Tíminn - 17.05.1938, Page 1

XXII. ár.
Rvík, fimmtud. 17. maí 1938.
21. blaö.
Ungir Framsóknarmenn
Verður ísland ferðamannaland?
Ég hefi leitt nokkur rök að
því, að skólahúsin í dreifbýl-
inu verða í framtíðinni undir-
staða atvinnunnar við ferða-
lög á íslandi, og stærstu skól-
arnir á hverastöðunum verða í
þessu efni þýðingarmestir. Það
þarf þess vegna að hlynna að
þeim alveg sérstaklega í þessu
efni.
Nú ber þess að gæta, aö allir
stærstu skólarnir eru reistir
með samvinnu fátækra manna.
Ríkið hefir smátt og smátt lagt
fram helming stofnkostnaðar,
en hinn helminginn hafa menn
fengið með gjöfum einstakra á-
hugamanna, framlögum sýslu-
og hreppsfélaga og að síðustu
með lánum. Hvíla á öllum skól-
unum allmikil lán, sem seint
gengur að afborga af litlum
tekjum. Þess vegna eru allir
skólarnir lítt búnir um þá inn-
anstokksmuni, sem með þarf á
nútímagistihúsi. Kvennaskól-
arnir þrír á Laugum, Hallorms-
stað og Laugalandi eru lang-
fremstir í þessu efni af öllum
íslenzkum skólum og hefir þar
komið fram góður smekkur
kvenna, að hlynna svo vel að
sérmenntastofnunum sínum.
Nú er mikill áhugi víða um
land að koma á stórfelldri
kennslu í allskonar smíðum,
vefnaði og matargerð við hér-
aðsskólana og er í fyrsta sinn á
fjárlögum næsta árs gert ráð
fyrir fjárveitingu til efnikaupa
í þessu skyni, og haustið 1938
verður fullbúið við einn skól-
ann stórt og fjölbreytt vinnu-
skýli fyrir karla og gonur. Það
má búast við að þar verði næsta
vetur unnið rnikið að trésmíð-
um, vefnaði, saumum og fleiri
algengum vinnubrögðum.
Og þá koma ný vaxtarskil-
yrði fyrir „fjalldalaskólana“,
sem sumargistihús. Þá geta
nemendur skólanna smíðað
flesta þá hluti, 'sem með þarf
til húsbúnaðar. Þar geta nem-
endur á nokkrum árum smíðað
öll þau rúm, borö, stóla og legu-
bekki, sem með þarf í þessum
stóru heimilum. Og jafnhliða
vefa ungu stúlkurnar dúka til
að klæða þessi húsgögn, en
ríkið leggur til efnið, og kennsl-
una. Skólinn eignast húsbún-
aðinn og heldur honum við, en
nemendur fara heim með þá
færni og þekkingu, sem þeir
hafa fengið við vinnunámið.
Auk þessara smíða má gera
ráð fyrir að í öllum ungmenna-
skólum verði að vetrinum unn-
ið að því að steypa steina, og
síðan byggt úr þeim á sumrin.
Á þennan hátt má sameina
þörfina að kenna unga fólkinu
hagnýt vinnubrögð, og að skapa
í einu æskulýðsheimili og sum-
argistihús, sem bera langt af
því sem gerist með öðrum þjóð-
um með sambærilega aðstöðu.
J. J.
undirbúa stoínun landssambands
Upplýsíngar
um stoinun landssam-
bandsins, feröir o. fl.
Undirbúningsnefndin í Reyk-
javík vinnur nú af kappi að
stofnun sambandsins. Með
bréfaskriftum og símtölum hefir
hún samband við trúnaðar-
menn sína víðsvegar um land.
Skrifstofa nefndarinnar, á
Lindargötu 1D, er opin sem
hér segir: Fram til 1. júní á
mánudögum, miðvikudögum og
föstudögum, kl. 6—7y2 s. d. Frá
1.—11. júní daglega kl. 1—7 e.
h. Sími skrifstofunnar er 2353.
— Utanáskrift undirbúnings-
nefndar er:
Undirbúningsnefndin,
Pósthólf 961,
Reykjavík.
Undirbúningsnefndin hefir
kynnt sér, hvernig standi á
ferðum í sambandi við mótið og
skipulagt ferðir fulltrúanna
víðast hvar að af landinu. Um
ferðakostnaðinn skal þetta tek-
ið fram: Úr sumum sýslum
landsins (nánar tiltekið hér á
eftir) greiða fulltrúar engin
fargjöld fyrr en suður er kom-
ið, en úr öðrum sýslum verða
fulltrúar að greiða fargjöld sín
strax að fullu. Síða,n verður öll-
um kostnaði við þátttöku í mót-
inu jafnað niður, og greiða all-
ir fulltrúar jafna upphæð.
