Tíminn - 17.09.1938, Qupperneq 3

41. blað
TÍMITVIV, lawgardagiim 1T. sept. 1938,
163
ÍÞRÓTTIR
Evrópu-keppni í frjálsum
íþróttum.
B Æ K U R
Dr. Símon Jóh. Ágústsson:
Leikir og leikföng.
ísafoldarprentsmiðfa h.f. 1938.
Verð: 3,50 óö.
Bók þessi, sem kom út í síð-
astliðinni viku, mun verða kær-
komin kennurum og foreldrum.
Bókin er ca. 100 bls. að les-
máli. Auk þess er hún prýdd 30
ágætum myndum. Frágangur
og útlit bókarinnar er hið
prýðilegasta.
Bókin er fjölbreytt að efni og
tekur til meðferðar helztu hag-
nýt atriði, er lúta að leikjum
og leikföngum smábarna. Bók-
in er mjög vandvirknislega
samin. Efnið hnitmiðað við að-
alatriði og er hverjum manni,
sem við uppeldi barna fæst,
nauðsynlegt, ekki einungis að
lesa hana yfir, heldur að vita
allt, sem í henni stendur. Bókin
er alþýðlega skrifuð, en þó
er vísindalegrar nákvæmni al-
staðat gætt í meðferð efnis.
Ætla ég, að bók þessi verði
mikið keypt og lesin af kennur-
um og foreldrum um land allt.
Hingað til hefir lítinn fróðleik
verið að fá um þessi efni á ís-
lenzku. Á hinn bóginn eru
barnagarðar og annarskonar
smábarnaheimili fátíðari hér á
landi en annarsstaðar. Skóla-
skylda barna byrjar og mun
síðar hér en í öðrum löndum.
íslenzkir foreldrar hafa því
meiri vanda af uppeldi og
fræðslu barna sinna en al-
mennt gerist í öðrum löndum.
Þegar svo þar við bætist hin al-
kunna fróðleiks- og lestrarfýsn
íslendinga, mætti næstum ó-
skiljanlegt þykja ef bók af
þessu tagi yrði ekki bráðlega
aufúsugestur á flestum heimil-
um í landinu. Eiga höfundur og
útgefandi þakkir skildar fyrir
góða og vandaða bók um nauð-
synlegt málefni.
Sigurður Thorlacíus.
Grétar Fells: Á vegum andans.
Nokkrir fyrirlestrar.
Gefið út af Guðspekifélagi
íslands.
Undanfarin ár hefir Grétar
Fells flutt allmarga fyrirlestra
opinberlega. — Um flesta þessa
fyrirlestra má segja það, að
þeir hafa vakið allmikla athygli
og verið vel sóttir. Stafar það
án efa af því, að auk þess að
vera áheyrilegur fyrirlesari,
ræðir Grétar Fells málin jafn-
aðarlega á annan hátt en venja
er til. Þegar hann ræðir eða
ritar um eitthvert efni, koma
venjulega fram ný viðhorf.
Nú hefir Guðspekifélagíslands
gefið út nokkra af þessum fyr-
irlestrum og nefnist bókin „Á
flokkum, sem byggðu Austurríki
að Þjóðverjum meðtöldum,
Þegar heimsstyrjöldin hófst,
varð Masaryk, aðalforingi Tékka,
að flýja land. Hafði hann verið
dæmdur til dauða. Tékkar lýstu
strax yfir fylgi sínu við banda-
menn og mikill fjöldi ungra
manna flýði land og gekk í lið
með Rússum og ítölum, einkum
þeim fyrrnefndu. Mynduðu þeir
sérstakar herdeildir á báðum
stöðum, og urðu þær síðar uppi-
staðan í her hins nýja ríkis.
