Tíminn - 11.04.1939, Page 2

166
TÍMITMV, frrigjudagimn 11. apríl 1939
42. blað
Útvarpsræða Eysteíns Jónssonar fjármálaráðherra
^ímtnn
Þriðjudaginn 11. apr.
Eftír gengisfallið
í umræðum á Alþingi kom sú
skoðun fram hjá ýmsum ræðu-
mönnum, að lækkun íslenzkrar
krónu myndi verða til þess að
draga úr trausti landsins út á
við með öðrum þjóðum. En
fréttir, sem borizt hafa um und-
irtektir blaða á Norðurlöndum
benda sem betur fer, ekki í þessa
átt. Bæði í Danmörku og Nor-
egi hafa ýms hinna merkustu
blaða ritað vinsamlega og af
fullum skilningi um gengislækk-
unina og telja hana bera þess
vott, að fullur vilji sé á því hér
að efla atvinnulífið og auka
greiðslugetu þjóðarinnar. Mega
þessar undirtektir vera oss ís-
lendingum ánægjuefni.
En hinu má ekki gleyma, að
sjálf ákvörðunin um að lækka
gengi krónunnar er ekki nema
byrjun á löngu og vandasömu
starfi. Og um það ættu nú, úr
því sem komið er, allir að standa
saman, hvort sem þeir hafa
verið með eða móti gengislækk-
un áður, að árangur hennar geti
orðið sem beztur.
Tilgangur gengislækkunar-
innar er fyrst og fremst sá, að
auka framleiðsluna í landinu
eða að koma í veg fyrir samdrátt
í framleiðslu, þar sem hann ella
kynni að hafa verið óumflýjan-
legur. Og af framleiðendunum
væntir nú þjóðfélagið þess, að
þeir bregðist vel við og myndar-
lega þeim kjarabótum, sem
gerðar hafa verið þeim til
handa, og að engir möguleikar
til skynsamlegrar framleiðslu-
aukningar verði látnir ónotaðir.
Það, sem hér er mælt, á auðvit-
að fyrst og fremst við um út-
flutningsframleiðsluna. En þó
er þess að gæta, að einnig fyrir
sölu á innlendum markaði skap-
ar gengislækkunin nokkra
möguleika, þar sem hún verkar
sem einskonar verndartollur
fyrir hana gagnvart erlendum
vörum.
Sumir segja: Gengislækkun
er ekki nema stundarúrræði.
Að litlum tíma liðnum hefir allt
verðlag í landinu lagað sig eftir
hinni nýju krónu, og framleiðsl-
an aftur stödd í sömu sporum.
En það er einmitt eitt höfuð-
verkefnið, sem nú er framund-
an, að láta þetta ekki fara svo.
í gengislögunum sjálfum eru
ýms ákvæði í þessa átt, svo sem
um það, að húsaleiga megi
ekki hækka fyrst um sinn og
kaupgreiðslur ekki nema eftir
vissum reglum. En fyrsta spurn-
ingin er: Hversu mikið hækka
hinar erlendu vörur? Á því velt-
ur hækkun kaupsins og hækkun
hinna innlendu vara eftir á. Það
er því ákaflega mikilsvert að
takast megi að halda niðri
verði hinna erlendu vara, og
margir aðilar hafa þar sameig-
inlegra hagsmuna að gæta.
Einn af ræðumönnum í út-
varpsumræðunum sagðist hafa
það eftir verzlunarfróðum
manni, að útsöluverð erlendra
vara ætti ekki að þurfa að
hækka um meira en 12%, þrátt
fyrir 22% hækkun sterlings-
pundsins. Þetta byggist á því, að
gengismuninn þarf ekki að
reikna af innlendum kostnaði
við verzlunina, heldur aðeins af
innkaupsverðinu. Á það má líka
benda, að álagning á sumar
vörutegundir hefir verið svo ríf-
leg, að milliliðirnir væru ekki
illa að því komnir, að taka á sig
einhvern hluta af gengislækk-
uninni.
