Tíminn - 02.05.1939, Síða 2

198
TtMINN, þrigjndagiim 2. maí 1939
50. blað
^ímirtn
Uthlutun ínnflutníngsleyía
Hvað er kommúnísmí?
Sjómannaljóð
Magnúsar Stefánssonar
Þrlðjudaginn 2. mat.
Fræðslan - móðír
mcnníngarínna r
Undanfaxna daga hefir kenn-
arastétt landsins, í útvarpi og
víðar, minnst merkilegra tíma-
móta í starfi sínu. í því sam-
bandi hefir sjálfsagt margur —
ekki sízt hin eldri kynslóð —
gert með sjálfum sér nokkurn
samanburð á ástandinu í
fræðslumálum landsins fyx og
nú, og þá sérstaklega hinni al-
mennu fræðslu, barnafræðsl-
unni.
Því verður ekki með rökum
neitað, að alþýðumenntun sé til-
tölulega góð á íslandi og hefir
raunar verið lengst af saman-
borið við önnur lönd. En marg-
ir voru þeir feður, og sérstaklega
mæður, núlifandi fólks, sem
hvorki námu skrift né reikning
og tæpast lestur til hlítar í
bernsku sinni. Almenn fræðsla í
öðrum námsgreinum, er ekki
nema nokkurra áratuga gömul.
Það er ekki óalgengt að heyra
aldrað fólk tala með nokkrum
sársauka um aðbúnaðinn að
þekkingarþrá æsku sinnar. Og
þó að stundum andi kalt í garð
skólanna, eins og annarra breyt-
inga nútímans, eru þeir víst
næsta fáir nú á dögum, sem
vildu óska börnum sínum þess
ástands, sem áður var.
Oft heyrast manna á meðal
og opinberlega margskonar
bollaleggingar um það, af
hverju stafi hinar stórstígu
framfarir, sem orðið hafa á ís-
landi á síðustu áratugum. Hér
skal enganveginn lítið gert úr
þeim sterka þætti, sem sjálf-
stæðisviðurkenning þjóðarinn-
ar á í þeim framförum, ásamt
ýmsu öðru, sem löngum er
nefnt í því sambandi. En myndi
ekki aukning hinnar almennu
menntunar eiga hér ríkara þátt
en að jafnaði er orð á gert?
Þeim, er þetta ritar, kæmi ekki
á óvart, þótt svo væri.
Kennslu- og skólastarfsemi
hefir tekið miklum breytingum
á síðari tímum. Þetta á eigi sízt
við um hina almennu fræðslu.
Og starfssvið barnaskólanna —
sérstaklega í bæjunum — er nú
orðið míklu umfangsmeira en
áður var. Kaupstaðaskólarnlr
hafa ekki eingöngu það hlut-
verk að auka fróðleik barnanna.
Kaupstaðaheimilin eru þröng
og fátæk að verkefnum fyrir
börnin. Þar verður skólinn að
koma í staðinn fyrir nauðsyn-
legt starf á heimilinu eða úti-
vist í ríki náttúrunnar. Ein-
göngu með hliðsjón af þessu
skilst nauðsyn hins langa skóla-
tíma í bæjunum, og að minna
„lærist" þar en sumir kynnu að
telja eðlilegt, miðað við lengd
námstímans. Af þessu er það
líka skiljanlegt, að skólastarf-
semin í bæjum og sveitum á ekki
að vera nema að nokkru leyti
með sama hætti.
En breytingamar í vinnuað-
ferðum skóla- og kennara eru,
eins og áður er sagt, mjög mikl-
ar. í þessum efnum hefir safn-
azt mikil reynsla. Svo er það um
allan hinn menntaða heim. Á-
hugamenn hafa verið þar að
verki í hverju landi. Kennslu-
og uppeldisfræðin er orðin sér-
stök vísindagrein, sem stunduð
er nú við flesta meiraháttar
háskóla. Það er ekki sama,
hvernig farið er að því að rækta
jörðina. Vísindin og reynsla
starfsins hafa leitt þar í ljós
möguleika, sem menn áður
höfðu ekki hugmynd um. Það er
heldur ekki sama, hvernig farið
er að því að rækta heilbrigða
sál og hraustan líkama hjá upp-
vaxandi manneskju. Einnig þar
er hægt að læra af reynslunni
og vísindunum. Einu sinni trúðu
menn ekki, að hægt væri að gera
tún úr blautri mýri. Menn
vissu heldur ekki, að hægt væri
að kenna blindu barni að lesa.
