Tíminn - 12.01.1939, Síða 3

5. blað
TÍMIM, fimmtadagiim 13. Janúar 1939
19
ÍÞRÓTTIR
Olympiuleikarnlr
í Helsingfors 1940.
Finnar vinna nú að því með
miklu kappi að undirbúa Ol-
ympiuleikana í Helsingfors 1940.
Hefir þingið þegar veitt 30 millj.
kr. til undirbúningsins.
Fyrir þátttakendur í leikjun-
um, sem eru áætlaðir um 3000,
er verið að reisa sérstakt íbúða-
hverfi á fögrum stað í 3 km.
fjarlægð frá Helsingfors. Gert
er ráð fyrir, að Helsingfors geti
hýst um 160 þús. aðkomumanna
meðan leikarnir standa yfir.
Keppt verður í fleiri íþrótta-
greinum en nokkuru sinni fyr.
Alls verður keppt í 132 íþrótta-
greinum eða 4 fleiri en í Berlín
1936. í frjálsum íþróttum verð-
ur keppt í 33 greinum, í leik-
fimi 8, sundi og sundknattleik
16, róðrum 7, siglingum 4,
kajakróðrum 9, glímum 14,
lyftingum 5, hnefaleikum 8,
skotfimi 5, skilmingum 7, kapp-
reiðum 5, svifflugi 2, og svo
knattspyrnu og fimmtarþraut.
Þetta er i fyrsta sinn, sem
keppt er í svifflugi á Olympiu-
leikjum. Það var aðeins sýnt á
Olympiuleikjunum í Berlín 1936,
en ekki keppt í því. Vænta
Finnar sér góðs af svifflug-
keppninni, en þeir eiga um 3000
svifflugmenn í góðri þjálfun. —
Svifflugkeppnin fer fram í Já-
mijárvi.
Finnar haga tilhöguninni
þannig, að maraþonhlaupið
verður einn eftirtektarverðasti
þáttur leikjanna, en Finnar
eiga, eins og kunnugt er, betri
þolhlaupara en nokkur önnur
þjóð. Um 200 þús. áhorfendur
eiga að geta fylgzt með hlaup-
inu.
Fréttabréf til Tímans.
Tímanum er mjög kærkomið
að menn úti á landi skrifi blað-
inu fréttabréf öðru hvoru, þar
sem skilmerkilega er sagt frá
ýmsum nýmælum, framförum
og umbótum, einkum því er
varðar atvinnulífið. Allar upp-
lýsingar þurfa að vera s'em
fyllstar og gleggstar, svo að ó-
kunnugir geti fyllilega áttað sig
á atburðum, fyrirtækjum og
staðháttum, sem lýst er. All-
margir menn hafa orðið til þess
að skrifa Tímanum greinagóð
bréf, og er þeim hér með þakkað
fyrir.
Mörgum mun ef til vill finn-
ast fátt til frásagnar úr fá-
mennum og strjálum byggðum.
En þó mun málasannast, að i
hverju byggðarlagi gerist nokk-
uð það, sem tíðindum sæti, sé
vel að gætt.
A N N A L L
Dáuardægur.
Friðrik Björnsson, áður bóndi
á Litlu-Hólum í Mýrdal andað-
ist í ágúst-mánuði sl. sumar á
heimili sonar síns, Nikulásar
raf magnsumsj ónarmanns í
Reykjavík. Friðrik var fæddur
3. okt. 1860 að Holti í Mýrdal.
Foreldrar hans. Björn Berg-
steinsson og Ólöf Þorsteins-
dóttir, bjuggu þar þá, en flutt-
ust síðan að Skeiðflöt og svo
að Dyrhólum eystri. Friðrik fór
ungur til fósturs hjá Jóni bónda
Eyjólfssyni og Karitas móður-
systur sinni og fluttist með
þeim árið 1880 að Litlu-Hólum,
er þá voru taldir lélegasta kot
í Dyrhólahverfi, aðeins eitt
hundrað að jarðarmati. En
þegar Friðrik hætti búskap
rúml. 40 árum síðar, var þar 15
dagslátta tún og steinhús til i-
búðar, hið fyrsta af þeirri gerð
í Dyrhólahreppi. — Árið 1887
kvæntist hann Halldóru
Magnúsdóttur frá Haugi í Dyr-
hólahverfi. Börn þeirra tvö eru
á lífi: Karólína húsfreyja á
Litlu-Hólum og .Nikulás raf-
fræðingur. Friðrik var maður
starfslaginn, búhagur og út-
sjónarsamur, ágætur veiöimað-
ur og burðamaður hinn mesti.
