Tíminn - 15.10.1938, Blaðsíða 3

53. blað
TÍMBVIV, Iangardaginii 15. okt. 1938.
211
ÍÞRÓTTIR
Landslið Norðmanna.
Sunnudaginn 2. þ. m. fór fram
knattspymukeppni í Stokkhólmi
milli landsliðs Svía og Norð-
manna. Lauk henni með sigri
Norðmanna 3:2. Áhorfendurnir
voru nálægt 40 þús. Skömmu
áður höfðu Norðmenn unnið Svía
með 2:1, gert jafntefli við Dani,
1:1, og í sumar unnu þeir Finna
með 9:0. í Evrópukeppninni, sem
háð var í París í júní, munaði
minnstu að lið Norðmanna hefði
sigrað ítali, sem nú eiga bezta
liðið á meginlandi Evrópu. Var
leikurinn jafn, 3:3, þegar hinn
venjulegi tími var útrunninn. Er
það ekki ofsögum sagt, að lands-
lið Norðmanna sé nú eitthvert
bezta liðið á meginlandi Evrópu.
Til fróðleiks fyrir ísl. knatt-
spyrnumenn, skal hér getið ald-
urs þeirra manna, sem kepptu
við Svía:
Johansen, markvörður, 34 ára
gamall og hefir keppt í 34 milli-
landaleikjum.
Rolf Johansen, 27 ára, keppt í
27 millilandaleikjum.
Öivind Holmsen, 26 ára, keppt
í 27 millilandaleikjum.
Kristian Henriksen, 26 ára,
keppt í 17 millilandaleikjum.
Niels Eriksen, 28 ára, keppt í
39 millilandaleikjum.
Rolf Holmberg, 23 ára, keppt
í 22 millilandaleikjum.
Tryggve Arnesen, 21 árs, keppt
í 4 millilandaleikjum.
Harald Nordahl, 19 ára, keppt
í einum millilandaleik.
Brynildsen, 21 árs, keppt í 5
millilandaleikjum.
Reidar Kvammen, 23 ára,
keppt í 34 millilandaleikjum.
Arne Brustad, 26 ára, keppt í
24 millilandaleikjum.
Af þessum mönnum eru fráeg-
astir Johansen markvörður, N.
Eriksen miðframvörður, Kvam-
men innframherji og Brustad v.
útframherji. Norðurlandablöðin
telja t. d. sjálfsagt að Kvammen
og Brustad eigi að vera i úrvals-
liðinu, sem skipað sé beztu
mönnum á meginlandi álfunnar
og keppa á við landslið Englend-
inga seinna í haust. Af því verð-
ur þó sennilega ekki, því ítalir
Ungverjar og Pólverjar ráða
mestu í nefndinni, sem velur lið-
ið og munu láta sína menn
ganga fyrir.
Heimsmet í 10 km. hlaupi.
B Æ K U R
Gangleri, XII. ár, 2. hefti, fs-
landsdeild Guðspekifélagsins
gefur út.
Af þeim, sem að þessu sinni
rita í Ganglera, má nefna Grét-
ar Fells, séra Ragnar Ófeigsson,
Jónas Kristjánsson lækni, Jón
Árnason prentara og Ríkarð
Jónsson myndhöggvara. Kvæði
eru þar eftir Grétar Fells, Sigur.
jón Friðjónsson og Kristjón
Jónsson.
Halldór Kiljan Laxness: Gerzka
œfintýrið. Heimskringla gaf út.
243 bls. Verð kr. 8,00 óbundin,
kr. 10,00 í bandi.
Gerzka æfintýrið er brot úr
ferðasögu Halldórs Kiljans Lax_
ness um Rússlands á siðastliðn-
um vetri og ályktanir út af því,
sem hann telur sig hafa komizt
í kynni við þar eystra. Leið Hall-
dórs lá víða um landið og jafn-
vel allt suður til Kákasusland-
anna, þar sem hann dvaldi sem
gestur á rússnesku rithöfunda-
þingi.