Hinir gömlu skólar sóttu fyr-
irmynd sína í réttarsalinn.
Spurningar, svör, dóma. Sú að-
ferð verður sjálfsagt lengi not-
uð, að einhverju leyti. En að
verulegu leyti er hún úrelt. Mót-
setning hennar er fyrirlestra-
kennsla hinna gömlu alþýðu-
Á verzlunarþingi, sem kaup-
meiin héldu í Reykjavík í apríl-
mánuði þ. á., voru m. a. sam-
þykktar ályktanir um innflutn-
ings- og gjaldeyrismál. Einn lið-
ur í þeirri samþykkt er um að
tryggt verði jafnrétti í úthlutun
innflutnings og ráðstöfun gjald-
eyris.
Vafalaust má telja að allir geti
tekið undir þá kröfu verzlunar-
þingsins, að á meðan viðskipta-
ástand og fjárhagur þjóðarinn-
ar geri innflutningshömlur ó-
hjákvæmilegar, þá sé úthlutun
innflutnings- og gjaldeyrisleyfa
hagað svo sanngjarnlega sem
verða má. Um hitt getur e. t. v.
orðið einhver ágreiningur hvað
sé réttast í þessum efnum. Á
verzlunarþinginu kom t. d. fram
sú skoðun, að kaupfélögin hafi
fengið meiri vöruinnflutning á
undanförnum árum heldur en
sanngjarnt er, samanborið við
innflutning kaupmannaverzl-
ana. Sama kennlng hefir nýlega
komið fram hjá dagblaðinu Vís-
ir, og hefir blaðið reynt að telja
lesendum sínum trú um að
kaupfélögin hafi fengið óeðli-
lega mikinn vöruinnflutning, en
að hlutur kaupmanna hafi verið
fyrir borð borinn.
Þessi kenning Vísis er svo
langt frá því xétta, að þvert á
móti hafa kaupfélögin ávallt
fengið minni innflutning af
ýmsum vöruflokkum heldur en
þau áttu að fá, miðað við inn-
flutning kaupmannaverzlana,
eftir þeim reglum sem eiga að
gilda um skiptingu innflutn-
ingsins. En sú eina regla, sem til
greina getur komið um skipt-
ingu innflutnings milli kaupfé-
laga og kaupmannaverzlana, er,
skóla á Norðurlöndum. En það
er ekki einhlítt til þroskunar að
hlusta á vitra menn tala. Nýj-
ustu kennsluaðferðir eru heldur
ekki á þessa leið. Þær eru í því
fólgnar fyrst og fremst að gera
námið að starfi. Það er hin
gamla leið sjálfmenntunarinn-
ar, með þeirri mikilvægu breyt-
ingu, að kennarinn leiðbeinir
nemandanum i því, hvernig
hann eigi að fara að því að læra
sjálfur, án þess að vera alltaf að
hlusta á mál annara og án þess
að vera settur eins og vitni í
réttarsal.
