Tíminn - 10.02.1938, Qupperneq 4

26
Komandi ár
(Frli. af 1. síðu.)
löng æfing í Heimastjórnar-
flokknum, þar sem skipulagning
starfsins hafði komizt á hátt
stig. Klemens kom í framkvæmd
þrem þýðingarmiklum málum í
anda Framsóknarflokksins.
Esjan var byggð sem farþega-
skip, með þröngum en sæmileg-
um aðbúnaði að farþegum.
Lestarflutningur fátæka fólks-
ins með ströndum fram hvarf að
mestu úr sögunni eftir að Esjan
kom. Var um þetta mikil deila
við Mbl.menn, sem ekki létu á
sig fá, þó að smælingjarnir
hefðu óhægan farkost. Fram-
sóknarmenn höfðu þá um nokk-
ur ár barizt fyrir landsverzlun
með olíu til að brjóta á bak
einokun ameríska hringsins.
Hafði Magnús Kristjánsson þar
forstöðuna. Klemenz Jónsson
tók alla olíuverzlunina í hönd
ríkisins. Stórbatnaði verðið og
áttu landsmenn mikið að þakka
þessu átaki. Vestmannaeyingar
höfðu þá keypt björgunarbát-
inn „Þór“. Framsóknarmenn
beittu sér fyrir því, að landið
leigði skipið um sumarmánuð-
ina til að verja landhelgina
norðan við land um síldveiði-
tímann. Mætti það mótspyrnu
frá Dönum og íslendingum,
sem voru linir í sókn um frelsis-
málin. En Framsóknarmenn
sigruðu í þessu efni, og lögðu
þar með grundvöllinn að ís-
lenzkri landhelgisgæzlu.
Raunverulega stóðu þrír
flokkar að ráðuneyti Sigurðar
Eggerz. Framsóknarmenn voru
stærsti flokkurinn. Þá komu í-
haldsmenn Sigurðar sjálfs, og
að lokum kom eini verka-
mannafulltrúinn, sem sæti átti
á þingi, Jón Baldvinsson. Ráðu-
neyti Sigurðar Eggerz var veikt
og tilþrifalítið, og eru engar
varanlegar minningar um þann
tíma nema þau þrjú mál, sem
Framsóknarmönnum tókst að
koma í framkvæmd og að fram-
an er greipt frá.
Kosningar haustið 1923 báru
nokkur merki um, að Framsókn-
arflokkurinn hafði ekki notið sín
til fulls um undanfarin ár.
íhaldsmenn komust í meiri-
hluta, en veikan þó. Sat íhalds-
ráðuneyti við völd frá 1924 til
1927. En andófið var mjög
sterkt, bæði á Alþingi og í blöð-
um flokksins. Tryggvi Þórhalls-
son stýrði Tímanum, en Jónas
Þorbergsson Degi. Voru þau blöð
langáhrifamest allra íslenzkra
blaða á þeim tíma. Voru báðir
ritstjórarnir hugkvæmir menn
og skapandi um málefni flokks-
ins. Auk þess var Tryggvi Þór-
hallsson á þessum árum tilþrifa-
mesti ræðumaður í stjórnarand-
stöðunni í þeirri deildinni, þar
sem málefnaátökin urðu mest.
Mynduðust nú skarpar megin-
linur í landspólitíkinni. Jón Þor-
láksson stýrði landinu eftir
hreinlegum og ákveðnum íhalds
línum og villti hvergi á sér heim-
ildir. En á móti risu Framsókn-
arbændur og verkamenn I tveim
fylkingum. Meðan þeir áttu í
höggi við íhaldsflokkinn sem
meirihlutaflokk var þeim nauð-
ugur einn kostur að vinna sam-
an. Fennti þá í bili yfir and-
stæður í málefnum þessara
tveggja flokka og kom ekki
fram, fyr en þeir voru í sam-
eiginlegum meirihluta og þurftu
sameiginlega að bera ábyrgð. En
á þessu tímabili hafði Fram-
sóknarflokkurinn höfuðforystu í
baráttunni við íhaldið bæði á
Alþingi, í blöðum og á mann-
fundum. En liðsauka fékk hann
þó í þessu starfi frá vinstri hlið,
þar sem var Jón Baldvinsson og '
félagar hans. J. J. :
Ritstjóri Gísli Guðmundsson.
Prentsmiðjan EDDA h.f.
TÍMINN
SkógrœUtarmálið.
