætti til kl. 10 árdegis.
þessu má þó breyta með auglýsingu frá útvai-psstjóra, ef þurfa þykir".
Samkvæmt þessu er óheimilt að selja, láta af hendi, setja
upp. eða nota nein þau rafmagnstæki, sem geta valdið tilfinnan-
legum truflunum, án þess að gera ráðstafanir, til þess að koma í veg
fyrir slíkar truflanir eftir því sem unnt er og stjórn útvarpsins telur
fullnægjandi.
Ennfremur er óheimilt að nota tæki þau, sem ekki er unnt að
deyfa nægilega, svo og hraðskiptistraumtæki þau, sem eru nefnd
„Tesla“-tæki og önnur lík truflandi áhöld á öðrum tímum dags, en
fyrir er mælt í reglugerðinni.
Deyfingu útvarpstruflana mega annast allir löggiltir rafvirkjar.
Ber að tilkynna Viðgerðarstofu útvarpsins (sími 459), þegar deyfing
hefir verið framkvæmd og er óheimilt að selja ný tæki eða nota eldri
tæki fyr en fengið er vottorð Viðgerðarstofu útvarpsins um, að deyf-
ingin sé fullnægjandi. Þessi síðustu fyrirmæli geta þó, fyrst um sinn,
aðeins gilt fyrir Reykjavík.
Viðgerðarstofa útvarpsins veitir frekari upplýsingar.
Reykjavík, 4. nóvember 1931.
JÓNAS ÞORBERGSSON
útvarpsstjóri.
Hallur Hallsson
tannlæknir,
Austurstræti 14. Reykjavík.
Viðtalstími 10—6.
Alltaf lægsta verð ó tilbúnum
tönnum. — Fljót afgreiðsla fyrir
-------aðkomufólk.--------
framleiðendum miklu örðugri en
tekju- og eignarskatturinn, sem
eigi er lagður á nema um afgang
sé að ræða af tekjum manna.
Hvort halda menn að ýti íremur
undir menn við rekstur fram-
leiðslufyrirtækja að greiða nokk-
urn hluta af nettó-hagnaði af
rekstrinum til ríkissjóðs eða sæta
tollaálögum þannig, að framleiðsl-
an fái eigi borið sig? Það má
sjálfsagt deila um það, hvort
skattar og tollar í heild hér á
landi séu eigi of háir, í hlutfaili
við greiðslugetu þjóðarinnar, og
þá einkum vegna þess, að tiltölu-
lega lítill hluti af því fé, sem
ríkissjóður tekur til notkunar er
notaður beint til arðgefandi fyrir
tækja, en það, orkar eigi tví-
mælis, að með því að taka meira
af þessu fé með tekju- og eignar-
skatti, og minna með þeim toll-
um, sem að framan hefir verið
getið um, mundi batna efnahagur
almennings og létta á framleiðsl-
unni. Þá hefir því og verið haldið
fram, að ef eigna- og tekjuskatt-
ur væri hækkaður, enda þótt toll-
ar væri lækkaðir að sama skapi,
væri þar með gengið á skatt-
stofna sveita- og bæjarfélaga, þar
sem útsvörum er jafnað niður eft-
ir efnum og ástæðum. Þessi mót-
bára er vægast sagt á misskilningi
byggð. Skattstofnar sveita- og
bæjarfélaga og ríkissjóðs sam-
eiginlega eru tekjur og eignir
íbúa landsins,þ.e. gjaldgeta þeirra.
Það er þessvegna eigi gengið
á skattstofna sveita- og bæjar-
sjóða nema því að eins, að skatt-
ar og tollar til ríkissjóðs í heild
séu hækkaðir. En þótt eignar- og
Kjöt.......11 fag. og lÍ2 kg. dósum
Eeefn . ... -1 — - */a —
Bsyjantbjfign 1 - ■ l/2 -
Fiskabollur -1 — - */2 —
tnx........- 1 - - 1/2 -
hljótfi almenulngrslof
Ef þér hafið ekkl reynt vörur
þessar, þá gjöriS það nú. Notlð
innlendar vörur fremur on erlendar,
með þvi stuðliö þér að þvi, að
íslendlngar verðl sjálfum sér négir.