Hlutverk verðlagsnefndar á
næstu mánuðum er mikilsvert
og vandasamt. Hún á heimting
á að njóta stuðnings og velvild-
ar alls almennings í starfi sínu.
Ýmsum mun fljótt á litið virð-
ast undarlegt að þessar umræð-
ur fara fram eftir að búið er að
samþykkja á Alþingi frv. það,
sem ræða skal. Þetta er þó ekki
undarlegt, þegar þess er gætt,
að allsstaðar er reynt að forð-
ast sem mest umræður um
breytingar á gengisskráningu
unz þær hafa verið fram-
kvæmdar, vegna þeirra trufl-
ana, sem slíkar umræður hljóta
að hafa á allt viðskiptalíf. Þessi
sjálfsagða ráðstöfun er þó auð-
vitað misnotuð af andstæðing-
um málsins og túlkuð þannig,
að málið hafi verið hespað af
með leynd, í því skyni að fara
aftan að þjóðinni.
Rannsókn mllliþlnga-
nefndarinnar.
í raun réttri hefir aðdragandi
þessa máls, sem hér er til um-
ræðu, verið sá, að skipuð var
nefnd til þess að athuga hag og
rekstur togaraútgerðarinnar. —
Þessi nefnd hefir þó ekki skilað
prentuðu áliti fyr en i gær. Þrátt
fyrir það hefir stjórnmálaflokk-
unum, sem undanfarnar vikur
hafa verið að rannsaka hvaða
leiðir skyldi fara til stuðnings
útveginum, verið vel kunnugt
um þær aðalniðurstöður, er
nefndin hefir komizt að um hag
togaraflotans og rekstur hans
undanfarin ár.
Við þessa rannsókn hefir það
komið í ljós, sem mönnum var
raunar áður kunnugt, að tog-
araflotinn hefir verið rekinn
með tapi, og það mjög verulegu,
undanfarin ár. Mun láta nærri,
að tap alls flotans nemi á þeim
árum, sem skýrslur nefndarinn-
ar ná yfir, um 1 milj. kr. að með-
altali árlega, eða um 30 þús. kr.
á hvern togara, og eru þó fyrn-
ingar hvergi nærri reiknaðar til
fulls. Efnahagur togaraútgerð-
arinnar er lika þannig, að
hann getur ekki lengur með
nokkru móti þolað þessi töp, og
mörg fyrirtækin eru nú þegar
þannig á vegi stödd, að þau eiga
ekki fyrir skuldum.
Þótt ekki liggi fyrir eins nýj-
ar skýrslur um afkomu bátaút-
vegsins, þá er vitað mál, að hann
hefir einnig undanfarið verið
rekinn með tapi. Þótt ágóði hafi
orðið af síldveiðum bátanna, þá
hefir sá gróði meir en etist upp
á þorskvertíðinni, enda hafa
margir bátar verið látnir liggja
yfir þoxskveiðitímann, en aðeins
stundað sildveiðar.
Framleiðslan þarf að
aukast.
Afleiðingar þessa hafa komið
fram í því, að útflutningur
NIÐURLAG.
Fræðslu um ísland
hefir Þjóðræknisfélagið hald-
ið uppi bæði í Canada og Banda-
ríkjunum á margvislegan hátt,
baeði meðal íslendinga og Engil-
saxa og varið til þes stórkost-
legri fyrirhöfn og fé. T. d. lagði
það meir en 20 þús. krónur í
ábyrgð fyrir 1000 eintökum af
íslandssögu á ensku eftir próf.
Gjerset, norskan mann, en Hall-
dór Hermannsson prófessor, las
yfir handritið. — Útvarpað hefir
það eftir getu, og er í minni full-
veldisdagurinn síðasti. En af-
drifamesti þátturinn í þessu
starfi, verður boð Þjóðræknis-
félagsins til formanns utanríkis-
málanefndar, Jónasar alþm.
