Tíminn - 08.10.1938, Blaðsíða 3

50. blað
TÍMIIVIV, laagardagmm 8. okt. 1938,
199
r
50aura
d ós i n
Happdrætti Háskóla Islands.
Aðeins einn söiudagur
eftir í 8. ílokki.
IJtboð
Þcir, er g’era vilja tilboð í að reisa
íbúðarhais á Vífilsstöðum, vitji uppdrátta á
teikuistofu húsameistara ríkisins.
Reykjavík, 6. okt. 1938.
GUÐJÓN SAMÍJELSSON.
3J
§paðkjöiið
kemur uiii miðjan þenna mánuð.
Aldrei væima eða betra en nú.
Sama verð ©g í fyrra.
Tekið á móti pöntunum í slma 1080.
IIARVÖTN OG ILMVÖTIV FRA AFENGIS-
VERZLUA RIKTSIAS ERIJ ItEJÖG IIEAT-
UGAR TÆKIFÆRISGJAFIR
Samband ísl. samvinnufélaga
T I M I A IV er víðlesnasta auglýsingablaðið!
Tilkynning
Það tilkynnist liér með að Teiknistofa
Landbúnaðarins getur ekki verið hjálpleg
um útvegun á neinum efnum til bygginga,
nema pantanir gangi í gegnum þá verzlun,
þar sem viðkomandi hefir aðal viðskipti og
ábyrgist hún skilvísa grciðslu.
TeiUnistofan.
Herklleg' prófrsiun
mcð diesel-mótör í fískíbát.
Fyrir nokkru var gjörð mjög merkileg og lærdómsrík tilraun
á fiskibátnum „Utility", sem er 13,41 m. langur og 4,12 m. breiður.
Vélin var 22 ha. Kelvin-Diesel mótor, 1 cyl.
Reynsluferðin var farin með fullu afli frá Bowling til Tarbert,
sem er ca. 43 sjómílur, á 6 klst. og 15 mín. og er það ca. 6,9 sjó-
mílna meðalhraði. Öll eyðslan var 29,5 lítrar hráolia, eða 4,72 lítrar
á klukkustund.
Þegar skipið kom til Tarbert, voru farnar margar tilrauna-
ferðir, til þess að sannprófa eyðsluna við mismunandi hraða.
Árangurinn varð þannig:
snún./mín. mílur/klst. l./klst. mílur/1.
740 7,18 4,99 1,40
700 6,9 4,13 1,67
600 6,0 2,59 2,32
500 5,0 1,63 3,68
400 3,9 1,00 3,90
300 0,53
170 0,36
Á þessu má sjá, að báturinn fer með 10 lítra á 14 mílna vega-
lengd, í fullri ferð. En 10 lítrarnir endast 39 mílna vegalengd ef
skipið er látið ganga 3,9 mílur á klst. Sé nú vélin látin snúast 170
snúninga á mínútu, þá verður hráolíueyðslan 8,6 lítrar á sólar-
hring.
Vélin gekk jafnt og rólega allan tímann, á meðan þessar til-
raunir voru gerðar, og svo þíður var gangur vélarinnar, að eld-
pana. Kom fram hörð gagnrýni
á aðgerðum, eða öllu heldur á
aðgerðaleysi Þjóðabandalagsins
í þessum málum, frá nokkrum
fulltrúum. Sérstaklega voru þeir
Litvinoff og Wellington Koo
harðorðir í garð bandalagsins og
gagnrýndu afstöðu Englendinga
og Frakka í þessum málum. En
þrátt fyrir hina hörðu gagnrýni
Wellington Koos á aðgerðum
Þjóðabandalagsins, út af árás-
um Japana á Kína, var meir
klappað fyrir honum er nokkr-
um öðrum ræðumanni, sem ég
hlustaði á, þegar hann lauk við
hina kröftugu ræðu, sem hann
flutti af mikilli mælsku og móð.
