Tíminn - 19.11.1938, Blaðsíða 2

270
TÍMITVTV, lawgardaginm 19. nóv. 1938
68. blað
Eysteinn Jónsson fjárraálaráðh.:
Um gjaldeyrísmál
Skíptingf innflutnings árin 1928—’37
eftír flokkunarreglum Gjaldeyrisnefndar, taiin í púsundura króna
F1 o k k u r 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937
1. Kornvörur 5.576 4.830 4.247 3.023 3.402 3.199 3 536 3.694 4.036 4.539
2. Ávextir 1.501 1.808 1.779 1.587 1.051 1.220 1.402 1.271 541 377
3. Nýlenduvörur . . 2.866 2.691 2.072 1.816 1.964 2.008 1.699 1.818 1.605 2.112
4. Vefnaðarv. og fatnaður 7.989 7.239 7.437 4.783 3.340 6.725 6.018 4.203 3.295 4.045
5. Skófatnaður .... 2.266 2.886 2.400 1.597 883 1.660 1.580 1.171 731 1.057
6. Byggingarv., smíðaefni 8.254 10.897 9.877 5.878 4.498 6.526 8.056 6.513 6.117 7.826
7. Vörur til útgerðar . . 16.771 17.810 15.312 10.444 11.507 12.916 11.571 12.082 12.198 15.691
8. Vörur til landbúnaðar 949 1.431 1.255 903 573 690 966 905 779 1.152
9 Skip, vagnar og vélar 4.592 8.613 7.262 3.501 1.515 1.653 5.011 3.800 2,919 4.199
10. Verkfæri, búsáh. o. fl. 1.735 4806 4.683 2949 928 3.081 1.643 1.138 1.085 1.592
11. Efnivörur tíl iðnaðar 1.498 1.501 1.441 1.223 1.340 1.495 1.382 1-516 1.583 1.963
12. Hreinlætisvörur . . . 741 733 817 705 457 608 595 374 221 263
13. Pappír. bækur, ritföng 1.005 1.237 1.256 1.075 1.029 1.261 1.386 1.114 1.081 1.273
14. Hljóðfæri, leðurvörur 564 746 810 301 45 81 56 52 41 44
15. Rafmagnsvörur . . . 1.154 1.525 1.777 1.206 891 1.226 1.424 1.232 2.519 2.008
16. Úr, klukkur o. fl. . . 238 272 220 119 37 99 106 72 50 62
17. Einkasöluv., áburður . 258 493 793 840 521 573 457 210 258 683
18. do. aðrar . . 1.623 1.798 2.630 1.789 1.671 1.971 2.244 2.166 1.904 1.779
19. Allar aðrar vörur . . 4.804 5.645 5.890 4.363 1.689 2.372 2.583 2.129 2.082 2.636
Samtals 64.394 76.971 71 968 48.110 37.350 49.373 51.722 45.469 43 053 53.308
‘gjímtnn
Laugardaginn 10. nóv.
Þróun
landbúnaðaríns
í riti Sigurðar Sigurðssonar
um búnaðarhagi, er Búnaðarfé-
lag íslands gaf út í fyrra, eru
margar eftirtektarverðar tölur
um breytingar þær, er orðið hafa
í íslenzkum landbúnaði á síðari
tímum. Galli á þessum tölum,
eins og flestum íslenzkum hag-
skýrslum, er raunar sá, að þær
eru yfirleitt nokkrum árum á
eftir tímanum, sýna ekki breyt-
ingar allra síðustu ára. Á tímum
umróts og hraðfara fram-
kvæmda er slíkt seinlæti í hag-
skýrslunum oft á tíðum baga-
legt.