Tékkneski herinn í Rússlandi
taldi um eitt skeið yfir 70 þús.
manns og stóð þá til að hann
yrði fluttur um Archangelsk til
Frakklands. Af því varð þó ekki,
því byltingin varð um líkt leyti
og sömdu kommúnistar frið við
Þjóðverja. Margir Tékkar höfðu
vænzt þess, að hjálpin myndi
koma frá Rússum, en Masaryk
hafði alltaf aðra skoðun. Hann
áleit, að hjálpin gæti ekki komið
nema frá Frökkum, Bandaríkja-
mönnum og Bretum. Hann not-
aði því styrjaldarárin til að tala
máli þjóðar sinnar við stjórn-
málamenn þessara ríkja. Ótul-
asti og áhrifamesti talsmaður
hans í þeim efnum var Benes,
núv. forseti. Þessum málflutn-
ingi þeirra má ekki sízt þakka
hið endurheimta sjálfstæði
Tékka.
Nýlega fór fram í París
keppni um Evrópumeistaratign
í frjálsum íþróttum. Tóku
íþróttamenn frá þrettán þjóö-
um í Evrópu þátt í keppninni.
Fer hér á eftir skrá yfir þá, sem
sigruðu í hinum ýmsu greinum,
og urðu þar með Evrópumeist-
arar.
100 m. hlaup: Osendarp, Hol-
landi, 10,5 sekúndur.
200 m. hlaup: Osendarp, Hol-
landi, 21,2 sekúndur.
400 m. hlaup: Brown, Eng-
landi, 47,4 sekúndur.
800 m. hlaup: Harbig, Þýzka-
landi, 1. mín. 50,6 sek.
1500 m. hlaup: Wooderson,
Englandi, 3 mín. 53,6 sek.
5000 m. hlaup: Máke, Finn-
landi, 14 mín. 26,8 sek.
10.000 m. hlaup: Salminen,
Finnlandi, 30 mín. 52,4 sek.
Maraþonhlaup: Muinonen,
Finniandi, 2 klst. 37 mín 28,8
sek.
Hindranahlaup: Larsson, Sví-
þjóð, 9 mín. 16,2 sek.
4X100 metra boðhlaup, Þýzka-
land, 40,9 sek.
4X400 metra boðhlaup, Þýzka-
land, 3 mín. 13,7 sek.
110 metra grindahlaup: Fin-
lay, Englandi, 14,3 sek.
400 metra grindahlaup: Joye,
Frakklandi, 53,1 sek.
Langstökk: Leichum, Þýzka-
landi, 7,65 metra.
Hástökk: Lundquist, Svíþjóð,
l, 97 metra.
Stangarstökk: Sutter, Þýzka-
landi, 4,05 metra.
Þrístökk: Rajasaari, Finn-
landi, 15,32 metra.
Kúluvarp: Kreeh, Estlandi,
15,83 metra.
Kringlukast: Schröder, Þýzka-
landi, 49,70 metra.
Spjótkast: Járvinen, Finn_
landi, 76,87 metra.
50 km. ganga: Whitloch, Eng-
landi, 4 klst. 41 mín. 50 sek.
Tugþraut: Sigurvegari varð
Svíinn Bexell og voru afrek hans
þessi: 100 m. hlaup: 11,5 sek.
Langstökk: 6,67 m. Kúluvarp:
13,62 m. Hástökk: 1,75 m. 400
m. hlaup: 53,2 sek. 110 m.
grindahlaup: 15,7 sek. Kringlu.
(Framh. á 4. síðu.)
vegum andans“.Sjónarmiðs guð_
spekinnar gætir að sjálfsögðu
mest í bók Grétars, en sjálfur
telur hann skoðanir sínar
„árangur af guðspekinámi, —
guðspekilegar hugmyndir og
hugsjónir, sem þó hefi farið
gegnum deiglu persónulegrar
reynslu og sjálstæðrar, alger-
lega frjálsrar dómgreindar".