Þegar frá eru teknir þeir, sem
framleiðslustörfin stunda, vinna
vafalaust engir menn þýðingar-
meira starf í þágu þjóðfélagsins
en kennararnir. Til þeirra þarf
að gera strangar kröfur um á-
huga, mannkosti og þekkingu á
nothæfustu vinnuaðferðum. Og
það er skylda þjóðarinnar að
fylgj ast með störfum þeirra með
velvilja og í vinarhug.
að hver af þessum tveim aðilum
fái á hverjum tíma innflutning
handa því fólki sem vill hafa
viðskipti við þá. Ef helmingur
þjóðarinnar er í kaupfélögum,
eiga félögin að fá helminginn af
öllum algengum verzlunarvörum
sem fluttar eru til landsins, en
kaupmannaverzlanirnar hinn
helminginn, svo að þær geti á
sama hátt og kaupfélögin, haft
viðskipti við þann hluta þjóðar-
innar, sem fremur vill skipta við
kaupmenn heldur en hafa fé-
lagsverzlun. Á þennan hátt er
það fólkið í landinu, sem sjálft
hefir ákvörðunarrétt um það,
hvernig það hagar sínum við-
skiptum, og þannig á það að
vera. Ef félagsmönnum í kaup-
félögum fjölgar, eiga félögin að
fá aukinn innflutning, en á
sama hátt á innflutningur
þeirra að minnka, ef félags-
mönnum fækkar. Þrátt fyrir
þessa skiptingu innflutningsins
á milli kaupfélaga og kaup-
manna, má vitanlega gera ráð
fyrir að ýmsir kaupfélagsmenn
hafi að einhverju leyti skipti við
kaupmenn, og að utanfélags-
menn skipti við kaupfélögin að
nokkru leyti, eins og alltaf hefir
tíðkazt, en engin ástæða er til
að láta slíkt raska þeirri reglu
sem á að gilda um skiptingu
innflutnings á verzlunarvörum
milli þessara tveggja aðila.
Sú aðferð við úthlutun inn-
flutningsleyfa, að miða eingöngu
við innflutning einstakra verzl-
ana áður en farið var að beita
innflutningshöftunum, getur
alls ekki staðizt. Með því móti
gefst einstökum verzlunarfyrir-
tækjum óeðlileg og óréttmæt að-
staða til yfirdrottnunar. Væri
þeirri reglu fylgt, t. d. um skipt-
ingu vöruinnílutnings milli
kaupfélaga og kaupmanna, gæti
almenningur í landinu litlu eða
engu um það ráðið.hvernig hann
hagaði viðskiptum sínum, og
væri þannig sviptur einföldustu
og sjálfsögðustu mannréttind-
um. Kaupsýslu- og verzlunar-
mennirnir í landinu eiga að vera
þjónar fólksins en ekki yfirboð-
arar. Réttur verzlana til vöru-
innflutnings takmarkast af því
hve margir landsmenn vilja
skipta við þær. Bóndinn, sjó-
maðurinn, verkamaðurinn, em-
bættismaðurinn og allir aðrir í
þessu landi eiga að fá að ráða
því, hvort þeir kaupa nauðsynj-
ar sínar hjá kaupmönnum eða
annast þau innkaup sjálfir í fé-
lagi. Þetta er svo sjálfsagt að
um það ætti ekki að þurfa að
deila.
En þó að sú regla um skipt-
ingu innflutnings milli kaup-
félaga og kaupmanna, sem hér
hefir verið nefnt, verði almennt
viðurkennd, þá er málið ekki þar
1. Afstaffan til þingræðisins.
í greinarköflum þeim, sem hér
fara á eftir, verður reynt með
ummælum kommúnista sjálfra
að sýna hina raunverulegu af-
stöðu þeirra til stjórnskipulags-
ins í landinu og hvaða leið þeir
telja líklegasta til að ná völd-
um í sínar hendur. Er einmitt
nauðsynlegt, að gera sér þessa
afstöðu þeirra ljósa nú, þar sem
þeir reyna að afla sér fylgis
undir fölsku flaggi og sem
stuðningsmenn þess stjórn-
skipulags, sem þeir vilja eyði-
leggja.
Afstöðu kommúnista til hins
ríkjandi stjórnskipulags, —
þingræðis, sem byggist á al-
mennum kosningarrétti — má
einna bezt marka á ályktun
miðstjórnar Kommúnistaflokks
íslands í tilefni af úrslitum
kosninganna 12. júní 1931. Hún
var birt í Verklýðsblaðinu 27.
júní 1931. Þar segir m. a.:
„Tilgangur kommúnista með
því að taka þátt í kosningum
til Alþingis og bæjarstjórnar er
ekki fyrst og fremst sá, að koma
fulltrúum inn á þessar sam-
kundur, heldur til að boða al-
þýðunni til sjávar og sveita
stefnu kommúnismans og safna
henni undir merki stéttabar-
áttunnar......