Tölurnar sýna eins og vænta
mátti, að byggðum sveitabýlum í
landinu hefir fækkað í seinni
tíð. Samkvæmt fasteignamats-
bók (1932) eru þau 5736*), þ. e.
hefir fækkað um nál. 400. Nú má
að vísu gera ráð fyrir, að býlin
séu heldur fleiri en 1930, því að
200 nýbýli hafa bæzt við á síð-
ustu þrem árum. En hitt er þó
staðreynd, að breytingar síðustu
áratuga hafa gengið í þá átt, að
heimilin í sveit eru nú færri en
fyrrum og að sveitafólkinu hefir
fækkað.
„Flóttinn" úr. sveitunum er
margrædd staðreynd. Þó er
hann áreiðanlega minni nú á
síðustu árum en stundum áður.
Það er ekki nema von, að þessi
„flótti“ og umhugsunin um hann
hafi gert mörgum bóndanum
dapurt í geði og dregið kjark úr
mörgum ungum manni, enda
hefir hann óspart verið notaður
til að kæfa niður bjartsýni
manna á framtíð sveitanna. En
það er fleira úr hagskýrslum
landbúnaðarins, en fólksfækk-
unin ein, sem vert er að athuga
I þessu sambandi.
Það sést í þessum skýrslum, að
árið 1885 voru öll tún á landinu
samtals að stærð 9906 hektarar.
Árið 1934 er saman lögð túna-
stærðin rúml. 31 þúsund hekt-
arar.
Töðufengur allra bænda á
landinu hefir á árunum 1882—
1890 verið um 300 þúsundir hesta
að meðaltali á ári. Árið 1935 var
töðufengurinn 1126 þúsundir
hesta.
Um bústofninn í sveitum segja
skýrslurnar m. a. þetta:
Á árinu 1900—1910 var meðal
sauðfjártala landsmanna á ári
um 522 þús. Á árunum 1930—35
hefir sauðfjártalan verið hæst
778 þús. og lægst 658 þús. Sauð-
fjártalan á íbúa í landinu er ná-
kvæmlega sú sama árið 1934
og hún var árið 1901 (6,1), þó að
þjóðinni hafi fjölgað um 45—
50% og öll sú fjölgun og meira
til lent í kaupstöðunum.
Tala nautgripa var á árunum
1901—1910 að meðaltali 25658 á
ári. Árið 1935 var nautgripatalan
35614.
Hrossatalan virðist vera svip-
uð nú og hún var á fyrsta áratug
aldarinnar.
Geitfé hefir fjölgað úr 340 ár-
ið 1901 upp í rúml. 2300 árið
1935.
Alifuglar eru árið 1901 taldir
rúml. 30 þús. en árið 1934 eru
þeir taldir 863 þús.
Framleiðsla kartaflna og rófna
hefir aukizt úr rúmum 27 þús.
tunnum árið 1901 upp í rúml. 64
þús. tunnur árið 1934, og hefir
vitanlega mjög aukizt síðan.
Hér hefir aðeins verið nefnt
fátt eitt af þeim tölum, er sýna
breytingar í islenzkum landbún-
aði á síðari tímum. Þær tölur eru
hér valdar fyrst og fremst, sem
gefa mættu nokkra hugmynd
um ástand búskaparins sjálfs,
en hitt er hér ekki með tekið,
sem lýtur að breytingum húsa-
kynna og menningaraðstöðu
sveitafólksins að ýmsu öðru
leyti. En tölur þessar bera það
með sér, að þó að fólki hafi
fækkað í sveitunum, þá fer því
fjarri, að búskapurinn hafi rýrn-
að að sama skapi, heldur þvert
á móti.
Sveitirnar eru liðfærri en áður
var. En liðið, sem þær nú hafa
*) Samkvæmt jarðatali fyrir ca. 90
árum (1847) voru byggð býli þó færri.
þá eru þau 5621 talsins.
Vanti einhvern erlenda
vöru er viðkvæðið venjulega
það, að innflutningshöftin
valdi. Jafnframt er það eigi ó-
títt að heyra því haldið fram,
úr sömu áttum, að furðu lítið
gagn, eða jafnvel ekkert, hafi
orðið af starfsemi gjaldeyris- og
innflutningsnefndar undanfar-
in ár.
