Tíminn - 17.11.1938, Blaðsíða 4

268
TlMlM, fimmtndaglim 17. móv. 1938
67. blað
Ignaz Mosciclci, forseti Pól-
lands, er 71 árs gamall. Hann var
fyrst Jcosinn forseti 1926 og hefir
verið endurkosinn jafnan síðan.
Hann er ekki í neinum stjórn-
málaflokki, en hann var mikill
fylgismaður Pilsudski. Það var
Pilsudski, sem kom því til leiðar,
að Moscicki var kosinn forseti.
Forseti Póllands hefir svipuð
völd og konungarnír í þingrœðis-
löndum. Þess vegna hefir verið
reynt að velja i þá stöðu menn,
sem litið höfðu skipt sér af
stjórnmálum, en hafa getið sér
mikla viðurkenningu á öðrum
sviðum. Fyrsti forseti Póllands
var hinn heimsfrœgi píanósnill-
ingur, Paderewski. Moscicki hef-
ir unnið sér mikla frœgð sem
vísindamaður.
Moscicki er fœddur í þeim
hluta Póllands, sem laut Rúss-
um. Á stúdentsárum sínum tók
hann mikinn þátt í sjálfstœðis-
baráttu Pólverja og varð að flýja
land. Settist hann fyrst að í Lon-
don og lauk þar háskólaprófi í
rafmagnsfræði. Á nœstu árum
dvaldi hann lengstum í Sviss og
fékkst við margháttaðar raf-
magnsfrœðilegar uppgötvanir.
Hefir hann alls gert á annað
hundrað uppgötvanir og hefir
fengið einkaleyfi fyrir 53 þeirra.
Sumar þeirra eru þýðingarmikl-
ar. í tómstundum sínum fœst
hann enn við slík rannsóknar-
störf.
Hann flutti heim til Póllands
1910. Gegndi hann fyrst prófes-
sorsstörfum, en siðar varð hann
forstöðumaður efnarannsóknar-
stofunnar í Varsjá.
* *
/ New York hefir nýlega gerzt
atöurður, sem sýnir að það borg-
ar sig að vera vingjarnlegur í
viðmóti. 1927 byrjaði gömul kona
að sœkja Roxyleikhúsið, en for-
stjóri þess var William Reilly.
Hann veitti henni sérstaka at-
hygli, vegna þess, að hún virtist
mjög einstœðingsleg, útvegaði
henni þvi jafnan sœti á góðum
stað og talaði stundum við hana
um leikritin. Árið 1932 varð leik-
húsið gjaldþrota, Reilly fékk at-
vinnu sem sjúkrahússvörður og
gleymdi gömlu konunni, sem
hann hugði mjög fátœka. Eftir
þetta fór hún að sœkja Radio
City leikhúsið. Einni af dans-
meyjunum virtist þessi gamla
kona mjög munaðarlaus og fá-
tœkleg, gaf sig því oft á tal við
hana og sýndi henni ýmsa vin-
semd. Hún grennslaðist þó aldrei
eftir hvernig högum hennar vœri
varið. Nú er gamla konan dáin,
og þeim Reilly og dansmeyjunni
brá mjög í brún, þegar þeim var
tilkynnt, að hún hefði látið eftir
sig eina milljón dollara og í arf-
leiðsluskrá sinni skipt þessu fé
jafnt á milli þeirra, með þakk-
lœti fyrir góða viðkynningu.
* * *
Fyrir hundrað árum, 1938, var
ibúatalan hér á landi 57.066.
Hefir mannfjöldinn því meira
en tvöfaldast hér á síðastl. öld,
þrátt fyrir Vesturheimsflutn-
ingana.
tTR BÆIVUM
Jólamerki Thorvaldsensfélagsins
eru komin út. Teikningu að þeim
hefir frú Ágústa Pétursdóttir gert.
