Tíminn - 05.09.1939, Page 4

TÍMINN, þrigjudagiim 5. sept. 1939
102. blatS
408
Ctr bænijm
Yfir landamærín
1. Blað kommúnista fellir eftirfarandi
dóm um hina nýbyrjuðu heimsstyrjöld:
„Evrópa sér nú enn einu sinni afleið-
ingarnar af undanlátsseminni við fas-
ismann." Blaðið getur þess samt ekki,
að Hítler byrjaði loftárásirnar á óvíg-
girtar borgir í Póllandi og sendi árás-
arher inn í landið daginn eftir að þýzk-
rússneski vináttusamningurinn gekk í
gildi. Það eru húsbændurnir í Moskva,
sem eiga sök á þeirri undanlátssemi, er
orsakað hefir styrjöldina í Póllandi.
Það sýnir þrælsótta og undirgefni
kommúnistablaðsins, að vilja ekki játa
þetta, en reyna í þess stað að koma
sökinni á Chamberlain og Daladier!
2. Alþýðublaðið varpar því fram í
gær, hvort einhverjum muni ekki þykja
ástæða til að skipta friðarverðlaunum
Nobels milli Stalins, Hitlers, von Papen
og Molotoffs. Það væri fróðlegt að
heyra, hvort Brynjólfur Bjarnason og
Einar Olgeirsson muni ekki vilja styðja
þessa hugmynd, þar sem þeir hafa talið
þýzk-rússneska samninginn stórkost-
legan ávinning fyrir heimsfriðinn.
3. íhaldsmenn og kommúnistar hafa
komið sér saman um að kjósa nýjan
bæjarstjóra á Norðfirði. Hvað segir
Vísir nú?
4. Kommúnistablaðið birtir grein á
sunnudaginn undir gleiðletraðri fyrir-
sögn, sem hljóðar á þessa leið: „í anda
Liebknechts og Luxemburg gegn Hit-
ler!“ Finnst Einari Olgeirssyni virkilega
að þýzk-rússneski samningurinn sé í
anda Liebknechts og Luxemburg!
5. Sú saga er til um Pétur mikla
Rússakeisara, að hann hafi refsað
manni, sem skrifaði óvingjarnlega bók
um stjórn hans, á þann hátt, að láta
hann éta bókina í augsýn margra
manna. Reyndist bókarátið manninum
mjög óhollt og lá hann nær dauða en
lífi margar vikur á eftir. Stalin er
ákafur dýrkandi Péturs mikla, enda
er margt svipað í fari þeirra, viss
dugnaður og greind, óvenjuleg grimmd
og hugleysi, sem birtist í sjúkri hræðslu
við andstæðingana. Stalin hefir líka
tekið upp fordæmi Péturs með bókar-
átið. Hann er alltaf að láta kommún-
istaforingjana utan Rússlands éta of-
an í sig það, sem þeir eru að skrifa,
en aldrei hefir hann samt gert það í
jafn stórum stíl og seinustu dagana í
sambandi við þýzk-rússneska vináttu-
samninginn. Fordæmi um jafn stór-
fellt ofaníát fyrri skrifa og yfirlýsinga
mun ekki til í allri veraldarsögunni.
x-y.
ípróllir
(Framh. af 3. síðu)
landsmeisari varð Ingvar Ólafs-
son, sem kastaði 47.93 m., en ís-
lenzka metið, 58.78 m., setti
Kristján Vattnes 1937.
Hástökk:
Bezti Norðmaðurinn stökk
1.90 m. og sá þriðji 1.85 m. ís-
landsmeistari varð Sigurður
Sigurðsson, sem stökk 1.75 m.,
en íslenzka metið, 1.83 m., setti
hann í fyrra.
Langstökk:
Bezti Norðmaðurinn stökk
7.37 m. og sá fjórði 6.73 m. ís-
landsmeistari varð Jóhann
Bernhard, sem stökk 6.25 m., en
íslenzka metið, 6.82 m., setti Sig-
urður Sigurðsson 1937.
Stangarstökk:
Bezti Norðmaðurinn stökk
4.00 m. og sá þriðji 3.70 m. ís-
landsmeistari varð Hallsteinn
Hinriksson, sem stökk 3.20 m.
og er 25 cm. skemmra en ís-
lenzka metið.
Þrístökk:
Bezti Norðmaðurinn stökk
Sundnámskeið
hófst í gær í sundhöllinni og eru
kennslutímar fyrir og eftir hádegi
bæði fyrir börn og fullorðna. Einnig er
hægt að fá einkatíma í sundnámi.