Það er ýmsum örðugleikum
bundið að rannsaka til hlítar
hver áhrif innflutningshöftin
hafa haft á heildarinnflutning
til landsins. Það er m. ö. o.
nokkuð erfitt að gera sér grein
fyrir því, hvað innflutningur-
inn hefði orðið á hverjum tíma
og hvernig ástandið hefði verið,
ef ekki hefði verið gripið til
innflutningshafta. Mjög mikið
má þó geta sér til um þetta af
þeim gögnum, sem hægt er að
afla, og þá helzt með því að
bera saman innflutninginn eins
og hann var áður en farið var
að beita innflutningshöftunum
og eins og hann hefir orðið síð-
an farið var að framkvæma þau.
Hagstofan hefir samkvæmt
ósk minni gert sundurliðun þá,
um innflutninginn í 10 ár, 1928
—1937, sem birt er á öðrum stað
í blaðinu. Fjögur af þessum ár-
um, 1928—1931, var ekki beitt
innflutningshöftum. Árin 1932
—1934 var innflutningur tak-
markaður á mörgum vörum, en
árin 1935—1937 hafa verið í
gildi lagaákvæði, sem mæla svo
fyrir, að engan varning megi
flytja til landsins nema með
sérstöku leyfi.
Innflutningshömlunum síð-
ustu 3 árin hefir aðallega verið
beitt gegn 7 af þeim vöruflokk-
um, sem tilgreindir eru í skýrsl-
unni: Ávöxtum, vefnaðarvöru
og fatnaði, skófatnaði, verkfær-
um, búsáhöldum, hreinlætisvör-
um, hljóðfærum og leðurvörum,
úrum, klukkum o. fl. þessháttar
varningi. Að vísu hefir þeim
verið beitt allverulega til þess að
draga úr innflutningi á öðrum
vörutegundum, en aðallega ber
þó að athuga fyrrnefnda vöru-
flokka, ef menn vilja fá hug-
mynd um áhrif innflutnings-
haftanna á innflutninginn.
Við athugun á þessu kemur í
ljós, að innflutningur vara í
þeim 7 vöruflokkum, er nefndir
hafa verið, var árin 1928—1931
að meðaltali á ári um 15,9 millj.
á að skipa, er betur vopnum búið
í lífsbaráttunni Mest af þessari
öld hefir það verið í sókn. Og
þeirri sókn mun verða áfram
haldið.
Ár fram af ári velta stóreflis
há- og lágþrýstisvæði sér rólega
yfir norðurhluta Bandaríkj anna
og Canada,- líkt og undiröldur,
mörg hundruð kílómetra breið-
ar, og eins og við könnumst við,
fylgir lægðunum regn og hæð-
unum sólskin og heiður him-
inn. En við og við truflast illi-
lega þessi jafnskreiði öldugang-
ur, því að suður af Bandaríkj-
unum, umhverfis Vestur-Indíu-
eyjar, er eitthvert duttlunga-
fyllsta veðrasvæði í veröldinni.
Þar, á norðurjaðri hitabeltisins,
myndast stundum hyldýpis
lægðir, kílómetradjúpir loftgíg-
ir, sem soga að sér strengóða
vindflauma, beljandi úr öllum
áttum frá brekkum háþrýsti-
svæðanna í kring, með 150,
jafnvel fullra 300 kílómetra
hraða á klukkustund. Svo ó-
hemjulegar lægðarmyndanir
eiga sér ekki endilega stað ár-
lega, sem betur fer. En helzt til
tíðar eru þær þó,og rétt núna
um jafndægrin, aðfaranótt 20.
september, hóf enn ein göngu
sína frá Vestur-Indíum.
