Tíminn - 09.09.1938, Page 2
154
TíMINN
Jóni Baldvinssyni meðan hann |
en heill heilsu, hvað þá nú, þegar
hann gekk með sinn banasjúk-
dóm og átti fáa daga ólifaða.
Héðinn Valdemarsson gerði
sér hinar mestu glæsivonir um
mikinn sigur í bæjarstjórnar-
kosningum, einkum í Reykjavík.
Settu þeir félagar hann og Ein-
ar Olgeirsson í baráttusæti á
hinum sameiginlega lista og
létu mikið yfir sér. Beittu þeir
orku sinni aðallega gegn lista
Framsóknarmanna, og mátti af
því sjá hugarfar hins sameinaða
byltingaliðs. En þegar á reyndi,
beið Alþýðuflokkurinn enn meiri
ósigur en í þingkosningunum,
enda var ver til stofnað. Hafði
Alþýðuflokkurinn skömm og
skaða af sameiningunni alstaðar
á landinu, en hvergi gagn.
Báðir foringjar samfylkingar-
innar, E. O. og H. V., höfðu fall-
ið í baráttusætunum, en H. V.
var varamaður. Nú liðu nokkrir
dagar frá kosningunni, þar
til haldinn var fyrsti fundur í
bæjarstjórninni og kosið í
nefndir H. V. sýndi þá að hann
var nákomnari kommúnistum
en Alþýðuflokknum. Kommún-
istar áttu tvo menn í bæjar-
stjórn, en Alþýðuflokkurinn
þrjá, þar af eina konu. Nú vildi
svo til, að kona þessi var rúm-
föst nokkra daga fyrir bæjar-
stjórnarfundinn og mun það
hafa orðið hljóðbært í flokki
verkamanna. Komu þá sendi-
menn á heimili frúarinnar til að
freista að leiða rök að því, að
óhollt væri kvefuðu fólki
að fara út í vetrarkuldann á
bæjarstjórnarfund. Væri réttara
að biðja varafulltrúann, H. V.,
að mæta. Var þetta mál sótt
með kommúnistiskri frekju, en
bar ekki árangur. Frúin kom á
fundinn , og kaus með sínum
flokki. Fékk Alþýðuflokkurinn á
þann hátt fulltrúa í mörgum
nefndum, en kommúnistar höfðu
ekki afl atkvæða til að ná
nefndarsætum, nema með því
að H. V. kæmi þeim til liðs, og
til þess var leikurinn gerður.
Jón Baldvinsson hafði látið
undan síga allt sumarið, haust-
ið og veturinn, í von um að hægt
yrði að bjarga flokksheiðrinum.
En nú var auðséð, að H. V. ætl-
aði engum leikreglum að hlíta,
heldur að fara með Alþýðu-
flokkinn í herbúðir kommúnist-
anna. Tók Jón Baldvinsson þá
ákvörðun þegar hér var komið,
að bera fram í miðstjórn flokks-
ins tillögu um að H. V. yrði vik-
ið burt, fyrir margítrekuð brot
á stefnu og samþykktum Al-
þýðuflokksins. Var tillagan sam-
þykkt með miklum meirihluta
atkvæða.
H. V. mun hafa verið orðinn
svo vanur að hafa mál sitt fram
með stólfótaröksemdum, að
hann gerði alls ekki ráð fyrir að
til brottreksturs myndi koma,
hvað sem fyrir kæmi. Hann
gætti þess ekki, að gæflyndir
menn eru venjulega þungir á
bárunni þegar þeir finna að góð-
semi þeirra hefir verið misnot-
uð.
H. V. brá nú skjótt við og hóf
liðsafnað sér til varnar og lét
svo um mælt, að á sambands-
þingi næsta haust myndi hann
ráða mestu í Alþýðuflokknum og
hreinsa út þaðan þá menn, sem
ekki vildu hlíta hans forustu,
enda studdu kommúnistar hann
alstaðar í verklýðsfélögum, svo
sem bezt mátti vera, auk per-
sónulegra stuðningsmanna. —
Reyndi hann að ná undir sig
fasteignum Alþýðuflokksins,
Iðnó, Alþýðuhúsinu og brauð-
gerðinni, en sagði upp ábyrgð
sinni fyrir skuldum flokksblaðs-
ins. Alþýðuílokksmenn í Hafn-
arfirði vildu fá í bæjarstjóra-
stöðu myndarlegan lögfræðing,
sem staddur var erlendis, en
hafði áður verið starfsmaður í
Olíuverzlun íslands. Gerði H. V.
sitt ítrasta til að Alþýðuflokkur-
inn gæti ekki fengið þennan
mann í sína þjónustu, en hon-
um misheppnaðist sú ráðagerð.