Ferðir til mótsins eru sem hér
segir:
A. bílferðir:
Fulltrúar úr Þingeyjarsýslum
báffum og Eyjafjarffarsýslu
skulu mæta á Húsavík á mið-
vikud. 8. júní kl. 12 og á Akur-
eyri að kvöldi sama dags. Bif-
reiðar frá B. S. A. flytja fulltrú-
ana frá Húsavík til Akureyrar
og á fimmtud.morgun 9. júní kl.
8 verður lagt af stað frá Akur-
eyri með bifreiðum sömu stöðv-
ar. —
Fulltrúar úr Skagafirffi skulu
mættir að Varmahlíð fimmtud.
kl. 10 og slást þar í föx með full-
trúum norðan Öxnadalsheiðar.
Fulltrúar úr A.-Húnavatns-
sýslu skulu mættir á Blöndu-
ósi (Kvennaskólanum) um há-
degi sama dag og slást þar í
för með öðrum fulltrúum.
Fulltrúar úr V.-Húnavatns-
sýslu skulu mættir að Norður-
braut um kl. 3 e. h. sama dag
og verða þar teknir í hóp ann-
ara fulltrúa.
Fulltrúar úr Borgarfjarffar-
og Mýrasýslu skulu mæta í
Hreðavatnsskála um kl. 6 e. h.
sama dag, eða á Akranesi. Verða
þeir teknir í hóp norðanfulltrúa
á þessum stöðum. Einnig eiga
fulltrúar úr Borgarfirði þess
kost, að mæta í Borgarnesi dag-
inn eftir, föstud. 10. júní, og
verða þeir þá fluttir með m/s.
Laxfossi til Reykjavíkur.
Fulltrúar úr Strandasýslu
Frh. & 5. d. 1. síðu.
Ávarp tfil utigm Framsóknarmanna
Fyrir nítján árum síðan héldu Framsóknarmenn sitt
fyrsta stóra flokksþing, sem jafnframt var hið eigin-
lega stofnþing flokksins. Næstu ár á undan hafði flokk-
urinn þó raunverulega verið til, eða kannske öllu fremur
drög að flokki. Hið fyrsta þing Framsóknarmanna —
Þingvallafundurinn — var sótt af nálega hundrað full-
trúum víðsvegar að úr byggðum landsins. Af vorhug
og bjartsýni, samfara stórhug og skilningi, markaði
þetta þing framtíðarstefnu Framsóknarflokksins. Þrátt
fyrir dreifðan liðskost, þröngan fjárhag, harðvítuga
mótspyrnu fjársterkra andstæðinga og marga aðra byrj-
unarörðugleika, setti þessi flokkur markið hátt og ætl-
aði sér giftusamt starf á víðum vettvangi. Og á síðast-
liðnum tuttugu árum hefir Framsóknarflokkurinn að
verulegu leyti komið áhugamálum sínum í framkvæmd.
Á þessum árum hefir hann jafnan verið mikilsráðandi,
stundum mest ráðandi á löggjafarþingi þjóðarinnar,
og unnið fjölþætt viðreisnarstarf fyrir land og þjóð.
Yfirstandandi ár mun verða viðlíka þýðingarmikið
fyrir stjórnmálasamtök ungra Framsóknarmanna eins
og árið 1919 fyrir Framsóknarflokkinn sem heild. Und-
anfarin ár hafa víðsvegar um landið verið starfandi
stjórnmálafélög ungra Framsóknarmanna, en samband
milli félaganna verið lauslegt. Þó hafa þau sína þýð-
ingu, því að þau eru að vissu leyti sá hornsteinn, sem
skipulögð landssamtök ungra Framsóknarmanna verða
reist á. Dagana 11.—14. júní n. k. er fyrirhugað að halda
að Laugarvatni fyrsta landsmót ungra Framsóknarmanna,
þar sem jafnframt verði stofnað landssamband félags-
samtaka þeirra og þátttaka þeirra í stjórnmálastarfinu
skipulögð. Undirbúningi undir mót þetta er nú vel á
veg komið. Úr öllum sýslum landsins munu ungir Fram-
sóknarmenn sækja mót þetta, sem háð er á hinum al-
varlegustu tímum. Margháttaðir, óviðráðanlegir örðugleik-
ar á sviði atvinnuveganna, s. s. fjárpest, aflabrestur og
markaðshrun sveipa framtíð unga fólksins dökkum
skuggum. Þó er hitt geigvænlegra, að erlendar byltinga-
og ofbeldisstefnur reka hér skipulagðan undirróður, kost-
aðan af erlendu fé, sem stefnir að því marki einu, að gera
ísland háð erlendum stórveldum, þurrka út þjóðlega
menningu íslendinga og svipta þá dýrustu réttindun-
um: þingræði, lýðræði og persónufrelsi. Framsóknarflokk-
urinn hefir tekið upp einarðar, jákvæðar aðgerðir gegn
aðsteðjandi vandamálum atvinnulífsins. Með frjáls-
lyndri og ábyrgri stjórnmálastefnu hindrar hann mjög
útbreiðslu byltingaskoðana. Sá fjöldi ungra manna, karla
og kvenna, sem fyllir flokkinn, hefir ávallt átt raun-
hæfan þátt í slíkum aðgerðum, bæði beint og óbeint.
