Tíminn - 16.09.1936, Blaðsíða 4

150
TÍM4N-N
ar flokksklíku, né noti aðstöðu
sína við búnaðarblaðið til að
tortryggja nýmæli laganna, und
ir því yfirskini að um hlut-
lausa umsögn sé að ræða.
Skoðanir Pálma Einarssonar
um að jarðræktarstyrkurinn
ætti ekki að verða seldur með
jörðunum, eins og hinni marg-
umtöluðu 17. gr. er ætlað að
koma í veg fyrir, voru svo kunn
ar, að hann hefir ekki séð sér
fært að ganga frá þeim, þrátt
fyrir kapp það sem flokksmenn
hans leggja á það að afflytja
það mál og rangfæra.
Er það til marks um sam-
ræmið í aðfinnslum þeirra
bændaflokksmanna við lögin,
að í sama tölublaði „Framsókn-
ar“ er birt þvæluleg árásar-
grein út af ákvæðum 17. gr.,
eftir Met. Stefánsson, þar sem
hann byggir allar ályktanir
sínar á allt öðrum lögum(!).
og leyfir sér jafnvel að nota
það orðalag „að jörðin brenni
undir fótum þeirra“, er styrks-
ins njóta. Og að styrkurinn
verði „gleipibein" fyrir býla-
eignedur. Er slík ófyrirleitni i
aithætti dæmafá þegar um er
að ræða viðleytni til að gera
.jarðræktarstyrkinn að hjálpar-
sjóði fyrir þann sem á jörðinni
býr á hverjum tíma. Hljóta
það að vera lítil meðmæli með
aumingja Pálma í augum þeirra
sem M. St. fylgja, að hann
. skuli vera því fylgjandi að
leggja þessi ósköp á bændur(!!)
Annars eru þessi fyrirmæli
17. greinar um jarðræktarstyrk-
inn, öruggur prófsteinn á það,
hverjir eru í rauninni fram-
sýnir og ósérplægnir samhjálp-
ar- og samvinnu-menn. Og
hverjir leggja höfuð áherzluna
á möguleikana fyrir stundar-
hagnaði af einstaklingsbraski.
Þótt það skapi byrðarauka og
böl fyrir seinni tímann.
Pálmi heldur því enn fram, að
jarðræktarlögin ráðist á frelsi
Búnaðarfélags Islands með því
að tiltaka að val búnaðarmála-
stjóra sé bundið samþykki
landbúnaðarráðheri-a. En hann
gætir þess ekki að 1. greia
gömlu jarðræktarlaganna hefir
alltaf ákveðið að ráðherra hefði
æðstu stjóm allra búnaðarmála
cg þeirri grein heifr enginn tal-
að um að breyta, enda hefir
Búnaðarfélag Islands aldrei haft
rýmri rétt en felst í hinum
nýju jarðræktarlögum.
Þá segir hann og að ráðherr-
ar geti við hver stjórnarskipti
heimtað nýjan búnaðarmála-
stjóra, en fyrir þessu er ekki
nokkur stafur í lögunum. Er
furðulegt að slíkt skuli á borð
borið fyrir lesendur þegar að-
eins er um að ræða samþykktar
vald ráðherra þegar ný ráðn-
ing fer fram á búnaðarmála-
stjóra.
Það kemur hálf kátbroslega
fyrir sjónir, þegar menn þykj-
ast vera að verja frelsi Búnað-
arfélags Islands með því að
berjast á móti beinum og hlut-
bundnum kosningum til Búnað-
arþings, og tala í því sambandi
um „pólitíska“ sérhagsmuni
Framsóknarmanna. Það hlýtur
þó öllum að vera ljóst að „póli-
tískir“ sérhagsmunir geta helzt
þrifizt þar sem ekki er hlut-
bundin almenn kosning. Er
þetta svo auðskilið mál, að ekki
þarf um að ræða. En hinsvegar
sýnir þetta ljóslega ótta þess-
ara manna við það, að Búnað-
arþing sé ekki í samræmi við
skoðanir eða vilja bænda, og af
þeim ástæðum sé ekki þorandi
að ganga til almennra kosninga.