Hann fékk hvað eftir annað
verðlaun fyrir jarðabætur úr
Ræktunarsjóði og heiðursverð-
laun úr sjóði Kristjáns IX. ár-
ið 1917. Bókhneigður var hann
og las mikið í frístundum sínum.
LEIKFÉLAG
REYKJAVÍKUR
„Fróðá66
Sjónleikur í 4 þáttum, eftir
JÓHANN FRÍMANN.
Sýning I kvöld kl. 8.
Lækkað verð.
Aðgöngumiðar seldir eftir kl.
1 i dag.
„Já, þetta er hinn réttl kaffi-
ilmur“, sagði Gunna, þegar
Maja opnaði „Freyju“-kaffi-
bætispakkann.
„Nú geturðu verið viss um
að fá gott kaffi, því að nú
höfum við hinn rétta kaffi-
bæti. Ég hefisannfærzt um
það eftir mikla reynslu, að
með því að nota kaffibætir-
inn „Freyja“, fæst lang-
bezta kaffið.
■agyjA,
Þið, sem eim ekki hafið reynt Freyjn-
kaffibæti, ættnð að gera það sem fyrst,
og þér mimnð komast að sömn niðnr<
stöðu og Maja.
Hitar, ilmar, heillar drótt,
hressir, styrkir, kætir.
Fegrar, yngir, færir þrótt
Freyju-kaffibætir.
Opið bréf til
Gunnars Thoroddsen
(Framh. af 2. sí8u)
Þér hafið, Gunnar Thorodd-
sen, bent þjóðinni á ráð Guð-
mundar ríka í grein yðar og á
henni verður ekki annað séð en
að þér séuð honum fullkomlega
samþykkur. Það mun líka ýmis-
legt líkt um aðstöðu ykkar
beggja. Guðmundur ríki hugsaði
sér að eflast að auði og völdum
í skjóli konungsvináttunnar.
Þér teljið að Þjóffverjar muni
setja þau „skilyrffi“ fyrir vináttu
sinni, sem muni skapa flokkí
yffar betri affstöffu.
í þeirri trú leggið þér til að
„skilyrðunum“ verði fullnægt.
Guðmundur ríki sá það ekki
fyrr en honum var á það bent,
hver fjörráð Ólafur konungur
var að búa þjóðinni. Eiginhags-
munirnir villtu honum sýn. Eg
vona að svipað sé því varið með
yður. Yður hafi ekki verið ljós
afleiðingin af fullnægingu „skil-
yrðanna" fyrir frelsi landsins,
en hinsvegar hafi yður þótt
horfa vænlega um „skilyrðin",
ef þau yrðu eins og þér virðist
gera yður vonir um í grein yðar.
Af þeirri ástæðu hefi ég skrif-
að yður þetta bréf. Eg hefi leit-
azt við, að gera yður ljósa hætt-
una fyrir sjálfstæði landsins.
En sé þetta samt sem áður
bjargföst skoðun yðar og ýmsra
flokksbræðra yðar og að þeir
vilji bregðast við á sama hátt
og Guðmundur ríki, ef okkur
yrðu einhver „skilyrði" sett, þá
álít ég nauðsynlegt að þetta mál
verði meira og ítarlegar rætt,
ekki sízt í hópi okkar ungu
mannanna, og að þér skorizt
því ekki undan að svara.
Eg mun svo ekki hafa bréf
þetta öllu lengra. En ég vil að
endingu lýsa yfir þeirri trú, að
þegar frá eru taldir fylgjendur
erlendra ofbeldisstefna, sé ís-
lenzka þjóðin yfirleitt á sömu
skoðun og Einar Þveræingur.
