Tíminn - 10.09.1932, Blaðsíða 2

148
TlMINN
Tf
Skipaútgerð ríkisins
og stóru hluthafarnír í Eimskipafélaginu.
pað er næstum furðulegt, hversu
mikilli útbreiðslu útvarpið hefir náð
í sveitunum á skömmum tíma. I
einni sýslu, sem hefir tæplega 1700
íbúa, eru um 90 viðtæki. Fæstir,
sem komizt hafa yfir tæki, mega
hugsa til að missa það aftur. Veður-
fregnirnar hafa í mörgum tilfellum
fjárhagslega þýðingu, sérstaklega í
óþurkatíð á sumrin, og eins til að
koma í veg fyrir tjón af fjárskaða-
veðrum á veturna. Og fréttirnar
gieypa menn i sig í strjálbýlinu eins
og svaladrykk í sólarhita.
Ég þekki einn norðlenzkan bónda
um sextugs aldur, sem fékk viðtæki
í fyrra. þessi bóndi hefir gengið á
beitarhús í 20 ár og gjörir enn. Alltaf
segist hann flýta sér heim af hús-
unum á kvöldin, og venjulega ná
heim áður en útvarpið byrjar, þó að
snjór sé og þung færðin. Daglegu
fréttirnar frá Alþingi gefa mönnum
óviðjafnanlegt tækifæri til að fylgj-
ast með í stjórnmálunum. Og þegar
pólitískar umræður eru í útvarpinu,
safnast fólk iðulega saman af mörg-
um bæjum utan um eitt útvarps-
tæki.
En útvarpið er dýrt fyrir þá, sem
ekki hafa rafstöðvar. Viðhald á raf-
hlöðum hefir mikinn kostnað og svo
mikla erfiðleika í för með sér, að
ótrúlegt er fyrir Reykjavíkurbúa.
Jónas þorbergsson flutti í fyrra í
þinginu tiilögu um 65 þús. kr. styrk,
sem átti að skiptast niður á þau tæki,
sem ekki hafa straum frá rafstöðv-
um. En þingið sá sér ekki fært að
verða við þeirri beiðni. En hvað sem
því líður, þá er það mesta fásinna
að ætJa að iáta útvarpið bera sig
fjárhagslega fremur en skólafræðslu
eða kristnihald þjóðkirkjunnar.
Eitt er það, sem manni dettur oft
í hug á ferðalagi um heiðarnar og
öræfin norðan lands og austan. Hvers
virði eru þessi miklu landflæmi,
meira og minna grösug, sem þar
liggja að miklu leyti ónotuð og fáir
menn sjá nema á haustin í fjall-
göngum? það er nokkurnveginn víst,
að ef sauðfjárbúskapurinn á að bera
sig í framtíðinni á nútímavisu, þá
verður að fjölga bústofninum að
miklum mun samfara því sem heyj-
anna verður aflað á ræktuðu landi
eingöngu. þegar fénu fjölgar svo að
um munar, uppgötva menn fyrir al-
vöru verðmæti beitilandsins. Sum-
staðar á víðlendum heiðuin sér mað-
ur nú kind og kind á stangli, þar
sem vera mættu stórar hjaröir um
hásumarið. Viða eru nú að koma
afréttargirðingar til að halda fé frá
heimalöndum um sumartímann og
geyma þau til beitar haust og vor.
En hver veit, nema heiðaiöndin
verði einhverntíma verðmæt, á hlið-
stæðan hátt og fossarnir, sem engum
datt í hug á sínum tíma, að hefðu
praktiska þýðingu? það er ógætilegt,
að þau skuli svo víða vera .einstakra
manna eign sem nú er, þar sem
þau eiga að sjálfsögðu að vera und-
antekningarlaust eign sveitarfélag-
anna, sem afréttirnar nota.
Menn sjá það oft á tíðum ekki fyr
en löngu eftir á, hvað almennings-
eignin er mikils virði með viturlegri
meðferð. Nú er liðinn aldarfjórðung-
ur síðan byrjað var að selja þjóðjarð-
irnar. Bændurnir, sem upphaflega
keyptu þær, eru nú óðum að kom-
ast á efri ár og sumir fallnir í val-
inn. þeirra not af jörðunum eru bú-
in. Aðrir taka við og bera byrðarnar.
