Tíminn - 18.07.1939, Síða 4

328
TÍMIM, þriðjndagijin 18. júlí 1939
82. blað
'GAMLA EÍÓ*
7 löðrungar
Ljómandi skemmtileg og
fyndin UFA-gamanmynd,
er gerist i London.
Aðalhlutverk leika hinir
frægu og vinsælu leikarar:
LILIAN HARVEY
og
WILLY FRITSCH.
NÝJA BÍÓ-
„Yvette“
Þýzk mynd, gerð sam-
kvæmt heimsfrægri, sam-
. nefndri sögu eftir Guy de
Maupassant.
Aðalhlutv. leika:
KÁTHE DORSCH,
RUTH HELLEBERG,
JOHANNES REIMANN.
Aukamynd:
FARFUGLAR.
Gístihúsíð Reykjaskóli í Hrúíaiírðí
tekur á móti dvalargestum. Þar er yfirbyggð sundlaug og
gufubað.
Ólöf Guðimmdsdóttir.
Vegna jarðarfarar
verður skrifstofum vorum lokað frá fiádegi
á miðvikudaginn 19. þ. m.
Sölusamband ísl.
fískframleíðenda.
Takið eftir!
KRAFTBRAUÐIN verða framvegis seld á
eftirtöldum stöðum:
Verzlunin Nova, Barónsstíg 27.
— Drífandi, Laufásvegi 58.
— Varmá, Rverfisgötu 84.
— As, Laugavegi 160.
— Vegur, Vesturgötu 52.
— Brekka, Ásvallagötu 1.
Sveinabakariið
Vesturgötu 14. Simi 5239.
Nmjörlíki
e k k a ð í verði.
tJtsöluverð á smjörlíki okkar er frá og
með deginum í dag 1.52 kg'. í Reykjavík og
Hafnarfirði. Annarsstaðar hærra sem
neinur flutningskostnaði. Óleyfilegt er að
selja við öðru verði.
Smjörlíkisgerðin ,,Ljómí“
H.f. Smjörlíkisgerðin
H.f. Svanur
H.f. Ásgarður.
ACCUMULATOREN-FABRIK,
DR. TH. SONNENCHEIN.
Innheimtumenn!
Yfír landamærín
1. Kommúnistablaðið er að brigsla
Alþýðuflokknum um, að hann sé háður
bönkum. Þetta gefur ástæður til að
minna á það, að kommúnistablaðið
hefir ekki í mörg ár sagt eitt einasta
hnjóðsyrði um aðalbankastjóra Út-
vegsbankans.
2. Morgunblaðið skrifar langa grein
um verkamannabústaðina sl. sunnu-
dag og verður ekki annað skilið en að
blaðið hafi haft eldlegan áhuga fyrir
þeim frá fyrstu tíð. Harmar það sáran
að Sjálfstæðismenn skuli ekki fyrr
hafa fengið að hafa hönd í bagga með
framkvæmd þéssa máls. Blaðið gleymir
hér þeirri -sögulegu staðreynd, að for-
vígismenn Sjálfstæðisflokksins börðust
gegn verkamannabústöðum í fjölmörg
ár og sýndu þeim allan hugsanlegan
fjandskap. Þeir voru þá að reka erindi
reykvískra húsabraskara. Framsóknar-
menn geta játað það með góðri sam-
vizku, að þeim kom ekki til hugar að
láta Sjálfstæðisflokkinn koma nærri
framkvæmd málsins, meðan hann var
því fjandsamlegur. Slíkt var til eink-
ls líklegra en að gera málinu bölvun.
Nú virðist Sjálfstæðisflokkurinn hafa
tekið upp heillavænlegri skoðun, enda
eru verkamannabústaðirnir búnir að
vinna almenna viðurkenningu. Það
virðist því áhættuminna að láta Sjálf-
stæðismenn fá hlutdeild í framkvæmd
þessa máls nú, enda þótt niðurlagsorð
Morgunblaðsgreinarinnar á sunnudag-
inn vekji um það nokkurn vafa, hvort
sumir Sjálfstæðismenn hafi raunveru-
lega skipt um skoðun.
3. Sem dæmi um rithátt kommún-
istablaðsins má nefna það, að í sunnu-
dagsblaðinu voru þeir Hermann Jónas-
son og Stefán Jóhann kallaðir „sam-
vizkusnauð lítilmenni", og Jónas Jóns-
son og Ólafur Thors „auðvirðilegir
glæframenn".