Fulltrúarnir viðurkenndu þann-
ig fúslega réttmæti gagnrýn-
innar. Annað mál, sem miklar
umræður urðu um, var 16. grein
Þj óðabandalagssáttmálans. Full_
trúar Norðurlandanna vildu fá
það viðurkennt af Þjóðabanda-
lagsþinginu, að Norðurlöndin
gætu verið sjálfráð um það,
hvort þau beittu refsiákvæðum,
sem um ræðir i 16. greininni,
gegn ófriðarþjóðum, eða ekki.
Sandler, utanríkisráðherra Svía,
hafði mest orð fyrir Norður-
landabúum í þessu máli. Benti
hann á að ekki hefði staðið á
Norðurlöndunum að beita refsi-
aðgerðunum, það væri ekki sök
smáþjóðanna að refsiaðgerðirn-
ar fóru út um þúfur, heldur
vöntun á ábyrgðartilfinningu
stórþjóðanna. Hann benti einnig
á, að enginn efaðist um friðar-
vilja Norðurlandaþjóðanna, en
þau vildu ekki taka á sig öll þau
óþægindi, hættu og tap, sem af
irefsiaðgerðum leiddi, og sem yrði
tiltölulega meira en fyrir stór-
þjóðirnar. Fyrsta verkefni Norð_
urlandaþjóðanna, sagði hann að
væri að vernda frið og hlutleysi
Norðurlandanna. Ýmsir voru á
móti þessum réttindum Norður-
löndunum til handa og meðal
þeirra var Litvinoff utanríkis-
málaráðherra Rússa, sem taldi
að ef Norðurlöndin fengju þessi
réttindi viðurkennd, væri það
sama og að fella niður þessi á-
kvæði, því að þá myndu önnur
ríki koma á eftir og krefjast
sömu réttinda. Virtist hann á-
líta, að algjört hlutleysi í ófriði
gæti ekki átt sér stað, annað-
hvort yrðu þjóðirnar að vera
með eða móti.
Það yrði vitanlega of langt
mál að segja frá öllum þeim
málefnum, sem rædd voru á
þinginu. En auk stjórnmálanna
voru fjölmörg velferðarmál, sem
Þjóðabandalagið hefir með
höndum, á dagskrá. Eins og t. d.
útrýming eiturlyfja, svo sem
ópíums, sem eyðileggur heilsu og
hamingju ótölulegs fjölda
manna árlega, útrýming hættu-
legra sjúkdóma, eins og mala-
ríu og kóleru, og að fyrirbyggja
hvítt mansal o. fl. Velferðarmál-
in voru aðallega rædd í nefnd-
unum, en samþykktir um að-
gerðir í þeim efnum voru gerðar
í þinginu.
Engum, sem kynnist Þjóða-
bandala[{inu, getur dulizt, að
það vinnur mikið og merkilegt
starf í þágu heimsmenningar-
innar, enda stór og dýr stofnun.
En hinsvegar verður því ekki
neitað, að Þjóðabandalagið er,
eins og stendur, næsta þýðing-
arlítil stofnun til verndar friði
og réttlæti í heiminum, sem í
upphafi var ætlað að vera aðal-
hlutverk þess. Að svo er komið,
er aðallega sökum þess, að fas-
istisku ríkin hafa ekki viljað
semja um sín deilumál á frið-
samlegan hátt, og gengið úr
bandalaginu, en hinar stórþjóð-
irnar ekki getað eða þorað að
beita sér í Þjóðabandalaginu, til
þess að fyrirbyggja yfirgang
þessara einræðisríkja. Sökum
þessa hafa áhrif Þjóðabanda-
lagsins og álit farið mjög þverr-
andi á síðustu árunum. En þvi
verður tæpast neitað, að stofnun
Þjóðabandalagsins er sú víðtæk-
asta og merkilegasta tilraun,
sem gerð hefir verið til þess að
fyrirbyggja stríð. Og þótt illa
hafi tekizt með þessa fyrstu til-
raun, þá mun það trú flestra
þeirra, sem fást við milliríkja-
mál, að Þjóðabandalagið eigi
eftir að eflast og fá mikla þýð-
ingu, sem verndari friðarins í
heiminum.