Þingræðið er aðeins yfir-
skin lýðræðis. í raun og veru
er það grímuklætt alræði borg-
aranna....... Allar þingræðis-
stjórnir eru minnahlutastjórnir
í raun og veru. Allar rækja þær
hagsmuni hinnar fámennu
stéttar, sem drottnar yfir at-
vinnutækjunum, gegn hags-
munum vinnandi stéttanna, sem
oftast hjálpa þeim upp í valda-
sessinn með atkvæði sínu. Á-
stæðan fyrir þessari þjóðfélags-
með leyst að fullu. Ágreiningur
getur orðið um það, hvernig eigi
að skipta þeim hluta innflutn-
ingsins sem kaupmenn fá á
hverjum tíma, milli einstakra
verzlana. Tillögur hafa komið
um að fela Verzlunarráði íslands
þá skiptingu. Hvort sem sú leið
verður farin eða ekki, virðist
sjálfsagt að taka til athugunar
allar skynsamlegar tillögur, sem
kaupmennirnir sjálfir og félags-
samtök þeirra vilja gera um
þetta atriði.
Kaupfélögin hafa fengið
minni innflutningsleyfi fyrir
ýmsar vörur heldur en þeim ber
með réttu. Vonandi fæst bót
ráðin á því,ef gjaldeyris- og inn-
flutningsnefnd tekur til greina
óskir Verzlunarþingsins og ann-
ara um að haga úthlutun inn-
flutningsleyfa svo sanngjarn-
lega sem hægt er.
Skúli Guffmundsson.
legu mótsögn er að eignastéttin
hefir ekki einungis einokun á
framleiðslutækjum, heldur og á
allri fræðslustarfsemi og hinu
pólitíska og þjóðfélagslega trú-
boði. í höndum borgarastéttar-
innar eru skólar, kirkjur, blöð,
bækur, útvarpið o. s. frv....
Kommúnistum er það full-
ljóst, að þingið getur aldrei
orðið nýtilegt vopn í hendi
verkalýðsins. Verkalýðurinn
verður að skapa sér sitt eigið
ríkisvald og hann mun ekki
gefa arðránsstéttinni, sem hann
ætlar að afnema, neinn þátt í
því ....“.
í grein í Rétti 1933 skilgreinir
Brynjólfur Bjarnason afstöðu
jafnaðarmanna og kommúnista
til stjórnskipulagsins á þessa
leið:
„Nú er það verkefni social-
demokrata, að viðhalda trúnni
á lýðræðið og telja alþýðunni
trú um, að með kjörseðlinum
einum saman sé hægt að fram-
kvæma sósíalismann og losa al-
þýðuna úr ánauðinni.
Það er verkefni kommúnista-
flokksins, sem honum ber sögu-
leg skylda til að leysa af hendi,
að sameina verkalýðshreyfing-
una á byltingarsinnuðum
grundvelli til þess að grípa fyr-
ir kverkar fasismans.......Það
getur hann aðeins gert með því
að losa verkalýðinn undan á-
hrifum sósíaldemokrata og leiða
hann fram í daglegri byltingar-
sinnaðri baráttu.“
Einar Olgeirsson segir I Rétti
sama ár:
„Að prédika yfir verkalýðn-
um friðsamlega bxeytingu auð-
valdsskipulagsins, það er hlut-
verk þeirra manna, sem vilja
teyma hann eins og lamb undir
fallöxi fasismans."