4. Mbl. gengur orðið svo langt í mála-
hnupli, að það er að eigna íhalds-
flokknum byggingu síldarverksmiðja
rikisins. Sannleikurinn er sá, að á þingi
1928, þegar Magnús Kristjánsson fékk
shdarverksmiðjulögin samþykkt, gerðu
íhaldsmenn allt til að hindra framgang
þeirra, þótt þeir þyrðu ekki í fyrstu að
veita þeim beina mótstöðu, en færu
krókaleiðir. í fyrstu ræðu sinni sagði
Ól. Thors m. a., að þær síldarverk-
smiðjur, sem væru í landinu, „nægðu
fyllilega þörfum landsmanna". Samt
sagðist hann og flokkur hans geta stutt
frv., ef samþykkt væri tillaga, sem
þýddi raunar sama og það væri drepið.
Var hún þess efnis, að samtök síldar-
útgerðarmanna ættu að byggja verk-
smiðjuna, en vitanlegt var, að ekki var
hægt að mynda slík samtök. Þegar í-
haldsmönnum tókst ekki að drepa frv.
með þessum hætti, snerust þeir allir
gegn því við lokaumræðuna í neðri
deild, nema Jón heitinn Ólafsson. Ætti
Morgunblaðið að kynna sér þingtíðind-
ín áður en það heldur áfram að eigna
íhaldinu fleiri mál, sem það hefir bar-
izt hatramlegast á móti.
5. Kommúnistablaöið skammar stjórn
Byggingarsjóðs verkamannabústaða
fyrir að brjóta ekki landslög og lána
félagi Héðins til bygginga. Samkvæmt
landslögum má ekki lána öðru félagi
úr sjóðnum, heldur en því, sem hefur
fengið viðurkenningu ráðuneytisins.
Byggingarfélagi alþýðu hafði verið
synjað um slika viðurkenningu af fé-
lagsmálaráðuneytinu og hefði það því
verið skýlaust lagabrot af stjóm sjóðs-
ins, að veita félaginu lán úr sjóðnum.
Byggingarfélag alþýðu hafði einnig
neitað að uppfylla þau skilyrði, sem
ráðuneytið hafði sett því, til þess að
geta öðlazt viðurkenningu. Annað lá
því ekki fyrir en að lána hinu nýstofn-
aða Byggingarfélagi verkamanna, sem
hafði fengið viðurkenningu stjómar-
ráðsins og var því löglegt, eða lána
ekkert úr sjóðnum og stöðva þar með
byggingu nýrra verkamannabústaða.
Stjórn sjóðsins taldi sér bera skyldu
til þess að stuðla að því að nýir verka-
mannabústaðir yrðu reistir og þess
vegna ákvað hún að veita hinu nýja
byggingarfélagi lán.
x+y.
ÚtbreiMð TlMANN
tTR BÆNUM
Lúðrasveit Reykjavíkur
kom á laugardaginn úr ferð sinni
um Austurland og Norðurland. Lék
lúðrasveitin, er var tuttugu manns, alls
á þrettán stöðum. En alls tóku þátt í
förinni nær 40 manns. Fararstjóri var
Sigurður Baldvinsson póstmeistari, en
stjórnandi hljómsveitarinnar Albert
Klahn. Lúðrasveitin lék á þessum stöð-
um: Höfn í Hornafirði, Fáskrúðsfirði,
Eskifirði, Neskaupstað í Norðfirði,
Seyðisfirði, Hallormsstaðaskógi, Kópa-
skeri, Húsavík, Laugaskóla í Reykja-
dal, Akureyri, Sauðárkróki og Hvamms-
tanga. — Lúðrasveit Reykjavíkur leik-
ur I kvöld fyrir framan hina svonefndu
bindindishöll við Fríkirkjuveg.
Hafnarfjarðarbátarnir tveir,
sem byggðir eru með styrk frá
Fiskimálanefnd og í smíðum hafa ver-
ið, verða settir á flot í dag.
Flugpróf.
Tveir piltar luku í fyrradag svo-
kölluðu A-prófi í flugi. Voru það þeir
Björn Pálsson bifreiðarstjóri á Kleppi
og Kjartan Guðbrandsson, Magnússon-
ar forstjóra. Hafa þeir með þessu prófi
öðlazt rétt til þess að fljúga í venju-
legum flugvélum, án þess að kennari
sé í för með þeim. Að aflokinni þrjátíu
stunda æfingu í flugi, hafa þeir leyfi
til að fljúga með póst og farþega og
hafa öðlazt fullkomin flugréttindi.
Faxaflóanefndin.