Jónssonar, sem hann þáði í sum-
ar er leið og kunnugra er en hér
þurfi frá að segja.
Hér eru þá talin nokkur við-
fangsefni Þjóðræknisfélagsins,
en fjöldi er ótalinn, t. d. vökul
vörn þeirra fyrir ágangi Norð-
manna vestra, sem oft hafa
þjóðarinnar hefir sizt farið
hækkandi, þrátt fyrir stórauk-
inn útflutning vissra afurða,
eins og til dæmis síldarafurða.
Einnig hafa þessi töp atvinnu-
veganna komið fram í hinum
langvarandi gjaldeyriserfiðleik-
um, sem við höfum átt við að
búa. Undanfarið hefi ég notað
hvert tækifæri, sem gefizt hefir
til þess að leggja áherzlu á, að
það sem þjóðinni riði mest á,
væri aukinn útflutninguT og
aukning framleiðslunnar á öll-
um sviðum. Undanfarin ár hafa
verið gerðar meiri ráðstafanir
en áður hafði tíðkast til stuðn-
ings framleiðslunni, og jafn-
framt hafa menn alltaf búizt við
því að út myndi rætast um verð-
lag á sjávarafurðum á erlend-
um markaði. Síðasta ár hefir
það þó verið að verða ljósara og
ljósara fyrir mönnum, að þess-
arar verðhækkunar var vart eða
ekki að vænta og að óumflýjan-
legt myndi verða að gera stórt
átak innanlands til bjargar
framleiðslustarfsemi lands-
manna og þjóðinni sem heild.
Ráðstafanir yrði að gera sem
miðuðu að því að framleiðslan
bæri sig betur og gæti orðið til
þess, að þangað leitaði fjár-
magnið og að framtak manna
beindist að framleiðslustörfun-
um.
Allir nema kommúnistar
munu telja sig viðurkenna
nauðsyn þess, að bæta rekstrar-
afkomu útvegsins, en hinsveg-
ar er nokkuð deilt um, hvaða
leiðir skuli fara að þessu marki.
Um tvær leiðir er þó einkum
talað. Annarsvegar er talað um
að leggja skatta og tolla á þjóð-
ina og verja þeim til verðupp-
bótar á útflutningsvörur lands-
manna. Hinsvegar er svo sú leið,
sem farin hefir verið, breyting
á verðgildi íslenzkrar krónu.
Inn í þessar umræður hafa svo
sem vænta má blandazt ýmis-
konar bollaleggingar um það,
hverjir bera skuli byrðarnar,
sem lausn málsins fylgja.
Beinn skattarnir.
Ef til vill finnst mörgum ofur-
eðlilegt, að taka þá fjármuni,
sem hér þarf á að halda, af
þeim, sem kallaðir eru betur
megandi, m. ö. o. að taka veru-
legan hluta þessarar fjárhæðar
með beinum sköttum. Ég vil í
þessu sambandi láta það í Ijós
sem mína skoðun, að þessi leið
er ekki fær. Ef við athugum
samanlagt útsvar og tekjuskatt
hér hjá okkur nú og berum sam-
an við það, sem á er lagt í ná-
grannalöndum okkar, þá sjáum
við, að við höfum nú þegar
gengið lengra í álagningu
beinna skatta, en aðrar nálæg-
ar þjóðir. Ég álit að vísu að okk-
viljað sækja nokuð djarft til
fanga yfir á okkar lendur, ís-
lendinga. En hér verður staðar
að nema. Að því þó viöbættu, að
nú hefir Þjóðræknisfélagið
með höndum fjársöfnun til
koparsteypu af Leifsstyttunni, er
standa skal við sýningarskálann
íslenzka á New York sýningunni.
