Tíminn - 29.08.1939, Blaðsíða 3

99. blatS
TfMEVN, |»rigjadaginn 39. ágiist 1939
395
A N X A L L
ÍÞRÓTTIR
Útsvör
— Dráttarvextír.
Hraðferðír B. S. A.
Dánardægur.
Þorsteinn Gíslason fxá Sól-
bakka í Garði andaðist í Lands-
spítalanum 25. ágúst af afleið-
ingum brunasárs, er hann hlaut
í Hveragerði um næstliðna helgi.
Jón Guðmundsson á Huldu-
hóli í Húsavík lézt síðastliðinn
laugardag, 26. ágúst. Hann var
rúmlega 101 árs gamall, fædd-
ur 2. júlí 1838, og talinn elzti
maður landsins.
Friðþór Steinholt, kaupmaður
í Reykjavík, andaðist 22. ágúst
síðastliðinn, rösklega fimmtug-
ur að aldri. Hann var Seyðfirð-
ingur að uppruna og rak um
skeið gistihús á Seyðisfirði og
sinnti jafnhliða nokkuð útgerð
og verzlun. Eftir það var hann
um nokkurra ára skeið í Nor-
egi við ýms verzlunarstörf. Eftir
heimkomu sína settist hann
fyrst að á Akureyri, en hvarf
nokkrum tíma síðar til Reykja-
víkur. Friðþór var giftur norskri
konu, Lovise Skaug, er lifir
mann sinn.
Afmæli.
Sigurjón Markússon stjórnar-
ráðsfulltrúi átti sextugsafmæli
27. ágúst. Hann er sonur Mark-
úsar skólastjóra Bjarnasonar og
Bjaxgar Jónsdóttur, konu hans.
Hann nam lögfræði við Kaup-
mannahafnai'háskóla, að af-
loknu stúdentsnámi hér heima.
Gegndi um skeið fulltrúastörf-
um hjá bæjarfógetanum í
Reykjavík og sýslumannsem-
bætti í Snæfellsness- og
Hnappadalssýslu, Suður-Múla-
sýslu og Skaftafellssýslum. Nú
hefir hann lengi verið fulltrúi í
fjármálaráðuneytinu.
Steingrímur Arason kennari
are átti sextugsafmæli 26. ágúst.
Steingrímur er Eyfirðingur að
ætt og ólst upp nyrðra. Hann
fór ungur til náms í Möðruvalla-
skóla. Áratug síðar, nær þrítug-
ur að aldri, hóf hann kennara-
nám í Flensborgarskóla í Hafn-
arfirði, en hvarf aftur norður i
Eyjafjörð til kennslustarfa, að
loknu því námi. Litlu síðar gerð-
ist hann kennai'i við barnaskól-
ann í Reykjavík. Snemma á
stríðsárunum fór Steingrímur
til Vesturheims til framhalds-
náms og var þar nær fimm ár,
vann fyrir sér á sumrin, en
sinnti námi á vetrum. Vorið 1919
lauk hann prófi við Columbia-
háskólann og snéri að því búnu
heim. Hefir hann síðan verið
kennari við kennaraskólann hér
í Reykjavík. Einu sinni hefir þó
Steingrímur farið til Vestur-
heims á því tímabili til árs
Aðalritstjóri ,,Rauðra penna“
og framkvæmdastjóri í þessari
rússnesku útgáfu heitir Krist-
inn Andrésson. Það er sæmilega
gefinn maður að eðlisfari. Hann
nam íslenzk fræði í háskólan-
um í Reykjavík og fékk þaðan
námsstyrk til Þýzkalandsfarar.