Fjórir af mönnum þeim, sem valdir
voru í nefnd Alþjóðahafrannsókna-
ráðsins, er vinna skal að undirbúningi
að ’friðun Faxaflóa og rannsóknum, er
gera verður áður en að því ráði verður
horfið, koma hingað til bæjarins um
næstu helgi, þar á meðal formaður
hennar. Ritari nefndarinnar er Árni
Friðriksson fiskifræðingur, en alls eiga
í henni sæti níu menn. Þeir fimm
nefndarmenn, sem hér verða, munu
halda með sér fundi og fara í athug-
unarleiðangur um flóann.
Danmerkurfararnir úr Fram
kepptu í kærkvöldi við úrvalslið úr
hinum þremur knattspyrnufélögum
bæjarins. Úrslitin urðu þau, að úrvals-
liðið vann með 6 : 3. Voru í fyrri hálf-
leik sett 3 : 0, en í hinum síðari 3 : 3.
Dönsku
menntaskólanemendurnir,
sem verið hafa hér á ferðalagi að
undanförnu, fara utan með Brúarfossi
á fimmtudaginn. Verða þá í för með
þeim, eins og til stóð, íslenzkir mennta-
skólanemendur, er njóta skulu gagn-
kvæmrar gestrisni í Danmörku.
Til anglýsenda!
Tíminn er gefinn út i
fleiri eintökum en nokk-
urt annað blað á íslandi.
Glldi almennra auglýs-
inga er í hlutfalli við
þann fjölda manna er les
þær. Tíminn er öruggasta
boðleiðin til flestra neyt-
endanna í landinu. —
Þeir, sem vilja kynna vör-
ur sínar sem flestum
auglýsa þær þessvegna f
Tímanum —
Sígurður Ólason &
Egill Sigurgeírsson
Málflutningsskrifstofa
Austurstræti 3. Sími 1712.
Kopar
Ríkisj ar ðirnar
í Ölfusiitu.
(Framh. af 3. síSuJ
var fyrst fullbyggt nú f vor og
kemur fyrst í ljós í vetur hver
not verða að því. Rektor mun
hugsa sér að hafa þar við og við
heila bekki í einu, vikulangt eða
hálfan mánuð og kennara eft-
ir því, sem með þarf. Mun nem-
endur lifa þar.hollu og einföldu
lífi, líkt og forðum í Skálholts-
skóla, og auk þess iðka íþróttir
og holla vinnu. Að sjálfsögðu
verður „selið“ auk þess fjölsótt
af nemendum um helgar allan
veturinn, ekki sízt, þegar „snjó-
lausi“ vegurinn tryggir sam-
göngurnar austur. Pálmi Hann-
esson er margt í einu. Hann er
einn hinn mesti ferðamaður
meðal sinnar þjóðar, ef fara skal
um fjöll og firnindi. Hann er
náttúrufræðingur og ritfær í
bezta lagi. En innst inni í rekt-
or, eins og flestum íslendingum,
býr bóndinn, þar sem þúsund
ára erfð er mönnum í blóð bor-
in. Eins og Gunnar skáld Gunn-
arsson gerir skáldadrauma
sinna eigin ritverka að veru-
leika með búskap sínum á
Skriðuklaustri, þannig fullnægir
Pálma rektor ekki.minna en að
menntaskólinn hafi myndarlegt
bú í „selinu“ í Ölfusi. Allar lík-
ur benda til að Magnús Krist-
jánsson vilji innan skamms
hefja nýtt landnám og selja rík-
inu hin góðu gróðurhús sín og
myndarlegt nýbýli. Fellur sú
eign þá væntanlega í hendur
Pálma rektors og getur hann
þá hafið myndarlegan þátt í bú-
skap skólans. Munu óskir margra
manna fylgja rektor í viðleitni
hans að láta lifskraft sveitanna
og hinna frumlegu starfa gegn-
sýra elztu menntastofnun lands-
ins, sem hann veitir forstöðu.
Framh. J. J.
Rændaför Biinaðar-
sambands Dala- og
Snæfellsnessýslu.
(Framh. af 2. síðu)
mín, og segist verða að „koma
mér til“:
Breiðdal yrkir býsna vel,
ber af skálda hirðum,
upp hann reisir á sér stél
hjá austanvera firðum.
Ég svara bráðlega:
Á Jóni fáir hafa hald
hér í óðar éli,
því okkar stóra yfirvald
er með litlu stéli.
Jón þó ekki yrki vel,
eitthvað lagast getur;
yxi honum stærra stél
stæði hann sig betur.