Öll þessi óeðlilega harka og
yfirgangur varð til að sameina
nálega alla ráðamenn flokksins
til varnar móti þvílíkri sókn.
Uppsögn hans á lánum Alþýðu-
blaðsins varð honum til mikils
álitshnekkis, þar sem hann tald-
ist ennþá vera í flokknum og
vilja leita síðustu úrslita um
mál sitt á flokksþlngi gömlu
samherj anna.
Þó átti H. V. enn eftir að stíga
það spor í þessum hörkulegu
deilum, sem lengst mun minnzt
í sögu verklýðssamtakanna. —
Hann lýsti því yfir, að Jón Bald-
vinsson skyldi verða rekinn úr
Dagsbrún, þar sem H. V. var nú
orðinn formaður að nýju. Svo
sem fyrr er frá sagt, voru hinir
gömlu Dagsbrúnarmenn hættir
að sækja fundi, og þótti illt ná-
býlið við hávaðasamar skraf-
skjóður kommúnista. Var nú
boðað til fundar í Dagsbrún og
safnað vendilega þessum laus-
ingjum. Skyldi nú vega að þeim
manninum, sem í meir en
fimmtung aldar hafði fórnað
allri sinni orku og lagt alla sína
krafta fram til að leiða verka-
mannastétt landsins fram til
meiri menningar og betri lífs-
kjara.
Fundur þessi reyndist að vera
skrílsamkoma. Óp og köll og
persónuleg móðgunaryrði fylltu
salinn, þegar Jón Baldvinsson
flutti sína síðustu, stuttu en
snjöllu hvatningarræðu til
verkamannaflokksins. — Fáir
heyrðu ræðuna í það sinn, fyrir
ólátum kommúnista, en hún var
síðar prentuð í flokksblaði
verkamanna. Er þar í stuttu en
þróttmiklu máli dreginn saman
kjarni hinnar sterku, rólegu og
drenglyndu lífsstefnu Jóns Bald-
vinssonar.
Héðinn Valdemarsson samdi
sjálfur brottvísunartillöguna, en
fékk hana til framburðar
einum af lélegustu hjálpar-
mönnum sínum. Engar umræður
voru leyfðar eða framkvæman-
legar um tillöguna. Húsfyllir af
kommúnistum og þeirra fylgi-
fiskum samþykktu í nafni
verkamannastéttarinnar að Jón
Baldvinsson skyldi rækur ger úr
stærsta félagi fátæklinganna á
íslandi.
Jón Baldvinsson hafði farið
veikur á þennan sögulega fund.
Hann hélt þaðan beint heim og
! sté ekki á fætur aftur. Flestir
! sem til þekktu, þóttust vita að
i enginn maður, sem lengi hafði
j þjáðzt af hættulegum hjarta-
sjúkdómi, myndi þola margra
: mánaða hlífðarlausa baráttu við
! að verja lífsstarf sitt og höfuð-
áhugamál æfinnar, og fá að síð-
ustu jafn greinilega viðurkenn-
ingu frá múgnum, sem unnið var
fyrir, eins og fram kom á Dags-
brúnarfundinum. „Svona fór
það, kunningi,“ sagði Jón Bald-
! vinsson skömmu síðar á sóttar-
j sæng sinni, þegar gamall vinur
i hans kom til að kveðja hann í
S síðasta sinni.
Eftir andlát Jóns Baldvins-
sonar byrjaði alþýðufólkið að
sjá hvert stefndi og fylkti sér nú
fastar og fastar um stefnu og
minningu þess manns, sem hafði
gefið öreigunum ekki aðeins allt
æfistarf sitt, heldur líka lifið
sjálft. En að sama skapi varð
verkamannastéttinni ljósara,
hve auðnulaust var ráðlag Héð-
ins Valdemarssonar, bæði olíu-
sala hans og faðmlögln við
kommúnista.
Þegar á að reyna að gera grein
fyrir því, hvaða skilyrði H. V.
hefir til að sigra með stefnu-
brigðum sínum og uppreisn, má
nokkuð læra af svipuðum at-
burðum í pólitískri sögu seinni
ára. Ijárus Bjarnason var vask-
ur maður og vígfimur og hafði í
mörgu svipaða aðstöðu i Heima-
stjórnarflokknum eins og H. V.
