Tíminn - 18.03.1933, Page 3

TlMINN
45
BygginAarefni
Þakpappi (Initon-Steinpappi), rauður, grænn eða
grár er mikið ódýrari en þakjárn og þarf ekki við-
hald ' í 10—15 ár.
Veggplötur( Korkotex og Ensonit) ódýrar og
hlýjar til að klæða útveggi innan og til skjóls á gisna
timburveggi.
Harðviðai’gólfbox’ð (Oregon-pine) fullþui' og
gisna ekki, kvistalaus, falleg og endingargóð.
Harðviðarhurðir (Oregon pine) eru vana-
lega aðeins lakkbornar og eru fallegar, ódýrari og
endingarbetri en vanalegar málaðar furuhurðir,
Hurðarumbúnað (Oregon p.) skrár, handföng
Krosspón úr furu, eik, birki og Oregon pine.
Asbest-sement (Etemit) veggplöturog þakskífur
Sýnishorn og upplýsingar sent þeim er óska.
Jón Loftsson Austurstræti 14
S í m i 4 2 9 1
asHnsnaanBMHnna
Verzl. og Saumastofan
„DTNQJA"
er eina saumastofan á landinu,
sem saumar eingöngu íslenzkan
búning. Hefir allt efni til Peysu-
fata og Upphluta, af beztu tegund-
um, og afgreiðir Peysufötin rneð
3 daga fyrirvara. Pyrirliggjandi:
Sjöl, Upphlutsborðar og Knippling-
ar, Skotthúfur, Skúfar, Brjóst o.fl.
Ein gullfalleg Skautföt, sem seljast
ódýru.
Pantanir aígreiddar um alt land
gegn póstkröfu.
íslenzkir
legsteina?
fyrirliqojandi oo smiðaðir
eftir pöntun.
Leggjum áherzlu á vandað
smíði og sanngjarnt verð.
Gjörum teikningu af legsteinum
fyrir þá, er þess óska.
Sendið okkur fyrirspurnir sem
fyrst, ef þór viljið fá pántanir yðar
afgreiddar í vor.
Mag’nús &. G-uðnason
steinsmíðaverkstæði
Grettisg. 29, Rvtk. Sími 4254.
Ræða
Ásg. Ásgeirssonar iorsætisráðherra
við 1. umr. stjórnarskrármálsins.
------- Frh.
pessi ójöfnuður um kjördæma-
skipun hefir að vísu lengi átt sér
stað og verið lagfært með smábót-
um öðru hvoru. En þó gætti þess
ekki eins meðan utanríkismálin
skiptu þjóðinni í tvo meginflokka.
þá jafnaðist þetta nokkuð á ann-
an hátt, svo að aldrei varð mikil
háreisti um þetta mál. En hitt mátti
vita, að þegar samningar voru gerð-
ir við Dani 1918, og utanríkismálin
ekki skiptu þjóðinni lengur í fiokka,
þá mundi færast í aukana sá ó-
jöfnuður, sem í sjálfu skipulaginu
felst. þegar nú er svo komið, að
flokkaskiptingin er mest með tilliti
til atvinnuvega og hagsmuna í
sambandi við atvinnu manna og
lífskjör, þá er bersýnilegt, að ekki
getur til lengdar staðið óbreytt nú-
verandi kjördæma- og þingskipun.
Ég skal játa, að þetta frv. er ekki
samið á þann veg sem verið hefði,
ef einliverjir stjórnspekingar hefðu
setzt niður til þess að gera till. um
hiö fullkomna skipulag og ekki
þuri't að taka landfræðileg, söguleg
eða stjórnmáialeg tillit. það skal ég
játa, að í frv. er ekki gengið eftir
einni þráðbeinni götu. Frv. er sam-
komulagstilraun, og i því liggur
það, að reynt er að taka hin nauð-
synlegustu tillit, sem bæði viður-
eign síðustu ára og þróun kjör-
dæmaskipunarinnar hér á landi
krafðist. Ég fullyrði ekki, að þetta
liafi tekizt í öllum greinum. það
má víkja við og breyta einstökum
atriðuin, eftir því sem um kann að
semjast í þinginu. En ég fullyrði
þó, að frv. fer í rétta átt, þá átt,
sem „demokratisk" þróun hefir
jafnan gengið bæði hér á landi og
annarsstaðar. það er mikil bót að
þeirri skipun, sem stungið er upp
a, miðað við það sem nú er.