í vesturleið var svo Mjólkurbú
Flóamanna skoðað. Síðan farið
að Þrastalundi og gist þar. Var
kvöldverður framreiddur af
Kaupfélagi Árnesinga. Bættust
nú enn við margir Árnesingar.
Undir borðum voru margar ræð-
ur fluttar. Leið okkur afbragðs-
vel, sem fyrr, meðal Sunnlend-
inga. Framh.
Stauníng kemur
„Hvern skrambann er hann að
vilja hingað?" Svo varð manni
að orði, er nóg hefir þótt um
dáleika þá hina miklu, er nú
eru milli ýmsra Góðdana og
Mörlandanna, þeirra er lægst
þykja fljúga. Var auðfundið að
hann bjóst ekki við neinu góðu,
því að í þeim svifum minntist
hann vísuorðsins í kvæði Þor-
steins Erlingssonar, þess er
mestu hneykslinu olli 1887.
Var honum þá bent á, að ekk-
ert fremur en það kvæði mætti
færa oss sanninn um, að sú ó-
gæfa, sem lengst af hefir hvílt
yfir viðskiptalífi sambands-
þjóðanna, stafaði fyrst og fremst
af fávísi Dana og skilningsleysi
á þjóðlífi voru og þjóðhögum og
því til stuðnings rakið nokkuð,
að nóg dæmi væru þess, að því
glöggari sem þekking Dana hefði
verið á högum vorum, því auð-
veldari hafi þeir reynzt í vorn
garð. Fyrr á árum, er samgöng-
ur bægðu ferðum Dana hingað,
hafi það komið fram á þann
hátt að því merkari og þrótt-
meiri þeir menn voru, sem
vorrar handar túlkuðu málin
fyrir þeim, því frekar hefðu
þeir sinnt vorum högum, svo
sem er þeir Jón Eiríksson og
Skúli fógeti voru fram á fyrir
oss, að ógleymdum forsetanum.
En síðar, er ferðir hingað urðu
greiðari og ráðamenn þeirra
kynntust landi og þjóð, svo sem
í konungsförinni 1906, hafi þeim
opnazt sýn og vaxið þekking og
skilningur á málunum, er leiddi
til sáttmálans 1918. En þótt
meingallar séu á þeím sáttmála,
megi þá fullt eins vel rekja til í-
stöðuleysis vorra fulltrúa og
sinnuleysis um að skýra vorn
málstað til þrautar, svo sem t.
d. fjárskiptin. Það sé því síður
en svo ástæða til að amast við
heimsóknum þeirra. Yrði þær
oss til óþurftar mættum vér
sjálfum oss um kenna og vesal-
mennsku vorri og færi það þá
að sköpuðu. En þessi maður
skildist mér mætti fremur öðr-
um löndum sínum verða oss au-
fúsugestur og bæri margt til
þess.
Maðurinn er stórvitur með
margháttaðri lífsreynslu, sjálf-
menntaður og laus við allan lær-
dómshroka, en það kemur vel
við hér hjá oss, sem erum allra
þjóða alþýðlegastir. Auk þess
er hann manna voldugastur þar
1 landi, og munar það stórum,
svo að um hann má segja, að
það er framkvæmd sem hans
vilji er til. En slíkum mönnum
einum er treystandi til að kveða
niður allar þær grýlur, sem i
milli standa og eiga rót sína að
rekja til þjóðdrambs þess, er svo
nefndir fræðimenn Dana um ís-
landsmál hafa alið með þeim
nú um langan aldur. Og hvað
sem öðru líður, er það trúa mín,
að takist eigi að mýkja málin
meðan hans nýtur við, muni
langur uppi þangað til þau verði
sett niður svo að sæmilegt sé
og ánægjanlegt þjóðunum báð-
um, því víst má flestum vera í
mun, að ekki þurfi að reyna á
harkann í þeim deilum. Því ber
oss að taka honum með allri al-
úð og veit ég að nokkuð gott
muni leiða af hans komu. m.
Á krossgötum.
(Framh. af 1. síðu)
18425 þúsundum. Hinir helztu útflutn-
ingsliðir á þessu ári eru óverkaður salt-
fiskur fyrir 4200 þús., lýsi fyrir 4140
þús., síldarolía fyrir 1855 þús., verkað-
ur saltfiskur fyrir 1515 þús., ísfiskur
fyrlr 1430 þús., freðkjöt fyrir 965 þús.,
síld fyrir 805 þús. og fiskmjöl fyrir 800
þús. Innflutningurinn á þessu ári nam
í lok júnímánaðar alls 30055 þúsundum
og er það miklum mun meira en verið
hefir undanfarin ár. í fyrra nam inn-
flutningurinn 26625 þúsundum króna
fyrri helming ársins. Fiskbirgðir í land-
inu og fískafli i salti var allmiklu meirl
nú en á sama tima undanfarin ár.