1 Alþýðuflokknum. Lárusi þótti
þröngt um sig og gerði full-
komna uppreisn móti Hannesi
Hafstein og flokki sínum. En
öll rann sú hreyfing út í sandinn
á skömmum tíma. Litlu síðar
braut Einar Arnórsson móti
stefnu síns flokks og klauf
fylkingu sinna manna. Var Ein-
ar viðurkenndur mikill lagamað-
ur og rithöfundur í sinni fræði-
grein. En uppreisn hans lauk á
sama hátt og baráttu Lárusar
Bjarnasonar. Eftir nokkur miss-
eri var fylgi hans þrotið og hann
sjálfur kominn út úr landsmála-
baráttunni. Þjóðhátíðarárið 1930
klauf Einar Olgeirsson Alþýðu-
flokkinn og stoínsetti samkundu
byltingarmanna. Sú tilraun hef-
ir líka misheppnazt, og myndi
skjótlega hafa orðið fullkomlega
að engu, ef skapgallar H.V. hefðu
ekki orðið hinni erlendu hreyf-
ingu til bjargar, jafnvel meðan
hann var svarinn andstæðingur.
Jón í Stóradal og Þorsteinn
Briem rufu Framsóknarflokkinn
þrem árum síðar og höfðu að
mörgu leyti mikinn vígbúnað í
fyrstu og létu mikið yfir fylgi
sínu. En þar fór á aðra leið.
Flokksmennirnir vildu ekki elta
uppreisnarleiðtoga og hefir nú
með öllu fennt í spor þeirra.
Uppreisn Héðins Vaidemarsson-
ar er síðasta átak af þessu
tagi. Barátta hans er samskonar
feigðarflan eins og uppreisnir
fyrirrennaranna. Stjórnmála-
saga landsins sannar, að jafnvel
mikilhæfir stjórnmálamenn, er
rjúfa skjaldborg og grið flokks-
ins, ganga þaðan beint fyrir
Ætternisstapa.
XVI.
Á undanförnum árum hafa
margir athugulir menn leitt
hugann að því, að framkoma
H. V. gæti haft nokkuð óvenju-
lega þýðingu í íslenzkum stjórn-
málum. Hún gat orðið til að
styrkja hina lýðræðislegu um-
bótaþróun, sem er lífsnauðsyn
fyrir fátæka þjóð, sem vildi geta
lifað frjálsu menningarlífi. En
framkoma hans gat líka haft
gagnstæð áhrif, orðið til að
dreifa og veikja hin skapandi
öfl í landínu. Það má þó ekki
skilja þá menn, sem þannig líta
á málin, svo sem þeir telji H. V.
nokkra sérstaka tegund af yfir-
burðamanni. En þeir líta á að-
stöðu hans í flokki fjölmennrar
stéttar. Um mörg ár var hann
næstur Jóni Baldvinssyni um
forusíu og áhrif í hinum skipu-
lögðu verkamannasamtökum.
Þessi samtök voru nauðsynleg og
eðlileg 1 menningarbaráttu
hinnar nýju öreigastéttar í þétt-
býiinu viö sjóinn. Verkamanna-
samtökin voru eins og áhald, sem
mátti nota til ills eða góðs. í
höndum manna eins og Jóns
Baldvinssonar urðu verkamanna
félögin verulegur þáttur í heil-
brigðri þjóðlífsþróun. í höndum
kommúnista urðu hin sömu fé-
lög eins og voði í greipum óvita.
í H. V. var noksuð af eðli beggja.
Fyrst á síðastliðnu ári kastaði
hann teningunum og gekk að
minnsta kosti um stundarsakir,
í fullkomið bandalag við bylting-
arflokk, sem er verkfæri í hönd-
um erlendra valdhafa.
