Tíminn - 30.09.1939, Síða 2

450
TtMEVlV, laugardaginn 30. sept. 1939
113. blað
Sambúð Islendínga og
Færeyínga
Bréf frá Jóannesi Paturssyni
Áfanginn til Veíksel
Eftir Halldór Kiljan Laxness
'gímxnn
Laugardayinn 30. sept.
Hlutleysið
Strok ensku hernaðarflugvél-
arinnar frá Raufarhöfn hefir
vakið mikið umtal og nokkurn
ugg.
Hjá ýmsum hefir komið fram
sú ásökun á hendur ríkisstjórn-
inni, að hún skuli hafa látið sér
nægja þá drengskaparyfirlýs-
ingu flugvélarstjórans, að hann
myndi sætta sig við kyrsetning-
una. Ríkisstjórnin hefði í stað
þess átt að gera ráðstafanir, sem
gerðu flugvélina ófæra til flugs.
Þessi ásökun virðist sprottin' af
fullkomnum misskilningi á hlut-
leysisafstöðu íslands.
ísland hefir lýst yfir ævarandi
hlutleysi. ísland hefir jafnframt
lýst yfir því, að það hafi engan
gunnfána og engan her. Erlend-
um þjóðum er því vel ljóst, að
ísland getur ekki varið hlutleysi
sitt með vopnum. Hlutleysi þess
er byggt á þeirri tiltrú til stór-
þjóðanna, að þær sýni þann
drengskap að virða sjálfstæði og
réttindi vopnlausrar smáþjóðar.
Fyrir þessa hlutleysisafstöðu
íslands væri fátt hættulegra en
að íslendingar sýndu einhver
merki þess að óreyndu, að þeir
tryðu ekki á þennan drengskap
stórþjóðanna, sem er ein veíga-
mesta undirstaða hlutleysis ís-
lenzka ríkisins.
Þess vegna hefði íslenzka rik-
isstjórnin stigið mjög varhuga-
vert og hættulegt spor, ef hún
hefði neitað að taka drengskap-
aryfirlýsingu hins enska flug-
vélarstjóra trúanlega og gert
ráðstafanir, sem hefðu sýnt slíka
tortryggni hennar. Það hefði
tæpast getað skoðast öðruvlsi en
sem vantraust á drengskap
ensku þjóðarinnar til að virða
hlutleysi og sjálfstæði íslands.
íslenzka rikisstjórnin verður
því ekki ásökuð um neitt í sam-
bandi við þetta mál. Hún hefir
aðeins sýnt það traust til dreng-
skapar stórþjóðanna, sem henni
bar að sýna. Ekki aðeins hún,
heldur öll íslenzka þjóðin, hefir
orðið fyrir vonbrigðum að þessu
sinni. En því ber að treysta, að
hér hafi aðeins verið um sér-
stakt tilfelli að ræða og það geti
einmitt orðið til þess, að stór-
þjóðirnar geri ráðstafanir til að
virða betur hlutleysi okkar i
framtíðinni. En því trúir áreið-
anlega enginn að óreyndu, að
brot enska flugvélastjórans sé í
samræmi við vilja enskra yfir-
valda og að það muni finna
nokkra náð fyrir augum þeirra.
Það verður naumast annað
sagt en að skrif tveggja blaða,
Vísis og Þjóðviljans, um þetta
mál séu bæði heimskuleg og
hættuleg. Árangurinn af slíkum
skrifum getur tæpast orðið ann-
ar en sá, að læða inn þeim
ósanna grun, að íslenzka ríkis-
stjórnin sé í raun og veru völd
að þessu hlutleysisbroti. Ef slík-
ur grunur næði að festa rætur
gæti hann orðið hlutleysi þjóð-
arinnar hættulegri en allt ann-
að til saman. Verður ekki annað
sagt, en að þá sé langt gengið í
þvi, að ærubíta pólitíska and-
stæðinga, þegar þeim eru bornar
alrangar sakir á brýn, — sakir,
sem eru ekki fyrst og fremst
hættulegar þeim sjálfum, held-
ur hlutleysi þjóðarinnar.