Venjulega leggja þessar
lægðir til norðvesturs, unz þær
skella á Flóridaskaga*), eða
*) T. d. fellibyljirnir ægilegu
18. sept. 1926 og 12.—17. sept
1928. —
kr., en innflutningur sömu vöru-
tegunda árin 1935—1937, 7.23
millj. kr. að meðaltali á ári, eða
ekki fullur helmingur að krónu-
tali þess sem áður var. Að vísu
gefur þetta ekki alveg fullnægj-
andi hugmynd um það, hvernig
innflutningurinn hefir verið í
þessum flokkum, þar sem verð-
lag mun heldur hafa breyzt til
lækkunar, en hins er þá líka að
geta, eins og áður er sagt, að
innflutningshöftunum hefir
verið beitt verulega við aðrar
vörutegundir, og vegur það á
móti.
Jafnframt kemur það í ljós af
þessari skýrslu, að innflutning-
ur þessara 7 vöruflokka hefir
numið á fyrra tímabilinu um
24,37% af heildarinnflutningi
til landsins, en 15,3% síðara
tímabilið.
Hvað sem um þessar tölur má
segja í einstökum atriðum, þá
kemur það af þeim greinilega í
ljós, sem raunar var áður vitað,
að innflutningshöftin hafa
dregið mjög úr öllum innflutn-
ingi til landsins á síðustu árum,
og ennfremur að hinar allra
brýnustu nauðsynjar til fram-
leiðslunnar og verklegra fram-
kvæmda nema nú hlutfallslega
meiru af heildarinnflutningn-
um til landsins, en áður en farið
var að beita innflutningshöft-
unum.
Þeir, sem þekkj a innflutnings-
verzlun okkar, vita það einnig
vel, að ef innflutningshöftun-
um hefði ekki verið beitt und-
anfarin ár, þá hefði verið hrúg-
að inn í landið ýmiskonar varn-
ingi, sem þjóðin gat án verið,
sér að meinfangalausu, láns-
traust þjóðarinnar notað til
þess að greiða slíkar vörur eftir
að þær einu sinni höfðu verið
fluttar til landsins og innflutn-
ingur allra nauðsynlegasta
varnings þar af leiðandi stöðv-
ast á sama tíma, sem gnægð
hefði legið fyrir af minna þörf-
um vörum.
Ennfremur er það augljóst
mál, að án innflutningshaft-
anna hefði verið gersamlega ó-
mögulegt að skapa möguleika
til innflutnings á öllum þeim
vélum og efni, sem þurft hefir
til þess að koma á fót hinum
nýja iðnaði landsins, þar á
meðal síldar- og fiskiðnaði,
sem byggist á innlendum hrá-
efnum.
Jafnframt því að . innflutn-
ingshöftunum hefir verið beitt
eins og tölur þessar gefa nokkra
hugmynd um, hefir verið á ó-
beinan hátt unnið að því að
minnka ósamræmið milli inn-
norðurströnd Mexícoflóa, en
snúa þá í norðaustur, út yfir
Atlanzhaf. Þessi síðasta stór-
lægð fór eins af stað, en sveigði
til norðausturs áður en hún
skall á Flóridaskaga sökum
þess, að venjulega stigu
stemmdi fyrir henni óvenju-
lega breiður þröskuldur há-
þrýstisvæðis, sem náði nálega
yfir allt Norður-Atlanzhaf. Þá
lá leiðin auðvitað þar sem garð-
urinn var að þessu sinni lægst-
ur, lægðardal, sem lá rétt austan
við New York, norður blómleg-
ustu héruð Ný-Englandsríkj -
anna, alla leið norður fyrir Mon-
treal í Canada. Fyrir bragðið
varð þessi fellibylur óvenjulega
sögulegur.