Afstaða kommúnista til þing-
ræðisins má einnig vel marka á
eftirfarandi ummælum eftir
Brynjólf Bjarnason í V^rkalýðs-
blaðinu 18. júlí 1931:
„Takið upp baráttuna fyrir
framkvæmd sósíalismans og
sigri verkalýðsins, án tillits til
þess, sem skrípaþing auðvalds-
ins gerir eða segir. Þing þetta
er skipað með ofbeldi, viðhaldið
verður því og þjóðfélaginu, sem
það verndar, aðeins með ofbeldi
lögreglu, dómstóla, fangelsa og
ríkisher. Og steypt verður því
aðeins með valdi verkalýðsins.
Verkamenn og verkakonur!
Undirbúið ykkar pólitísku verk-
föll, beitið félagsskap ykkar al-
hliða í stéttarbaráttunni, þrosk-
ið samtök ykkar og eflið þau,
unz þið sjálf finnið kraftinn til
að taka völdin af auðvaldinu
með afli ykkar og samtökum,
knúin fram af neyð ykkar og
íslands Hrafnistumenn
lifðu tímamót tvenn,
þó að töf yrði á framsóknarleið,
eftir súðbyrðings för
kom hinn seglprúði knör,
eftir seglskipið vélknúin skeið.
En þótt tækjum sé breytt,
þá er eðlið samt eitt,
eins og ætlunarverkið,
er sjómannsins beið.
Hvort sem fleytan er smá
eða seglprúð að sjá
og hvort súðin er tré eða stál,
hvort sem knýr hana ár
eða reiði og rár
eða rammaukin vél yfir ál, —
hvert eitt fljótandi skip
ber þó farmannsins svlp,
hann er ferjunnar andi
og hafskipsins sál.
Hvort með heimalands strönd
eða langt út í lönd
á hann leið yfir ólgandi flóð,
gegn um vöku og draum
fléttar tryggðin þann taum,
sem hann tengir við land
sitt og þjóð.
Þegar hætt reynist för,
þegar kröpp reynast kjör,
verpur karlmennskan íslenzka
bjarma á hans slóð.
íslands Hrafnistumenn
eru hafsæknir enn,
ganga hiklaust á orustuvöll
út í stormviðrin höst,
móti straumþungri röst,
yfir stórsjó og holskefluföll,
flytja þjóðinni auð
sækja barninu brauð,
færa björgin í grunn
undir framtíðarhöll.
frelsisþrá — og látið þá engar
sefandi raddir stéttafriðarins
blekkja ykkur með þingmeiri-
hluta skrafi.“
Af framangreindri ályktun
miðstjórnar kommúnistaflokks-
ins og ummælum helztu foringja
hans, er eftirfarandi fullkom-
lega ljóst:
Kommúnistar telja vonlaust
að þeir geti komizt til valda á
lýðræöislegan hátt, þar sem
stefna þeirra geti ekki öðlazt
meirahlutafylgi, sökum yfirráða
hinnar svonefndu borgarastétt-
ar yfir atvinnu- og menningar-
tækjunum. Þingið getur þvl
aldrei orðið nýtilegt vopn í
hendi þeirra, en verður þvert á
móti öflugasta tæki andstæð-
inganna. Þess vegna verður að
koma því og öllu hinu ríkjandi
stjórnskipulagi í rústir. Þess
vegna verða kommúnistar að
berj a niður eftir megni þá kenn-
ingu jafnaðarmanna, að verka-
lýðurinn geti náð völdunum með
„kjörseðlinum einum saman“
og breytt auðvaldsskipulaginu
(Framh. á 3. slðu)
Olafur Sigurðsson,
fiskíræktarráðunautur:
Fískírækt á Vesturlandí
Ferðalög og athuganír síðastL sumar
Eftir símtali milli okkar
Bjarna Ásgeirssonar alþingis-
manns var það ráðið, að ég
skyldi fara með honum með-
fram nokkrum ám í Mýrasýslu
til að athuga flskiræktarmögu-
leika svo og gönguhindranir í
þeim.
14. ágúst kom ég að norðan
frá því að skoða Vesturárgil í
Miðfirði og hitti Bjarna áGrims-
stöðum. Daginn eftir fórum við
á hestum upp með allri Langá að
Langárvatni.