Umsóknir
um skólavist í Gagnfræðaskólanum i
Reykjavík, eiga að vera komnar til
skólastjórans fyrir 15. september. —
Kennsla hefst í skólanum með byrjun
októbermánaðar.
Bifreiðaárekstur.
Tveir árekstrar bifreiða urðu í gær-
rnorgun í bænum. Annar þeirra varð á
horni Tryggvagötu og Grófar og rákust
þar á vatnsbíll bæjarins og bíll frá B.P.
Skemmdust báðir nokkuð og valt sá
fyrrnefndi á hliðina. Hinn áreksturinn
átti sér stað á horni Grettisgötu og
Frakkastíg og urðu skemmdir á bif-
reiðunum litlar.
Færeyjafararnir.
Knattspyrnumennirnir úr öðrum
flokki K.R., sem fóru utan til Færeyja
21. ágúst, komu heim aftur í gærmorg-
un. Alls kepti íslenzka liðið fimm kapp-
leiki, tapaði tveim, vann tvo og gerði
eitt jafntefli. Þrír leikjanna voru háðir
í Þórshöfn og enduðu tveir með sigri
íslendinga, 3:0 og 9:2, en einum töpuðu
þeir með 1:3: Áttu þeir í það sinn við
fyrsta flokks lið. Einn kappleikur var
háður í Klakksvík, og töpuðu íslend-
ingar með 0:2. í Tvöroyri í Trongis-
vági var einn kappleikur háður og varð
þar jafntefli, 1:1.
Þrem þýzkum skipum,
sem leitað hafa hér hafnar síðustu
daga, vegna styrjaldarinnar, var í gær
siglt inn á sund og lagt þar. Var á einu
þeirra, er legið hefir hér nokkra daga,
hollenzk áhöfn og höfðu Hollending-
arnir allir gengið brott af skipinu í
gær.
Sundmót í. S. í.
verður háð í Reykjavík dagana 4.—
13. september. Tekur það til karla,
kvenna og ungiinga.
15.49 m. og sá þriðji 13.98 m. ís-
landsmeistari varð Sigurður Sig-
urðsson, sem stökk 12.92 m., en
íslenzka metið, 14.00 m., setti
hann 1936.
110 m. grindahlaup:
Bezti Norðmaðurinn varð
15.2 sek. og sá þriðji 15.4 sek. ís-
landsmeistari varð Sveinn Ing-
varsson, á 17.2 sek og er aðeins
0.2 sek. lakara en íslenzka metið.
Tíminn hefir ekki til saman-
burðar árangur Norðmanna í 10
km. hlaupi, en íslandsmeistari
í því varð Indriði Jónsson á 35
mín. 45.7 sek. og er það 1 mín.
39.6 lakara en íslenzka metið.
Á þessum samanburði sézt að
við stöndum Norðmönnum tals-
vert að baki í frjálsum iþTóttum
og standa þeir þó ekki framar-
lega í þessum efnum. Miðað við
fyrri árangra íslenzkra íþrótta-
manna má hinsvegar telja
meistaramótið spá góðu, því að
sumir íslandsmeistararnir, sem
náð hafa einna beztum árangri,
eru ungir menn, sem vænta má
góðs af í framtíðinni.
Jarðhitamálið
(Framh. af 2. síðu)
jarðhiti er í landi jarffarinnar.
Svona var það 6. des. f. á., en
13. júní s. 1. er þessi mikli jarð-
hiti orðinn að volgru í Grafar-
túninu, sem Laxá muni renna
Hversvegna aistýrðu
Rússar ekki styrjöld ?
(Framh. af 1. síðu)
Það er líka talið fullvíst, að
síðasta atriðið sé rétt. Öll þessi
lönd, sem að meira eða minna
leyti hafa legið undir Rússland
áður, óttuðust að Rússar myndu
ekki draga her sinn til baka, ef
þeim væri leyft að fara með
hann inn í landið. Þau minnt-
ust hinna frægu orða Pilsud-
skis frelsishetju Pólverja, „að
Rússinn væri jafnmikill heims-
veldissinni, hvort- heldur sem
hann væri stuðningsmaður keis-
arans eða kommúnisti“. Hinn
þýzk-rússneski sáttmáli hefir
líka skapað þann ugg i þessum
löndum, að fyrir Rússum vaki að
láta rússneska heimsveldið a.
m. k. fá sömu landamæri og það
hafði 1914, en þá tilheyrðu því
allt Finnland, Lettland, Estland
og Lithauen, meginhluti Pól-
lands og nokkur hluti Rúmeníu.