Ég trúi því, að það sé ákveðinn
vilji þjóðarinnar, að leita eftir
friðsamlegri sambúð og vináttu
við aðrar þjóðir, en kaupa hana
þó aldrei neinu því verði, sem
skerðir rétt hennar og sjálf-
stæði, heldur kjósi hún þá
frekar að búa við þröngan kost
en að fórna frelsinu. Eg vil trúa
því i lengstu lög, að þjóðin liti
á þá menn eins og féndur full-
veldisins, jafnvel þó þeir skreyti
sig með sjálfstæðisn^fninu, er
vilja vinna það til vináttu við
aðrar þjóðir, að láta þær setja
„viss skilyrði um stjórnarfar
vort innanlands".
Og ég vil vænta þess, að þetta
bréf megi bera þann árangur,
að það komi í ljós, að þér eftir
nánari íhugun viljið ekki
fylla hóp þeirra manna.
Með vinsemd.
Þórarinn Þórarinsson.
Beztu kolin
GEIR H.Z0EGA
Simar: 1964 og 4017.
- Kaup og sala -
Ullarofni og silki,
margar tegundir. BLÚSSUR,
KJÓLAR o. fl. nýkomiff.
SAUMASTOFAN UPPSÖLUM.
Sími 2744.
Félagsmál og sfarfsmenn
ríkisins
Péiur Sigurðsson:
Þörfin gerir menn uppfinn-
ingasama. Hún er svipa á hugi
manna og skapandi kraftur í
lífi þeirra. Engin félagsleg sam-
tök mundu vera til á meðal vor,
ef þeirra hefði ekki verið þörf,
hvorki ungmennafélög, íþrótta-
félög, bindindisfélög, skátafé-
lög, eða önnur félög, sem menn-
ingu vilja efla. Öll slík félög
hafa hina mestu þýðingu fyrir
uppeldi þjóða og menningu.
Mönnum er fyrir löngu orðið
það ljóst, að með skólum ein-
göngu verður ekki slíkt upp-
eldisstarf unnið. Hin félagslegu
samtök manna um ýms menn-
ingarmál, eru líka ómissandi,
og þess vegna urðu þau til. Það
er ekki hægt að draga alla
menn í sömu kró, og þess vegna
er gott að menn eigi kost á vali.
Þar sem nú slík félagsleg-
samtök hafa hlotið viðurkenn-
ingu og jafnvel hollustu al-
mennings, og einnig viðurkenn-
ingu þings og stjórnar, sem
leitast við að styðja þau fjár-
hagslega, þá getur ekki annað
komið til mála, en að sýna
þeim sem mestan sóma, að
notagildi þeifra verði sem mest.
Víða gera þessi félög hið
mesta gagn, en á öðrum stöð-
um þrífast þau ekki eða eru
þróttlaus, og er þá alltaf skorti
á forystu um að kenna. Nú
hefir þó ríkið nokkra launaða
menn á hverjum einasta stað,
þar sem menn hafa hópazt
saman til dvalar, að nokkrum
mun. Þessir menn eiga að vinna
að heill og velferð þjóðarinnar,
og afskipti þeirra af félagsmál-
unum hafa hina mestu þýðingu.
Þar eru dæmin deginum ljósari.
Tillaga mín er því þessi: Rík-
isstjórnin og fræðslumálastjóm
landsins komi því til vegar, að
bæði í kennaraskólanum og há-
skólanum fái embættismanna-
efnin hagnýta fræðslu um þessi
félagsmál. Það verði einn á-
kveðinn liður í undirbúnings-
menntun þeirra, og hann ekki
þýðingarminnstur. Þess verði
blátt áfram krafizt af öllum
kennaraefnum og sömuleiðis
stúdentum í háskólanum, sem
ætla sér að verða prestar, sýslu-
menn e'ða læknar, að þeir kynni
sér þessi félagsmál þannig, að
þeir telji sér skylt að leggja
þeim lið þar sem þörf gerist
og aðstaða þeirra leyfir.
Ég fæ ekki annað séð, en að
það þjóðaruppeldi, sem þessi hin
ýmsu félög eiga að veita og
geta veitt, sé hið þýðingar-
mesta, og hvers vegna skyldu
þjónar ríkisins sniðganga slíkt
starf? Fjöldi þeirra sinnir þeim
nú þegar með góðum árangri,
og réttlætir sú fengna reynsla
þessa tillögu mína, að allir em-
bættismenn ríkisins fái þá
þekkingu á þessum félögum og
þann undirbúning á námsár-
unum, er geri þeim eitthvert
slíkt félagsstarf bæði ljúft og
skylt.
