Tíminn - 01.04.1936, Blaðsíða 4

52
TIMINN
varp, sem Ó. Th. o. fl. höfðu
flutt á fyrra hluta þingsins,
því að þegar frumvarpið kom
frá landbúnaðarnefnd hét það:
„Frv. um erfðaábúð og óðals-
rétt“.
En Ó. Th., sem ekki mun
liafa meira en svo munað
hvað staðið hafði í hans frum-
varpi, gætti ekki að því, að
nefndin hafði breytt því svo
rækilega, að lítið stóð eftir
nema nafnið. En að því leyti,
sem þessi kafli laganna „um
óðalsrétt" kann að koma til
framkvæmda, miðar hann að
því að skapa umráðarétt í stað
eignarréttar á .jörðinni og að
fjölga jörðum í eign hins opin-
bera. Því að svo er á kveðið,
að ef „óðal“ byggist ekki sam-
kv. lögunum, verði það eign
ríkissjóðs.
En ó. Th. þóttist enn granda-
lausari vegna þess, að jafnaðar-
menn, sem ekki rista sérlega
djúpt í landbúnaðarmálum,
höfðu lagt hinn mesta fjand-
skap á hið meinlitla orð „óðals-
réttur“, án þess að gera sér
grein fyrir, hvert efni frum-
varpsins var orðið.
Þeir Jón Pálmason og Guð-
brandur Isberg, sem báðir eru
gæflyndir menn og frjálslyndir
eftir því sem gerist í íhaldinu,
munu hinsvegar hafa fullviss-
að sig um það við nána athug-
un, að stefna Framsóknar-
manna væri bændastéttinni
heilladrýgri en stefna íhalds-
ins.
En seint og síðar meir, þegar
frv. var orðið að lögum, upp-
götvuðu Ó. Th. og hans nán-
ustu í.flokknum, að þeir höfðu
verið býsna hlálega „meðhöndl-
aðir“ í þessu „höfuðstefnu-
máli“ Sjálfstæðisflokksins.
Reiði þess hluta flokksins,
sem Ólafi fylgir, snerist þá
gegn fulltrúum flokksins í land-
búnaðamefnd, Jóni bónda
Pálmasyni og Guðbrandi Is-
berg. Og niðurstaðan varð sú,
að þeir skyldu eigi sleppa
„óstraffaðir“.
Svo fór þó á endanum, að Is-
berg var krossfestur fyrir
báða.' Hann var núna í þing-
byrjun látinn fara úr landbún-
aðarnefnd, sem hann hefir átt
sæti í í tvö ár og settur í fjár-
hagsnefnd.
Frá þessu var skýrt stutt-
lega í þingfréttum hér í blað-
inu. Hefir Guðbrandur Isberg
í'.okkuð kveinkað sér við þeirri
frásögn (sem þó alls ekki var
birt til að kasta rýrð á hann,
heldur þvert á móti), og skrif-
ar því málamyndargreinagerð
fyrir þessum atburðum í Mbl.
nýlega.
En það halda áfram að ger-
ast undarlegir hlutir í þessu
máli, því að einmitt sama dag-
inn sem grein ísbergs birtist í
Mbl., var á Alþingi lesin upp til-
kynning frá Sjálfstæðisflokkn-
um, um að Isberg ætti líka að
víkja úr fjárhagsnefnd og Gísli
Sveinsson að koma í hans stað!
Mönnum verður að spyrja:
Er þama verið að krossfesta
Isberg í annað sinn, fyrir
,.syndir“ þeirra tvímenning-
anna í landbúnaðamefnd á síð-
asta þingi?
Eða hefir Isberg reiðst
sparkinu úr landbúnaðamefnd
og þessvegna neitað að starfa
fyrir flokkinn í hinni nefnd-
inrii?
Sú skýring er fullt svo trú-
leg.
En það er ekki áhættulaust í
íhaldsflokknum að meta sann-
færingu sína meira en Kveld-
úlf. Það getur Isberg sýslumað-
ur vottað.
Ritetjóri: Gíali Guðmundsson.
Prentsm. Acta.
Um vmdknúdar
raSstöðvar
Ég vildi með nokkrum orð-
um kynna mönnum vindknúðar
rafstöðvar, vegna þess að ég
veit, að margir hafa áhuga fyr-
ir því, að raflýsa heimili sín, en
vatnsafl ekki nærtækt til virkj-
unar og mótorvélar mjög dýr-
ar í rekstri.
Ég hefi nú starfrækt vind-
knúða rafstöð í hálft annað ár,
og er ég í alla staði mjög á-
nægðu)1 með hana. Hún fram-
leiðir rafstraum í mjög litlum
vindi (við 2—-3 vindstig). Ilún
gætjr sín sjálf, þótt mikið
hvessi. Það þarf aðeins að gæta
þess, að ofhlaða ekki rafgeym-
inn, því að það veldur skemmd-
um í honum. Vél þessi hefir
250 watta orku, og er það fylli-
lega nóg til ljósa fyrir meðal-
heimili.