(Frh. af 1. síöu.)
vinna að því, að verja og friða
og endurreisa hinar gömlu
skógarleifar, sem finnast dreifð-
ar um landið. Því næst að gera
tilraunir með barrtré af heppi-
legum uppruna. Ganga út frá og
styðjast við hina litlu þrítugu
tilraunareiti, sem gefa vissar
dýrmætar bendingar. Nú vitum
við að vest-norsk skógarfura,
síberiskur lævirki, Cembrafura
og vissar grenitegundir geta
vaxið á íslandi, auk fjallafur-
unnar. Það er því réttast að
hefjast handa sem allra fyrst
með tilraunaplöntun í stærri
stíl, sérstaklega í gömlu skóg-
unum, og einnig víðar.
í Danmörku þurfti 100 ár til
þess að koma skógræktarmál-
inu á fullan rekspöl. ísland
kemst ekki af með skemmri
tíma, en ef landið á ekki að
fara í auðn — afar víða — er
engin leið framhjá skógrækt-
inni og friðun hinna skemmdu
svæða,--------ég sé ekki betur
en að hér sé um að ræða mál
sem ríkið verður að styðja af
fremsta megni bæði með fjár-
framlögum og með lagasetn-
ingu um friðun skóga og land-
svæða sem eru að blása upp“.
Nú hefi ég nefnt nokkuð af
því sem Flensborg segir um
skógræktarmál vor. Sumt undir-
strikað af honum, en sumt af
mér við lauslega þýðingu.
Ýmsir munu spyrja: er þessu
máli ekki allvel borgið í hönd-
um Skógræktar ríkisins og öt-
uls skógræktarstjóra? Að
nokkru en ekki öllu leyti, og
því starfar Skógræktarfélag ís-
lands í fullri samvinnu við
Skógrækt ríkisins og skógrækt-
arstjóra, og engum mun það
kærra en honum að svo sé.
Nú færir Skógrækt ríkisins
sem mest út kvíarnar um upp-
eldi trjáplantna. Það er Skóg-
ræktarfélags íslands að taka við
mjög miklu af þeim og koma
þeim vel í góða jörð og hlynna
að vexti þeirra. Það á að vera
þegnskylda allra meðlima Skóg-
ræktarfélags íslands og fjölda
annara með þeim.
Hvergi bíða stærri vinnanleg
verkefni á þessu sviði en hér í
nágrenni Reykjavíkur, því hér
býr þriðjungur þjóðarinnar og
hér eru flestar hendur til þess
að halda um plöntugrefin og
annast ungviðina. Friðuðu
svæðin sem i á að planta, eru
fyrir hendi, hin víðáttumikla
Þingvallagirðing, Þrastaskógur
og Vatnaskógur og svo bíður
Reykjavíkuræsku hið glæsilega
og nærtæka verkefni að friða
þær skógarleifar, sem næstar
eru, og nú er, þótt skömm sé frá
að segja, gengið hart að, að
eyðileggja. Það eru skógarleif-
arnar sunnan Elliðavatns í
Hólmshrauni, Elliðavatnslandi
og víðar. Friða þessar leifar og
planta milljónir plantna, tugi
ha., af skógi, á þessum slóðum.
Að því mun ég síðar víkja með
styrk góðra manna.
Fyrir Reykvikinga er þetta
ekki aðeins þegnskylda til land-
varna og landbóta. Það er
menningarmál fyrir reykvíska
æsku. Þau börn sem vinna að
skóggræðslu undir handleiðslu
góðra kennara, munu ekki
brjótast inn í garða manna í
Reykjavík og nágrenni til þess
að eyðileggja trjágróður sem
mikilli elju og fyrirhöfn hefir
verið varið til aö ala upp, eins
og nú á sér stað. Sú skemmdar-
fýsn veldur því, því miður, að
fyrst um sinn verður að fara
Kolaverzlun
SIGURÐAR OLAÍTSSONAR
Símn.: Kol Reykjavík Sími 1988
1
varlega að því að vinna í stærri
stíl að trjágræðslu í námunda
við Reykjavík, verður fremur að
starfa á stöðum sem eru í nokk-
urri fjarlægð. Það er hægt að
friða skóga og uppblástur fyrir
sauðfé og öðrum ferfættum
gripum, en áleitni mannskepn-
unnar standast engar girðingar
ef hún vill vinna skemmdar-
verk. En hvað um það, þótt slíkt
komi fyrir, skógræktarmálið er
mál allra landsmanna, og við
sem nú lifum, verðum að hafa
efni á því að þoka því nokkuð
áleiðis, hvort sem við búum í
borg eða sveit. Líklega getum
við engar „jarðabætur" eftir
okkur látið handa þeim sem
landið erfa, sem sígildari séu en
friðaða gróandi skóga. Ef við
getum valdið straumhvörfum í
því máli, munu næstu ættliöir
bera það fram til varanlegs og
hagræns sigurs. Við skógrækt
eru árin litlar einingar, en
mannsæfin það sem um munar.