Var fyrst athugaður Sveðju-
foss og möguleikar á því að gera
hann fiskgengan. Er það tiltölu-
lega auðvelt, þegar miðað er við
hve fossinn er hár. Á leiðinni
frá Sveðjufossi og upp að vatni
eru nokkrar gönguhindranir,
Grenjakotsfoss, Bugðufoss,
Hólmafoss og Heiðafoss. Fremur
lítið verk er að gera þessa fossa
laxgenga aðra en Sveðjufoss.
Með lagfæringum á þessum
gönguhindrunum lengist göngu-
leið laxins um 10—11 km.
Þá litum við eftir, hvort hægt
mundi, án mikils kostnaðar, að
hafa rennslisjöfnuð úr Langár-
vatni. Virtist okkur það sæmi-
lega aujðvelt. Slík aðgerð mundi
hafa þýðingu, bæði fyrir Gljúf-
urá og Langá, með þvi að auka
vatnið í þeim í mestu þurka-
köflunum um laxveiðitímann.
Við nýja vatnið, sem kæmi í ána
á þennan hátt, færi laxinn að
hreyfa sig til göngu og tæki bet-
ur. Yrði áin með þessu móti mun
skemmtilegri til stangaveiði.
Til baka fórum við niður
Hraundal meðfram Veitu, sem
rennur að lokum í Álftá. Eru
ágætir uppeldisstaðir í þessari
löngu, en litlu á.
Þá fórum við niður með Álftá
til að skoða Kerfoss. Er hann
eina gönguhindrunin og þó afar-
auðvelt að gera hann laxgengan.
Mundi þá bætast við Álftá bæði
margir veiðistaðir og þó sér í
lagi margir uppvaxtarstaðir.
Við Hítará fórum við alla leið
inn að Hítarárvatni til að at-
huga möguleika á því að gera
hana fiskgenga inn í vatn. Var
fyrst athugaður Kattarfoss,
sýndist okkur þar vera mjög ill
aðstaða til að gera fiskveg. Aft-
ur virtist auðvelt að koma Hít-
ará yfir í Tálmá, sem er all stór
bergvatnskvísl, um svonefndan
Sandalækjarfarveg. Er slík að-
gerð ákaflega mikilsvirði fyrir
Hítará, því að gönguleið fiskj-
arins lengist um helming, frá því
sem nú er, og stangaveiðistaðir
verða ótrúlega margir.
Hítará hefir skilyrði til að
verða ein af hinum ágætu laxám
og hlutaðeigendum stórmikils-
virði, ef rétt væri að farið. Nú
er hún urin með netum og brot-
in á henni lög. — Hér þarf að
stofna fiskiræktar- og veiðifé-
lag, sem hefir það að markmiði,
að gera allt, sem hægt er, fyrir
ána og laxinn að beztu manna
yfirsýn.
Sama er að segja um Álftá og
Urriðaá. Þar þarf félagsskapur
að koma og netin að hverfa
burtu úr þessum litlu, en snotru
ám.
Hítarvatn er gríðarstórt og
átuauðugt og fullt af fiski,
bæði bleikju og urriða. Það er
eitt af þessum stóru og góðu
veiðivötnum, sem liggja rétt
innan við byggðina, lítið eða
ekkert notað.
Afburða fallegt er þarna við
vatnið og ágætlega vel fallið til
hressingardvalar í „Hólminum",
á bæ Bjarnar Hítdælakappa.
Næg silungsveiði í vatninu og
og bráðum laxveiði í ánni, alveg
upp að vatni. Veg, færan bifreið-
um, er tiltölulega auðvelt að
ryðja þangað upp eftir.
Á Brúarfossi skildum við
Bjarni eftir þriggja daga ferða-
lag. Skyldi ég fara vestur að
Straumfjarðará og aðstoða
stjórnarnefnd veiðifélagsins þar
við samningu arðskrár. En af
því varð ekki og fór ég rakleið-
is í Borgarnes og þaðan upp að
Hreðavatni til að athuga fisk-
veginn upp yfir Laxfoss í Norð-
urá. Fóru þeir með mér Gestur
Kristjánsson á Hreðavatni og
Vigfús Guðmundsson gestgjafi.