Ég veit um eina kirkjujörð, sem 1911
eða þar um bil vár seld fyrir 3500
kr. Fyrir tveim árum var hún aftur
seld, þá fyrir 18 þúsundir. Lítið
byggt og ekkert ræktað á tímabilinu.
pessi jarðarsala er alls ekki ósann-
gjamari en almennt gjörist. En nýi
eigandinn sem er einhver mesti
dugnaðar og atorkumaður í sveit-
inn, vel á miðjum aldri, þarf að
hafa sig allan við til að standa í
skilum og hrekkur tæpast til. það er
hart, eins og Jón heitinn í Múla
sagði, að margir góðir menn sklili
þurfa að verja helmingnum af æfi
sinni til að borga verðlausa mold-
ina, samtímis því sem bankatöp stór-
spekulantanna eru færð yfir á
bændastéttina í óbærilega háum
vöxtum.
----»------
Hjónaband. Ungfrú Anna Guð-
mundsdóttir frá Syðra Lóni á Langa-
nesi og Eiríkur þorsteinsson kaup-
félagsstjóri á þingeyri.
Dr. Páll E .Ólason hefir verið sett-
ur skrifstofustjóri í fjármálaráðu-
neytinu.
Síðan Skipaútgerð ríkisins var
stofnuð um áramótin 1929 og 1930
hefir Morgunblaðið og fylgiblöð þess
cklíi linnt látum að rægja og ófrægja
þessa stofnun og um skeið hafa
þessi sömu blöð með næstum reglu-
iegu miilibili birt greinar um það
hvað aliur relcstur þessa fyrirtækis
sé rándýr og að sjálfsagt sé að leggja
stofnunina niður og fela Eimskipa-
felaginu utgerðarstjóm og rekstur
strandferðaskipanna.
Að því er rekstur og útgerðarstjórn
varðskipanna snertir og annara skipa
og báta, sem útgerðarskrifstofa ríkis-
ins hefir séð um, hefir Mbi. ekki
komið fram með ákveðnar tillögur.
En sennilegt er að blaðið ætlist til
að þessi skip verði höfð einhversstað-
ar á hrakóium eins og áður var.
Athugavert er það við skrif Mbl.
um þetta mál, að svo á að heita, að
Þau séu eingöngu sprottin af ein-
skærri umhyggju fyrir þjóðinni í
heild. En við nánari atliugun sést,
hvar fiskur liggur undir steini.
Morgunblaðið þrástagasl á því,
livað hin sjálfstæða útgerð ríkisskip-
anna sé rándýr.
Hinsvegar hefir blaðið aidrei skrif-
að eitt orð um það, að útgerð Eim-
skipafélagsins sé dýr, eða að þar só
neitt, sem breytingar þurfti við. Verð-
ur að skilja þetta svo, að Mbl. skoði
allan rekstur og fyrirkomulag Eim-
skipafélagsins óaðfinnanlegt, því að
ekki er hugsanlegt að blaðið álíti
ser óheimilt að gera athugasemdir
og tillögur um rekstur þess, ef nauð-
syn bæri tii. Enda skrifar Mbi. jafn-
an á þá leið, að Eimskipaféiagið sé
eign alþjóðar og liggur þvi opið við
að skrifa um það eins og útgerð
ríkisskipanna. Skal nú bent á iivaða
lieilindi Mbl. hefir sýnt þjóðinni með
skrifum sínum um þessi tvö fyrir-
tæki.
Á þeim tíma sem Eimskipafélagið
annaðist útgerðarstjórn Esju, voru
því greiddar fyrir útgerðarstjórnina
ki'. 34.000,00 á ári, en þegar Skipa-
útgerðin tók til starfa, gat hún gert
þetta fyrir liér um bii helmingi iægri
taka í sínar hendur allt fæðishaid
og veitingar um borð, og hefir síðan
sparast viö þetta á Esju um 10—12
þús. krónur á ári.
Skal hér aðeins bent á þessi tvö
atriði um rekstur Esju, af þvi að um
þau á ekki að vera hægt að deila og
ekki er kunnucjt að neinn rekstur
hali orðið dýrari hjá Skipaútgerð-
inni en var hjá Eimskipafélaginu.