Pantanir afgreiddar fljótt og
vel hvert á land sem er.
tekjuskattur sé hækkaður hefir
það engin áhrif á sameiginlega
gjaldgetu íbúa landsins til sveita-
og bæjarþarfa ef tollar eru lækk-
aðir að sama skapi. Þegar málið
er tekið upp á þeim grundvelli,
sem að framan er lagður, er alls
eigi til að dreifa hækkun á þeirri
upphæð, sem tekin verði til ríkis-
þarfa. Hér er um að ræða við
hvað skuli miða skattgreiðslu
manna. Hvort hún skuli að veru-
legu leyti fara eftir því hve mik-
ið mun þurfa að kaupa af nauð-
synjavörum eða hvort hún skuli
fremur miðast við það hversu
mikið menn hafa afgangs þegar
brýnustu þörfum hefir verið full-
nægt.
Ýmsar mótbárur hafa og kom-
ið fram gegn skatti þessum j
í þá átt, að hann væri erfiður í
innheimtu og misjafnlega hár ár
frá ári og því óstöðugur tekju-
stofn fyrir ríkið.
Mjög má greiða fyrir um inn-
heimtu skattsins með því að láta
greiða mánaðarlega um mikinn
hluta hvers árs, og með því að
skylda atvinnurekendur, til þess
að halda eftir af launum manna
fyrir skattinum og nota skatt-
merki við framkvæmdina. Það er
að vísu rétt, að tekjuskattur
myndi verða nokkru óstöðugri
tekjuliður fyrir ríkissjóð heldur
en t. d. nauðsynjavörutollur, en
ráða má bót á því með því að
leggja fyrir nokkuð af skatt-
tekjunum í góðum árum og
geyma til hinna verri. Auk þess
er lagt til hér að framan, að
eignaskattur verði lækkaður einn-
ig, og er hann allra gjaldstofna
SJálfs er hðndln
hollust
Kaupið innlenda framlelðalu,
þegar hún er jafngóð erlsndri og
ekki dýrari.
framleiðir:
Kristalsápu, grænsápu, stanga-
sápu, handsápu, raksópu, þvotta-
efni (Hreins hvítt), kerti alls-
konar, skósvertu, skógulu, leður-
feiti, gólfáburð, vagnáburð, fægi-
lög og kreólínsbaðlyf.
Kaupið H R E IN S vörur.
Þær eru löngu þjóðkunnar og
fást í flestum verzlunum landsins
H. f. Hreinn
Skúlagötu. Reykjavík. Sími 1825.
Maltextrakt
Filsner
Biór
Bayer
Hvitöl.
Ölgerðin
il Skðllagrí sson
stöðugust tekjulind og mundi
jafna mjög upp óstöðugleika
tekjuskattsins. Þessar mótbárur
eru því eigi þannig vaxnar, að
þær standi fyrir réttlátri og
nauðsynlegri leiðréttingu þessa
máls.
Fasteignaskatt til ríkis virðist
mega hækka frá því sem nú er,
og þó einkum af ónotuðum lóðum
í kaupstöðum. Því verður eigi
með rökum neitað, að mikill hluti
aðgjörða þess opinbera veldur
stórkostlegri verðhækkun á landi
því, sem að mannvirkjunum ligg-
ur. Fasteignaskatturinn hefir það
sér til ágætis, auk þess að vera
stöðugur tekjustofn fyrir ríkis-
sjóðinn, að hann heldur niðri
vei'ði fasteigna og lands. En hátt
j landverð er til erfiðleika allri
framleiðslu. Ef eigi er fasteigna-
skattur, getur hæglega svo farið,
að allar þær umbætur, sem hið
opinbera lætur gera, renni í vasa
lóða- og jarðeigenda. Einkum er
þetta áberandi í kaupstöðum
landsins og helzt í Reykjavík.