Guðl. RósinJcranz.
HAFIÐ ÞÉR
greitt andviröi yfirstand-
andi árg. Tímans? Sé svo
ekki, pá gerið það hið
fyrsta. Gjalddagi var 1. júní
síðastliðinn.
Sendið áskriftargjaldið í
póstávísun, eða greiðið það
á innheimtu Tímans, Lind-
argötu 1 D, Reykjavík.
rérðbréfabankii
^A-ostovstr. 5 sími 3652.Opió kl.11-1209b-bj
nn
09 5-fa#
Annast kaup og sölu verðbréfa.
spýtustokkur gat staðið upp á endann á toppi vélarinnar allan
tímann, án þess að detta.
Að því loknu fór báturinn til fiskiveiða, en sparneytni vélar-
innar hefir síðan vakið mikla athygli meðal sjómanna.
Kopar
keyptur í Landssmiðjunni.
Reykjavík, 15. sept. 1938.
Ó. EINARSSON.
40 Andreas Poltzer:
an tólf....
Meller svaraði ekki. Hann fór inn á
undan og Patricia fylgdi honum eftir,
inn í allstóra stofu. Þar var maður inni,
sem stóð upp, þegar hún kom inn og
hvarf, án þess að segja eitt einasta orð.
Fátt var húsgagna í stofunni, en hús-
gögnin sæmileg, það sem var. Meller
benti henni á stól og settist sjálfur.
Hann leit á klukkuna og sagði létti-
lega:
— Kæra Patricia....
— Ég er engin „kæra Patricia" fyrir
yður, tók hún hvasst fram í.
— Eins og yður þóknast, ungfrú Holm!
Að vísu get ég ekki beðið nema hálftíma.
Hann leit á úrið sitt og sagði rólega:
Klukkan 16 mínútur yfir ellefu mun ég
hafa óvéfengjanlegan rétt til að, kalla
yður skírnarnafni yðar!
Patricia fölnaði, og missti nú í fyrsta
skipti stjórnina á sjálfri sér. Hún spratt
upp:
— Ég krefst þess, að fá að fara út
héðan!
Meller virtist ekki heyra hvað hún
sagði. Hann sagði kuldalega:
— Sitjið þér kyr, ungfrú Holm! Ég hefi
ekki sagt yður ennþá, hvers vegna ég
bað yður að koma hingað.
— Mig gildir það líka alveg einu.
Patricta 37
borðinu til Patriciu.
— Ég átti að fá yður þetta, sagði hann
og lagði bréf á borðið.
— Hver fékk yður þetta bréf? spurði
unga stúlkan forviða.
— Maðurinn, sem situr þarna frammi
.... Nú, hann er horfinn! Þjónninn
benti í áttina fram að dyrunum.
Patricia var forvitin og reif upp um-
slagið. í því var pappírsmiði og hripað á
hann með blýanti:
„Ungfrú Holm! Ég þarf endilega að
tala við yður um áriðandi málefni. Það
er viðvíkjandi afa yðar, Kingsley lávarði.
Ég bíð yðar við Green Park, bak við Hó-
tel Ritz. Erindið er mjög áríðandi. Gerið
svo vel að hafa vinkonu yðar ekki með
yður. Henry Meller."
Patricia lét bréfið detta á borðið. Hún
varð svo forviða á þessum boðum, að hún
vissi hvorki út eða inn. Hvað skyldi Mel-
ler vilja henni, hann, sem að því er hún
hafði fengið að vita í Scotland Yard,
hafði verið ritari hjá afa hennar, og
hét réttu nafni Ortega?
Eitt augnablik datt henni í hug að rífa
bréfið í tætlur og skeyta engu því, sem
í því stóð. En svo hvarf hún frá því og
henni snerist hugur. Það var ekki sann-
að, að Meller og Ortega væri sami mað-
urinn.