19. des. 1937.
Árni G. Eyiands.
Skattalækkun ríkis-
sjóðs á útgerðiimi.
(Frh. af 3. síðu.)
firringu og sektir á framleiðsl-
unni. Það hefði því sízt af öllu
mátt búast við því að þeir létu
skattaívilnanir til útgerðarinnar
stranda á sér.
Tollaeftirgjöf ríkissjóðs á kol-
um og salti er bundin því skil-
yrði, að bæjarstjórn veiti út-
gerðinni hliðstæðan stuðning.
Bæjarstjórn Reykjavíkur hefir
svarað þessu á þá leið, að hún
skuli lækka aðflutningsgjald á
kolum og tollun um 75 au. hverja
smál. Miðað við sama aflamagn
og úthald og gert er hér að fram-
an, myndi þessi eftirgjöf nema
gjafar, sem útgerðinni var veitt
rúmum 1000 kr. á ári, eða litlu
meira en % hluta þeirrar eftir-
á seinasta þingi.
Bær, sem skattleggur hina að-
þrengdu útgerð jafnmikið og
Reykjavík, getur ekki Ieyft sér
slíkt smánarboð.
Menn, sem kallað hafa álögur
á útgerðinni sektir og vitfirringu
geta ekki leyft sér slíka fram-
komu.
Þeir verða að láta vera meira
samræmi milli orða og athafna
og sýna útgerðinni meiri skiln-
ing.
Eftir framkomu þeirra í þessu
máli, verður ályktað um hina
raunverulegu afstöðu þeirra til
útgerðarinnar.
NOTUÐ
ÍSLENZK FRÍMERKI.
kaupi ég hæsta verði. Duglegir
umboðsmenn óskast um allt
land. Innkaupsverðlistar sendir
þeim sem óska.
Gunnar Guðmundsson,
Laugaveg 42. Pósthólf 551
Sími 4563. — Reykjavík.
„----VEIT ÉG ÞAÐ, «n pad
er pó að minnsta kosti eitt
sem má reyna til að bœta
og* blíðka skapið með og það
er REGLULEGA GOTT KAFFI
En ef pú vált búa til óað-
finnanlegt kaffi p& verðurðu
blessuð góða að nota

FREYJU-KAFFIBÆTI
Hitar, ílmar, heillar drétl,
hressir, styrkir, kætir.
Fegrar, yagir, færir þrótt
Freyju kaffibætir.
Orðsending
til blindra manna.
Blindravinafélag íslands út-
hlutar til fátækra blindra
manna 10 viðtækjum á þessu
ári.
Umsóknareyöublöð er að fá
hjá prestum landsins.
Umsóknir sendist stjórn fé-
lagsins fyrir 15. apríl.
Stjórn Blindravinafél. íslands.
BrunabótaféUslands
Aðalskrifstofa:
Hverfisgata 10, — Reykjavík.
UMB OÐSMENN
í öllum hreppum, kauptúnum og
kaupstöðum.
Lausafjártryggingar (nema
verzlunarvörur) hvergi hag-
kvæmari.
BEZT AÐ VÁTRYGGJA LAUST
OG FAST Á SAMA STAÐ! —
Upplýsingar og eyðublöð á
aðalskrifstofu og hjá um-
boðsmönnum.
Allt með [slenskum skipnm?
Tilkyxtxiixig
Búnaðarbankinn vill leiða athygli þeirra, sem hlut eiga að
máli, að því, að meðal skilyrða, sem sett eru fyrir lánveiting-
um til húsabóta úr
Byggingar- og landnámssjóði,
Nýbýlasjóði og
Ræktunarsjóði,
er, að húsin sé að öllu gerð eftir teikningum og fyrirmælum
teiknistofu bankans, eða eftir teikningum, sem teiknistofan hef-
ir samþykkt.
Allar lciðbeiningar í þessu efni fást ókeypis.
Teiknistofan er í Austurstræti 9, 1. hæð, sími 1734.
Stjórn Kúiiaðarbauka íslauds.
BETXIB
J. GRUNO’S
ágæta holienzka reyktóbak
YBBÐ:
ARÖMATIS©HSR SH A8 kostar kr. 1.15 V*» kg.
FEINRIEGHENDER SHAG — — 1.25------
Fæ$t í ðllum verzhmum,

Bifreiða-
tryggingar

m
Sími 1700
HAVNEM0LLEH
Kaupmannahöfn
mælir með sínu alviðurkennda RUGMJÖLI OG H V E ITI
Meiri vðrugæði ófáanleg
SJ.S. skíptir eingðngu við okkur.