Að svo komnu máli verður ekki
dæmt um það, hvort þessi „lína“
skýrir raunverulega rétt frá
fyrirætlunum Rússastjórnar eða
hvort henni er ætlað það eitt, að
mýkja skap kommúnistaforingj -
anna utan Rússlands og reyna
að fá þá til að sætta sig við
samninga Hitlers og Stalins.
Rússland hefir þegar lýst yfir
hlutleysi sínu, en samdráttur
þess og Þýzkalands virðist samt
alltaf vera að aukast. Rússa-
stjórn hefir nú um helgina skip-
að nýjan sendiherra í Berlín og
lét Hitler sækja hann í flugvél
til Stokkhólms og ræddi síðan
við hann lengi dágs.
Það eitt er víst, að Rússar eiga
meginsök hins nýbyrjaða ó-
friðar og að það er í beinu sam-
bandi við heimsveldisdrauma
(imperialisma) þeirra. Þeir
gátu afstýrt ófriðnum með því
að heita Póllandi sama stuðningi
og Bretar og Frakkar. Hitler
hefði þá ekki þorað að byrja
styrjöldina, sem hann hóf í
trausti þess, að Bretar og Frakk-
ar myndu bregðast Pólverjum,
þegar þeir væru orðnir vonlaus-
ir um stuðning Rússa. Rússa-
stjórn vissi hinsvegar að Bretar
og Frakkar myndu ekki bregðast
þessum skuldbindingum sínum.
Hún vissi því, að hún var að
koma af stað blóðugri stórvelda-
styrjöld, er hún var að undirrita
þýzk-rússneska samninginn.
Sú vitneskja um ábyrgð rúss-
nesku einræðisstjórnarinnar á
styrjöldinni mun verða henni
örðugur þröskuldur til aukinna
valda í Evrópu.
í áður en langt líður. Að vísu
telur H. St., að Gröf muni eiga
eitthvert tilkall til hitaréttinda
í Hvammslandi, en allt sé í ó-
vissu um, hvers virði þau kunni
að vera. Mér er reyndar sagt, að
þessi jarðhiti sé í óskiptu landi
milli Grafar, Hvamms og Högna-
staða, og er það dálítið annað
viðhorf. Frh.
Vinitið ötullega fyrir
Tírnann.
Ný heimsstyrjöld
(Framh. af 1. síðu)
tekið endanlega afstöðu vegna
ágreinings innan ríkisstjórnar-
innar. Hertsog forsætisráðherra
vildi lýsa yfir hlutleysi fyrst um
sinn, en Smuts hershöfðingi og
varaforsætisráðherra vildi láta
slíta stjórnmálasambandinu við
Þýzkaland. Þingið hefir sam-
þykkt tillögu Smuts.
Nýfundnaland hefir lýst fylgi
sínu við Breta.
Fjörutíu og fimm furstar í
Indlandi hafa lýst fullu fylgi
sínu við Breta. Mikla athygli
vekur það, að Gandhi hefir lýst
yfir samúð sinni með Pólverjum.
Gyðingar í Palestinu hafa lýst
yfir fylgi við Breta og efnt til
sérstakrar liðssöfnunar.
Tyrkir hafa lýst yfir því, að
þeir muni halda allar skuldbind-
ingar sínar við Breta, og allir
stjórnmálaflokkar í Egiptalandi
hafa lýst yfir einhuga stuðningi
við Breta. En afstaða þessara
tveggja landa hefir meginþýð-
ingu fyrir stöðu Breta í Mið-
jarðarhafinu.
ENSKA STRÍÐSRÁÐUNEYTIÐ.
Chamberlain hefir endur-
skipulagt stjórn sína og tekið í
hana nokkra nýja menn. Þekkt-
astir þeirra eru Churchill, sem
er flotamálaráðherra, Eden, sem
er samveldismálaráðherra, og
Hankey lávarður, sem ekki hef-
ir sérstakt ráðuneyti, en hann
var einkaritari ensku stríðs-
stjórnarinnar 1914—18.
Alls eiga 23 menn sæti í stjórn-
inni, en níu ráðherranna mynda
sérstakt stríðsráðuneyti, sem
mestu ræður um styrjöldina. í
því eiga sæti: Chamberlain for-
sætisráðherra, John Simon
fjármálaráðherra, Halifax utan-
ríkismálaráðherra, Churchill
flotamálaráðherra, Chatfield
landvarnarmálaráðherra, Hore
Belisha hermálaráðherra, King-
sley Wood flugmálaráðherra,
John Anderson loftvarnarmála-
ráðherra og Samuel Hoare inn-
siglisvörður konungs.