Þar var honum falið að skrifa
ritgerð nokkra um gullaldarbók-
menntir Þjóðverja. Sökum hæfi-
leika og almenns undirbúnings
átti hann að geta gert þvílíka
ritgerð, en ekki varð þó úr því,
af ástæðum sem siðar ‘ verður
greint frá. í Þýzkalandi tók
hann trú bolsevíka og útbreiddi
hana með þýzkum ritlingum í
Hvítárbakkaskólanum, þar sem
hann var um stund kennari hjá
Lúðvig Guðmundssyni. Var
þetta trúboð K. A. svo öflugt, að
áhrifin bárust með eldri deildar
nemendum frá Hvítárbakka að
Reykholti, og ollu þar leiðindum
í nokkur missiri.
Kristinn Andrésson var svo
sannfærður um réttmæti bolse-
vismans, að hann vildi ekki
sinna öðrum störfum en þessu
trúboði. Með því að hann taldi
sig bæði bókfróðan og ritfæran,
auk hins ótvíræða áhuga, varð
hann skjótt aðalforráðamaður í
því starfi að útbreiða byltingar-
kenningar á íslandi með því að
fela þær innan um nokkur hlut-
laus fræði, eins og þegar rýting-
ur er geymdur í blómvendi.
IV.
Kristinn Andrésson fylgdi
„Rauðum pennum“ úr hlaði
með einskonar formála um bók-
menntir og sást þá glöggt hvert
Meistaramótið.
Meistaramót íþróttasambands
íslands hófst á íþróttavellinum
á sunnudaginn. En áður en
meistarakeppnin hófst fór fram
nýstárleg keppni í 5X80 metra
boðhlaupi, er gamlir íþrótta-
menn og stjórnir íþróttafélag-
anna þreyttu. Af íþróttafélags-
stjórnunum sigraði stjórn Fim-
leikafélags Hafnarfjarðar á
48,2 sek., K. R. á 50,3 sek. og í.
R. 50,5 sek.
í boðhlaupi „öldunganna"
urðu sveitir Ármanns og K. R.
jafnar, 57,2 sek., en sveit í. R.
57,7 sek.
Meistaramótið hófst á 100
metra hlaupi. Sigraði Sveinn
Ingvarsson (K. R.) á 11,6 sek.,
annar varð Jóhann Bernard (K.
R.) á 11,7 sek., þriðji Jóhannes
Einarsson (F. H.) á 12 sek.
Kúluvarpi lyktaði með sigri
Sigurðar Finnssonar (K. R.),
hann kastaði 13,14 m., Kristján
Vattnes (K. R.) kastaði 13,05 m.,
Jens Magnússon (Á.) 12,79.
Stangarstökk: Hallsteinn Hin-
riksson (F. H.) 3,20 m. Þorsteinn
Magnússon (K. R.) 3,20 m. Sig-
urður Steinsson (í. R.) 3,10 m.
í 1500 metra hlaupi varð
fyrstur Sigurgeir Ársælsson
Á.) á 4 mín. 11,1 sek., annar Ól-
afur Símonarson (Á.) á 4 mín.
15.1 sek. og þriðji Indi'iði Jóns-
son (K. R.) á 4 mín. 26,9 sek. ís-
lenzkt met í 1500 metra hlaupi
er 4 mín. 11 sek., sett af Geir
Gígja 1927.
1000 m. boðhlaup: K. R. 2,09,7
mín. Ármann 2,09,8 min. F. H.
2.15.1 mín.
Sleggjukast: Vilhjálmur Guð-
mundsson (K. R.) 41,24 m. (nýtt
ísl. met). Helgi Guðmundsson
(K. R.) 32,26. Gísli Sigurðsson
(F. H.) 29,19 m.
10000 m. hlaup: Indriði Jóns-
son (K. R.) 35,45,7 mín. Magnús
Guöbjörnsson (K. R.) 38,38,0
mín. Jón H. Jónsson (K. R.)
41,01,7 mín.
námsdvalar þar. Hann hefir á
marga lund verið þýðingarmik-
ill frumkvöðull að ýmsu í
kennsluháttum og uppeldismál-
um hér á landi. Auk kennslu-
starfa sinna hefir Steingrímur
sinnt margháttaðum málefnum.