Pálmi Einarsson fullyrðir að
Sigurður Sigurðsson hafi með
tillögu þeirri, er ég vitnaði til í
grein minni í sumai', aðeins ver-
ið að reyna málamiðlun milli
Iíúnaðarfélagsins og ríkisstjóm-
arinnar. En þetta er hin mesca
rakafölsun. Ég hefi lesið alla j
greinargerð Sigurðar og þar er
ekkert sem bendir á slíkt, held- j
ur ei' hún öll framsett til að j
rökstyðja að heppilegast verði I
að ríkisstjómin hafi yfirumsjón ■
þeirra framkvæmda erlögmæla
sérstaklega fyrir um. Og bend-
ir í því sambandi á ýmislegt er
miðui' fari í Búnaðarfélaginu,
svo sem að starf sumra ráðu-
nautanna sé of lítið, þótt aðrir
hafi meira en nóg að gera, að
valdsvið stjórnar Búnaðarfél. sé
óljóst o. s. frv.
Ennfremur gerir hann ítar-
lega grein fyrir hvernig þessu
er hagað í Noregi og Danmörku
cg segir síðan: „Ef Búnaðarfé-
lag Islands tæki að sér alla
stjórn búnaðarmála yrði stai'f-
semi þess tvíþætt. Störf fyrir !
ríkisvaldið, og hefði búnaðar- 1
málastjóri með þessi mál að
gera undir yfirstjóm atvinnu-
málaráðherra. Þetta yrði líkt og
nú er með vegamálastjóra, póst-
málastjóra og símastjóra.“ Hin
önnur verkefni Búnaðarfélags-
ins telur hann sérmál þess.
Þetta ætti að nægja til að
sanna að Sigurður fylgir þessu
cfram sem sinni skoðun á eðli-
legu og hentugu fyrirkomulags-
atriði, en ekki sem neinni mála-
miðlunartilraun.
Þá er það meira af vilja en
mætti þegar greinarhöfundur
fer að reyna að véfengja afrek
Framsóknarflokksins í landbún-
aðarmálum. Hann gefst alveg
upp við að mótmæla því að
bændum hafi skapast hagnaður
er nam á aðra miljón króna á
ári fyrir skiulag á sölu kjöts og
mjólkur. En viðurkennir þetta
með því, að fara í þess stað að
tala um að þetta nægi ekki til
þess að búskapurinn beri sig,
sem er allt annað mál. Vitanlegt
cr, að til þess að fullnægja
tekjuþörf bænda þurfa markaðs
möguleikar enn mikið að batna.
Og að því mun unnið. En hér
ræðir aðeins um ráðstöfun, sem
valdið hefir stórfelldum umbót-
um frá því sem áður var.
Aumkvunarlegast er þó þegar
Pálmi fer að tala um nýbýla-
frumvarp flokks síns haustið
1934. Því þegar litið er á frum-
varp það, sem þeir Steingrímur
Steinþórsson og Sveinbjöm
íiögnason fluttu á Alþingi 1931
og með tilliti til kosningaávarps
Framsóknarmanna og málefna-
samninga stjórnarflokkanna
vorið 1934, þá vei'ður ljóst að
þetta frumvarp sem Hannes
Jónsson var látinn flytja á
haustþinginu 1934 er lítilmót-
legt málefnahnupl frá Fram-
sóknarmönnum, sem almennt er
litið á með lítilsvirðingu.
Pálmi tekur samanburð á því
að frestað var samþykkt á
vinnulöggjöf og telur það hafa
verið gert einungis vegna Al-
þýðusambandsins, en þess ber
að gæta að hér var um algert
nýmæli að ræða, sem hafði al-
veg ófullnægjandi undirbúning.
En um jarðræktarlögin var í að-
alatriðum fengin margra ára
reynzla.