Eden hefir rétt til að mæta á
fundum stríðsráðuneytisins til
þess að hafa betri aðstöðu til að
gefa samveldislöndum Breta
skýrslu.
HERNAÐARAÐGERÐIR.
Herstjórnir Bretlands og
Frakklands hafa tilkynnt, að
hernaðaraðgerðir væru þegar
hafnar i lofti, á sjó og á landi.
Fyrsta hernaðaraðgerð Breta
var að taka þýzka Ameríkufarið
„BTemen“ og fara með það til
hafnar í Englandi. „Bremen" er
eitt af stærstu skipum heims-
ins. Gerðist þetta á sunnudag.
Nokkrum stundum síðar gerð-
ist sá atburður, að kafbátur
skaut á enska Ameríkufarið
„Athenia“, 320 km. vestur af
Hebridaeyjum og sökk það á
skammri stundu. Kafbáturinn
skaut fyrirvaralaust. Nokkrir
farþegar fórust strax við spreng-
inguna, en hinir komust í bát-
ana, en talið er að margir þeirra
hafi farizt. Farþegar voru 1400,
mest Kanadamenn. Um 300
þeirra voru frá Bahdaríkjunum.
Skipið var á vestur leið. Fullvíst
þykir að kafbáturinn hafi verið
þýzkur og hafi þetta verið hefnd
fyrir töku „Bremen". Atburður
þessi hefir vakið mikla gremju
í garð þjóðverja vestan hafs.
í gær vörpuðu enskar flug-
vélar 6 miljónum seðla yfir
Vestur-Þýzkaland. Urðu Þjóð-
verjar þeirra ekki varir fyrr en
þær voru komnar á brott. Á
seðlunum stóð, að þýzka þjóðin
vildi frið og England væri reiðu-
búið að semja strax frið við
fnðsama þýzka ríkisstjórn.
í gærkvöldi gerðu enskar flug-
vélar árásir á þýzkar herskipa-
hafnir, en voru hraktar á brott
eftir að hafa orðið fyrir nokkru
tjóni. Segjast Þjóðverjar hafa
skotið fimm þeirra niður. Bret-
ar telja að árásir þeirra hafi
heppnast vel.
Frakkar segja að þeir hafi
flogið þýðingarmikil könnunar-
flug yfir Þýzkaland og séu að
búa sig undir sókn á landamær-
um Frakklands og Þýzkalands.
Bæði Þjóðverjar, Bretar og
Frakkar hafa lagt tundurdufl-
um á stórum svæðum, m. a. hafa
Bretar lagt tundurtuflum í
norðanverðum Norðursjó. Þjóð-
verjar hafa hinsvegar lagt tund-
urduflalínu innan við dönsku
sundin.
Tundurdufl grandaði í gær
grísku skipi í Eystrasalti og
dönsk fiskiskúta rakst einnig í
222 William McLeod Raine:
— Ég ýkti þá, sagði hann glaðlega. —
En ég skal segja þér eitt, maður getur
gleymt sumum konum, en öðrum ekki.
Ég hugsa stundum hugsanir, þegar ég
ligg hér, sem þú myndir ekki geta ann-
að en hlegið að, ef ég segði þér þær.
— Komdu þeim í Ijóð, sagði hún ert-
andi.
— Má vera að ég geri það einhvern-
tíma. Ég ætla þá að nefna þau „Æsku
heimsins", og þau verða öll um ungan
lævirkja, sem þreytir vængina og syng-
ur ákaft söngva um þann dásamlega
heim, sem hann lifir í. Þegar maður
hlustar á hann, getur maður heyrt lífið
ólga í sínum eigin æðum.
Walsh hló að sinni eigin vanstillingu.
Getur vel verið, að hann hafi ekki
fyllilega trúað sinni eigin sögu sjálfur.
En Molly langaði til að trúa á þetta, ef
hann bara gæti fullvissað hana.
— Þú ert ekki öruggur um þetta
sjálfur, sagði hún.
— Bara að þú segðir mér hvað þú átt
við með „öryggi", svaraði hann kæru-
leysislega. — í gær lastu fyrir mig
kvæði um öryggi og þau svör hljóta að
vera afar óljós, sem sú sál fær, er hefir
það til að bera.
— Ég á við — þú veizt ekki hversu
lengi þetta muni haldast. Ef til vill
kemur sá dagur að tilfinningar okkar
Flóttamaðurinn frá Texas 223
verða ekki þær sömu og núna, sagði
Molly hikandi.
— Ég hefi aldrei nefnt orðið „eilífð“ í
sambandi við þetta, Molly, og ég bið þig
ekki að nota það. Er það ekki nóg ef
þér þykir vænt um mig núna? Við lifum
aöeins einn dag í einu, og við skulum
láta morgundaginn sjá um sig sjálfan.