Er grunnurinn blár himinn, stjörnu-
heiður og sleginn norðurljósum, sem
liðast yfir höfði Maríu með Jesúbarnið.
Umhverfis myndina er gulur bogi, á-
letraður. Merkin eru seld á 10 aura og
rennur andvirði merkjanna í barna-
uppeldissj óð Thorvaldsensfélagsins.
Návígi,
leikritið, sem Leikfélagið sýnir um
þessar mundir, verður sýnt í kvöld og
er aðgangur frjáls öllum endurgjalds-
laust. Geta menn vitjað sér aðgöngu-
miða í aðgöngumiðasölunni í Iðnó í
dag, fram til kl. 7 í kvöld, ef miðarnir
endast svo lengi.
Villtir minkar.
Að Kirkjubóli við Laugarnessveg
hefir að undanfömu orðið vart tveggja
villtra minka, sem gert hafa nokkum
usla og drepið alifugla. Hefir nú tekizt
að veiða annan minkinn í gildru, eftir
að hann hafði grandað átta fuglum.
Hinn leikur enn lausum hala.
' ■ r--
Vörubifreið,
sem var að koma austan yfir Hellis-
heiði í fyrradag, með refi á loðdýra-
sýninguna, valt út af veginum skammt
frá Tungu við Suðurlandsbraut. Mun
það hafa stafað af hálku á veginum,
af völdum ísingar. Ekkert verulegt
tjón mun þó hafa hlotizt af þessu.
Reyk j aví kurstúkan
heldur afmælisfund í kvöld kl. 9.
Sjósundlaug.
Fyrirhupað er að reisa sjósundlaug
við Reykjaskóla í Hrútafirði, vermda
með hverahitanum þar. Er þessi laug-
arbygging veigamikill þáttur í því
starfi að gera skólann að menningar-
miðstöð sýslnanna við Húnaflóa, ekki
aðeins meðan vetrarnám stendur yfir
heldur einnig yfir sumartímann, með
íþróttanámskeiðum, íþróttamótum o. s.
frv. Nýtur þessi framkvæmd því áreið-
anlega óskipts stuðnings allra velunn-
ara skólans Happdrættismiðar til á-
góða fyrir sjósundlaugina, verða seldir
hér á götunum næstu daga.
Gestir I bænum.
Ágúst B. Jónsson, bóndi á Hofi í
Vatnsdal, Valgeir Jónasson á Bjart-
eyjarsandi á Hvalfjarðarströnd, Guð-
mundur Ólafsson frá Miðsandi, Andrés
Eyjólfsson bóndi í Síðumúla í Borgar-
firði, Ólafur Ögmundsson, bóndi í
Hjálmsholti í Flóa, Ingólfur Guð-
brandsson bóndi á Hrafnkelsstöðum í
Hraunhreppi, Ólafur Ólafsson yngri í
Lindarbæ í Holtahreppi, Sigurður
Jakobsson bóndi á Varmalæk í Borg-
arfirði, Helgi Hannesson kaupfélags-
stjóri á Rauðalæk.
Nýlendumálin
(Framhald af 1. síðu.)
það er ein helzta nýlendan, sem
Þjóðverjar áttu. Pirov landvarn-
arráðherra Suður-Afríku hefir
og lýst því yfir að hann muni
ekki ræða neitt um nýlendu-
málin við þýzku stjórnina, en
hann mun eiga viðræðu við Hit-
ler áður en hann fer heimleiðis.
Ritfrelsið í Englandi.
Það eykur andúðina gegn
Þjóðverjum í Englandi, að
þýzk blöð og útvarp ráðast nú
harðlega á stjórn Breta í Pale-
stinu, kalla hana hrottalega og
dýrslega og lofa Aröbum fyllsta
stuðningi Þjóðverja. Er þetta
skilið í Englandi á þann veg,
að þýzka stjórnin vilji neyða
brezku stjórnina til að draga úr
skrifum enskra blaða um Gyð-
ingaofsóknirnar gegn því að á-
deilum þýzkra blaða á Pale-
stinustjórn Englendinga verði
Ódýrasta, bezta og fallegasta
drengjafatnaðinn
fáiff þér hjá oss.