Þeir blaðamenn, sem ekki virð-
ast kunna skil á þvl, hversu hlut-
leysi íslands á styrjaldartímum
er vandmeðfarinn hlutur, eru á-
reiðanlega á rangri hillu. Sú
skylda hvílir á blöðunum framar
öllum öðrum að ræða þessi mál
með fyllstu gætni og forðast allt,
sem getur verið hlutleysinu
skaðlegt.
Verður ekki hjá því komizt
að geta þess í þessu sambandi,
að það virðist mjög óviðfelldið að
visst blað skuli vera með órök-
studdar getgátur um starf-
semi Þjóðverja hér, sem tæpast
samrýmist hlutleysi landsins.
Slikt er í ósamræmi við það
traust, sem okkur ber að sýna
styrjaldaraðilum að óreyndu.
Þótt atburðurinn á Raufar-
höfn sé tvímælalaust brot á
hlutleysi landsins virðist alveg
ástæðulaust að hann skapi
nokkurn sérstakan ótta. Tvær
stærstu styrjaldarþjóðirnar,
Bretar og Þjóðverjar, sem til
Fyrir nokkru síðan var vikið
að því í Tímanum, að það væri
í alla staði óréttmætt og ósann-
gjarnt að halda Færeyingum
utan hinnar menningarlegu
samvinnu Norðurlanda, þar sem
þeir væru sérstæð þjóð, þótt þeir
hefðu ekki stjórnarfarslega sér-
stöðu. Var þeirri áskorun beint
til þeirra, sem eru forystumenn
norrænnar samvinnu, að láta
þetta mál til sín taka og bæta
úr þessum órétti.
Jafnframt var að því vikið að
auka ætti menningarlega sam-
búð íslendinga og Færeyinga og
ættu íslendingar m. a. að láta
Færeyinga hafa árlega ókeypis
vist fyrir þrjá nemendur, einn
á alþýðuskóla, annan á bænda-
skóla og þriðja á húsmæðraskóla.
Með því móti sýndu íslending-
ar Færeyingum sjálfsagt bróð-
urþel og stuðluðu að aukinni
sambúð þessara litlu frændþjóða
í norðanverðu Atlantshafi.
í tilefni af þessum skrifum
Tímans hefir Jóannes Paturs-
son, hinn alkunni sjálfstæðis-
foringi Færeyinga, ritað Jónasi
Jónssyni, formanni Framsókn-
arflokksins, bréf það, sem hér
fer á eftir og birtir Tíminn það
óbreytt, þar sem treysta má að
allir geti skilið efni þess, þótt
það sé á færeysku:
Kirkjuböur, Föroyum, 26/8. 1939.
Tað var mær gleðievni at lesa
Tímann, 5. august, „Á víffavangi",
har sum talaff er um föroysku
tjóðina í viffurskiftum viff nor-
röna samvinnu og um skúlavist
Föroyinga í islenskum skúlum.
So mikiff eru Föroyingar vakn-
aðir til sjálfsvirffing nú, at mörg-
um tykir tungt at frætta frá
norrönu fundunum, har teir
aldri verffa tiknir upp á tung-
una.
Menn turva ikki at spyrja
hvat bægir. Samlanda menn
greina koma í þessu sambandi,
hafa jafnan verið okkur vin-
veittar og sýnt, að þeir kunna
að meta sérstöðu okkar og sjálf-
stæði. íslendingar meta ekki
aðrar stórþjóðir meira og vilja
gera sitt ítrasta til að halda á-
fram viðskiptalegum og menn-
ingarlegum tengslum við þær.
Hlutleysi okkar byggist á þvl, að
þær sýni þann drengskap að
virða þessi réttindi okkar, og við
höfum enga ástæðu til að ætla,
að forystumenn þeirra geri það
ekki. Bezta tryggingin fyrir
hlutleysi okkar er að sýna það
í verki, að við treystum þessum
drengskap.