Einstakir menn láta lóðir sínar
standa óbyggðar inni í miðjum
bænum og bíða eftir verðhækkun-
inni. Hirða þeir svo að lokum við
sölu lóðanna vænan hlut af því
fé, sem hið opinbera hefir lagt
fram til þess að bæta aðstöðu
bæjarbúa, en þeir verða síðan að
svara vöxtum og afborgunum af
verði lóðanna. Á ónotuðum bygg-
ingarlóðum í kaupstöðum ætti
því aðalskatthækkunin að koma.
Um fasteignaskattinn verður
þetta að nægja að sinni, en það
mál er þess vert, að því væri
sérstakur gaumur gefinn.
Þá vil ég minnast stuttlega
þriðju leiðarinnar, til þess að
vega upp á móti afnámi tolla, er
ég nefndi hér að framan. Ríkið
hefir nú þegar einkasölur á
áfengi, tóbaki og viðtækjum.
Hinar tvær fyrnefndu eru reknar
með það fyrir augum, að láta
ríkissjóðinn njóta verzlunarhagn-
aðarins af óþarfavörum, en hin
síðastnefnda hefir, jafnframt því
að vera ágóðafyrirtæki, annað
hlutverk, þ. e. að sjá um að not-
endur fái fyrir peninga sína ein-
göngu góða vöru, og að eigi verði
of margar tegundir tækja í notk-
un. Með þessu móti verður mikl-
um óþægindum afstýrt við öflun
varastykkja til tækjanna,og mikill
peningasparnaður fenginn fyrir
almenning. Virðist sjálfsagt að
halda áfram á þeirri braut, sem
farið hefir verið inn á með stofn-
un Viðtækjaverzlunar ríkisins og
einkasölu á tóbaki, og tryggja rík-
issjóði verzlunarhagnaðinn af
fleiri vörutegundum, en almenn-
ingi í landinu góða vöru og skipu-
lagða verzlun. Þær vörur, sem
mér virðist liggja næst, að teknar
yrði einkasölur á, eru lyf, kol, olía,
byggingarefni, bifreiðar, mótor-
vélar og varahlutir til þeirra. Eru
það tvær síðasttöldu vörurnar, er
einkum þyrftu að sæta skipu-
lagðri meðferð í verzlun vegna
tegundafjölda þess, er til landsins
er fluttur og veldur óskaplegu
tjóni vegna öflunar varahluta og
ónógra gæða ýmsra tegundanna.
Ótaldir eru þeir peningar, er sjáv-
arútvegsmenn hafa orðið að
greiða vegna ónýtra véla, og eigi
allsjaldan kemur það fyrir, að
bátar, sem hafa óalgengar vélar,
missa af miklum feng vegna örð-
ugleika á að ná í varahluti. Slíkt
þyrfti eigi að koma fyrir ef skipu-
lögð væri verzlun með þessar
vörutegundir. Fjórar fyrnefndu
tegundirnar eru allt nauðsynja-
vörur, sem gefa góðan verzlunai'-
hagnað.
Oft er því haldið fram, að hags-
munir alþýðu við sjó og til sveita
geti eigi farið saman. Kenningar
slíkar eiga ekki rétt á sér, og
fullvíst er, að í skattamálum fara
hagsmunir þessara aðila saman.
Breytingar á skattalöggjöf lands-
ins í þá átt, sem að framan er
getið, yrðu til mikilla hagsbóta
fyrir allan almenning í landinu,
bændur í sveit og við sjó, og
verkafólk. Þeir einu, sem þyngri
álögur hlytu yrðu efna- og há-
tekjumenn og eyðslustéttir lands-
ins. Mun það og sanna sig, að
mótspyrna gegn umbótum í þess-
um efnum munu úr þeirra átt
koma.
Með því að koma á einkasölu
á tóbaki á síðasta þingi, hefir
Framsóknarflokkurinn hafizt
handa í þessum efnum, og hljóta
aðrar breytingar í sömu áttir að
fylgja á eftir.
----o----
Ritstjóri: Gísli Guðmundsson
Mímisveg 8. Sími 1245.
Prentsmiðjan Acta 1931