Um mángðamótin febrúar-marz
hafði safnazt töluvert yfir 9 þús.
krónur. Þeir hafa enn einu sinni
sýnt það vestra, að „þegar býður
þjóðarsómi‘.‘, þá eru það fleiri
en Bretar, sem eiga eina sál.
En ótrúlegir hafa erfiðleik-
arnir verið. Vestur-íslenzkri
æsku, sem alin er upp í þarlend-
um barnaskólum, við prúð-
mannlegan aga og í þegnholl-
ustu samveldislandsins, sem
stundum er jafnvel sterkari en
heimalandsins, og við fræðslu
um aðrar þjóðir, sem nálega ein-
göngu skorðast við afskipti
Breta af þeim, væri fyrirgefandi
þótt henni hefði oft fundizt erf-
itt að koma auga á það, að mjög
ar álagning sé þá um leið rétt-
látari, en fyrir því eru vitanlega
takmörk, hve langt er hægt að
ganga á þessari braut. Ég mun
nefna nokkur dæmi í þessu
sambandi. Ég ætla að bera sam-
an skatta og útsvör hér í
Reykjavík annarsvegar og
Kaupmannahöfn hinsvegar, en
Danir búa, sem kunnugt er, víð
frj álslynt stj órnarfyrirkomulag,
og þar hafa jafnaðarmenn og
frjálslyndir farið með stjórn
saman um langan tíma. Skattar
og útsvör í Reykjavík eru lægri
á mönnum með 3 þús. kr. hrein-
ar árstekjur. En þegar kemur
upp fyrir 4 þús. kr. hreinar
tekjur, þá eru skattar og
útsvar mun hærri í Reykjavík
en í Kaupmannahöfn. Af 10
þús. kr. hreinum tekjum nema
skattar og útsvör 3.300 kr. í
Reykjavík, en í Kaupmanna-
höfn 1.590 kr. Af 15 þús. kr.
tekjum verður að greiða hér
7.049 kr. í útsvar og skatta, en
kr. 2.885 í Kaupmannahöfn. Af
20 þús. kr. tekjum greiða menn
hér 11.532 kr. en í Kaupmanna-
höfn kr. 4.326. Af 30 þús. kr.
hreinum tekjum eru hér greidd-
ar 21 þús. kr. í útsvar og skatta,
en 7.800 kr. í Kaupmannahöfn.
Allt miðað við einhleypt fólk.
Þetta hygg ég að nægi til að
sýna það, að í þessu efni höfum
við gengið verulegum mun
lengra en þær þjóðir, sem næst
okkur búa, eins og ég áðan
sagði, og það er mín skoðun, að
við getum ekki gengið lengra í
þessa átt svo að nokkru veru-
legu nemi. Ég vil þess vegna slá
því föstu, að sú tilfærsla fjár-
magnsins, sem framleiðslunni er
nauðsynleg, getur ekki orðið
framkvæmd með álagningu
beinna skatta, eins og nú er
háttað. Það er þess vegna eng-
um vafa undirorpið, að ef sú
leið er valin, að bæta með verð-
launum upp útflutning lands-
manna, þá yrði að afla fjár-
magns til þess að langmestu
leyti með auknum tollum á að-
fluttar vörur, eða með almenn-
um launaskatti. Fram hjá þess-
ari staðreynd verður ekki með
nokkru móti komizt. Af þessu
leiðir svo aftur hitt, að afleið-
ingar þessara ráðstafana á verð-
lag í landinu, á afkomu launa-
manna og annarra, myndu
verða mjög svipaðar, ef nokkuð
ætti að muna um það, sem gert
yrði, og afleiðingar gengislækk-
unar verða. Það er alveg sérstök
ástæða til að taka þetta skýrt
fram, vegna þess að sumir tala
um þessi mál eins og þeir trúi
því staðfastlega, að hægt hefði
verið að gera stórt átak til
bjargar framleiðslunni án þess
að nokkur yrði þess var, bara
ef ekki hefði verið valin sú leið
að breyta verðgildi krónunnar.