Og eftir nálega tuttugu ára
starf Ólafs Friðrikssonar, Jóns
Baldvinssonar og fjölmargra
annara einlægra verkamanna-
leiðtoga, er ástand hinna „stétt-
vísu“ verkamaana hið ömurleg-
asta. Þeir eru skiptir í tvær
höfuðdeildir, liðsafla Jóns Bald-
vinssonar og byltingarliðið. En
á milli þessara liðssveita svífur
H. V. svo að segja í lausu lofti
með nokkuð af verkamönnum,
er fylgja honum enn af mismun-
andi ástæðum. Allar þessar þrjár
sveitir berast á banaspjótum,
með stórkostlegum illindum og
orðbragði, sem myndu nægja, ef
tekið væri trúanlegt, til að sanna
að leiðtogar allra þessara verk-
iýðsdeilda væru í einu meirihátt-
ar heimskingjar, en þó sér í lagi
illfúsir og hneigðir til skaðsemd-
ar. Alþýðublaðið, sem H. V. hefir
átt mikinn þátt í að skapa, hellir
svo að segja daglega úr skálum
reiði sinnar yfir höfuð hans, og
hann lýsir sínum gömlu sam-
herjum á hinn ömurlegasta hátt
í sínu litla og áhrifalausa blaði.
H. V. hefir verið rekinn úr Al-
þýðuflokknum. Jón Baldvinsson
hefir verið rekinn úr Dagsbrún
með herfilegum ruddaskap.
Skömmu síðar andaðist Jón
Baldvinsson, slitinn af látlausu
erfiði við að manna og halda
saman liðsafla verkamanna, og
saddur lífdaga eins og að hon-
um hafði verið búið af þeim, sem
áttu honum mest að þakka. Litlu
siðar bíður H. V. sjálfur, mjög
á móti von sinni, stórkostlegan
ósigur í Dagsbrún, þar sem hinir
rólegu og gætnu verkamenn
reyndust trúir síðasta verki hins
látna foringja. Áður en Jón
Baldvinsson gekk frá Dagsbrún-
arfundinum með fulla vissu um
að nú væri hans baráttu lokið,
lýsti hann glöggt stefnu sinni
um að hin friðsama þróun væri
eini færi vegurinn fyrir verka-
mannastétt á íslandi. Samhliða
þessu stendur yfir þráleit og ó-
fýsileg barátta um fasteignir og
blað Alþýðuflokksins, þar sem
H. V. og kommúnistar standa
saman um að ná valdi yfir þess-
um þýðingarmiklu sameignum
Alþýðuflokksins. Framundan
sýnist vera langvinnt kapp-
hlaup milli þessarra þriggja
liðsveita um hver geti boðið hæst
í fylgi verkamanna við kjörborð-
ið, en allt á kostnað framleiðsl-
unnar, sem þó er rekin með
tekjuhalla eins og er. H. V. á
mesta sök á því, 1 hvert óefni er
komið með málefni verkamanna.
Hann hefir ekki borið gæfu til
að leggja lóð sitt á hina réttu
vogarskál.
XVII.
Þó undarlegt sé getur H. V. að
verulegu leyti ásakað aðra um
það, sem kalla má pólitískt
giftuleysi hans. Að vísu liggur
frumorsökin óneitanlega í með-
fæddum eiginleikum hans: Mik-
illi sjálfselsku og óbilgjarnri
skapgerð. En hve undarlega hef-
ir viljað til, að H. V. varð fyrir
rás viðburðanna, hið óþekka og
óstýriláta eftirlætisbarn allra
þriggja landsmálaflokkanna.
Samherjar hans, keppinautar
hans og andstæðingar hans hafa
í þeim efnum unnið saman, án
þess að vita og án þess að ætl-
ast til að þeir voru að veikja að-
stöðu manns, sem gat haft all-
verulega almenna þýðingu til
gagns eða ógagns fyrir samtíð
sína.
Þegar H. V. hafði lokið hag-
fræðiprófi í Khöfn seint á stríðs-
árunum hafði Jón heitinn Magn
ússon veitt honum lítilfjöxlegt og
illa launað starf á Hagstofunnl.
Framsóknarmenn voru þá ný-
teknir við mannaforráðum í
landstjórninni. Þeir gátu ekki
notað hina stirðu og útdauðu
skrifstofumenn, sem fyrri stjórn
in hafði skilið eftir svo að segja í
hverri ábyrgðarstöðu. Framsókn
armenn vissu að þeir voru að
skapa nýtt tímabil og stórfellda
umbótaöldu. Þeir urðu að grípa
til ungra manna á mjög mörgum
sviðum, þó að þá vantaði oft
æskilega lífsreynslu og æfingu.