Er hann einn helztur forystu-
maður Barnavinafélagsins Sum-
argjöf. Hann hefir og sinnt rit-
störfum, samið kennslubækur,
barnabækur, bindindisrit og þýtt
nokkuð úr erlendum málum.
Hann gaf og út um skeið barna-
blaðið Unga ísland. — Stein-
grímur er giftur Hansínu Páls-
dóttur.
stefndi. í augum hans eru bók-
menntir þær, sem til voru í
heiminum fyrir 1917, næsta au-
virðilegar. En með rússnesku
byltingunni byrjaði nýtt og
dýrðlegt tímabil, sem tók öllu
fram sem áður þekktist. Um
þetta upphaf hins nýja þúsunda
ára ríkis, farast K. A. svo orð:
„Byltingar fóru jafnvel fram
í nokkrum löndum. Þó tókst að
draga úr mætti þessara áhrifa
og villa nokkrum hluta alþýð-
unnar sýn“. Um einn byltingar-
mann, sem lent hafði í lifshættu,
en var ekki drepinn, segir K. A.:
„Langt inn í raðir borgarastétt-
arinnar var litið á Dimitroff sem
glæsilegasta fulltrúa hins nýja
tíma“.
Nú kemur K. A. að hinum
mestu bolsevikaskáldum, sem
eru stjörnux á hinum nýja bók-
menntahimni. Um endurfæð-
ingu þeirra segir hann:
„Skáldin hafa haldið dóms-
dag yfir sjálfum sér og gamla
heiminum. Líf þeirra er undir-
búið fyrir hinar fagnaðarríkari
staðreyndir tímanna“.
Um franskan rithöfund, sem
gerðist kommúnisti um stund,
en snérist aftur til borgaralegra
skoðana, eftir að hafa heimsótt
sovétríkin, segir K. A.:
„Stórkostlega æsing vakti það
meðal borgarastéttarinnar
frönsku, þegar hið aldraða og
vinsæla skáld, André Gide, gekk
yfir til kommúnismans“.
Samhliða því að Kristinn
Andrésson býr tU þessa blóm-
vendi íslenzkxar tungu, nefnir
hann mikinn fjölda rithöfunda
í Rússlandi, og mörgum öðrum
Nm um næstn niánaðamót falla (lráttar-
vextir á 2. liluta útsvara til bæjarsjóðs
Reykjavíkur 1939. Þeir, sem greiða út-
svarið að fullu um mánaðamótin, verða
ekki krafnir um dráttarvexti, sem þegar
kunna að vera á fallnir.
Borg’arriiarínn.
Míðbæjarskólínn.
Börn í Miðbæjarskólahverfi, sem stunda eiga nám í skólan-
um, komi í skólann eins og hér greinir: Fimmtudaginn 31. ágúst,
klukkan 9 árdegis, komi 10 ára börn, fædd 1929; klukkan 10 9
ára börn, fædd 1930; klukkan 1 síðdegis 8 ára börn, fædd 1931
og klukkan 3 komi 7 ára börn, fædd 1932.
Héraðslæknir skoðar börnin föstudag 1. september. Koma 10
ára drengir klukkan 8 að morgni í skólahúsið; stúlkur á sama
aldri klukkan 9; 8 ára drengir klukkan 10 og stúlkur á sama
aldri klukkan 11. Klukkan iy2 eftir hádegi komi 7 ára drengir,
stúlkur á sama aldri klukkan 3; 9 ára drengir klukkan 5 og 9
ára stúlkur klukkan 6.
Undirritaður sinnir viðtölum í skólahúsinu klukkan 11 til 12
f. h. og 5 til 6 síðdegis, sími 4862.
Kennarafundur verður 1. september, klukkan 5 síðdegis.
Hallgrímur Jóussou.
skólastjóri.