mikil verömæti væri í húfi þó
að engin sérstök rækt væri lögð
við íslenzkar erfðir. Þeim væri
fyrirgefandi þó að þeim hefði
stundum veitt erfitt að skilja
þennan heita vígamóð vegna
málefna, sem brezkum mönnum
fyrir siðasakir væri tæplega ger-
legt að deila um, ef þau voru þá
ekki blátt áfram hjákátleg á
sama mælikvarða. Enda hefir
forystumönnum Þjóðræknisfé-
lagsins alveg fram á síðustu ár,
þótt mjög uggvænt hvort fá
mætti meiri og betri hluta æsk-
unnar til að halda við kynningu
af íslenzkri tungu þótt aðeins
væri sem aukamál. Finnist
mönnum hér, að það ætti þó
alltaf að vera hægt, þó hugsi
menn aðeins til íslenzku ný-
lendunnar í Kaupmannahöfn,
þar sem börn nafnkunnra ís-
lenzkra feðra oftast, ef ekki allt-
af, hverfa i erlendan fjarska
eins og bátskel, sem höggvin er
úr tengslum við skipmóður sína
úti á reginhafi.
Þjóðræknisfélagi íslendinga í
Vesturheimi hefir ekki verið
ólíkt farið og landnámssveit,
sem einangruð frá heimalandi
sínu hefir lengi fyrir það vernd-
að landsvæði, hrjóstrugt á yfir-
borði en gagnauðugt í jörðu,
gegn óvígum her. Lítil hjálp
kæmi að heiman; einstaka sinn-
um að vísu væn fallbyssa, sem
herti hugann í svip, en langt of
Hln leiðin.
IVýir tollur og lítiiutn-
ingsverðlaun.
Nú hefir verið talið, að tii þess
að sæmilega væri séð fyrir hag
togaraútgerðarinnar, þyrfti verð
útfluttra afurða þeirra að
hækka a. m. k. um 8%, enda
kæmi þá engin verðhækkun á
útgerðarvörur. Ég geri ekki ráð
fyrir því að nokkur hefði treyst
sér til þess að halda því fram,
ef uppbótarleiðin hefði verið
farin, að togaraútgerðarmenn
einir skyldu njóta uppbótanna.
Þvert á móti held ég því hik-
laust fram, að svo hefðu farið
leikar, að menn hefðu ekki
treyst sér til þess að skilja neina
framleiðenduT eftir og niður-
staðan orðið sú, að verðuppbæt-
ur hefðu orðið greiddar á allan
útflutning landsmanna. Hefði
það því aldrei orðið fjarri 5 milj.
kr., sem þurft hefði að leggja á
þjóðina af nýjum tollum og
sköttum til þess að standast
verðuppbótina. Nú hefðu orðið
um það miklar deilur hvaða vör-
ur ættu að koma undir þessa
nýju tolla, og hversu haga skyldi
þeirri skattheimtu yfirleitt.
Einnig myndu verða endalausar
deilur um það, hvaða vörur
skyldu njóta útflutningsverð-
launa og hverjar ekki, og hvort
vörur skyldu njóta jafnra
fríðinda, því að þótt endirinn
sennilega hefði orðið sá, að allar
vörur hefðu verið teknar með,
hefði það ekki orðið ágreinings-
laust, og sífelld togstreita
um það, hvort verðlagi þessarar
eða hinnar vörutegundarinnar
væri svo háttað, að ástæða væri
til að bæta það upp með verð-
launum o. s. frv.
Það er mín skoðun og yfir-
gnæfandi meirihluta þeirra
manna, sem mesta vinnu hafa
lagt í athugun þessara mála, að
ef lagt væri út á þessa styrkja-
leið, væTi hvergi neina fótfestu
að fá. Ég þekki ekki til þess, að
í nokkru landi hafi sú leið verið
farin, að veita útflutningsverð-
laun fyrir yfirleitt allar fram-
leiðsluvörur landsmanna, eða m.