Með þessu þarf ekki að
heimta neitt ósanngjarnt af
ungum námsmönnum. Þeir
verða auðvitað að fá að velja,
hvort þeir kjósa ungmennafé-
lög, íþróttafélög, stúkur, skáta-
félög eða eitthvað annað, en
þeir eiga að ganga út frá þvi,
að þurfa að _ taka þátt í ein-
hverju slíku. í skólum þeim, er
mennta embættismennina, þarf
að ríkja góður skilningur á gildi
þessara félaga, og þar á að
glæða löngun ungra náms-
manna til slíkra félagsstarfa.
Þeim á að vera upp á lagt að
kynna sér þessi félagslegu kerfi,
eitt eða fleiri, og tileinka sér
heilbrigðan skilning á nota-
gildi þeirra. Þetta hefir hina
mestu þýðingu fyrir alþýðu-
menntun þjóðarinnar, og hún
er undirstaðan að heilbrigðu
(Framh. á 4. síöu)
VinniS ötullega fyrir
Tímann.
• ÚTBREIÐIÐ Tí M ANN •
188 Andreas Poltzer: Patricia 185
alltaf verður verst úti við þessháttar
hægari um. ástæðuna til forfallanna.
Ungfrú Helen sagði, að því miður gæti
hún ekki komið i búðina. Þetta var nýr
neisti til að kveikja 1 Meager, en samt
stillti hann sig um stund.
— Eruð þér veik? spurði hann.
— Nei, herra Meager, en....
— Amma yðar er dáin? glopraði hús-
bóndinn út úr sér.
— Já, heyrðist sagt raunalega hinum
megin við vírinn.
Frú Davis gat ekk heyrt þetta þá, en
hún sá aðeins hvernig þj áningarsvipur-
inn kom fram á roðnandi ásjónunni á
Meager og að hann opnaði munninn þó
nokkrum sinnum, án þess að koma upp
nokkru hljóði. Og með öruggri eðlisávis-
un konunnar, tók frú Davis nú í aðra
hendina á Meager og hélt í hana. Penelop
fann róandi þrýsting undan hendinni,
eins og verið væri að segja honum, að
maður ætti ekki að ergja sig að ástæðu-
lausu.... maður væri, þegar Öllu væri á
botninn hvolft, karlmenni, og andstreymi
lífsins vaxinn.... Meager fannst hann
vinna hreystiverk, er hann lagði heym-
artólið á kvíslina.
En hann varð að fá útrás og nú skýrði
hann ekkjunni frá þessu andstreymi
sínu og hún hlustaði athugul á. Jafnvel
þótt frú Davis gæti skilið hugaræsing
af gulli, til að halda hreinu, Sir! Og svo
allt silfrið.
Sá maður, sem átti alla þessa fjársjóði,
gat ekki staðið sig við að tíma ekki að
sjá af tveimur og hálfum penny. Hann
tók hendnni ofan 1 skúffuna — Violet
greip í snatri fyrir bæði eyrun — og rétti
Bill einn penny og fjóra farthings. Sá
rauðhærði flýtti sér að grípa kopar-
hlunkana sex og hvarf. Hann var ákveð-
inn í þvi að láta ekki sjá sg aftur, fyrr
en eftir hálftíma minnst.
Sendillinn var fyrir löngu kominn úr
augsýn, þegar Violet tók fingurna úr
hlustunum.
— Frændi, mér finnst við ættum að
taka þessa bjöllu af peningaskúffunni,
sagði Violet, tauganæm eins og hertoga-
frú.
Orð hennar urðu sá langþráði neisti,
sem kveikti í púðurtunnunni. Magurt
andlitið á frænda varð dreyrrautt.
— Nei, þér stendur vitanlega alveg á
sama, þó að öll veröldin steli frá mér!
Þú vilt kannske helzt, að ég leggi pen-
ingana á búðardiskinn.... ?
— En það þarf varla heila kirkju-
klukku, minna mætti nú gagn gera.
Staðhæfing Violet fór ekki 1 öfgar. Ó-
kunnir ferðamenn, sem hættu sér inn
í „fjárhirzlu Indlands“, héldu að þeir
væru komnir i Westminster Abbey, þegar