NIÐURLAQ
Við krakkarnir fundum dálít-
ið af eggjum, mest smáfuglaegg.
Við seldum eggin P. Nielsen á
Eyrarbakka, sem var fuglafræð-
ingur. Hann borgaði 20 aura fyr-
ir hreiðrið. Móðir mín lét okkur
halda saman aurunum þangað
til hún gat efnað okkur kodda.
Einu sinni kom það atvik fyrir,
að ég varð að missa af þessum
tekjum. Ég var að reka kýrnar
í hagann á hvítasunnumorgun
og fann 4 mýrisnípuegg. Þegar
ég kom heim undir tún með egg-
in, var eins og hvíslað að mér:
Hvað heldurðu, að hún móðir þín
segði, ef ræningi kæmi og tæki
frá henni öll börnin hennar
núna á hvítasunnumorgun.
Þetta varð til þess að ég sneri
aftur með eggin og lét þau í
hreiðrið, og mér til mikilla á-
nægju sá ég það daginn eftir að
fuglinn var lagstur á eggin. Síð-
an hefi ég engin egg tekið og
krakkarnir mínir taka engin
egg, enda er mikið fuglalíf hér
í kring og mikið af fuglum verp-
ir í túnið og allt fær að unga
út. Ég hefi engan kött meðal
annars til þess að styggja ekki
fuglana, því að fuglarnir eru
beztu vinir mínir.
Ég vil geta þess, að faðir minn
borgaði aftur sveitarskuldina
með því að taka ómaga af sveit-
inni eftir að hagur hans fór að
Jóannes Patursson.
okkar, Danir, boyxlaffu okkur
undir sig í 1849 og fasthalda enn,
at Föroyjar er lutur í Danmörk
og Föroyingar eru lutur úr
dönsku tjóffini og nokta at För-
oyingar eru serstök tjóff. Hetta
fastheld bæði stjórnin og for-
maffur Iandstingsins á opinber-
um tingfundi á ríkisdegi 1936,
og sama gjördu tingmennirnir
úr öllum tingflokkum, allir sum
ein. Föroyski tingmaffurinn stóð
einsamallur eftir viff sín keik.
Harviff stendur taff. Eingin
tekur undir. — Bert er bróffur-
leyst bak.
Taff skal verffa friffur og góð
semja í Norffurlondum! Tí skal
tögn vera um minnstu norrönu
tjóðina úti í Atlantshavi, tó
henni liggur so vátt undir föti
at verffa kövd, sum aldri áffur.
Taff er Föroyingum neyffsýn
at fáa fastatökur á íslenskum
máli, taff er um at gera beint nú,
so málin ikki færkast longur
frá hvörjum öðrum enn tey
longu eru, nú tað flöffir ein spill-
ing av útlenskum orffum og
bendingum inn í mál várt, so taff
er grötulegt bæffi at hoyra og sjá.
Tessvegna og á mangan ann-
an hátt varð nökur bót á borði,
fingu nokrir Föroyingar skúla-
vist í íslenskum skúlum, soleiðis
sum uppskotiff er í Tfmanum.
Býffst tílfkur kostur Föroying-
um, verffur hann ivaleyst væl
fagnaður.
Virffingarfylst,
Jóannes Patursson.
Tímanum hefir þótt sjálfsagt
að fá bréf þetta til birtjngar,
þar sem það ber þess vitni, að
máli þessu er fullur gaumur
gefinn meðal Færeyinga.
Vill Tíminn enn á ný skora á
batna, og samhliða þvi, fékk
hann uppgjöf á einhverjum
hluta skuldarinnar.