Bókin hefst á lýsingu á eymd-
inni, stjórnleysinu og örbirgð-
inni, sem ríkti í Rússlandi, þeg-
ar höfundur kom þangað í fyrsta
skipti, árið 1932, og þessi lýsing
síðan notuð til þess að mála sem
sterkustum litum viðreisnina,
sem á að hafa átt sér stað í
landinu hin síðustu fimm árin.
Mikill hluti bókarinnar fjallar
um aftökurpar og réttarhöldin
og málssóknina gegn hinum
gömlu byltingamönnum, sem
svo mikið kapp hefir verið lagt
á að ryðja úr vegi. Eins og vitan-
legt er, reynir höfundurinn þar
að réttlæta og fegra málstað
r áðst j órnarinnar.
Þetta æfintýri Kiljans er ekki
sérlega þýðingarmikið innlegg í
lof „sovétvinanna" um ráð-
stjórnarríkin, en samt er bókin
á köflum skemmtileg aflestrar.
Þó hefir höfundinum sumstaðar
tekizt miður en vænta mátti,
einnig í því tilliti.
30.05,5 Ilmari Salminen, Finnl.,
’37.
30.02,0 Taisto Máki, Finnl., ’38.
Af þeim 10 hlaupurum, sem
náð hafa beztum árangri í 10
km. hlaupi á þessu ári, eru 7
Finnar.
Afmælisrit Víkings.
ÍMBEIMTI/MEM
Tímans út utn landt
Sumarannimar eru bún-
ar. Haustir er rétti tíminn
til þess aö innheimta blað-
gjöld Tímans og vinna aö
útbreiðslu hans. Bendið
mönnum á stœkkunina og
endurbœturnar á blaðinu,
sem nú er tvímœlalaust
vandaðasta, fjölbreyttasta
og ódýrasta blað, sem fólk
í dreifbýlinu hefir völ á.
Vinnið ötullega fyrir
Tímann.
. .Hvert greitt árgjald er
mikill styrkur og hver nýr
kaupandi stór vinningur.
$JÍm$oG5>
aðeins Loftur.
knattspyrnufélögunum í Rvík.
Merkasta greinin í afmælis-
blaðinu er eftir Einar B. Guð-
mundsson hæstaréttarmálafl.-
mann. Sýnir hann m. a. fram á,
að fámennið eða vöntun á góð-
um íþróttavöllum og öðrum að-
búnaði sé ekki eingöngu orsök
þess, að víð :t stöndum öðrum
þjóðum að baki í knattspyrnu,
heldur stafi það einnig af aga-
leysi og áhugavöntun knatt-
spyrnumannanna sj álfra.
Höfiun fengið mikið úrval af allskonar
emaill. og aluminium eldhúsáhöldum.
Ennfremur rafsuðuáhöld og leirkrukkur
o. m. fl. af gagnlegum hlutum í cldhúsið.
^ökaupfélaqiá
Allt í búið
Srá KRON
Eldhn^áhöld
Bifreiðarafgevmar --
Viðtækjarafgevmar
ACCUMULATOREN-FABRIK,
Höfum til
SAI/TSTEIIVA
handa sauðfé og stórgrípum.
Samband ísl. samvinnufélaga
Sími 1080.
DR. TH. S0NNENCHEIN.
Finninn Taisto Máki setti ný-
lega heimsmet í 10 km. hlaupi á
30 mín. 2 sek. Fyrsta heimsmetið
1 10 km. hlaupi var viðurkennt
1911. Síðan hefir metið tekið
þessum breytingum:
30.58,8 Jean Boin, Frakkl., 1911.
30.40.2 Paavo Nurmi, Finnl., ’21.
30.35,4 Willie Ritola, Finnl., ’24.
30.23.2 Willie Ritola, ’24.
30.06,4 Paavo Nurmi, Finnl., ’24.
hana, þegar henni lá lífið á,
heldur við allt og alla, sem eiga
í vök að verjast eins og hún.
Héðan af verður barátta hans
háð á öðrum og stærra vígvelli
en fyrr. Það er ekki lengur
Vogaheimilið eitt, börnin hans
og skepnumar, sem þurfa hans
við. Hann á að verða bandamað-
ur allra þeirra, sem höllum fæti
standa gagnvart ofurmagni
þungra lífskjara, allra sem
hann nær til. Reisa þá sem falla
eins og hann sjálfur féll og var
reistur við af bróðurhöndum,
sem hann aldrei þekkti og vildi
aldrei þekkja — fyrri en nú.