Og nú þykir tími til kominn, að ungt Framsóknar-
fólk sýni félagslegan mátt sinn og æskuþrek með því að
mynda skipulögð stjórnmálasamtök er eigi rætur sínar í
hverri byggð, hverju þorpi og hverjum bæ á þessu landi.
Ungir Framsóknarmenn, konur og karlar! Fjöl-
mennið að Laugarvatni á fyrsta landsmótið. Sýnið
andstœðingunum djarfa, einhuga og bjartsýna sveit,
sem af trú á land og þjóð, frjálslynd og þjóðholl, fram-
sýn og starfsfús, markar sér stöðu á vettvangi þjóðmál-
anna. — Dragið lœrdóma af tuttugu ára starfi eldra fólks-
ins í flokknum. Verið viðbián að taka við starfi þess
og halda því áfram á þann giftusama og farsœla hátt,
sem einkennt hefir starf Framsóknarflokksins. — Hitt-
umst heil að Laugarvatni!
UNDIRB ÚNINGSNEFNDIN.
Frh. af 2. d. 1. síðu.
skulu mæta á Hólmavík að
kvöldi fimmtud. 9. júní og veröa
þeir fluttir af Andrési Magnús-
syni daginn eftir.
Fulltrúar úr Dalasýslu (og úr
austurhluta Barffastrandar-
sýslu, ef hægt er) skulu mæta í
Ásgarði föstudaginn 10. júní,
eigi síöar en um hádegi. Þeir
verða fluttir af Andrési Magn-
ússyni.
Fulltrúar úr Snæfellsnessýslu
skulu mæta í Ólafsvík, Búðum
eða Stykkishólmi föstudaginn
10. júní. Þeir, sem mæta í Ól-
afsvík eða Búðum, verða fluttir
af Helga Péturssyni, en þeir,
sem mæta í Stykkishólmi verða
fluttir af Bifreiffastöff Stykkis-
hólms.
Fulltrúar úr Hnappadalssýslu
skulu mæta að Vegamótum
föstudaginn 10. júní. Þeir verða
fluttir af Helga Péturssyni.
Fulltrúar úr Vestur-Skafta-
fellssýslu skulu mæta að Kirkju-
bæjarklaustri að kvöldi fimmtu-
dagsins 9. júní, eða í Flögu eða
Vík daginn eftir. Þeir verða
fluttir af Siggeir Lárussyni.
Fulltrúar úr Rangárvallasýslu
skulu mæta að Holti, Seljalandi,
Ossabæ eða Hvoli (Kaupfélag-
inu) föstudaginn 10. júní. Þeir
verða fluttir af Siggeir Éárus-
syni.
Fulltrúar úr Árnessýslu skulu
mæta að Ölfusárbrú laugardag-
inn 11. júní, eigi síðar en kl. 10
f. h. Verða þeir teknir þar í hóp
þeirra fulltrúa, sem frá Reykja-
vik koma.
Fulltrúar úr Gullbringu- og
Kjósarsýslu skulu mæta í Rvík
að kvöldi föstudagsins 10. júní.
■Fulltrúar úr framangreindum
héruðum eiga ekki að greiða far-
gjöld sín þegar í stað, heldur
sýna bílstjórunum og skipstjór-
anum á Laxfossi kjörbréf sín.
Verður þeim þá látinn í té sér-
stakur farseöill, sem þeim ber að
skila að Laugarvatni. Þar fer og
fram greiðsla ferðakostnaðarins.