Alla daga nema mánudaga um Akranes og Borgarnes. —
M.s. Laxfoss annast sjóleiðina. Afgreiðslan í Reykjavík á
Bifreiðastöð íslands, sími 1540.
Bifreiðastöð Aknreyrar.
Húðir og skinn.
Ef bændnr nota ekki tU eigin þarfa allar
nilDIR og SKIXX, sem falla til á heimUum
þeirra, ættu þeir að biðja KAUPFÉLAG sitt
að koma þessnm vörum í verð. — SAMBAXD
ÍSL. SAMVINNUFÉLAGA selur IVAUTGRIPA-
HÚÐIR. HROSSHÚDIR, KÁLFSKINJV, LAMH-
SKIX\ og SELSKEVN til útlanda OG KAUPIR
ÞESSAR VÖRUP TIL SÚTUJVAR. - IVAUT-
GRIPAHÚÐIR, HROSSHÚÐIR og KÁLFSKUVN
er bezt að salta, en gera verðnr það strax að
lokinni slátrun. Fláningu verður að vanda
sem bezt og þvo óhreinindi og blóð af skinn-
uiium, bæði úr lioldrosa og hári, áður en salt-
að er. Góð og hreinleg meðferð, á þessum
vörum sem öðrum, borgar sig.
fjarlægum löndum, sem séu
byltingarmenn og stórskáld.
Síðan hermir hann frá því, að á
10 ára afmæli byltingarinnar
rússnesku hafi þessir menn
stofnað alþjóðasamband bylt-
ingasinnaðra rithöfunda. Þá
þykir honum það miklu skipta,
að þessir menn hafa fundi um
mál sin og stofni undirdeildir
víða um heim til að standa fyr-
ir byltingaráróðri.
Eins og vænta mátti lýkur K.
A. við þessa hugvekju sína með
áhrifamiklum niðurlagsorðum,
sem hljóða á þessa leið:
„Máttugra og glæsilegra tíma-
bil en nokkru sinni hefir áður
þekkzt, er að rísa í bókmennta-
sögu heimsins“.
í grein þeirri, sem hér hefir
verið skýrt frá, snýr K. A. sér
auðsýnilega aðallega að erlend-
um skáldum. En í annari grein,
sem síðan hefir birzt í „Rauðum
pennum“, lætur K. A. lesendur
sína finna, að skilningur hans á
íslenzkum skáldskap sé bæði
djúpur og markviss. í ritgerð
um Matthías Jochumsson kemst
hann að þeirri niðurstöðu, að
Matthías hafi orðið að vera
guðstrúarmaður, af því að hann
hafi ekki þekkt kommúnism-
ann. K. A. afsakar þessi þýðing-
armiklu mistök séra Matthíasar
með eftirfarandi orðum:
„Því að vitanlega gerði hann
(þ. e. Matthías) sér ekki grein
fyrir framtíðarskipulagi sosial-
ismans“.
Aðrar ritgerðir í þessu ársritl
eru á sömu bók lærðar. Þar er
þýzkt kvæði í íslenzkri þýðingu
um „Hetjur byltingarinnar“.
Þar eru ýmsar greinar um hve
lítilf j örleg og jafnvel and-
styggileg séu hin eldri borgara-
legu skáld og rithöfundar. Einn
háskólagenginn kommúnisti lýs-
ir skólabræðrum sínum með
nafni, dregur dár að þeim, og
leggur stund á að útskýra hvers-
vegna þeir hafi annaðhvort orð-
ið þýðingarlitlir menn eða
auðnuleysingjar.
í fyrsta árgangi „Rauðra
penna“ er ritgerð eftir ungan
bónda, einn af þeim fáu úr
þeirri stétt, sem hallast að
trúarbrögðum Einars Olgeirs-
sonar. Bóndi þessi er fullur hug-
arvíls og minnimáttarkenndar.
í hans augum er sveitalíf á ís-
landi einskært böl án byltingar.