það eru einkum þrír möguleikar,
sem til greina hafa komið um
breytingu á kjördæmaskipun hér á
landi. Einn er sá, að landið verði
eitt kjördæmi eins og frv. er borið
fram um í hv. eíri deild. Fram-
sóknarflokkurinn hefir jafnan stað-
ið á móti þessari skipun, enda hefir
hún marga galla. það er víst, að
slík skipun mundi draga úr áhrifum
almennings og auka fárra manna
vald innan flokka. Fáeinir menn
innan aðalfiokkanna yrðu einráðir
og íhlutun einstaklinga yfirleitt og
þá sérstaklega þeirra, sem í strjál-
býli búa, yrði stórum minni en nú
er með kjördæmakosningum.
Flokkaskipun á að vísu fullan
rétt á sér, eins og viðurkennt er í
frv. Enda er raunin sú, nú við
landskjörið og þær hlutfallskosning-
ar, sem eiga sér stað, að það er
íyllilega viðurkenndur réttur flokk-
anna. En flokkarnir eiga ekki að
þroskast skefjalaust. það er nauð-
synlegt að setja flokksviðureigninni
viss takmörk og ein af þeim tak-
mörkunum er að láta almenning í
smákjördæmum ráða mestu um
það, hverjir skipa þingflokkana.
þetta fyrirkomulag mundi ekki
taka nægilegt tillit til einstakra hér-
aða, liagsmuna þeirra og allrar að-
stöðu í þjóðfélaginu. þekking kjós-
enda á þm. og viðkynning mundi
verða af skornum skamti. Einmenn-
ingskjördæmi er ein höfuðtrygg-
ing þess að jafnan séu vald-
ir til þingstarfa menn, sem hafa
aflað sér trausts og þekkingar á
því, sem starfi þeirra viðkemur.
Önnur aðferðin, sem haldið hefir
verið fram, að hafa fá kjördæmi og
stór með hlutfallskosningum, hefir
marga hina sömu ókosti og það að
landið sé eitt kjördæmi. í öðrum
löndum er það eðlilegra, að hafa
fá kjördæmi og stór og hlutfalls-
kosningu. þar eru víðast hvar hin
náttúrlegu héruð svo mannmörg, að
sjálfsagt er að þau kjósi marga
þm., og þá vitanlega með hlutfalls-
kosningu. En hér á landi er það
svo, að héröðin eru flest bæði af
landfræðilegum og sögulegum ástæð-
um svo mannfá, að ekki er hægt að
kjósa nema einn mann í héraði og
flest tvo. þessi héröð eru búin að fá
festu í huga þjóðarinnar. Sýslu-
skiptingin hefir þróast um þúsund
ár — og það skal sterk rök til að
raska þeim grundvelli, ef hægt er að
finna aðra leið til jöfnunar á kosn-
ingarrétti manna en að raska svo
fornum grundvelli. þessi héruð,
sýslufélögin og bæjarfélögin, eru
sjálfstæðar fjárhagseiningar og menn-
ingareiningar, sem orðnar eru sam-
vanar til starfs. Og það verða ekki
búin til með lögum önnur héruð,
sem betur séu til þess fallin að vera
kjördæmi. Skoðun Framsóknar-
manna hefir jafnan verið sú, að
A
Reykjavik. Sími 1249 (3 línur).
Símnefni: Sláturfélag.
Áskurður (á brauð) ávalt fyrir-
liggjandi:
Saiami-pylsur.
Hangibjúgu (Spegep.) nr. 1, gild
Do. — 2. —
Do. — 2, mjó
Sauða-Hangibjúgu, gild
Do. mjó,
Soðnar Svína-rullúpylsur,
Do. Kél f a-ruliupy lsur,
Do. Sauða-rullupylsur,
Do. Mosaikpylsur,
Do. Malacoffpylsur,
Do. Moi-tadelpylsur,
Do. Skinkupylsur,
Do. Hamborgarpylsur,
Do. Kjötpylsur,
Do. Lifrarpylsur,
Do. Lyonpylsur,
Do. Cervelatpylsur.
Vörur þessar eru allar búnar
til á eigin vinnustofu, og stand-
ast — að dómi neytenda — sam-
anburð við samskonar erlendar.
Verðskrár sendar, og pantanir
afgreiddar um allt land.
LAGrASAFNIÐ
hefir inni að halda öll gjld-
andi lög íslands og er því
nauðsynleg bók íyrir hvern
þann, sem einhver viðskipti
rekur eða gegnir opinberum
störfum.