Hinir fyrstu vald
Miklir örðug- hafar Tékkósló-
leikar — auð- vakíu fengu mik-
ugtland. il og erfið verk-
efni. Þeir urðu að
byggja allt skipulag hins nýja
ríkis frá grunni. Jarðeignirnar
voru í tiltölulega fárra manna
höndum. Embættismennirnir,
atvinnuhöldarnir og fjármála-
mennirnir voru flestir þýzkir, því
hinir þjóðflokkarnir höfðu verið
beittir mesta órétti í þeim efn-
um. Svipað ranglæti var ríkj andi
í skólahaldinu, einkum var það
bágborið í Slóvakíu. Mestu erfið-
leikarnir voru þó fólgnir í því, að
landið byggðu margir þjóðflokk-
ar með sérstaka tungu og sér-
stæða menningu. Árið 1930 var
þessi skipting þannig: Tékkar
7.406 þús., Slóvakar 2.282 þús.,
Þjóðverjar 3.232 þús., Ruthenar
549 þús., Gyðingar 186 þús., Pól-
verjar 82 þús. Alls var íbúatalan
14.7 millj. Ruthenar hafa sér-
stjórn og mikill meirihluti Sló-
vaka vill ríkissamvinnu við
Tékka. Hinsvegar hafa Þjóðverj-
ar, Ungverjar og Pólverjar kraf-
izt sjálfstjórnar eða aðskilnaðar
frá Tékkóslóvakíu.
Lega landsins var einnig óhag-
stæð. Það var umkringt af fimm
löndum: Póllandi, Þýzkalandi,
Austurríki, Ungverjalandi og
Rúmeníu. Öll þessi ríki, nema
Símanúmer
vor er u:
5478 Aígreíðsla,
5479 Vörugeymsla,
1109 Framkv.stjórí.
Grænmetisverzlun ríkisins,
Aburðarsala ríkisins.
Danzskemmtunin
í IÐNÓ í kvöld hefst kl. 10. Aðgöngumiðar seldir í Iðnó
frá kl. 6 í dag. Sími 3191. — Húsinu lokað kl. 11 y2. —
Tryggið yður aðgöngumiða í tíma.
— Ljósabreytingar. —
Ný irímerki.
í tilefni af minningardegi Leifs heppna
Eíríkssonar (Leifr Eiricson’s day), sem
haldinn verður hátíðlegur í Banda-
ríkjunum p. 9» okt. n. k., verða pann
dag gefin út sérstök frímerkjablöð til
minningar um Leif heppna Eíríksson,
2 með mynd af Leifsstyttunni í Reykja-
vík og eitt með hnattstöðumynd. — Á
hverju blaði eru 3 frímerki: 30, 40 og
60 aura, en söluverð hvers bL 2 kr. og
gengur ágóði peirra í sérstakan sjóð
til pósthúsbyggingar. — Upplagið er
200 OOO blöð og verða pau til sölu á
Aðalfundur
Sölusambands íslenzkra fiskframleiðenda
verður settur í Kauppingssalnum í Reykjavík
föstudaginn 30. september næstkomandi
klukkan 2 síðdegis.
Dagskrá Sundarms verður þessi:
1. Kosin kjjörbréfanefnd.
2. Uögð fram skýrsla félagsstjórnariunar.
3. Uagðir fram enclurskoðaðir reikningar
fyrir starfsárið.
4. Ýms mál, er upp kunna að verða horin.
5. Kosin stjórn félagsins fyrir næsta starfs-
ár.
6. Kosnir endurskoðendur.
Reikningar félagsins liggja frammi fyrir
félagsmenn á skrifstofu félagsins í Ingólfs-
hvoli.
Reykjavík, 15. september 1938.
Stjórn S. I. F.
Tilkynning
Hér með tilkynnist öllum fjáreigendum í Skagafirði
vestan Héraðsvatna, og í Árnessýslu austan Ölvesár,
Hvítár og Brúarár, að þeir skuli endurmerkja allt fé
sitt með sömu litum og í vor, eigi síðar en um síðustu
réttir.
Verði undanbrögð frá þessu, varðar það sektum sam-
kvæmt lögum nr. 45, frá 27. maí 1938.
Reykjavík, 12. sept. 1938.
F. h. Mæðiveikinefndar,
Hákon Bjarnason.
Handavfnmniámsbeifi
pósthúsunum til 9. okt. 1939 (að hon-
Heimilisiðnaðarfélags íslands byrjar föstudaginn 6.
um meðtöldum) á meðan pau endast
og gílda sama tíma til frímerkinga á
póstsendíngum.
Póst- og símamálastjórnín, 7. sept. 1938.