ö. o. það fyrirkomulag upp tek-
ið, að öll framleiðslustarfsemi sé
rekin með styrk. enda væri eitt-
hvað meira en lítið bogið við það
fyrirkomulag. Hitt er annað mál,
að sumar þjóðir hafa tekið þann
kost, að veita verðuppbót á hluta
útflutningsins, en þó mun það
fyrirkomulag helzt tíðkast með
einræðisþjóðunum, sem hafa allt
aðrar aðstæður að öllu leyti en
lýðræðisþjóðir. Hinsvegar er vit-
að, að margar af þeim þjóðum,
sem við eigum viðskifti við, eru
mjög andvígar slíkum styrkja-
leiðum, og telja þær valda ó-
heiðarlegri samkeppni í verzlun
og undirboðum á mörkuðum.
Fara Bandaríkjamenn til dæmis
ekki dult með þessa skoðun sína.
Þá má geta þess, að vegna við-
skiptasamkomulags okkar við
Stóra-Bretland, gætum við ekki
tollað fjölda vörutegunda, sem
samningurinn undanþiggur
frekari tollum en nú er á þeim.
sjaldan. Nýliðar fengjust treg-
iega í auð rúm fallinna manna,
af þvi að þeir treystu illa á hið
dulda verðmæti, langt um of lít-
ið til þess að vilja leggja nokk-
uð í sölurnar fyrir það.
En þolinmæðin þrautir vinn-
ur allar, i raun sem ævintýri.
Fyrir þrautseigju þjóðræknis-
forkólfanna, og sjálfsagt að ein-
hverju fyrir óvenju fagran
vitnisburð nafntogaðra ensku-
mælandi manna um ágæti ís-
lenzkrar tungu og menningar,
tekst loks, fyrir tveimur árum,
eða svo, að glöggva vestur-ís-
lenzka æsku á verðmætum arf-
leifðar sinnar, og fá hana til að
fylkja sér um þjóðræknisstarf
foreldra sinna. Og skömmu síð-
ar opnast þjóðvegur milli okkar
og Vestur-íslendinga við komu
Jónasar Jónssonar til íslend-
ingabyggða í Ameríku og hik-
lausa ákvörðun hans, að ein-
beita sér til þess að órjúfandi
kynni og tengsl takist nú þegar
austur og vestur um haf.
Það er fagnaðarefni að geta
óskað Þjóðræknisfélagi íslend-
inga í Vesturheimi til þeirrar
hamingju að þar er nú loks svo
komið, sem dr. Rögnvaldur Pét-
ursson sagði m. a. í ræðu sinni
um daginn við setningu 20. árs-
þings félagsins:
„Samtök eru nú hafin meðal
yngri kynslóðarinnar til þess að
Myndu því margar vörur sleppa
alveg við tollinn, þótt þær gætu
engu að síöur þolað hann en
aðrar vörur. í því skjóli al-
mennrar tollahækkunar, myndu
milliliðirnir síðan ná til sín
miklum gróða af þessum varn-
ingi.
Að lokum vil ég benda á, að
með styrkjaleiðinni komast
framleiðslustéttirnar í þá að-
stöðu, að allir, sem greiða tolla
og skatta, allir, sem taka laun,
finnst þeir vera að greiða ölm-
usu til þeirra, sem framleiðsluna
stunda. Með þessu myndi skap-
ast það viðhorf — sú fáránlega
skoðun — að framleiðslan væri
byrði á þjóðarheildinni, og þeir,
sem framleiðslustörfin vinna,
lifðu á náðarbrauði þeirra, sem
hvergi koma þar nærri. Þá er
einnig rétt að benda á, að þótt
styrkjaleiðin yrði valin, myndu
menn álíta, að þar væri aðeins
um bráðabirgðalausn að ræða,
en framtíðarráðstöfunin, geng-
islækkunin, myndi koma von
bráðar. Myndi slík skoðun skapa
hinn mesta rugling í allri verzl-
un og viðskiptum og verða til
þess, að þessi leið kæmi ekki
einu sinni að því liði, sem hún
annars kynni að geta gert„ ef
öðruvísi hefði verið ástatt í
gj aldeyrismálum.