Fiskbirgðir námu i júnílok í ár 25773
þurrum smálestum, í fyrra 17024 smá-
lestum, og fiskafli í salti nam 33886
smálestum, miðað við þurrkaðan fisk,
en 31301 smálest í fyrrasumar.
t t t
Jóhannes Björnsson frá Hofsstöðum
ætlar í sumar að gera tilraun til að fá
tvær uppskerur af kartöflum úr litlum
garði, er hann hefir við hús sitt í Þing-
holtsstræti. Hann setti niður í garðinn
I maíbyrjun og er nú að taka upp.
Hefir hann tilbúnar spíraðar kart-
öflur, er hann setur niður jafnharðan.
Ef tíðarfar verður hagstætt fram eftir
haustinu, væntir hann þess að fá þá
aftur álíka góða uppskeru og nú.
Vinnið ötullega að innheimtu
og útbreiðslu Tímans í ykkar
sveit. Svarið fljótt bréfum frá
ínnheimtu blaðsins í Reykjavík,
ig gerið skil til hennar svo fljótt
íem möguleikar leyfa. Tíminn
er ódýrasta blaðið, sem gefið er
út á íslandi. Allir Framsóknar-
menn eiga að kaupa, lesa og
borga Tímann.
keyptur í Landssmiðjunni.
142 William McLeod Raine: Flóttamaðurinn frá Texas 143
þeim föður sínum og sýslumanninum,
er þeir fóru að leita að slóð flúna fang-
ans. Þeir héldu í áttina til þjóðvegar-
íns og hurfu á bak við hæð. Tvær stund-
ir liðu áður en hún sá þá aftur. Þeir
námu staðar á hlaðinu og töluðu sam-
an. Síðan kom faðir hennar inn, en
Walsh fór niður að læknum. Sýslumað-
urinn stöðvaði hest sinn á slóðinni til
Sjömílnakofans. Hann stökk af baki til
að athuga eitthvað, sem hafði vakið
eftirtekt hans.
Molly horfði á hann og fann þrengja
að hjarta sér. Hún vissi að hann var að
komast á slóðina.
Walsh fór hægt eftir slóðinni til lækj-
arins, yfir hann, reið upp brekkuna
hinumegin og hvarf síðan niður af hæð-
inni. Hálfri stundu sífcar sá hún hann
aftur. Þá kom hann á hraðri ferð eftir
veginum, heim að búgarðinum.
Prescott hafði farið eitthvað að líta
eftir fénaði. Molly fór niður, því að hún
þóttist vita, að Walsh vildi tala við
hana.
Það reyndist og rétt.
— Við skulum koma til skrifstofu
föður þíns, þar getum við verið ein,
sagði hann.
Molly gekk á undan. Steve læsti dyr-
unum, er þau voru komin inn, og snéri
sér að henni. Bros hans var i senn háðs-
legt og aðdáandi.
— Þú ert svei mér góð, sagði hann.
— Já, er ég það ekki, eins og þeir
segja i ensku skáldsögunum?
— Ekki nógu góð, samt.
— Ætlarðu að láta setja mig í járn,
spurði hún óskammfeilin.
— Clint sagði mér að þú hefðir farið
út með honum í gærkvöldi, en orðið
þreytt.
— Já, það var rétt.
— Já. Þú hefir áreiðanlega verið orð-
in þreytt áður en þú komst heim. Hann
glotti, en glott hans var ekki fjandsam-
legt. — Ég skil þig ekki, stúlka mín. Þú
sagðir föður þínum i gærkvöldi, að þú
værir hætt að hjálpa þessum náunga
og þú sagðist skyldi gera eins og hann
segði þér upp frá því. En svo fórstu út
með honum aðeins til þess að gabba
hann og það til að hjálpa þessum ná-
unga enn betur.
Uppgerðarsvipurinn hvarf af andliti
Molly.
— Já, sagði hún dapurt.
— Hversvegna?
— Hversvegna, hvað?
— Hversvegna gerðir þú það? Ég hefi
þekkt Molly Prescott síðan hún var lítil
telpa. Þetta líkist ekki þeirri Molly, sem
ég hefi þekkt. Þú hafðir hjálpað þessum