Ráðunauturinn gerir mikið
úr því að lögin takmarka fé-
lagsréttindi manna við umráð
yfir sérstöku landi. En þetta er
•emgöngu gert til að tryggja
að Búnaðarfélagið verði ávallt
hreinn stéttar félagsskapur
bænda.
Má af þessu atriði sjá, að allt
tal þeirra Bændaflokksmanna
um hve lítið tillit sé tekið til
stéttaraðstöðu bænda, er aðeins
yfrvarp, þar sem þeir ekki vilja
setja neinar hömlur fyrir því
að kaupstaðabúar geti yfirtekið
þennan einkafélagsskap stétt-
arinnar.
Greinarhöfundui^ er enn með
það að hámarkið, 5000 krónur,
sé of lágt. En um þetta þarf
varla að deila. Reynzlan er ó-
lýgnust. Ég vil biðja menn að
athuga skýrslu þá sem gefin
var út með jarðræktarlögunum
nýju, og athuga þær jarðir sem
notið hafa allt að 5000 króna
styrks nú þegar. Munu þeir þá
sannfærast um, að þær eru all-
ar búnar að fá svo stórfelldar
umbætur að engin von er að
jarðir almennt komist til jafns
við það í sjáanlegri framtíð.
Ráðunauturinn birtir útreikn
ing um hvað hækkanir á jarða-
bótastyrk nemi miklu, miðað
við dagsverk, frá því sem áður
var. Þetta vii’ðist þýðingai'lítið,
þár sem styrkb'reytingarnar
voru allar tilgreindar þegar í
áliti undirbúningsnefndar. En
liitt er nýtt, og má hver trúa
sem vill, að yfirboðsfrumvarp
það, sem Þorsteinn Briem hefir
verið að læðast með á undan-
förnum þingum, hafi verið
helzti leiðarvísir þeirra sem
lögin sömdu.
Það mun nú þegar draga til
úrslita um hvernig Búnaðar-
þing' tekur þessu máli. En aug-
ljóst er, að hafni Búnaðarþings
fulltrúar þeii’ri aðstöðu sem
Búnaðarfélagi íslands er tryggð
með lögunum, þá koma þeir í
veg fyrir að bændur eignist
sterka og áhrifaríka stéttar-
samkomu í réttu hlutfalli við
ríkjandi skoðanir á hverjum
tíma, sem mundi verða
bændurn mikilsverð í lífsbar-
áttu þeirra.
Verður að vænta þess, að
fulltrúunum sé ljós sú mikla á-
byrgð sem hvílir á þeim í
þessum efnum.
Gunnar Þórðarson.
Tilkyimixig'.
trá tlaffmálaráðnnant ríkisins.
Bændur og yfirleitt allir sem hafa áhuga fyrir að flug komist aftur á hór
á landi, eru hér með vinsamlega beðnir að tilkynna um svæði þau er þeir telja
heppileg fyrir lendingu flugvéla, hvort heldur er á þeirra eigin landi eða annar-
staðar. Svæðin þurfa að vera minst 600 x 600 metra stór, og annaðhvort renni-
slétt eða mjög auðsléttuð.
Bændur hafið hugfast hve raikið gagn flugvélar geta gert ykkur, hefjist
handa áður en snjór fellur og nxælið staði þá er þið teljið heppilega fyrir lendingu
flugvéla, og sendið sern nákvæmastar upplýsingar um legu, stærð og ásigkomulag
svæðisins til
ilug'málaráidxmauts ríkisins
Reykiavík
Bændaskólinn
á Hvanneyri
Framh. af 1. síðu.
langt við nám hér í Reykjavík.
Fór vorið 1933 til Noregs og
var um sumarið á tili'aunabúi
þar. Um haustið hóf hann nám
við búnaðarháskólann í Ási í
Noregi og lauk þaðan burtfar-
•arþrófi í vor með góði'i I. eink-
unn, eftir þi'iggja vetra nám. í
fyrrasumar kynnti hann sér
landbúnað í Svíþjóð og íxokkuð
í Daixmörku.