JAKKAFÖT Á DRENGI
saumuff eftir máli.
Frá kr. 45.00—75.00.
Frakkar frá kr. 43.00—60.00.
Veiksmiðjuútsalan
Geíjun - Iðunn
Atfalstræti.
§paðkjötið
margeftirspurða
frá
Arngerðareyri, Þingeyri og Flateyri
er komið
Búðardalskjöt fæst ennþá í hálf- og kvart- tn.
Samband ísl. samvínnuíélaga
Sími 1080.
hætt. Talið er að þýzka stjórnin
hafi gert það að skilyrði fyrir
væntanlegu samkomulagi við
England, að öðruvísi verði skrif-
að um Þýzkaland í ensk blöð en
gert hefir verið. Þykir ýmislegt
benda til, að Chamberlain vilji
verða við þeirri ósk og hefir það
vakið mikla gremju. M. a. hefir
Churchill gert þetta að umtals-
efni. í þingræðu sagði Chamber-
lain nýlega í tilefni af hörðum
ummælum, sem Lloyd George lét
falla um ensku stjórnina: Svona
væri ekki skrifaff í Þýzkalandi.
Lloyd George var ekki viðstadd-
ur, en svaraði næsta dag með
svo hvassyrtri grein, að líklegt
þykir, að maðurinn, sem stjórn-
aði undanhaldi Breta í Mún-
chen, muni láta þetta svar sig-
urvegarans í heimsstyrjöldinni
verða sér næga kenningu fyrst
um sinn.
éerðbréfabankL
V (; yiusturstr. 5 sími 5652.Opið KI.11-12oq5-6j
Annast kaup og sölu verffbréfa.
nn
oqb-by
Sígurður Ólason &
Egíll Sígurgeírsson
Málflufníngsskrlfstofa
Austurstræti 3. — Sími 1712.
Nótt bak við
vígstöðvarnar
Áhrifamikil og listavel
leikin þýzk kvikmynd, tek-
in af UFA-félaginu.
Aðalhlutverkin leika, hin
fagra leikkona
LIDA BAAROVA
og
MATHIAS WIEMAN.
nýja Bíó'nttmtwmmK
STELLA MLLAS
Fögur og tilkomumikil
amerísk stórmynd frá Uni-
ted Artists, samkvæmt
samnefndri sögu eftir Olive
Higgins.
Aðalhlutverkin leika:
Barbara Stanwick,
Anne Shirley,
Alan Hale o. fl.
Aukamynd:
TÖFRASPEGILLINN
Litskreytt Mickey Mouse
teiknimynd.
«::: attv
SÓLARGEISLINN HANS
og fleiri smásögur handa börnum
og unglingum eftir Guðrúnu Lár-
usdóttur. — Fæst hjá bóksölum.
Verð kr. 4,25 heft— kr. 6,00 í bandi.
Lögtak,
Eftir kröfu Sjúkrasamlags Reykjavíkur og
að undangengnum úrskurði, uppkveðnum í
dag, og með tilvísun til 88. gr. laga um al-
pýðutryggíngar nr. 74, 31. des. 1937, sbr. 86.
gr. og 42. gr. sömu laga, sbr. lög nr. 29, 16.
des. 1885, verður án frekari fyrirvara lögtak
látið fram fara fyrir öllum ógreiddum iðgjöld-
um til Sjúkrasamlagsins, peim er féllu í gjald-
daga 1. sept. og 1. okt. þ. á. að átta dögum
liðnum frá birtingu þessarar auglýsingar,
verði þau eigi greidd innan þess tíma.
Lögmaðurinn í Reykjavík, 14. nóv. 1938.
Björn Þórðarson.