Túnið á Arnarhóli var allt
karg þýft, utan nokkrir hól-
balar, sem voru sléttir frá nátt-
úrunnar hendi. í þá daga höfðu
menn ótrú á að slétta túnið,
töldu meiri töðu af þýfðu túni en
sléttu, því að þýfða túnið hefði
meiri flöt. Það eru fyrstu túna-
slétturnar, sem ég man eftir á
Arnarhóli, þegar faðir minn
þurfti að byggja upp eitthvert
fallið stykki í kálgarðinum, tók
hann snyddu úr þúfum til
hleðslu, og síðan voru sóttar
þökur út fyrir tún til að þekja
yfir sárið aftur. Það gekk illa að
vinna túnið svona þýft og lét
pabbi okkur strákana slá þúfu-
kollana, en sló sjálfur gjóturnar
niður á milli. Það var kapp í okk-
ur að láta óslegnu þúfunum ekki
fjölga. Hann lét okkur fara á
fætur með sér á morgnana til að
slá klukkan þjú og fjögur, eins
og siður var í þá daga, þegar
þurrkatíð var. Þó seint gengi
að slá túnið, tók ekki i
hnúkana fyrr en átti að
fara að hirða töðuna, þá var
hvergi hægt að leggja reipi. Okk-
ur strákunum líkaði þetta illa og
við fórum að stelast í að slétta
eina og eina þúfu út um þýfis-
kargann, til þess að hægt væri
að leggja reipi, þegar þurfti að
[Eftirfarandi grein blrtist í blaði
kommúnista 27. þ. m. Hún var birt þar
athugasemdalaust og virðist þvi vera
í fullu samræmi við stefnu blaðsins,
enda er vitanlegt að Kiljan er ritfær-
asti og einn áhrifamesta maður flokks-
ins, sem gefur blaðið út. Efni greinar-
innar mun Tíminn ræða nánar síðar,
en vill strax benda á eftirfarandi:
1) Kiljan kemur alstaðar til dyra I
greininni eins og yfirlýstur bolsevikki
og virðist því fullljóst, að hann og
flokksbræður hans hafi nú kastað hinni
lýðræðislegu sósíalistagrímu, er þeir
hafa borið um nokkurt skeið samkvæmt
fyrirmælum frá Moskva. 2) Hann fagn-
ar því, að kommúnisma hafi verið kom-
ið í framkvæmd með erlendu hervaldi
og blóðugri undirokun, sem á engan
sinn líka í sögu íslands, nema ef vera
kynni Tyrkjaránið. 3) Hann áréttar hið
bolsevikiska sjónarmið sitt og flokks-
bræðra sinna með því að fagna yfir því
að kommúnismanum muni hér eftir
auðveldara að brjóta sér leið yfir Vest-
ur-Evrópu. Með því sýnir hann á ný,
að það, sem fyrir honum og flokks-
bræðrum hans vakir, er ekki efling lýð-
ræðisins, heldur kommúnistiskt einræði
eftir rússneskri fyrirmynd, sem stutt er
tll valda með erlendu fjármagni og
hervaldi.
Vegna þessara upplýsinga í grein
Kiljans, telur Tíminn rétt að birta
hana orðrétta og láta hana koma fyrir
sjónir fleiri en þeirra, sem geta lagt
sig niður við að lesa kommúnistablaðið.
Eftir þessa grein Kiljans ætti enginn
að þurfa að vera í neinum vafa um
hið raunverulega markmið íslenzku
kommúnistaforingjanna, sem um hríð
hafa reynt að leyna því undir nýju
flokksheiti og skrafi um lýðræði.I
Fyrsti heimssögulegi átangur-
inn af griðasáttmála Þjóðverja
við ráðstjórnarríkin er sá, að
bolsévismanum hefir verið opn-
uð leiðin til Vesturevrópu. And-
kommúnistiski möndullinn er
brotinn; andkommúnistiski
sáttmálinn er orðinn skrítla.