Kolaverzlun
UGUBÐAB AbAnSOVAB
Síbmli KOU Baykfavfk. 8fmt tU3
Reykjavík Sími 1249. Símnefni Sláturfélag.
Niðursuðttverkstniðja.
Heykhús.
Bjikgnagerd.
Frystihús.
Framleiðir og selur í heildsölu og smásöln: Níður-
soðið kjöt og fiskmeti fjölbreytt úrval. Bjúgu og allskonar
áskurð á brauð mest og best úrval á landinu.
Hangikjöt, ávalt nýreykt, viðurkent fyrir gæði. Fros-
ið kjötlð allskonar, fryst og geymt í vélfrystihúsi, eftir
fylstu nútímakröfum.
Ostar og smjör frá Mjólkurbúi Flóamanna. Verðskrár
sendar eftir óskum, og pantanir afgreiddar um alt
land.
Garxiir
Kaupurn vel verkaðar kindagarnir hæsta verði.
Einnig stórgripagarnir. langa og svínagarnir.
Gfarnirnar verða að vera hreinstroknar og vel
pækilsaltaðar.
Verða þær metnar við möttöku og fer verðið eft-
ir gæðum.
Allar upplýsingar um verkun garnanna gefur Ari
K. Eyjólfsson, verkstjóri.
Móttöku annast Garuastöðiu, Rauðarárstíg 17,
Reykjavík- — Sími 4241.
Samband isl. samvinnufélaga
Sími 1080.
Sáðskipti.
í tilraunastöðinni á Sámstöð-
um hefir verið gerð eftirtekt-
arverð tilraun. Teknir voru
tveir hektarar. Á öðrum þeirra
var ræktað gras í fjögur ár.
Uppskeran af þessum velli var
samtals öll árin sem svaraði 7
þúsund fóðureiningum. Á hin-
um hektaranum var ræktað
bygg tvö fyrstu árin, kartöflur
| þriðja árið, en grasfræí og
| höfrum sáð fjórða árið. Af
þessum hektara fékkst rúm-
ltga helmingi meiri uppskera
samtals öll árin eða 15 þús.
| fóðui’einingar. Að sjálfsögðu
hefir orðið meiri tilkostnaður
við sáðskiptin, en Klemenz
Kristjánsson telur ótvíi’æðan
! arð að sáðskiptum.
EETEIB
J. GRUKO’S
ágæta hoLenzka reyktóbak
?EBÐ:
AROMATISCHER SHAG ko»tar kr. 1,05 V*> kg.
FEINRIECHENDER SHAG — — 1,15----
Læst í ölhim verzlunum
íftryggingardeild
Það er aðeins eiii ís-
lenzki lijtryggivgarfélag
\
og það býður betri kjör
en nokkurt annað líf-
ivyggingafélag starfandi
hér á landi-
Líftryggingardeild
Eimakip II hæð, herbergi nr. 21
Sími 1700 1
B e z t a
Munnfébakið
er frá
Brödrene Braun
KAUPMANNAHÖFN
Biðjíð kaupmaun yðar um
BB, miimitóbakið
Fæst allsstaðar.
er nú tilbúin til útsendingar út um land. Bókin er
160 bls. í stóru 4 —blaða broti, og innbundin í snot-
urt al-shirtingband, Bókhlöðuverð kr. 15.00 og kr.
20.00 (betri pappír).
Þeir, sem panta bókina utan af landi.-með því að
senda andvirðið í póstávísun, þannig að komið sé
til Reykjarvíkur fyrír 15. október, geta fengið bók-
ina senda burðargjaldsfrítt fyrir kr. 12.00 og kr. Í6;
00 (betri pappír)
í RAUÐKU er samtxn komið fjest af
því bezta, sern staðið hefir í fyrstu 10
áröngum SPEGILSINS; myndir, bundið
mál og óbundið.
Eftir 15 október fæst bókin aðeins með
bókhlöðuvei’ði, og kaupandi verður auk
þess Bjálfur að gi’eiða burðargjald, ef
pantað er í pósti.
Aígreíðsla Spegílssns
Box 594 — Reykjavík