Þetta er meginþráðurinn í
sögunni um Sturlu í Vogum. En
hún er samt miklu meira en
þetta. Hér kemur fjöldi manna
við sögu og yfirleitt er þessu
fólki lýst mjög haglega og sum-
um frábærlega vel. Sá gamli
Voga-Björn, sú hreina, einfalda
sál á mörkum tveggja heima, er
nýjung í bókmenntum vorum.
Vindingar faktor við Grimms-
höndlun, læknirinn, Hamragní-
arinn Brynjólfur, Gunnlaugur
Austfirðingur og það Neshóla-
hyski er allt bráðlifandi fólk og
öllu skáldlega lýst, þótt af mis-
jafnri nákvæmni sé, svo sem
efni standa til.
Stíll Guðmundar Hagalíns er
yfirleitt léttur og skemmtileg-
ur. Verður kannske stundum
nógu íburðarmikill, þegar hon-
um verður mikið niðri fyrir.
Málfar er hér víða einkennilegt
— vestfirzka? Minnir mig helzt
á sambland af Jóns sögu Ólafs-
sonar Indíafara og Píslarsögu
í tilefni af 30 ára afmæli sínu,
hefir knattspyrnufélagið Víking-
ur gefið út vandað blað, þar sem
saga félagsins er rakin í aðal-
dráttum af ýmsum þeim mönn-
um, sem framarlega hafa staðið
í félaginu. Er nú mikill áhugi i
félaginu og hefir kapplið þess í
1. fl. staðið sig vel í sumar, en
annars hefir Víkingur um all-
langt skeið staðið að baki hinum
séra Jóns Magnússonar. Fer
þetta vel víða, en einstaka
sinnum bregður því óneitanlega
fyrir, að höf. lætur vaða á súð-
um og vandar sig ekki. Tónninn
verður hjáróma, eins og t. d.
þegar Sturla segist ekki ætla
að verða „standandi skiliri“ i
stofu læknisins. Þetta myndi
Sturla trúlega aldrei hafa sagt.
Slíkt er ekki vestfirzka, heldur
léleg prentsmiðjudanska. Ann-
ars skal ég ekki fara í sparða-
tíning, þótt þess sé þörf og allt
of margir veigri sér við svo
nauðsynlegu skítverki. Ætti
aldrei að sjást ritdómur án
þess. En þetta má ekki ritdóm
kalla. Ég vildi aðeins vekja at-
hygli á skemmtilegri og góðri
bók. Um gallana hefi ég verið
stuttorður. Þeir breyta engu um
heildarniðurstöðuna. En hér
ætla ég að segja megi líkt og sá
gamli Voga-Björn kemst að
orði við Guðrúnu sálugu konu
sína um látinn Sturlu:
— Ajú, ajú. Ætli þú þekkir
ekki eitthvað til báta, Guðrún
mín, svo oft sem þú hefir
skroppið hérna fram í fjörðinn
með þínum karli, með þínum
karli, segi ég. Það er aldrei
nema satt. Bátarnir eru jafn-
ólíkir og manneskjumar. Að
hann sé fulllágur á skutinn ....
En það gera lotin gott. Það gera
lotin gott, mín góða kona!
Þorkell Jóhannesson.
Gula bandið
er bezta og údýrasta smjörlíkið.
t heildsöln hjá
Samband ísl.samvinnufélaga
Sfimi 1080.
20'
o s
3010 45"
T A R
Srá Mjólkursamlag'í Eyfirðinga
alltaf Syrírliggjandi
í heildsölu.
Sairjband ísl. samvinnuíélaga
Sími 1080.
Ur rœðu atvinnu-
málaráðherra
(Framhald af 2. siðu.)