Þegar klukkuna vantaði
stundarfjórðung í þrjú, síðdegis,
21. sept., skall veðrið á Lange'y
(Long Island). Sagt er, að jafn-
vel enn heiftarlegri fárviðri
hafi lostið Bandaríkjastrendur,
en aldrei hefir fellibylur þar
áður geysað yfir slíkt þéttbýli
og svo óvænt. Ekki var þó því
að kenna, að veðurstofan segði
ekki fyrir fárviðrið, því að hún
varaði greinilega við þessari
„lægð yfir Vestur-Indíum“,
heldur hinu, að flest fólk á þess-
um slóðum hlustar lítið á veð-
urfregnir, og fjöldi manna geTði
sér ekki í hugarlund, að aðvíf-
andi vindur og regn væri ann-
og útflutnings með því að skapa
jöfnuð í búskap ríkisins, og með
því að draga mjög mikið, frá
því sem áður var, úr þeim fram-
kvæmdum ríkissjóðs, sem hafa
beinlínis kostað erlendan gjald-
eyri.
Á því leikur enginn vafi, að
innflutningshöftin hafa á und-
anförnum árum gert hið mesta
gagn og að án þeirra hefði ekki
fram á þennan dag verið hægt
að afla þjóðinni nauðsynja til
framleiðslu og neyzlu eða efnis
og véla til stórkostlegra ný-
virkja.
Með innflutningshöftunum
einum saman, er hinsvegar
hægt að ná vissu marki um
lækkun innflutnings, en heldur
ekki lengra. Þegar komið er að
því, að draga þurfi úr innflutn-
ingi þess varnings, sem daglega
er notaður af alþýðu manna og
talinn er nær ómissandi undir
venjulegum kringumstæðum,
eru innflutningshöftin að sjálf-
sögðu ekki einhlít.
Undanfarin ár hefir fram-
kvæmd innflutningshaftanna
verið hagað þannig, að menn
hafa talið sig vera við þetta
mark, og jafnframt hefir verið
reynt að verða við stórkostleg-
um óskum og kröfum um inn-
flutning véla og byggingarefnis
til nýrra bygginga og nýrra
fyrirtækja.
Með þessari framkvæmd
haftanna hefir tekizt að skapa
nú síðustu árin miklum mun
hagstæðari verzlunarjöfnuð en
áður, eða 6—7 millj. kr, hag-
stæðan jöfnuð 2 síðustu árin, á
móti 300 þús. kr. hagstæðum
verzlunarjöfnuði að meðaltali 4
næstu árin áður en innflutn-
ingshöftin komu til fram-
kvæmda. Innflutningsþörfin
eykst þó vitaskuld frá ári til árs
að en venjulegt jafndægrarok,
fyrr en þeir fóru að verða eitt-
hvað „skrýtnir í eyrunum",
finna til einhvers eyðileika, sem
stafar af of snöggri lágþrýst-
ingu, líkt og hratt sé farið upp í
húsalyftu.
* * *
Langey (Long Island) er 190
km. á lengd og 20—35 km. breið,
við austurströnd Bandaríkj -
anna, og nær suðvestur endi
hennar að mynni Hudsonfljóts,
og á þeim enda stendur suður-
helmingur New York borgar,
Brooklyn, og þar er einnig
svæðið fyrir heimssýninguna,
sem opnuð verður í vor. Langey
er láglend og afar frjósöm, svo
að kornyrkja, garð- og aldin-
rækt gefur bændum þar í aðra
hönd uppskeru, er nemur yfir
100 millj. krónum á ári. En auk
þess eru á Langey aðalleikvellir
New-Yorkbúa, fátækra sem
ríkra, enda hefir New-York ríki
komið upp mörgum þjóðgörðum,
alls um 30 km.2 að stærð, víðs-
vegar um eyjuna, bæði úti við
strendur og inni á henni miðri.
Suðurströnd eyjarinnar er mjög
vogskorin og ganga þar víðáttu-
mikil lón inn í hana og lykja
um þau afarlöng sandrif og
býsna breið og há. Á þessum
sandrifjum og á ströndinni
innan við lónin, eru mörg þorp,
með þetta 1—7 þús. íbúum, og í
þeim og utan þeirra baðskýli,
gisti- og skemmtihallir, sumar-
bústaðir og auðmannahverfi,
auk fjölda vita og strandvarð-
stöðva.