Þrem vikum eftir undirskrift
griðasáttmálans er bolsévisminn
á bökkum Veiksel; fimmtán
milljónir manna í miðaldalegu
lénstímaríki, sem frægt var fyr-
ir mestu bændaörbirgð á Vest-
urlöndum, hefir árekstralítið og
án verulegra blóðsúthellinga,
hoppað inn í ráðstjórnarskipu-
lag verkamanna og bænda. Ég
sé auðvaldssinnuð blöð tala um
að bolsévikar um heim allan
standi sem steini lostnir yfir
þessu hneyksli. Mér er slíkur
hugsanagangur ekki með öllu
þá aðila, sem þessum málum
ráða, að hlutast til um að þess-
ari hugmynd verði hrundið í
framkvæmd. Er ekki neitt sjá-
anlegt, sem virðist vera því til
fyrhstöðu.
hirða. Pabbi sá að þetta var gott
og flýtti fyrir vinnunni, svo að nú
fórum við að færa okkur upp á
skaftið og slétta stærri spildur.
Svo kom að því, að búnaðarfélag
var stofnað í hreppnum. Þá mun
ég hafa verið 17 ára gamall. Þá
fór nú heldur að lagast, því að nú
fórum við að fá peninga fyrir
það, sem við sléttuðum, þetta 10
—12 aura fyrir hvert unnið dags-
verk, samhliða því, að betur gekk
að vinna túnið og töðufengur óx.
Einu sinni skárum við strák-
arnir ofan af 400 ferföðmum á
þorranum. Þá var góð tíð. Þá fór
maður um túnið hjá okkur, þar
sem við vorum að vinna, og hrós-
aði hann okkur fyrir dugnaðinn.
Það var til þess að eggja okkur
til meiri framkvæmda.
Einu sinni fékk faðir minn 30
krónur í jarðræktarstyrk og
þóttu það miklir peningar, og
einu sinni fékk hann 50 króna
verðlaun fyrir unnar jarðabæt-
ur. Verkfæri til túnyrkju voru í
þá daga tvískeri og skófla. Nú
fór afkoman að batna, túnin að
verða auðunnari, töðufengur fór
vaxandi og kúnum heldur að
fjölga. Átti búnaðarfélagsskap-
urinn mikinn þátt I því og svo
vorum við krakkarnir að smá
komast upp.
Búnaðarsamband Suðurlands
var stofnað fyrir rúmum 30 ár-
um. Ég heyrði einu sinni mann
segja: „Gerir þetta búnaðar-
samband nokkurt gagn?“Til þess
að sýna fá dæmi, þá boðar það
fulltrúa bændanna úr öllum
hreppum og sýslum sambands-
svæðisins á fund einu sinni á ári
ljós. Ég skil ekki almennilega,
hvernig bolsévíkar ættu að sjá
nokkurt hneyksli í því, að 15
milljónir manna eru þegjandi og
hljóðalaust innlimaðir undir
bolsévismann. Mér skilst að
slíkt hljóti að vera bolsévíkum
fremur fagnaðarefni en ástæða
til hneykslunar. í gær skrifuðu
auðvaldsblöðin sturlaðar grein-
ar um þau svik við bolsévism-
ann, sem Stalin væri staðinn að
með griðasáttmálanum við Þjóð-
verja. í dag skýra sömu blöð frá
því, að sem afleiðing af þessum
sáttmála sé nú útþurrkun auð-
valdsins framkvæmd og sam-
virkt skipulag upptekið í %
hlutum Póllands. Mér er ekki
ljóst hvar „svik“ bolsévismans
liggja.
Annar beinn árangur griða-
sáttmálans er sá, að bolsévism-
inn hefir a. m. k. í svip, lokað
hinni fyrirhuguðu, langþráðu og
margumdreymdu leið þýzku
heimsveldisstefnunnar til aust-
urs, með því að setja fleyg milli
Þýzkalands og Rúmeníu. Um
leið er sunnanverð Austurevrópa
raunverulega undirgefin lykla-
valdi bolsévismans.
Þó er þýzk-rússneski griða-
sáttmálinn merkilegastur fyrir
þá sök, að með honum er Þýzka-
landi hrundið úr vegi, sem
brjóstvörn Vesturlandaauðvalds-
ins gegn bolsévismanum. Þýzki
fasisminn sem „fræðigrein“,
þjóðarvakning og valdastefna
byggðist á baráttunni gegn
bolsévismanum sem undirstöðu.