Við skulum ekkert brjóta heilann um
það.
Molly leit alvarlega, en efandi á hann,
og þó fannst henni þessi heimspeki
einkar viðkunnanleg. Hún hafði búist
við því að heitbinding yrði að vera svo
óendanlega endanleg. En Steve virtist
ekki hugsa þannig. Hann brosti með
þessu töfrandi kæruleysi, sem konur
voru svo hrifnar af. Ef til vill var ástin
svona, fremur glöð og sanngjörn en
tryllt, áköf og upprunaleg ástríða.
Molly var í þann veginn að láta undan,
en samt fann hún til efa. Hún kom til
hans, að minnsta kosti að nokkru leyti,
til þess að hann bjargaði henni, eins og
konur, sem hafa syndgað og fara svo í
klaustur. En hún myndi ekki komast
undan ást Steve Walsh. Henni fannst allt
í einu, að ef hún giftist honum, myndi sá
dagur renna upp, að hún findi ást til
hans seitla um æðar sér.
Molly féll á knén við rúmið og Steve
tók utan um grannan, hlýjan líkama
Adolí
sem þjónn
Framúrskarandi fjörug og
fyndin sænsk söng- og
gamanmynd, gerð undir
stjórn hins vinsæla og
bráðskemmtilega Svía,
ADOLF JAHR
er sjálfur leikur aðalhlut-
verkið óviðjafnanlega.
Víctoría míkla
Englands-
drottníng
Söguleg stórmynd, sem
er mikilfengleg lýsing á
hinni löngu og viöburða-
ríku stjórnaræfi Viktoríu !
drottningar, og jafnframt
lýsir hún einhverri aðdá- ■
unarverðustu ástarsögu j
veraldarinnar. í
Viðtalstími ráðherranna
verður fyrst um sínn á míðviku
dögum kL 10-12 f. h.
Vöruafgreiðsta
Raftækjaeinkasölunnar
verffur lokuff eftir hádegi í dag vegna vöruupptalningar.
RaStækjaeinkasala ríkisins.
HAVNEM0LLEN
KAIÍPMAMAHÖFN
mælir með sínu viffurkermda
RÚGMJÖLI OG HVEITI.
Meirf vörugæði ófáanleg.
S. í. S. skiptir eingöngu við okkur.

Jafnvel ungft fólk
eykur vellíðan sína með |iví að nota
hárvötn og ilmvötn
Við framleiðum:
EAIJ DE PORTUGAL
EAU DE OUINIÍVE
EAU DE COLOGNE
BATRHUM
ÍSVATN
Verðið í smásölu er frá kr. 1,10 til kr. 14,00, eftir
stærð. —
Þá höfum viff hafiff framleiffslu á
ILMYÖTNUM
úr hinum beztu erlendu efnum, og eru nokkur
merki þegar komin á markaffinn.--

Auk þess höfum við einkainnflutning á erlendum ilmvötn
um og hárvötnum, og snúa verzlanir sér því til okkar, þeg
ar þær þurfa á þessum vörum að halda.-u
Loks viljum vér minna húsmæðurnar á bökunardropa þá, ♦
sem vér seljum. Þeir eru búnir til með réttum hætti úr *
r é 11 u m efnum. — Fást allsstaffar.-
r
Afengisverzl. ríkísins.
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦«
gær á tundurdufl í Norðursjó.
Sökk hún og drukknuöu fjórir
menn.
HLUTLAUSU LÖNDIN.
Þrjú stórveldi, Bandaríkin,
Japan og Rússland hafa lýst yf-
ir hlutleysi sínu.
Þessi smáríki hafa lýst yfir
hlutleysi sínu: Norðurlöndin öll,
Eystrasaltsríkin þrjú, Holland,
Belgía, Sviss, Luxemburg, Portú-
gal, Spánn og Jugoslavía. Búist
er við að Ungverjaland, Rúmen-
ía, Búlgaría og Grikkland gefi
samskonar yfirlýsingu.
Hlutlausu löndin hafa gert
margháttaðar ráðstafanir til að
tryggja hlutleysi sitt. M. a. hafa
Danir lagt tundurduflum til að
hindra óvinveitt skip í því að
fara í gegnum dönsku sundin.
Svíar hafa lagt tundurduflum
utan við Gautaborg og víðar.
Skóli minn
er fluttur frá Hávallagötu 33 á
Hringbruat 181 og byrjar 15.
september.
Sigríðtir Magnúsdóttir.
Sími 2416.