Frá vestri til austurs eru
helztu þorpin, sem hér koma
m. a. vegna fólksfjölgunar.
Sænski hagfræðingurinn Lund-
berg taldi eðlilega aukningu 750
þús. kr. á ári miðað við verðlag
1934.
Má vera að mönnum þyki þa.ð
fljótt á litið undarlegt, að þrátt
fyrir þetta eru nú stöðug gjald-
eyrisvandræði, en áður heyrð-
ist ekki um slík vandkvæði
talað.
Eins og ég hefi áður oft gert
grein fyrir, m. a. í fjárlagaræð-
um, stafar þetta af því, hve inn-
flutningur erlends lánsfjár hef-
ir verið miklu minni hin síðustu
ár en áður, og ennfremur vegna
þess hve erlendu lánin hvíla
þungt á gjaldeyrisverzluninni.
Samkvæmt beztu heimildum,
sem fáanlegar eru, nema af-
borganir einar af föstum, samn-
ingsbundnum lánum 1938 um
4,5 millj. kr. Þessar afborganir
hafa farið vaxandi allra síðustu
árin. Þannig var fyrsta afborg-
un af láni frá 1930 greidd árið
1935, fyrsta afborgun af skulda-
skilasjóðsláni greidd 1936, fyrsta
afborgun af ríkisláni frá 1935,
sem tekið var til greiðslu eldri
lausaskulda, var greidd 1936,
fyrsta afborgun af Sogsláni er
greidd á þessu ári. (Ennfremur
hefir Sogsvirkjunin þyngt stór-
kostlega gjaldeyrisverzlunina
vegna kaupa á vélum, áhöldum
og efni, sem þarf til þess að
menn geti notfært sér rafmagn-
ið). Einnig hafa bæzt við af-
borganir af síldarverksmiðjun-
um á Djúpavík, Hjalteyri, Pat-
reksfirði og viðbótarverksmiðju
ríkisins á Siglufirði, o. s. frv.
Þetta þýðir þó ekki það, að
föstu erlendu lánin hafi hækk-
að, því að hinar árlegu afborg-
anir eldri lánanna lækka þau
verulega á ári hverju. En þetta
þyngir gjaldeyrisverzlunina,
við sögu, þessi: Babýlon, Pat-
chogue, West Hampton, Sout-
hampton, Bridgehampton og
East Hampton. Allmikill fjörður
gengur inn í eyna austanverða,
svo að hún er í þann endann
eins og gapandi gin. Fremst á
neðra skolti þess gins heitir
Montauk-höfði og nær Langey
þar lengst í austur, en norðan
við höfðann er Napeague vík.
Norðan á efri skoltinum, eða
kjálkanum, er Greenport aust-
arlega, skipasmíðastöð, en
langtum vestar Huntington.
Eins og áður er sagt liggur
Langey austan að mynni Hud-
sonfljótsins mikla, sem New-
York stendur við. Fljótið kemur
langan veg úr hánorðri, og má
heita þráðbein stefna eftir að-
aldal þess norður til Montreal í
Canada. Jafnhliða fljótinu, rétt
austan við það, eru landamærin,
sem skilja New-York ríki frá
hinum svokölluðu Ný-Englands-
ríkjum, en af þeim er Connecti-
cut syðst og vestast. Milli Lang-
eyjar og meginlandsins er Lang-
eyjarsund (Long Island Sound)
og er það viðlíka breitt og
eyjan sjálf, eða vel það. Norð-
an við sundið er strönd Con-
necticutríkis, og eru við hana
þessar borgir - helztar: Bridge-
port (150.000 íb.), New Haven
(160.000 íb.) og New London
austast við Thamesfljót (30
þús.). —
Um mitt ríkið fellur Con-
necticutfljót í hásuður, eftir
samnefndum, breiðum og þétt-
býlum dal, en í honum miðjum
er Hartford (170.000 íbúar). í
miðjum Thamesárdal er Nor-
þar sem flest eldri lánin eru svo
„ung“, að greiðslur af þeim eru
síður en svo úr sögunni þegar
afborganir hinna „yngri“ lána
bætast við.