þeirri tilhögun, að launin
hækkuðu og lækkuðu eftir því,
hvernig framleiðslunni vegn-
aði. Það er vafalaust öllum ljóst,
að afkoma okkar byggist fyrst
og fremst á framleiðslunni. Til
þess að geta keypt nauðsynleg-
ustu vörur og staðið 1 skilum,
sem fjárhagslega sjálfstæð þjóð,
þurfum við að geta framleitt
nægilega mikið af vörum, sem
eru seljanlegar erlendis. Það er
því réttlætismál, að aðrar stétt-
ir beri að einhverju leyti þann
þunga, er óviðráðanleg atvik
leggja á herðar framleiðend-
anna, og á sama hátt er það líka
rétt, að þær njóti þess, þegar
framleiðslunni vegnar vel.
Þá minntist ræðumaður á
fátækraframfærið og * atvinnu-
leysið í kaupstöðum. Ræddi
hann í því sambandi kröfurnar
um aukinn innflutning bygg-
ingarefnis til Reykjavíkur. —
Byggingamenn héldu því fram,
að y3 hluti Reykvíkinga lifði á
hyggingarvinnu. Hann kvaðst
oft hafa spurt fulltrúa þeirra,
hversu lengi þeir héldu, að það
ástand gæti halflizt, að Reykja-
(Framh. á 4. síðu.)
52 Andreas Poltzer:
kom ekki. Öryggið mun hafa verið
brunnið í sundur. Og fólkið var horfið,
nema þessi eini maður, sem Whinstone
hélt.
Auk inngangsdyranna voru þrennar
dyr á stofunni. Þær voru allar galopnar.
Whinstone hljóp af handahófi út um
einar þeirra. Hann hafði ekki hugmynd
um, hvaða leið fólkið hafði flúið.
Dyrnar, sem Whinstone hafði farið um,
lágu inn í herbergi, sem engar aðrar dyr
voru á. Að minnsta kosti virtist honum
svo fyrst í stað. Hann lýsti veggina með
vasaljósinu og kom ekki auga á felu-
dyrnar, sem voru á einum veggnum, enda
var vont að sjá þær.
Fulltrúinn vissi, að hann mátti engan
tíma missa, og flýtti sér aftur fram í
fremri stofuna. Dyrnar út í portið stóðu
opnar og presturinn var horfinn. En
Whinstone skeytti ekkert um hann í bili.
Aðrar dyr voru inn í tómt herbergi og
húsgagnalaust. Hann fór að þriðju dyr-
unum og inn af þeim var langur og mjór
gangur.
í sama augnabliki og hann ætlaði sér
þar inn, heyrði hann lágt þrusk bak við
sig, svo að hann leit við. Á næsta augna-
bliki missti hann fótanna. Einhver hafði
brugðið honum.Nú barðist hann í mjrrkr-
inu við ósýnilegan andstæðing. Maður-
Patrtcia 49
laust að hitta Meller á ný. Og Violet var
ekki lengi að hugsa sig um, hvað gera
skyldi.
Hún flýtti sér í símann og náði sam-
bandi við Scotland Yard. Whinstone full-
trúi var því miður ekki viðstaddur. Violet
hafði fengið að vita nafn hans hjá Pat-
riciu.
En það var Forest leynilögreglumaður,
sem Violet hitti, og þegar hann heyrði,
að erindið væri viðvíkjandi Patriciu
Holm, sagði hann Violet númerið á
heimasíma Whinstones.
Enginn svaraði heima hjá fulltrúan-
um. Violet leið vítis kvalir.
Philip, þjónn Whinstones heyrði vel,
að það var hringt i símann, en hann
hreyfði hvorki hönd né fót. Vér höfum
fyrr getið þess, að það var ljóður á ráði
þessarar þjóns-perlu. Philip var sann-
færður um, að hann hefði komið aldar-
fjórðungi of seint í þennan heim. Hann
hataði allar nýtízku uppgötvanir, frá
járnbrautum til flugvéla og síminn var
hoiium mesta viðurstyggð, sem hann
skaut skollaeyrum við, hvenær sem hann
sá sér fært.
En af því að síminn hélt áfram að
hringja í sífellu, drattaðist Philip loks-
ins mæðilega á stað til þess að þagga
niður í óróageplinum. En gremja hans óx