Mbl. hefir haldið því fram, að
Skipaútgerðin liafi verið stofnuð sem
pólitískur bitlingur fyrir Pálma
Loítsson. Veit almenningur liversu
fráleitt þetta er. Pálmi liefir nú a.
m. k. þriðjungi lægri laun lieldur en
hann rnyndi hafa haft með þvi að
vera kyr sem skipstjóri hjá Eim-
skipafélaginu. Og sem framkvæmda-
stjóri lætur hann sér nægja þrisvar
sinnurn lægri laun heldur en starfs-
bróðir hans hjá Eimskipafélaginu.
Ýmsir aðrir stai'fsmenn á skrifstofu
Skipaútgerðarinna)' liafa um helm-
ingi lægra kaup en starfsbræður
þeirra hjá Eimskipafélaginu.
Eimskipafélagið hefir frá upphafi
verið áiitið einhver sterkasti þáttur-
inn í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar,
enda var það stofnað með fjárfram-
iögum frá mönnum af öllum stéttum
jafnt í sveitum lands og í kaupstöð-
um. Setti það sérstakan svip á fé-
lagið, að menn lögðu fram féð til al-
menningsheilla, meira en til þess að
hirða af því arð persónulega.
Á stríðsárunum gekk rekstur Eim-
skipafélagsins mjög vel og var þá
um nokkurra ára skeið útbýtt 10%
arði til hluthafanna. Varð þetta til
þess að ýmsir harðsnúnir peninga-
og kaupsýslumenn þóttu sjá að
þarna væri hægt að græða peninga
og tóku nú að sölsa undir sig það
af hlutabréfum, sem hægt var að
fá. Gekk þetta jafnvel svo la.ngt, að
maður var gerður út til Vesturheims
til að kaupa upp hlutabréf af Vest-
ur-íslendingum. Var þá stofnað
í Rvík hlutafélagið „Fáfnir" til bréfa-
kaupa. Voru þeir Eggert Claessen og
Jón þorláksson framarlega í þeim
félagsskap, eftir því sem E. Cl. hefir
sjálfur játað. Árangurinn af þessu
varð svo sá, að allverulegur partur
af hlutafénu er kominn í fárra
manna hendur, sem flestir eru hér
i Reykjavík og mæta með atkvæða-
magn sitt á aðalfundum félagsins
og ráða þar lögum og lofum. Eiga
sumir þessara manna þá forsögu að
almenningur í landinu mun ekki
triia þeim til að stjórna þessu ein-
hverju þýðingarmesta fyrirtæki sinu
til almannaheilla.
Nú um margra ára skeið hefir
Eimskipafélagið haft erfiða fjárhags-
afkomu, þrátt fyrir það, þó að jafnan
hafi verið hið bezta að því búið af
hálfu hins opinbera. Hefir félagið
ávalt frá því árið 1924 notið algerðs
skattfrelsis og útsvar hefir það held-
ur ekki þurft að greiða, nema 5%
af netto arði, þegar um hann hefir
verið að ræða.
þá hefir ríkissjóður beinlínis lagt
félaginu til stórfé sem árlegan j
rekstrarstyrk*) og gengið í ábyrgðir i
fj'rir það, sem nema um hálfri mil-
jón króna. þrátt fyrir allt þetta eru
nú miklar líkur til að ríkið verði
að hlaupa enn frekar undir bakka
með félaginu en áður hefir verið
gert, því að engum fslending mun
koma til hugar að láta félagið kom-
ast í þrot. Vaknar þá spurningin: Á
ríkið framvegis eins og að undan-
förnu að gefa hluthöfunum, sem nú
teljast eigendur félagsins og stjórna
því, allt það fé og öll þau fríðindi,
sem félagið kann að þurfa til þess
í framtiðinni, að komast yfir erfið
tímabil, eða á ríkið að setja þau
skilvrði fyrir styrkveitingum sínum
að þær verði skoðaðar sem forgangs-
lilutafé?