Með griðasáttmála þýzka ríkis-
ins við bolsévismann er þessari
undirstöðu kippt burt, hug-
myndakerfi nazismans lamað,
þýzki fasisminn, sem fagnaðar-
boðskapur gegn bolsévisma, er
ekki lengur til. Um leið er bar-
áttan gegn fasismanum ekki
lengur einkunnarorð, nema með
takmörkuðu innihaldi: brodd-
urinn hefir verið sorfinn af
þessu hættulega vopni auðvalds-
ins, vigtennurnar dregnar úr
þessu villidýri, sem átti að rífa
bolsann á hol. Eftir er gamall
spakur seppi, sem enginn bolsé-
víki telur framar ómaksins vert
að sparka í svo um munar. Ein-
kenni þýzka ríkisins eru nú aft-
ut orðin hinir sígildu þýzku her-
veldisdraumar og heimsveldis,
sem fyrst og fremst beinast gegn
yfirráðum Breta. Af grundvall-
aratriðum bolsévismans hefir
aftur á móti ekki stafkrók verið
raskað: samvirkur iðnaður,
samyrkjubúskapur, sósíalistisk
menningarviðreisn seinþroska
landa mun halda áfram sinni
friðsamlegu þróun á marxistisk-
um — leninistiskum grundvelli
(Framh. á 3. siðu)
að minnsta kosti, til að ræða á-
hugamál sín, sérstaklega um
jarðrækt. Það hefir gengizt fyr-
ir umferðakennslu í plægingum,
sem hefir haft mikil áhrif til
túnræktar á sambandssvæðinu.
Það hefir styrkt bændur til að
koma sér upp sundbaðþróm fyr-
ir sauðfé. Það hefir styrkt og
gengizt fyrir húsmæðranám-
skeiðum, sem munu hafa leitt
sín góðu áhrif inn á hvert ein-
asta heimili á sambandssvæðinu.
Það hefir heitið 3000 króna styrk
til húsmæðraskóla á sambands-
svæðinu. Það hefir gengizt fyrir
þeirri virðulegu og ógleyman-
legu bændaför norður um land,
sem farin var í fyrra sumar
(1938). Ég var svo heppinn að
vera þátttakandi í þeirri för. Ég
yngdist upp við förina og fleiri
munu hafa gert það.því að gaml-
ir menn, sem gengu haltir af elli
og lúa, þegar þeir lögðu af stað
í ferðina, var sagt að gengu ó-
haltir, þegar þeir komu aftur.
Ég vil hér með þakka stjórn bún-
aðarsambandsins, þeim Guð-
mundi Þorbj arnarsyni, Degi
Brynjólfssyni og Kjartani Mark-
ússyni fyrir að gangast fyrir
þeirri framkvæmd. Og ég vil
ennfremur þakka öllum þeim,
sem við heimsóttum eða urðu á
vegi okkar i þeirri för, fyrir þær
hlýju viðtökur og það sólskin,
sem þeir veittu okkur ferða-
fólkinu. Það var það sólskin, sem
seint mun dvína. — Á síðasta
aðalfundi sínum mun búnaðar-
sambandið hafa heitið bændum
styrk til að koma sér upp kart-
öflugeymslum. Margt fleira hefir
Leiðbeiníngar nm
sparnað eldsneytis
Það er allra hluta vegna nauð-
synlegt og sjálfsagt að spara
eldsneyti eins og frekast er unnt
í vetur.
Undanfarin ár hefir verið kynt
óþarflega mikið i húsum hér í
Reykjavík. Á þetta eflaust rót
sína að rekja til þess, að mikið
hefir verið byggt af nýjum stein-
húsum, sem mikið hefir þurft að
kynda i byrjun, en ekki orðið af
framkvæmdum að takmarka
kyndinguna, þegar frá leið.
Það er hægt að spara ótrúlega
mikið eldsneyti i miðstöðvar-
kötlum með því að loka algerlega
fyrir rennsli heita vatnsins og
opna það t. d. aðeins þegar sér-
stök þörf er á.