Það skal tekið fram, að þess er
vænzt, að fulltrúar fylgist með
áætlunarferðunum og viti ljós-
lega, á hvaða tíma þeir þurfa að
mæta á hverjum stað. Hér er að
vísu oftast tilgreindur ákveðinn
tími, en slíkt getur hæglega
breytzt af ýmsum orsökum.
B. Sjóferffir.
Fulltrúar úr Múlasýslum og
Austur-Skaftafellssýslu fá mjög
hentuga ferð meö Súðinni, sem
fer frá Rvík austur um 31. maí
til Siglufjaröar 5. júní, snýr þar
við og verður komin til Reykja-
víkur 10. júní, daginn áður en
Landsmótið byrjar. Þann 14.
júní fer svo Súðin aftur austur
um land í hringferð.
Ferðir fi'á Vestfjöröum eru
enn í óvissu, en skrifstofa und-
irbúningsnefndar mun láta
trúnaðarmenn nefirdarinnar á
Vestfjörðum eða væntanlega
fulltrúa vita jafnskjótt og eitt-
hvað verður afráðið í því efni.
(Framhald á 4. síSu.)
Uian lír heimi
Hugsaníegir eílirmenn
Hítlers
I. Hermann Göring.
Hér í blaffinu hefir áff-
ur veriff rakinn kaflinn um
Hitler í hinni frægu bók
ástralska prófessorsins,
Stephens H. Roberts, um
Þýzkaland (The House
that Hitlers built). í bók-
inni er ennfremur minnst
sérstaklega þriggja manna
sem Roberts telur líkleg-
asta til aff verffa eftirmenn
Hitlers. Birtist hér frásögn
um einn þeirra — Göring.
Frásögnin um hina tvo
mun koma í næstu blöffum.
Mönnum hættir við að veita
Herman Göring yfirhershöfð-
ingja of litla eftirtekt. Sögu-
sagnirnar um orðusótt hans og
„fataskápinn“ (flugmálaráðu-
neytið), eru mjög orðum auknar.
Þær eru á borð við allt annað,
sem um hann er sagt, eins og það
t. d., aö hann hafi ljónsunga fyr-
ir stofudýr, og ásamt persónu-
leika mannsins hefir þetta sín
áhrif. Göring er annar valda-
mesti maður Þýzkalands, annar
vinsælasti maðurinn, enda þótt
bústaður hans í Berlín sé um-
luktur gaddavírsgirðingu, og
enginn hefði getað náð þeirri
stöðu, sem hann hefir náð, án
mikils dugnaðar.
Göring er fæddur í Bayern
1893. sonur fyrrverandi nýlendu-
stjóra. Hann gekk ungur í her-
inn, og 1912 varð hann undirfor-
ingi í fótgönguliðinu. Hann tók
þátt í stríðinu frá byrjun, fyrst
í fótgönguliðinu, en síðar í loft-
hernum. Hann hækkaði óvenju
fljótt í metorðastiganum innan
hersins, hlaut Járnkrossinn og
Pour la Mérite, sem er æðsta
virðingarmerki. Á síðustu mán-
uöum stríðsins varð hann yfir-
foringi yfir hinni frægu Richt-
hofen-herdeild.
Göring er maður einrænn og
óráðþæginn, enda vildi hann ekki
viðui-kenna ósigurinn eftir að
vopnahlé var samið. Neitaði
hann aff afhenda yfirmönnum
sínum flugvélarnar og varð að
beita hann valdi.
Hann strauk þá ryk hins sós-
ialdemokratiska Þýzkalands af
fótum sér, brá sér yfir til Sví-
þjóðar og gerðist þar óbreyttur
flugmaður. Þegar hann kom aft-
ur til Múnchen, til aö stunda
sögu við háskólann, heyrði hann
Hitler halda ræðu og gekk þegar
í lið með honum. Honum var
falið að skipuleggja stormsveit-
irnar. Síðan stóð hann við hlið
Hitlers í Múnchen-uppþotinu,
særðist hættulega, flýði til Tyrol
og þaðan áfram til Ítalíu.
Göring gat ekki horfið aftur
heirn til Þýzkalands, fyrr en að
hann var náðaður ásamt fleirum
árið 1927. Var hann einn meðal
hinna fyrstu nazista, er sæti
hlutu í ríkisþinginu. Sakir síns
meðfædda forustuhæfileika,
tókst honurn smátt og smátt aö
þoka hinum hæggerðari meölim-
um í'íkisþingsins aftur fyrir sig
og var hann kosinn forseti þings-
ins 1932.
Eftir byltingu nazistanna varð
(Framhald á 4. síðu.)