Enginn vafi er á því að hið fyr-
nefnda er draumur. þeirra manna,
sem á veltiárum stríðsins keyptu upp
hlutabréf Eimskipafélagsins í fjár-
gróðaskyni og ráða nú mestu í fé-
laginu. Og það eru þessir menn, sem
undanfarið hafa skrifað hinar rætnu
árásargreinar á hina sjálfstæðu út-
gerð ríkisskipanna. Öllum má vera
ljóst hvert stefnt er með þessum
árásum. Spekulantar þessir hafa
undanfarið lítinn arð séð af pening-
um þeim, sem lagðir voru út til að
þeir byr undir báða vængi um það,
að liægt mundi að komast svo rösk-
lega í ríkissjóðinn að fjáraflaáætlan-
ir þeirra myndu heppnast. Fyrir
þinginu lá skýrsla frá 3ja manna
nefnd, sem falið hefði verið að rann-
salca tap Eimskipaiélagsins af sigl-
ingum á aðrar hafnir en 6—8 aðal-
hafnir á ströndinni. Skýrslan náði
yfir árin 1929 og 1930 og komst
nefndin að þeirri niðurstöðu, að tap
félagsins á siglingum hefði á þessum
2 árum numið rösklega 1% miljón
króna. Upphæð þessi mun hluta-
fjárspekulöntunum hafa þöt.t girni-
Jeg til skipta og talið sjálfsagt að
ríkissjóður greiddi hana, þar sem
þeir (Eimskipafélagið) hefðu á að-
eins þessum tveim árum fórnað
allri þessari geysilegu fjárhæð til
heilla almennings í landinu.
Nú kom það í ljós við athugun
málsins á Alþingi og við saman-
bui'ð á kostnaði rikisins af strand-
fei'ðum með sínum eigin skipum, að
ef framangreind skýrsla var á rök-
um byggð, kostuðu strandferðir Eim-
skipafélagsins 4—5 sinnum meira
heldur en rikisskipanna. Er þetta
miðað við það, að á undanförnum
árum hefir hver viðkoma ríkisskip-
anna á höfn að meðaltali kostað frá
250—300 kr. reksturshalla, en eftir
skýrslunni virðist sami reksturshalli
hjá skipum Eimskipafélagsins hafa
numið frá 1350—1650 kr.
Taldi Alþingi að ekki gæti komið
til mála að styrkja Eimskipafél. til
strandferða á þessum grundvelli. En
samt varð þetta til þess, vegna hinn-
ar erfiðu fjárhagsafkomu félagsins,
að styrkurinn til þess var hækkað-
ur úr 145 þús. kr. upp í 250 þús.
kiónur.
Hlutafjárspekulöntum Eimskipa-
félagsins mun hafa mislíkað það,
að Alþingi ekki heimilaði þegar í
stað að útborga handa þeim til
skifta þá 1 y2 millj. króna, sem
þeir töldu sig eiga inni eftir skýrsl-
unni og munu hafa álitið, að ósig-
ur sinn stafaði af því, að ríkið
hefði sína eigin útgerðarstofnun og
*) Alls nema framlög ríkisins til
Eimslripafélagsins um 2 miljónum
króna.
væri þeim þessvegna ekki eins háð
eins og nauðsynlegt væri, til þess
að þeir gætu pressað af því þá pen-
inga sem þá lysti.
Seinasta Alþingi hækkaði fjár-
veitinguna til Eimskipafélagsins um
nærri helming. En engin stefnu-
breyting varð í þinginu um það, að
ríkið, þrátt fyrir þessa stórlega
auknu fjárveitingu, áskildi sér meiri
ihlutunarrétt um stjórn félagsins og
rekstur en að undanfömu.
Stóru hluthafana í Eimskipafélag-
inu dreymir bjarta drauma um það,
að bráðum muni renna upp sá timi,
að hlutafélagið Fáfnir geti útbýtt
stórum arði. Skipaútgerð ríkisins
virðist seinasti þröskuldurinn á veg-
inum. Morgunblaðið gengur dyggi-
lega erinda þessara manna, enda
•eru sumir þeirra jafnframt meðal
stærstu hlutafjáreigenda í blaðinu
sjálfu.
En íslenzka þjóðin er nú að vakna
til meðvitundar um það hvað hér
er að gerast. Og hún mun ekki aft-
ur afhenda Eimskipafélaginu útgerð
ríkisskipanna meðan andi stóru hlut-
hafanna sveimar vfir stjórn þess.
jieirra manna, sem á sinum tima
stofnuðu hlutafélagið Fáfni t.il þess
að kaupa upp hlutabréf félagsins í
fjárgróðaskyni þeirra manna, sem í
vinnudeilunni í ársbyrjun 1929 ætl-
Nautgriparæktar-
félögin
Starfsemi þeirra árið 1931.