Mín reynsla er sú, að raf-
magn hefir venjulega verið af-
lögu. En vegna hinna óvenju-
legu hægviðra í vetur, kom það
þó fyrir, að rafmagn vantaði.
Þetta sýnir, að nota þyrfti
stærri rafgeymi.
Auk þess sem vélar þessar
eru notaðar til ljósa, ern þær
mjög hentugar til hleðslu út-
'•arpsrafgeyma. Rafgeymar
þeirra hafa 24 volta spennu, og
má því hlaða 4 fjögra volta
geyma í einu.
Með vélunum fæst nauðsyn-
legur útbúnaður til hleðslu.
Firmað Bræðurnir Onrisson
(E. Ormsson) í Reykjavík
smíðar þessai' vélar. Hefir það
i undirbúningi að smíða einnig
\ élar 500—700 watta, og nægja
þæi' til ljósa fyrir stór heim-
ili eða 2—3 samliggjandi hús.
Ég geri ráð fyrir, að vélar
þessar eigi mikla framtíð þar,
sem ekki er um vatnsafl að
ræða til virkjunar, en vind-
skilyrði eru góð. Vélarnar eru
mjög sterkbyggðar og vandað-
ar að öllum frágangi. Viðhalds-
lrostnaður verður mjög lítill á
vélunum. Verður helzt kostn-
aðui' við rafgeyminn. En það
er ekki nema þegar þarf að
skifta um geymi. Getá þeir
enzt lengi, séu þeir upphaflega
\ aldir nógu stórir og vandaðir.
Kolviðarhóli í marz 1936.
Júlíus Magnússon.
Kjósendiir Jótts
Auðuns. fordæma
íhaldsmálsfadinn
Þing- og héraðsmálafundur
Norður-lsfirðinga var haldinn
um miðjan febrúarmánuð i
Iínífsdal. Ihaldsmenn voru í
meirahluta, sem þó var minni
en venjulega, og ýmsar tillögur,
sem fundurinn samþykkti, eru
tæpast að skapi íhaldsforkólf-
anna í Reykjavík.
Hér fara á eftir ályktanir
fundarins í landhelgismálunum:
fundur N.-lsafjarðarsýslu að-
„Níundi þing- og héraðsmála-
hyllist þá stefnu, að landhelgis-
og björgunarstarfsemin verði
sameinuð á þann hátt, að auk
eins fullkomins gæzluskips —
Ægis eða Óðins — verði einn
stór, vel útbúinn og vopnaður
vélbátur hafður til þessarar
sameinuðu starfsemi í hverjum
fjórðungi."
„Jafnframt því að fordæma
hið svívirðilega athæfi þeirra
manna, er á einn eða annan
hátt hafa léð sig til liðs við
veiðiþjófa í landhelgi, lýsir
fundurinn ánægju sinni yfir
hve röggsamlega ríkisstjórain
hefir hafizt handa um rann-
sókn á njósnarstarfsemi þeirri,
sem nú er uppvís orðin. Treyst-
ir fundurinn því, að réttlátur
Reykjavík Sími 1249. Símnefni Sláturfélag.
Niðursuðuverksmiðja. Bjúgnagerð.
Reykhús. Frystiliiis. .
Framleiðir og selur í heildsölu og smásölu: Niður-
soðið kjöt og fiskmeti fjölbreytt úrval. Bjúgu og allskonár
áskurð á brauð mest og best. úrval á landinu.
Hangikjöt, ávalt nýreykt, viðurkent fyrir gæði. Fros-
íð kjötið allskonar, fryst og geymt í vélfrystihúsi, eftir
fylstu nútímakröfum.
Ostar og smjör frá Mjólkrubúi Flóamanna. Verðskrár
sendar eftir óskum, og pantanir. afgreiddar um alt
land.
Líftryggingardeiid
jÞað er aóeins eiit ís*
lenzki liliryegingarfélag
og það býður beiri kjör
en nokkurt annað líf-
tryggingafélag starfandi
hér á landi■
Líftryggíngardeild
Eimskip II hæð, herbergi nr. 21
Sími 1700
• 3. hefti Dvalar, 4. árg. er nýkom-
ié út. Efni þess er: Dyraskjöldur-
inn, saga eftir Vilhelm Moberg.
'\ ínnuskóli fyrir atvinnulausa
pilta, eftir Lúðvig Guðmundsson
skólastjóra. Ilúsið, sem aldrci var
reist, kvæði, eftir Ragnar Jóhann-
esson námsmann í norrænu við
háskólann. Porðasaga frá Sviss,
eftir Sigurð Jónasson. Furðuverk
nútímans II. löschberg-jarðgöngin,
eítir Sigurð porsteinsson. Föður-
ídeði, saga, eftir Kielland. List-
fræðsla, eftir Árna Ólafsson, I.