Kopar
keyptur
í Landssmiffjunni.
106
Andreas Poltzer:
Patricia
107
Nálægt stundarfjórðungi eftir að
Whinstone fulltrúi fór úr Old Man’s Club,
fylgdi þjónninn skrautklæddri, ljós-
hærðri stúlku út um dyrnar í York
Street. Hann skildi, að þetta myndi vera
stúlkan, sem Whinstone hafði spurt um.
í þeirri von, að hún véki sér skildingi,
sagði hann stúlkunni frá manninum,
sem hefði misst af henni og sem hefði
farið þaðan fyrir stundarfjórðungi. Hon-
um varð að voninni, því að stúlkan stakk
tvíshilling í lófa hans.
Þegar hún var komin út á strætið,
skimaði hún varlega í allar áttir. En hún
gat ekki komið auga á nokkurn lifandi
mann. Hún stefndi áleiðis til St. James
Square og komst á Pall Mall. Nú þóttist
hún sannfærð um, að engin veitti henni
eftirför. Samt sem áður vildi hún hafa
vaðið fyrir neðan sig.
Hún fór inn í almenningsvagn á Tra-
falgar Square og úr honum aftur nokkr-
um biðstöðvum síðar. Svo náði hún í
leigubifreið og ók út Trottenham Court
Road. Bifreiöin staðnæmdist, er hún
kom að Euston Road. Hún sagði bíl-
stjóranum að sveigja til vinstri handar.
Hún fór úr bifreiðinni við Bolsover
Street. Beið þangað til hún var komin
í hvarf og skundaði síðan til Regent
Park. Hjá Regent Crescent skaut manni
einum allt í einu upp við hliðina á henni.
Hún stalst til að líta á hann. En þetta var
aðeins iðinn betlari eða meinlaus vasa-
þjófur.
Eigi að síður varð henni ekki um sel.
Hún lét manninn skilja, með fáum vel
völdum orðum, að hún kærði sig ekkert
um samfylgd hans. f stað þess að hlýða
bendingu hennar, seildist þessi vegfar-
andi næturinnar til hennar. Það var ekki
ljóst, hvort það var handleggurinn á
henni eða taskan hennar, sem hann ætl-
aði að grípa í, því að áður en hann náði
markinu, hrasaði hann sundlandi upp
að húsveggnum. Stúlkan virtist fremur
renglulega vaxin. En hún hlaut að hafa
leynda krafta.
Nú flýtti hún sér áfram upp í Maryle-
bone Road og sveigði inn í Upper Harley
Street. Hún var nú ekki nema þúsund
skref þaðan sem Whinstone fulltrúi stóð.
En áður en hún kom inn í York Ter-
race, staðnæmdist hún við húshlið eitt.
Er hún hafði sannfærzt um, að enginn
sæi til hennar, opnaði hún hliðið hvat-
lega, og á næsta augnabliki hvarf ljós-
hærða stúlkan inn úr dyrunum.
Hún gekk upp stigana án þess að
kveikja ljós á göngunum og nam ekki
staðar fyrr en uppundir þaki. Þrátt fyrir
„Já, þetta er hinn rétti ilm-
ur“, sagffi Gunna, þegar
Maja opnaffi „Freyju“-
kaffibætispakkann.
„Nú geturffu veriff viss um
aff fá gott kaffi, því aff nú
höfum viff hinn rétta kaffi-
bæti. Ég hefi sannfærzt um
þaff eftir mikla reynslu aff
meff því aff nota kaffibætir-
inn „Freyja“, fæst lang-
bezta kaffiff.
Þið, sem eim ekki Itafið reynt Freyju-
kaffibætl, ættuð að gera það sem fyrst,
og þér munuð komast að sömu niður-
stöðu og Maja.
Hitar, ilmar, heillar drótt,
hressir, styrkir, kætir.
Fegrar, yngir, færir þrótt
Freyju-kaffibætir.