Árið 1931 hefir nautgriparæktarfé-
lögunum fjölgað um 9, og urðu á
árinu 72. ,
Bændum í félögunum liefii' fjölgað
um 127, og eru í félögunum um ára-
mót 1725 bændur, eða nálægt fjórða
hverjum bónda.
Bœndurnir I félögunum áttu 6161
kú, og hefir því lcúnum sem skýrsl-
ur eru haldnar yfir, fjölgað um 368..
Af þeim 6161 kú, sem í félögunum
er, eru 4137 fullorðnar og fullhraust-
ar, og liafa mjólkað allt árið, en hin-
ar eru sumpart kvígur að fyrsta og
öðrum kálfi, og sumpart kýr, sem
ekki hefir verið haldin skýrsla um
nema hluta úr árinu, eða kýr, scm
eitthvað hefii' hlekkst við, og því
ekki sýnt fulla nyt.
Fullmjólkandi kýrnar í félögun-
um mjólkuðu alls 11690421 kg. eða
að meðaltali 2645 kg. og er það 17
kg. meira en í fyrra. Fitan má heita
sú sama eða 3,70%.
AJlar kýrnar í félögunum mjólk-
uðu 15059590 kg. eða að meðaltali
hver 2444 kg.
Fullorðnu kýrnar sem kallaðar eru
fullmjólkandi, átu að meðaltali 2166
kg. af töðu, 521 kg. af úthcyi, 226 kg.
af hafragrasi og votheyi og sem
svarar 240 töðukilogrömmum af fóð-
urbæti. Heildar átið á meðalkúnni
er því um 15 kg. töðueininga’r meira
en í fyrra.
Arðurinn af meðal kúnni fullorðnu
er því um 1,50 kr. meiri árið 1931
heldur en 1930, þegar verð mjólkur
og fóðurs er reiknað eins fyrir bæði
árin.
Af eftirfarandi samanbui'ði á hin-
um einstöku kúm sézt hvernig nyt-
hæðin hefir breyzt síðastliðin 3 ár.
Eftii' nythæð flokkast fullmjólk-
andi kýr nautgriparæktarfélaganna
þannig, reiknað í hlutfallstölum:
Árið Árið Árið
Mjólkuðu 1929 1930 1931
Undir 1500 kg...... 0,93 0,92 0,56%
Hilli 1500 og 2000.. 10,96 8,44 7,91%
Milli 2000 og 2500.. 36,44 32,71 31,46%
Milli 2500 og 3000.. 32,94 35,92 34,23%
Milli 3000 og 3500.. 14,28 16,17 18,39%
Milli 3500 og 4000.. 3,78 4,49 5,84%
Yfir 4000 ........... 0,65 1,32 1,62%
Af þessu sézt glöggt livert stefnir,
kúnum í nytlægri flokkunum frekk-
ar hlutfallslega, en hinum fjölgar
aftur sem meir mjólka og betri arð
gefa.
Á árinu 1932 hafa bæzt við all-
mörg ný félög, en þó vantar enn
mjög mikið til þess að allir bændur
landsins haldi skýrslur um sínar
lcýr, og enn meira til þess að þeir
vinni að settu gefnu marki í naut-
griparæktinni. Að vísu vilja allir
eiga sem arðsamastar og beztar kýr,
en margir vilja eignast þær án þess
að þurfa neitt á sig að leggja til
þess.
Innan nautgriparæktarfélaganna
uðu að leggja félagið á höggstokk-
inn fyrir stífni um 11 þús. lcr. kaup-
greiðslu. Og loks þeirra manna, sem
með prívatflutningaskipum sínum
hafa jafnan verið hinir skæðustu
keppinautar þess félags, sem þeir
hafa tekið að sér og sumpart verið
trúað fyrir að vernda og verja. Er
rnönnum enn í fersku minni, þegar
þeir Hallgr. Benediktsson og Jón
þorláksson, báðir í stjórn Eimskipa-
félagsins árið 1928, auglýstu i Ham-
horg eftir smávöru i prívat leigu-
skip sitt og buðu flutninginn fyrir
miklu lægra en Eimskipafélagið, til
þess að ná í vörur frá Goðafoss, sem
hlóð i Hamborg á sama tima.