Verö i sterku strigabandi 40 kr., i skinn-
bandi 48 kr. Send gegn póstkröfu, hvert
sem er. Fæst hjá bóksöiurn, eða beint
frá aðalútsölum. fyrir Rókadeild Ménn-
ingarsjóðs:
E. P. Briem, bókaverzlun
Austurstræti 1, Reykjavik.
sjálísagt sé að varðveita einmenn-
ingskjördæmin og tvímennings-
kjördæmi, þangað til þeim yrði
slcipt í einmenningskjördæmi. þau
hafa sögulegan og náttúrlegan
rétt á sér, og þau eru viss hem-
ill á flokkabaráttti og allar öfg-
ar. Með þeim hætti er héruðunum
tryggast að eiga vísa málaflutnings-
menn, sem hafa þekkingu á þörfum
og liögum héraðanna og sérstakar
skyldur, framar en landskjörnir og
stórkjördæmakjörnir þm. niundu
hafa. þessum lcostum má ekki kasta
fyrir borð. það verður að jafna til
með einhverju öðru móti.
(Meira).
-----o----
lieiörétting-
í 11. tbl. Tímans 11. þ. m. lætur
Jón Árnason framkv.stjóri liggja
að því, að ég hafi haft fé af ríkis-
sjóði með viðskiptum mínum við
hann undanfarin ár.
Ég hefi engin viðskipti haft við
ríkissjóð önnur en þau, að ég var
póstmeistari á ísafirði i ellefu ár og
gegndi því starfi að dómi póstmála-
stjóra eins og eftirfarandi vottorð
sýnir:
„Eftir beiðni Finns Jónssonar vott-
ast hérmeð að allar fjárreiður voru
þau elleiu ár, er hann var póst-
meistari á ísafirði í bezta lagi, sem
og annar embættisrekstur hans.
Reykjavik, 14. marz 1933.
S. Briem."
Má af þessu sjá, að dylgjur J. A.
eru með öllu marklausar.
P. t. Reykjavík 13. marz 1933.
Finnur Jónsson.
Sýndu það í verfcum
þínum að þú sért
Islendingur!
Þér standið yður betur gegn öllum erlend-
um á h r i f u m ef þér k 1 æ ð i ð y ð u r í
Álafoss-FÖT. — Klæðið yður f beatu
ísienzku fötin. Þau fást i ÁIafos9.
Talið við umboðsmenn ÁLAFOSS.
Klæðaverbsm. Álafoss,
Laugaveg 44, Reykjavik. Sím 3404. Símn.: Álafoss.
Tröllaiaijölid
/1 ber nafn méð rentu, Það eyðir mosa ur tún-
1 um og eykur sprettu. — í Tröllamjöli er
20% af Köfnunarefni og
60% Kalk.
XXafi<3 þið reynt TR.OLll.JA^ÆvJOL.
Alt tií ba ví' n I
Velledeniiii tataloj erhuldes
p& anmodrtinp gratis tilsoudt.
Hertotson’s Frohaiuiel, Os o.
inn, að borga bændum andvirði
þess kjöts, sem þeim er tryggt með
samningnum, að þeir geti flutt til
Noregs með sæmilegum tollkjörum.
Um þessa tillögu hans viðhafði ég
þessi orð: „Má segja, að honum fari
ekki illa sá oflátungsháttur, þegar
litið er á viðskipti hans við ríkis-
sjóðinn undanfarin ár“. Átti ég
hér auðvitað við útgerðarfyrirtæki
það, sem hann stjórnar. þvi er kom-
ið upp með ábyrgð ríkissjóðs og
liefir oi’ðið að leita á náðir hans
síðan. Vil ég gefa Finni Jónssyni
það iieilræði, að hann temji sér
meiri stillingu í rithætti en hann
hefir gert undanfarið, ef hann er
svo hörundsár, að hann þoli ekki
að við honum sé blakað.
Athugasemd.
Ritstjóri Tímans hefir sýnt mér
ofanritaða yfirlýsingu. Finnst mér
F. J. hefði getað sparað sér að leita
aila leið upp í hæðimar til fyrver-
andi yfirboðara síns, aðalpóstmeist-
arans, til að fá siðferðisvottorð. Um-
mæli mín i Tímanum gefa á engan
hátt í skyn, að ég drótti að F. J.
ágengni við póstsjóðinn. Ég var að
svara útgerðarmanninum Finni Jóns-
syni.
í ádeilugrein um kjöttollssamn-
inginn lætur sami þau orð falla, að
það muni borga sig fyrir ríkissjúð-
Úr því ég fór að svara þessu
neyðarópi F. J„ er i*étt að ég íari
örfáum orðum um grein sem út
kom eftir hann í Alþ.bl. í dag. Full-
yrðir hann þar að vanda ýmislegt
um kjöttollinn í Noregi og gagns-
leysi samningsins fyrir íslenzka
bændur. þetta hefi ég allt hrakið
áður og læt það nægja.