Þeir fóru þá að og fara enn að
eins og þjóð, sem hefir nýlokið
frelsisstríði og getur ekki kom-
ist hjá að fela nýjum mönnum
óvenjuleg og oít mjög stór verk-
efni. Enginn flokkur á íslandi
hefir nokkurn tíma falið jafn
mörgum ungum mönnum vanda-
söm verkefni, eins og Framsókn-
armenn. Venjulega hefir það
gefizt vel, en að sjálfsögðu hafa
við og við orðið mistök. Það þarf
menn með mjög stælta og styrka
skapgerð til að rísa skjótt til
mikilla mannvirðinga, án þess að
hafa sýnt í verki með undan-
gengnu starfi að þeir séu til þess
hæfir; annmarkamennirnir þola
ekki skjóta upphefð og brotna
'undan ábyrgðinni.
Framsóknarmenn tóku H. V.
frá prófborðinu og settu hann
yfir landsverzlunina, þar sem
hann hafði þreföld laun á við
það, sem hann mundi hafa haft
í Hagstofunni. Var í því efni
fylgt gamalli og nýrri óvenju að
borga störf við fésýslu hærra en
aðra vinnu. H. V. fékk nú þegar
óvenjulega mikla peninga milli
handa. Litlu siðar útvegaði Sam-
bandið lykilinn að olíuverzlun
við B. P. Þegar íhaldið lagði
landsverzlun með olíu niður 1924
stofnaði M. Kr. Olíuverzlun ís-
lands og setti H. V. þar til yfir-
stjórnar, en hann lagði síðan
stund á að fá meirihlutayfirráð í
félaginu og gera fyrirtækið per-
sónulega arðvænlegt fyrir sig.
Hefír hann nú af olíunni sér til
handa jafnmiklar árstekjur og
ríkið borgar þrem ráðherrum,
þar með talin risna forsætisráð-
herra. Að vísu ganga tveir
fimmtu af þessari upphæð í
skatta til ríkis og bæjar, en þó
er nóg eftir til að H. V. hafi
meiri tekjur heldur en hentugt
er fyrir leiðtoga öreiganna í fá-
tæku landi.
Framsóknarmenn hafa þannig
hvað eftir annað falið H. V. mik-
inn trúnað í þágu almennings,
en úr þeim trúnaði hefir hann
gert meiri háttar silfurskeið sér
til persónulegra afnota. Hann
fékk of ungur tiltölulega mikið
fé handa á milli, og þessi fjár-
ráð gerðu hann ósjálfrátt að
„burgeis" í hugsunarhætti. Hefir
það komið í ljós í sviptingum
hans við liðsmenn Jóns Bald-
vinssonar að hann beitir pen-
íngalegri aðstöðu sinni til hins
ítrasta til að beygja gamla sam-
herja. Svo sem þegar hann sagði
upp ábyrgðinni fyrir flokksblað-
ið, meðan hann taldi sig þó í
flokknum, eingöngu í því skyni
að lama gamla samherja með
auðvaldsbrögðum.
Það er litill vafi á, að fyrir H.
V. eins og hann er skapi farinn,
myndi hafa verið hollt að byrja
starfslífið á sultarlaunum með
löngum vinnutíma í Hagstofunni
og lifa og starfa eins og fátækl-
ingur við hlið öreiganna. sem
hann tók að starfa með. Þá gat
vel svo farið, að í stað þess að
gerast olíuburgeis hefði hann
notað krafta sína til að standa
fyrir kaupfélagi verkamanna í
bænum og eftir þeim línum
vinna móti dýrtíðinni, sem þjak-
ar fátæklingana mest allra
stétta. En nú fór sem fór. Það
tækifæri, sem Framsóknarfl. gaf
H. V. í því skyni, að hann starf-
aði til almenningsheilla, gerði
hann tvískiptan, að þjóni pen-
inganna annaTsvegar, en bar-
áttumanni öreiganna hinsvegar.
Ekki tók betra við um skipti
Mbl.manna við H. V. Að vísu
hafa þeir oft veitt honum þung-
ar átölur og venjulega mest, þeg-
ar sízt var ástæða til. í flokki
Mbl. eru flestir meiri háttar at-
vinnurekendur landsins og við
þá átti H. V. í stöðugum kaup-
ófriði ár eftir ár, eftir að hann
gerðist leiðtogi verkamanna. Er
skjótt af því að segja, að H. V.
vann þar marga og mjög auð-
velda sigra. í nágrannalöndun-
um, þar sem iðnþróun er gömul,
er einskonar jafnvægi milli
verkamannasamtakanna og fé-
lagsskapar atvinnurekenda. —
Báðir halda fast á sínu máli, en
gæta þó hófs að eyðileggja ekki
framleiðslu þjóðanna. Er þó af
miklu að taka í löndum með
mikinn og gamlan þjóðarauð.