Hvprí var verðgildl
krónunnar?
Það sem ég hefi nú bent á, eru
að mínu áliti nægileg rök gegn
því, að uppbótarleiðin væri far-
in, og var þá ekki nein önnur
lausn fyrir hendi, sem nokkuð
kvað að, en gengisbreyting. En
þó er enn eitt veigamikið atriði
ótalið, sem taka varð tillit til við
lausn málsins. Hvor af þessum
umræddu leiðum væri líklegri til
þess að hafa áhrif til verulegra
bóta á gjaldeyrisverzlunina, sem
verið hefir mjög örðug hin síðari
ár vegna þeirra erfiðleika sem
að þjóðinni hafa steðjað undan-
farið. Eftirspurnin eftir erlend-
um gjaldeyri hefir verið mun
meiri um nokkur undanfarin ár
en unnt hefir verið að fullnægja,
þrátt fyrir ráðstafanir til þess
að draga úr innflutningi til
landsins og örfa útflutninginn.
Ef genginu hefði ekki verið
haldið föstu með gjaldeyris-
einkasölu bankanna, myndi er-
lendur gjaldeyrir hafa stigið
fyrir löngu, þ. e. a. s. íslenzka
krónan fallið í verði. Það er við-
urkennt, að æskilegast sé að
halda genginu sem stöðugustu,
en það er örðugt til lengdar að
hafa gengisskráningu, sem
raunverulega er í miklu ósam-
ræmi við verðgildi peninganna
á frjálsum markaði. Undir slík-
um kringumstæðum er erfitt að
koma í veg fyrir ólöglega verzlun
með gjaldeyri og fjárflótta.
Þetta atriði hefir átt sinn þátt
í því, að einmitt sú leið var tek-
in, að breyta verðgildi krónunn-
ar. Nú er ekki nema eðlilegt, að
menn hugsi sem svo, hvort af
þessu beri að draga þá ályktun
að ég sé því samþykkur, að verð-
gildi krónunnar sé yfirleitt
flytja málefni félagsskaparins
áfram um annan aldarfimmt-
ung og eru skipuð hinum ágæt-
ustu og gáfuðustu mönnum og
meyjum úr flokki æskumanna
vorra . .. . “ — Þó er enn meiri
ástæða fyrir okkur hér heima að
fagna þeirri öruggu vissu, að
héðan af kemur þó maður í
manns stað, sonur eða dóttir,
hvenær sem kallið kann að
koma og kveðja þjóðræknis-
menn vestra undan merkjum. —
Við eigum að vera þakklátir
þessari æsku, sem lætur sér ekki
nægja sveimhuga draumóra í
tómstundum um sameiginlegan
afruna frá Lofðungum víkinga-
aldarinnar, heldur gefur lausan
tauminn tilfinningunni um
skyldleika blóðs og anda við
okkur og hrífst með til gagn-
kvæmrar starfsemdar. Um leið
og við hyllum feður hennar og
mæður fyrir tuttugu ára tállaust
starf í þágu lands okkar og
menningar, þá eigum við alls-
hugar fegin að bjóða velkomna
þessa æsku, sem vill fegin læra
það allt og njóta þess alls með
okkur, sem við eigum bezt, og
enn fegnari gerast trúboði okk-
ar um gresjur og firnindi, og
öll undralönd hins víðlenda nýja
heims.
2. apríl, 1939.
Sigfús Halldórs frá Höfnum.
Sigfús Halldórs Irá Höfnnm:
r
Þjóðræknisíélag Islendínga
í Vesturheími - 20 ára stari