Reynzla undanfarinna ára er
því sú, allt frá 1932, að þrátt
fyrir mun hagstæðari verzlun-
arjöfnuð en áður, einkum síð-
ustu árin, hefir reynzt ókleift að
borga samningsbundnar afborg-
anir fastra lána án þess að
vanskilaskuldir fyrir vörur hafi
myndast. Þessar skuldir hafa nú
um nokkur ár hvílt eins og mara
á gj aldeyrisverzluninni og við-
skiptum þjóðarinnar, og skapa
mikið vandamál, sem verður að
leysa.
Á hverju ári verður að greiða
meira og minna' upp í skuldir
þessar til þess að viðskipti geti
haldið áfram óhindruð og verð-
ur það til þess að auka gjald-
eyrisvandræðin umfram það
sem verzlunarviðskipti yfir-
standandi tíma sjálf gefa til-
efni til.
Það verður að keppa hiklaust
að því að losna við þessar skuld-
ir á sem allra styztum tíma,.
Slíkt er þó vitaskuld miklum.
erfiðleikum bundið, ef ekki
kemur til innflutnings lánsfjár
svo verulegu nemi, og raunar
hvort sem er.
íslenzka þjóðin og einstakl-
ingar hennar verða hinsvegar
að standa í skilum, hvað sem
það kostar, og verða menn að
leggja hart að sér og sjálfsagt
harðar en menn hafa ennþá.
gert, til þes að svo geti orðið til
hlítar.
Hvort sem gjaldeyrislántaka.
sú, sem heimiluð er með lögum,.
verður framkvæmd að meira
eða minna leyti, eða aðrar lán-
tökur, sem að einhverju leyti
gætu komið í hennar stað (t. d.
(Fravih. á 4. slðu.)
which (25.000). Næst austan við
Connecticut er Rhode Island-
ríki, minnst af Bandaríkjum, og
er þar lónströnd, svipað og á
Langey, en bæir og þorp helzt
Watch Hill, Westerly, Char-
lestown og austast Newport (30.
000 íb.) á Rhode-eyju, sem er
í mynni Narragansettflóa, er
gengur geysilangt til norðurs,
en stórborgin Providence er þar
við samnefnt fljót, er fellur í
botn flóans.
* * *
Fárviðrissveipurinn æddi
grenjandi inn yfir Langey milli
Babýlon og Patchogue, þar sem.
loftvogin setti nýtt héraðsmet
niður á við, er hún féll ofan í
27.95 þml. í sumarhúsahverfun-
um, innan um hólana á sand-
rifjunum, sópaði ofsinn öllu:
burtu, sem ekki var bókstaflega.
stjórað niður, og m. a. öllum.
vindmælitækjum. Á hæla fyrstu
fellihrinunnar geystust hams-
lausar flóðbylgjur, hver á fætur
annarri, 30—40 feta háar. Bað-
húsum og bátskýlum, sumar-
húsum og strandvarðastöðvum,
löngum fylkingum lágkúrandi
en sterkbyggðra búðarhúsa, —
öllu brá fellibylur og flóðbylgja,
ýmist í heilu lagi í háa loft,
inn yfir rifin í brimsjóðandi
lónin, eða spónmölvuðu í múga-
raðir eftir endilangri strönd-
inni. Þegar veðrið skall á voru
150 hús á West Hampton
Beach. Sex stóðu af sér bylinn.
í lónunum, og jafnvel á götun-
um í mörgum þorpunum á
sjálfri eyjunni, voru hópar af
hljóðandi fólki komið að
drukknun og drukknandi. Aust-
SigSús Halldórs Irá Höfnura:
„Lægð yíir Vestur-Indíum“