Guðmundur. J. Hlíðdal.
Rúmenía, töpuðu löndum til
Tékkóslóvakíu, og höfðu hug á
að ná þeim aftur. Hið nýja ríki
mátti því heita umkringt óvin-
um á allar hliðar.
En önnur skilyrði voru hins-
vegar hagstæð. Bæheimur er
einhver náttúruauðugasti hluti
Evrópu. Landið er mjög vel fallið
til ræktunar og framleiðir land-
búnaðarvörur meira en til eigin
þarfa. Þar eru auðugar námur.
Kolaframleiðslan hrekkur meira
en til heimaneyzlu og járn og
stálvinnsla er einnig mjög mikil.
Einnig er unnið margt að öðrum
verðmætum málmum. Iðnaður
er þar á háu stigi og er mjög
fjölbreyttur. Má t. d. nefna bóm-
ullariðnaðinn, skófatnaðarfram-
leiðsluna og margskonar vörur
unnar úr járni og stáli. Fram-
leiðsla hergagna mun óvíða eða
hvergi fullkomnari en í hinum
frægu Skodaverksmiðjum. Það
er líka haft eftir Bismark, og var
þó iðnaðurinn ekki kominn á
eins hátt stig í Bæheimi á hans
dögum, að sá, sem væri herra í
Bæheimi, gæti verlð herra í Ev-
rópu.
Hið nýja ríki hafði því öll skil-
yrði til efnalegs sjálfstæöis. En
vegna þess hefir það líka verið
litiö meiri girndaraugum en ella.
Frh. Þ. Þ.
október á Hverfisgötu 4, uppi.
Kennt verður f tvennu lagi eins og áður, frá kl. 2—
6 e. h. og frá kl. 8—10 e. h.
Kenndur er allur algengur fatásaumur á ytri og
innri fatnaði, leðurvinna, prjón og hekl.
Allar upplýsingar gefur Guðrún Pétursdóttir,
Skólavörðustíg 11 A. Sími 3345, frá kl. 10—4.
Gagnfræðaskólinn í Reykjavík
Vegna húsnæðisskorts verður ekki tekið við fleiri
umsóknum nýrra nemenda næsta vetur.
Eldri nemendur verða að láta vita tafarlaust, hvort
á að ætla þeim skólavist í vetur.
aðeins Loftur.
4 Andreas Poltzer:
gat ekki séð nema sem svaraði tveimur
skrefum fram undan sér.
Hótel Ritz, sem var aluppljómað og
venjulega var eins og eldstólpi í Lund-
únanóttinni, var nú eins og flöktandi
blys í þokuhafinu. Patricia greikkaði
sporið fram hjá dyrunum. í sama bili
kom maður út. Hann virtist vera í ljóm-
andi skapi, og þegar hann kom auga á
ungu stúlkuna, stefndi hann rakleitt til
hennar. En Patricia flýtti sér að sveigja
undan inn í hliðargötu og hvarf aö
vörmu spori í þokunni. Svo staðnæmdist
hún og hlustaði, þvi að sjónin kom henni
ekki að miklu haldi, eins og á stóð.
Þessi hliðargata lá til hægri. Patricia
hélt sig fast upp að húsveggnum og
þreifaði fyrir sér. Hvað eftir annað
fannst henni eins og einhver færi fram
hjá, en áður en hún gat spurt hvar hún
væri, var sá, sem framhjá fór, jafnan
horfinn í þokunni.
Hún var alveg ósjálfbjarga. Henni
miðaði ekkert áfram. Þaö var langt síðan
hún hafði lent í annarri eins gjörninga-
þoku í London. Það var eins og tíminn
hefði numið staðar. Hún gat ekki gert
sér neina grein fyrir, hve lengi hún hafði
verið að paufast þarna í þokunni.
Þá sá hún allt í einu daufa ljósrák
leggja út um opnar dyr. Og án þess að
Ingimar Jónsson.
ANDEEAS POLTZER
PATRICIA
SKÚLI SKÚLASON
ÞÝDDI
„TÍMINN“ — REYKJAVÍK 1938