Var sýnílegt, að fiskvegurinn var
ógengur laxi, þegar mikið vatn
var í ánni. Lagðist hann því
mjög fyrir neðan við fossinn og
var það til baga fyrir góða
hrygningu.
Talsvert verk var að laga þetta.
Vatnið þurfti að minnka með því
að sprengja rauf í fossbrúnina
austan við fiskveginn og dýpka
skálarnar, einkum þá efstu.
— Þessu hefir nú þegar verið
komið í framkvæmd, til mikils
hagræðis fyrir laxinn í Norðurá.
25. ágúst fór ég frá Reykjavík
í ferð um Dalasýslu og Barða-
strönd. Lá fyrir loforð um þessa
ferð frá fyrra ári. — Úr Borgar-
nesi skrapp ég vestur að Langár-
fossi. Hafði enska frúin, Mrs.
Kennard, óskað eftir að tala við
mig um að gera fossa í Langá
fiskgenga.
Hinn 26. fór ég vestur í Dali,
fyrst til að hitta Magnús í Skörð-
um, viðkomandi Miðá. — Hafði
þar verið stofnað fiskiræktarfé-
lag og vildu menn nú fá ýms ráð
lútandi að framkvæmdum.
Fór Magnús með mér til að
leita eftir klaklind, bæði við
Miðá og Haukadalsá. Því miður
var lítið um góðar lindir um
þessar slóðir. Þó var ein lítil lind
ekki langt frá Skörðum, sem
reyndist nothæf. Um kvöldið
fylgdi Magnús mér að Búðardal
og komst ég þaðan á bifreið að
Ásgarði.
í Ásgarði fékk ég hest til að
fara á kring Strandir, sem kall-
að er. Það er að fara út Fells-
ströndina og inn Skarðströnd-
ina. Á þessari leið skoðaði ég
Flekkudalsá, sem neðst er kölluð
Kjarlaksstaðaá. Er hún ágæt til
seiðauppeldis á löngum köflum
framan til, bæði framan og utan
við bæinn Túngarð. En nokkru
fyrir framan Kj arlaksstaði er
allhár foss alveg ógengur fiski.
Þess utan nokkrir smáfossar,
sem þyrfti að laga, ef vel væri.
Ekki býst ég við að þetta verk
þyrfti að fara fram úr 1500—
2000 kr. Ef gert er við gönguleið-
ina í ánni, tel ég hana mjög vel
fallna til fiskiræktar og stanga-
veiði. Stangaveiðistaðir eru þar
ákaflega margir og góðir. Það,
sem hér þarf að byrja á, er fé-
lagsskapur við ána, sem hefir
það að markmiði sínu I fyrsta
lagi að gera ána færa fiski til
göngu, í öðru lagi leggur kapp
á að flytja í hana laxaseiði.
Fábeinsá er lítil lindará. Var
þar áður ofurlítil silungsveiði,
en er nú að mestu þorrin.
Ballará er einnig lltil, en
nokkur smásilungur er í henni
neðst. Fyrir þessar ár er frem-
ur lítið hægt að gera; þó má
koma þeim upp í það, sem þær
áður voru með friðun á haust-
veiði og klaki.
28. ágúst skoðaði ég Krossá á
Skarðsströnd; er það dágóð sil-
ungsá og hefir slæðzt í hana
lax. Hún er lygn og bakkagróin
fram á Krossdal. Hefir því nokk-
ur skilyrði veiðiaukningar, enda
munu hlutaðeigendur hugsa sér
að hafa félagsskap um að láta
í hana laxaseiði.
Búðardalsá, er kemur niður
milli Tinda og Hvalgrafa, er þvi
miður með tveimur ógengum
fossum. Þó mætti vel gera til-
raun með að setja i hana laxa-