Myndlistin.. Hlaupaæðið, saga eftir
Stefaii Zweig. Auk þessa cru í heft-
imi kýmnisögur og ýmsar smá-
greinar m. a. frAsagnir um snjó-
imi í pingeyjarsýslu o. s. frv. —
Hefti þetta er 40 bls. í stóru broti
og kostar aðoins 65 aura og virð-
usi það vera óvanalega góð bóka-
kaup.
Jörðin
Jórvík, Sandvíkurhr.
til sölu.
Upplýsingar í Búnaðar-
bankanum.
Ferðamenn
ættu að gkipta við Kaupfélag
Reykjavíkur. — Þar hafa þetr
tryggingu fyrir góðum c® 6-
dýrum vöram.
Kolaverziun
SI6URÐAR ÓLAFSSONAR
Sfmn.: KOL. Reykjavflt, Simi 1833
dómur verði látinn ganga yfir
hina seku, og að staðið verði
vandlega á verði gegn því, að
slík njósnarstarfsemi þrífist
framvegis.“
Tillögur þessar eru í fullu
ósamræmi við skrif íhaldsblað-
anna um þetta mál og sýna
hvernig á það er litið af ó-
breyttum íhaldsmönnum.
146 erlendir
ríkisfeerg-arar
dvelja nú í Reykjavík
Samkvæmt beiðni ríkis-
stjórnarinnar hefir lögreglu-
stjórinn í Reykjavík látið
safna skýrslum um erlenda rík-
isborgara, sem dveljast þar í
bæ. Er skýrslusöfnun þessari
nú lokið og sendi lögreglustjóri
þær til atvinnumálaráðuneytis-'
ins í vikunni sem leið.
Skýrslusöfnunin var fram-
kvæmd á þann hátt, að hlutað-
eigandi mönnum var, samkv.
síðasta manntali, sent skýrslu-
eyðublað til útfyllingar, og
gerðu allflestir á þann hátt
grein fyrir veru sinni hér.
Samkvæmt skýrslum þessum
dvel ja nú hér í bæ alls 146 er-
lendir ríkisborgarar, að frátöld-
um Dönum.
Af skýrslugjöfum eru 54 gift- )
ir og- eiga 34 íslenzkar konur.
Böra þeirra, er eigi hafa náð
; 16 ára aldri og hér dvelja, eru
alls 66.
Eftir sörnu heimildum hafa
38 þessara manna flutzt hing-
að til lands fyrir 1. okt. 1927,
en 107 síðan, en um 1 er ekki
tilgreint. Bendir þetta til þess,
að komur útlendinga til dvalar
hér fari hraðvaxandi.
Alls starfa 99 erlendir ríkis-
borgarar í annara þjónustu, en
20 stunda sjálfstæðan atvinnu-
i'ekstur.
Ákæru eða refsingu hafa 11
þessara manna sætt.
Atvinnu og dvalarleyfi hafa
aðeins 19 þeirra 146 manna, er
gáfu skýrslu.
Skýrslugjafar skiptast þann-
ig eftir þjóðerni:
Norskir 72,yþýzkir 38, sænsk-
ir 9, brezkir 7, austurrískir 7,
hollenzkir 2, finnskir 2, Memel
1, ótilgreint 8.
Hermann Jónasson forsætis-
ráðherra hefir nú beitt sér fyr-
ir því að samþykkt hafa veriö
á Alþingi lög um eftirlit með
útlendingum. Voru þau af-
greidd frá þinginu fyrir nokkr-
um dögum.
Með öðrum þjóðum er slíkt
eftirlit rnjög strangt, og erf-
ið leikar á að fá dvalarleyfi og
þó sérstaklega atvinnuleyfi.
OSRAM Dekalumen (DLm.) ljóskúlur
eru 2O°/0 Ijóssterhari en eldri gerðír.
Á háls hverrar ljóshúlu er letrað Ijós-
magiiíð (DLm.) og raistraums-
noikttnín (Watt).
BE7KID
J. GRUNO’S
ágæta hoLenzka reyktóbak
VEBÐ:
AROMATISCHER SHAG kostar kr. 1,05 Vzo kg.
FEINRIECHENDER SHAG — — 1,15----
Fæst í ölhuu verzlunum
Timburverzlun
Síiun.: Granfuru. Stöi'nað 1824
Carl Lundsgade. — Köbenhavn
Afgr. frá Kauþmannahöfn bæði stórar og litlar pantanir og
skipsfarma frá Svíþjóð. Sís og umboðssalar annastpantanir
Eik og efní í þilfar til skípa
H
EM0LLEN
OUPMANNAH0FN
mœlir með *ínu alviðurkennda RÚGMJÖLI OG H VEITI
Meírí vörugæðí ófáanleg
S.Í.S. skíptir eingöngu víð okkur.
Munntóbakið
er frá
Brödrene Braun
KAUPMANNAHÖFN
Biðjíð kaupmann yðar um
B. B. mimntóbakið
Faest allsstaðar.