íslenzka þjóðin mun aldrei telja
eftir sér að halda Eimskipafélaginu
uppi, en jafnframt verður uun að
krefjast þess, að fyrir það fé og þau
fríðindi, sem hún veitir félaginu á
hinum erfiðustu tímum, komi það að
hún öðlist rétt til að hafa fullkomin
yfirráð yfir stjórn þess og rekstri.
Verður þetta auðveldlega gert með
því að fé það, sem ríkið leggur fé-
laginu, komi inn í það sem forgangs-
hlutafé og hverfur þí vald hinna
dutlungafullu fjárplógsmanna eðli-
lega af sjálfu sér. þegar svo er kom-
ið virðist ekkert lengur því til fyrir-
stöðu að sameina útgerð Eimskipa-
félags- og rikisskipanna. X.
eru nú mörg góð naut, og einstaka
sem eru orðin það gömul að undan
þeim eru að koma upp kýr, sem
virðast ætla að verða ágætar. Má
vænta þess, að þær á næstu árum
hækki að mun nythæð og arðsemi
kúnna í sumum félögunum, en að
sjálfsögðu gætir þess eklci mikið á
meðalnythæð meðallandskýrinnar,
meðan framförin er ekki almenn, og
meðan við bætast árlega ný félög,
sem eru neðan við meðaltölur eldri
félaganna og því lækka heildarmeð-
altalið.
Væntanlega gefst tækifæri til þess
síðar að benda hændum á ákveðin
dæmi, bæði .frá félögum og einstaka
bændum, sem sýna framförina inn-
an þrengri takmarka en alls lands-
ins.
6. sept. 1932.
Páll Zóphóniasson.
----O----
r
A víðavanyi.
Innflutnings- og gjaldeyrisnefnd
hefir verið skipuð af ríkisstjórn-
inni, og innflutningsnefnd sú, sem
lungað til hefir starfað, þar með
lögð niður. þessari nýju nefnd er
ætlað tvennskonar hlutverk: Að
hafa hömlur á innflutningi óþarfa
varnings samkv. giJdandi reglugjörð
og að skamta erlendan gjaldeyri til
vörukaupa, en það hafa bankarnir
hingað til sjálfir annast. í nefndinni
eru: L. Kaaber bankastjóri (fomiað-
ur) af hálfu Landsbankans, Jón
Baldvinsson bankastjóri af hálfu Út-
vegsbankans, Svafar Guðmundsson
bankaráðsformaður og Björn Ólafs-
son stórkaupmaður tilnefndir af rík-
isstjórninni. þessari tilhögun kvað
hafa verið ltomið á til hagræðis fyi'-
ir þá, sem sækja þurfa um inn-
ílutningsleyfi og gjaldeyri og áður
varð að gjöra i tvennu lagi. — En
þess vill Tíminn vænta af hinni nýju
nefnd, að á engan hátt verði slakað
til frá þeim innflutningshömlum,
sem verið hafa, enda mun það vera
samhuga krafa almennings, úti um
land, sem nú verður að þola mikla
sjálfsafneitun, að ekki sé sóað til
lítt nauðsynlegra vörukaupa þeim
gjaldeyri, sem til fellst, jafnvel þótt
eitthvað kunni að rýmka til um
gjaldeyrinn nú í bili.
Hræsni Morgunblaðsins
í umræðum um launagréiðslur við
ýmsar ríkisstofnanir heldur áfram,
þótt í varnaraðstöðu sé. Óheilindin
koma fram meðal annars í því, að
ekkert er minnst á hæstlaunuðu
störfin, svo sem bankastjóra, sem
hafa allt að 24 þús. króna árslaun-
um, og heldur ekki er minnst á
ýmsa aðra starfsmenn banka, sem
hafa ýmsir hærri laun en forstjórar
ríkisstofnana þeirra sem blaðið ger-
ir að umtalsefni. þá er liitt alkunna
að hin háu laun sem ríkið borgar,
eru afleiðing af því hvað einkafyrir-
tæki borga starfsmönnum sínum há
laun. Talið er að Kveldúlfur borgi
fimm framkvæmdastjóíum 30 þús.
gefa 10—20%. Og óþolinmæði þeirra
upphæð. þá gerði Skipaútgerðin þá er orðin mikil. Á seinasta vetri fengu
nýbreytni á um rekstur skipanna að