Hann segir, að í lestrarfélög
sveitanna sé aðahega keyptir
úrhraks reyfarar. Á héxaðsskól-
unum læra menn léttúð og dans.
Kaupfélögin eru að dómi þessa
manns auðvirðilegar kúgunar-
stofnanir. Hann segir að félags-
menn hati og fyrirlíti kaupfé-
lögin eins og viðskiptamenn
dönsku selstöðuverzlananna
hafi gert við kaupmenn þeirrar
tíðar. Þannig er tilveran öll í
augum þessa kommúnista.
Framhald.
r
Sígurður Olason &
Egíll Sígurgeirsson
Málflutningsskrifstofa
Austurstræti 3. Sími 1712.
C Áusttfrstr. í> simi 5652.Opið hl.11-12oq1.sJ
Annast kaup og sölu verðbréfa.
ACCUMULATOREN-FABRIK,
DR. TH. S0NNENCHEIN.
Gula bandið
er bezta og ódýrasta smjörlíkið.
t heRdsölu hjá
Satnband ísl.samvínnufélaga
Sími 1080.
212 William. McLeod Raine:
— Barnett kvað hafa verið særður, er
hann komst undan í Texas, og ég er
sannfærður um, að þessi náungi er Bar-
nett.
— Sé hann Barnett, þá er hann mann-
drápari og þorpari. Með því erum við
komnir hringinn, stöndum í sömu spor-
um og er við lögðum af stað og erum
engu nær.
— En hversvegna notaði hann ekki
riffilinn á okkur Bob, þegar við gripum
hann, eins og hann gerði við Steve? Ef
til vill er hann bleyða, en getur það átt
sér stað? Ef ég hefði ekki séð hann gefast
upp, þá hefði ég talið hann manna ólík-
legastan til þess. Clint barði hnefanum í
borðið. — Við gætum haldið svona áfram
í alla nótt og yrðum þó engu nær. En
við fáum bráðum að vita þetta allt sam-
an.
Að svo mæltu stóð Clint upp og þeir
slitu samtalinu.
23. KAFLI.
Molly var að lesa í blaði, þegar Peters
læddist inn í dagstofuna. Hann stað-
næmdist á miðju gólfi og ríghélt í hatt
sinn, með báðum höndum, eins og hann
væri björgunarhTingur.
— Sestu niður, Dug, sagði Clint. —
Herra Martin langar til að spyrja þig
nokkurra spurninga.
Flóttamaðurinn frá Texas 209
— Hann sagði mér þetta undir eins,
sagði Peters. Hann heldur svei mér fast
við þetta þvaður. Eins og ég sagði ykkur,
strákar, þá sá ég hann skjóta á Steve
og sá hann detta af baki. Annað kemur
ekki til mála, hvað sem hann segir.
— Hvernig komst Clem inn í þetta
mál? spurði Buck. Ert þú kannske einn
af piltum hans.
— Við þekkjumst aðeins sem skyttur.
— Hvernig á þá að standa á því, að
Clem var í Sjömílnakofanum?
— Eg er orðinn þreyttur á því að svara
spurningum, sem ekki leiöa til neins,
sagði Taylor fyrirlitlega. — Haf þú það
eins og þér sýnist, ég er þegar orðinn
slátrari, bleyða og lygari, eftir því sem
þið segiö. Látið ykkur það nægja.
Eftir kvöldverðinn kallaði Wagner
læknir á Prescott afsíðis.
Það er dálítið við þetta, sem ég skil
ekki, Clint. Barnett var skotinn aftan
frá. Peters segir að hann hafi alltaf
snúið að sér.
Prescott gekk á undan til skrifstofu
sinnar. Hann rétti vindiakassa yfir borð-
ið, til gestsins, tók einn sjálfur og kveikti
í. Síðan hallaði hann stólnum aftur á
bak og lagði fæturna upp á borðið.
— Margt sem ég skil ekki, læknir. Ertu
viss um að Barnett hafi verið skotinn
aftan frá?