Ennfremur er hægt að spara
mikið frá því, sem áður hefir
tíðkazt, með því að gefa kynd-
ingunni meiri gaum en áður.
Kappkosta verður að nota sem
bezt allan hitamátt eldsneytis-
ins með því að fara skynsam-
lega með kyndinguna. Reykur-
inn, sem út um reykháfinn fer,
er ónotuð orka. Hann saman-
stendur af gasi og kolaryki, sem
á að vera hægt að brenna með
réttri meðferð eldfærisins. Með
dálítilli þolinmæði er hægt að
finna sérkenni hvers eldfæris og
koma í veg fyrir að eldsneytið
rjúki upp um reykháfinn.
Eldfæri má aldrei snarphita.
Við það tapast mikill hiti. Með
réttri meðferð á að vera hægt að
halda hitanum mjög jöfnum og
við það kemur eldsneytið bezt að
notum.
Eldfærin eiga að vera vel þétt.
Einfalt er að prófa þetta með
því að bera logandi eldspýtu eða
kertisloga meðfram öllum hurð-
um og lokum. Glæðist loginn,
ber það vott um að augasúgur
kemst inn með hurðinni eða lok-
unni, og tapast við það mikið af
orku eldsneytisins.
Rafmagnsveitan hefir gnægð
rafmagns á þeim tímum, sem
ekki er verið að elda mat eða
brenna ljósi. Það er hægt að
spara mikið 1 kyndingu með því
að hjálpa miðstöðinni með raf-
magnsofnum um miðjan'daginn.
Hafið því hugfast:
Aff halda eldfærunum hrein-
um og þéttum,
að kynda sparlega og snarp-
kynda aldrei,
aff Ioka hitavatnsrennsli og
öllum óþarfa ofnum og
aff hita meff rafmagni seinnl
hluta dags fram í myrkur, þar
sem ástæffur eru til.
Og að síðustu þetta:
Það er ódýrara að klæða sig
eftir loftslagi landsins í hlý ís-
lenzk föt og prjónles en að kapp-
kynda íbúðirnar með dýru út-
lendu eldsneyti.
sambandið gert, sem oflangt
yrði upp að telja hér. Ég tel
Búnaðarsamband Suðurlands
okkur bændunum nauðsynlegt.
Svo kom Flóaáveitan á sínum
tíma. Ég tel hana, samfara
Mjólkurbúi Flóamanna og öðr-
um framkvæmdum hér, vera að-
al grundvöllinn undir afkomu
okkar Flóamanna,, þar sem leið-
andi menn þjóðarinnar voru það
hyggnir að láta okkur ekki
borga áveituna eins og hún kost-
aði. Hefðum við bændur átt að
borga allan þann kostnað, er ég
ekki í vafa um, að margir af
þeim, sem nú búa á áveitusvæð-
inu væru farnir frá jörðunum og
á mölina við sjóinn, til að skapa
þar meira atvinnuleysi og meira
hallæri, því að margir hafa nóg
með að borga þar, sem þeim nú
er gert að skyldu að greiða. Og
fleiri hafa gott af áveitunni en
Flóamenn. Bæði Reykvíkingar
og aðrir kaupstaðabúar og þeir,
sem búa í nágrenni áveitunnar,
sækja hingað mikið af heyskap
og heyjum. En mér blöSkrar,
þegar ég sé sinubrennurnar á
vorin. Þar er brennt svo þús-
undum hestburða skiptir af því
dýrmætasta verðmæti, grasinu,
og á sama tíma eru atvinnu-
leysingjar skrásettir í hundraða
tali í kaupstöðunum. Þetta þarf
eitthvað að breytast.
Fyrsta árið, sem unnið var að
framkvæmd Flóaáveitunnar að
skurðgrefti, lét ég drengina
mína, sem þá voru dálítið upp-
komnir, vinna þar. Þeir unnu
fyrir 700 krónum. Mér fannst
þetta uppgripapeningar. Ég vann
Bjarni Guffmundsson.
Jason Steinpórsson;
Nokkrar endurminníngar