Verkamenn vita það, að ef þeir
ganga of langt í kaupkröfum, er
mótstaðan mikil, og sigur meir
en vafasamur. Hér á landi voru
atvinnurekendur yfirleitt fátæk-
ari að undanskildum sárfáum
mönnum, og störfuðu aðallega
með lánsfé bankanna. Þessir at-
vinnurekendur voru samkeppn-
ismenn i orði og verki og yfirleitt
alls óvanir meiri háttar sam-
starfi. Þeir stóðu því mjög laus-
lega saman og gáfust venjulega
upp átakalítið fyrir kröfum H. V.
og samherja hans. Og eftir að
kreppan hafði sorfið af þessum
atvinnurekendum það, sem þeir
áttu, svo að atvinnan var raun-
verulega rekin á ábyrgð bank-
anna, varð mótstaðan enn
minni. Á þennan hátt urðu sigr-
ar H. V. í kaupkröfupólitík, sem
ekki var studd með baráttu við
dýrtíðina, til þess að nálega öll
íslenzka framleiðslan var rekin á
óheilbrigðum grundvelli og varð
ekki samkeppnisfær við önnur
lönd. Norðmaður einn, sem vel
þekkti veilurnar í framleiðslu
íslendinga, sagði um þetta
haustið 1936: „Þið haldið svona
áfram, meðan útlendir bankar
lána ykkur.“
Frá Framsóknarmönnum hafði
H. V. fengið fjárhagsaðstöðu
sína, en frá Mbl.liðinu frægðina
fyrir marga kaupkröfusigra. —
Meðvitundin um mikil fjárráð á
íslenzkan mælikvarða, og að því
er virtist mikil og fljóttekin völd
yfir atvinnulífinu, gat tæplega
annað en haft óheppileg áhrif á
dómgreind manns, sem var að
eðlisfari í órólegu jafnvægi um
skapsmuni.
Þegar kom í sjálfan Alþýðu-
flokkinn fékk H. V. þar að sjálf-
sögðu mikil völd og áhrif, sem
eðlilega afleiðingu af því að
hann lagði mikla vinnu í félags-
málastarfsemi flokksins. Auk
þess hefði greind hans og
menntun, samfara allmiklum
þrótti og elju hlotið að skipa há-
an sess framarlega í hvaða flokki
sem var. En í viðbót við þetta,
sem máttí kalla eðlilegar mann-
virðingar honum til handa i Al-«
þýðuflokknum, bættist svo end-
urskin af peningavaldi hans og
léttfengnum og tvíræðum sigr-
um í kaupdeilum við sundraða
atvinnurekendur, sem margir
hverjir létu berast fyrir vindi
eins og skip með brotið stýri og
siglu.
Atvikin höfðu hagað því svo,
að H. V. varð á tiltölulega ung-
um aldri með óþolna og lítið
tamda skapgerð, illa vanið eftir-
lætisbarn þriggja stjórnmála-
flokka. Afleiðingarnar komu
fyrst niður á flokksbræðrum
hans, þar næst á Framsóknar-
mönnum, og að lokum eru þær
nú að bitna á verkamannastétt
landsins og atvinnulífi landsins.
Sú þróun, sem nú hefir verið
lýst, var óheppilegur undirbún-
ingur fyrir opinbert líf en vel
fallinn til að gefa H. V. ranga
hugmynd um hæfileika sína og
aðstöðu. Hann vandist á að líta
á Alþýðuflokkinn eins og hest
sinn eða bifreið, gera of mikið úr
hæfileikum sínum, áhrifum og
vinnu, en of lítið úr samstarfs-
mönnunum, flokknum og mál-
efnum hans. Af þessu kom hin
mikla ósanngirni hans við leið-
andi menn í flokki sínum, og
það, hve hann gerðist frekur á
stalli að ryðja áhrifamönnum
flokksins úr trúnaðarstöðum,
hvar sem hann gat því við kom-
ið 1 því skyni að fylla sæti þeirra
með liðléttingum, sem hlýddu
honum gagnrýnislaust. Síðasta
átakið var sókn hans á hendur
Jóni Baldvinssyni. Honum varð
of löng biðin að erfa völd for-
ingjans. Hann vildi taka þau