F. J. lætur ófriðlega við Norðmenn
og vill auðsjáanlega að sá kostur
hefði verið tekinn, að fara i toll-
stríð við þá, í stað þess að semja.
Ég ætla ekkert að deila um það
við hann, hvor aðferðin hefði orðið
líklegri til að leysa það vandamál
íslendinga, sem um var samið, en
öðrum augum hefir flokksbróðir
hans litið á þetta á þingi í fyrra,
þegar samþykkt var að skora á rík-
isstjórnina að segja upp verzlunar-
og siglingasamningnum við Norð-
menn. Honum þótti orðalag tillög-
unnar „drastiskt". Hvað skyldi hann
hafa sagt, ef samþykkt hefði verið
tollstrið við Norðmenn?
þá segir F. J. meðal annars: „í
fávizku sinni í því er síldarútveginn
varðar, heldur J. Á. þvi fram, að
Norðmenn hafi aldrei notað sér þau
hlunnindi að selja síld til söltunar
á íslandi". það eru nú reyndar ó-
sannindi, að ég hafi sagt þetta, hins-
vegar hafði ég eftir F. J. sjálfum,
! að Norðmena liefðu lítt notað sér
heimildina til að selja síld til sölt-
unar á íslandi. Verður hann því að
eiga um það við sjálfan sig, hvort
hann hefir farið rétt með. Ummæli
þessi eru í Alþýðubl.
F. J. er sjálfsagt kunnugur öllu
sem lýtur að síldveiðum og síldar-
verzlun. Eftir því sem maður ná-
kunnugur F. J. hefir skýrt mér frá,
j hefir hann haft á hendi útgerðar-
stjórn á bétum Samvinnufélags ís-
Kolaverzlun
SIGURÐAR ÓLAFSSONAR
Símn.: KoL Reykjavík. Slmi 1S3A
firðinga í fjögur eða fimm ár. Hann
liefir fengizt við síldarsölu í eitt
ár. — þrátt fyrir þá reynslu og
þekkingu sem F. J. hefir á þennan
liátt öðlazt á málum þessum, verð-
ur hann að virða mér tii vorkunnar,
þó ég elist um fullyrðingar hans,
ekki sízt þegar á það er litið, að
liann er eini maðurinn, sem fæst
við síldarútgerð á íslandi, sem
hingað til hefir opinberlega hreyft
andmælum gegn kjöttollssamningu-
um.
16. marz 1933.
Jón Ámason.
Edo udi sjóöshoeyksli M. G.
Loks hefir tekizt að kúga M. G. til
að birta umsögn mína um nýbýli.
V. E.
Tildrögin eru áður sögð. V. E. lét
sem hann vildi selja þvi opinbera
jörð sina, og kom með uppkast, sem
er rétt út af fyrir sig, en ætlað að
verða afsökun á atferli M. G. að
kaupa jörðina þreföldu verði fyrir
sjóð, sem ekki mátti hreyfa í 40 ár.
Umsögn mín er sem hér segir:
„Ég vil að gefnu tilefni taka það
íram, að ég hefi skoðað jarðeign
Vigfúsar Einarssonar skrifstofustjóra,
Reykjahlíð í Mosfellssveit, og virðist
mér jörðin hin prýðilegasta, jarðhit-
inn mikill og góðurog byggingar sem
. eru miklar, vel og traustlega gerðar
og tel ég, að jörðin mundi vel fallin
til einhverra opinberra nota svo sem
fyrir gamalmennahæli, eða eitthvert
slíki hæli, el' til kæmi.
Reykjavík, 21. júlí 1932.
Jónas Jónsson frá Hriflu".
Býli V. E. er ríkmannleg „villa" í
sveit, mjög sæmilegt fyrir bæinn eða
landið að íá eignina á 30 þús„ og
því myndi ég hafa greitt atkvæði
með el' V. E. hefði boðið Alþingi
jörðina — en M. G. ætlaði að kaupa
hana á 90 þúsundir.
Annars hefir mér þótt það mestu
skipta að eyðileggja vélræði M. G.
— Ég vildi fylgja V. E. til drengi-
legrar sölu A býli sínu. En jafnsjálf-
sagt þótti mér að lijálpa til að skera
sundur svikavefinn um Reykjahlíð-
arkaupin. Nú er það búið, og mun
M. G. viðurkenna, að ég hefi lagt
minn skerí til þess, þó að hann sé
lítill í samanburði við þá flóðöldu
almennrar fyríi’litningar, sem fallið
hefir yfir hann, og kennt honum í
verki, að enn rætist spakmælið: „Sér
grefur gröf þótt grafi".
J. J.