Tíminn - 19.10.1939, Page 4

484
TÍMIM, fimmtudagfim 19. okt. 1939
121. blað
Yfír landamærín
1. Mbl. er í morgun mjög kampakátt
yfir sigri Sjálfstæðisflokksins í stúd-
entaráðskosningunni. Sannleikurinn er
sá, að í fyrra fékk bandalag íhalds-
manna og nazista meira en helming
greiddra atkvæða, en nú skorti talsvert
til þess að það fengi helming atkvæð-
anna. Hér er því um greinilega aftur-
för að ræða. Annars ætti Mbl. aö láta
sem minnst yfir kosningu þessari, því
bandalag ílraldsstúdenta við nazista er
Sjálfstæðisflokknum til lítils sóma og
sýnir að flokknum hefir enn ekki tekizt
að leiða þessa ungu menn af villigöt-
um.
2. Kommúnistablaðið heldur stöðugt
áfram að birta einkaskeyti frá Moskva,
þar sem m. a. er lokið lofsorði á kúg-
unarsamninga Rússa við Eystrasalts-
ríkin. Sést á þessu, að' Stalin þekkir
sína.
3. í tvö kvöld hafa nú verið haldnir
rifrildisfundir í Sósíalistafélagi Reykja-
víkur (kommúnistafélaginu) um af-
stöðu flokksins til alþjóðamálanna.
Hafa þar komið fram háværar raddir
um að flokkurinn segði alveg skilið við
Moskva og fordæmdi atferli Rússa, en
Brynjólfur og Einar hafa risið önd-
verðir gegn því. Allmargir menn eru
þegar gengnir úr flokknum vegna
þessara mála og munu áreiðanlega
ennþá fleiri á eftir fara.
4. Kommúnistar eiga nú í erfiðleik-
um með Héðinn Valdimarsson rétt einu
sinni. Þeir segjast vilja lágt vöruverð,
en H. V. er langharðsnúnastur af öllum
olíusölunum að hækka olíu og benzín
mikið. Á verðlagsnefnd fullt í fangi
með að halda ákafa hans í skefjum.
5. Alþýðublaðið virðist halda að ef
eitthvað fer aflaga um stjórn á skipi
eins og Esju, þá sé það hásetunum að
kenna. Blaðið virðist ætla, að háset-
arnir hafi tekið að sér forustuna á
skipinu í stað vélameistara, stýrimanna
og skipstjóra?
x+y.
A krossgötum.
(Framh. af 1. síðu)
minnsta móti í Stykkishólmi í haust,
vegna þess að meira var slátrað á úti-
búum kaupfélagsins en verið hefir áð-
ur. Var kjötið ýmist saltað þar eða
flutt nýtt til Stykkishólms. Fé er tæp-
lega eins vænt og í fyrrahaust, en þó
í góðu meöallagi, en aldrei hefir verið
betri meðalvigt en í fyrra. — Á verzl-
unarsvæði Kaupfélags Stykkishólms
hefir talsvert verið byggt af íbúðarhús-
um og öðrum byggingum í sumar. í
Helgafellssveit voru byggð tvö ibúðar-
CR BÆNUM
Biskupsmessan í dómkirkjunni.
Biskup íslands, herra Sigurgeir Sig-
urðsson, messaði í dómkirkjunni í gær
o hófst guðsþjónustan klukkan 6,30.
Guðsþjónusta þessi var haldin í tilefni
af þjóðhöfðingjafundinum í Stokk-
hólmi. Meðal kirkjugesta voru forsætis-
ráðherra og frú hans og ræðismenn
erlendra ríkja. í stólræðu sinni mælti
biskup meöal annars á þessa leið: —í
dag sameinast Norðurlandaþjóðirnar í
sameiginlegri bæn og ákalli til drottins
um vernd hans og hjálp, að hann firri
þær vandræðum, veiti þeim sitt lið til
að halda frelsi sínu og lífi og að þær
fái að búa í löndum sínum í friði. í því
ákalli, þeim samhljómi, vill íslenzka
kirkjan, íslenzka þjóðin, eiga sinn
streng, sína rödd. Það eru okkar
innstu hjartans óskir, að gæfa, lán og
friður byggi þessi lönd og að varðveizla
guðs hvíli yfir bræðraþjóðum vorum.
— Að lokinni ræðu voru sungnir sálm-
arnir: Gegn um hættur, gegn um neyð
og Faðir andanna. En fyrir predikun
voru sungnir sálmarnir: Sannleikans
andi og Sú trú, er fjöllin flytur. — Áð-
ur en konungur íslands og Danmerkur
færi til fundarins sendi forsætisráð-
herra honum skeyti fyrir íslands hönd
og bar fram þá ósk, að fundurinn
mætti vera gifturíkur.
Sykur
mun koma með Dronning Alexand-
rine, sem væntanleg er til Reykjavíkur
í dag. Munu alls vera um 80 smálestir
sykurs í henni.
Á fundi framfærslunefndar
Reykjavíkurbæjar 5. október var
synjað 9 beiðnum um fátækrastyrk, 14
beiðnum var vísað til framfærslufull-
trúanna og 3 beiðnum var samþykkt að
verða við. Á fundi framfærslunefnd-
ar 12. október var enn synjað 12 beiðn.
um um fátækrastyrk og 5 vísað til
framfærslufulltrúanna.
Bæjarstjórnarfundur
er í dag í kaupþingssalnum. Hann
hefst kl. 4.
Sænsk-íslenzka frystihúsið.
Sótt hefir verið um leyfi til bygg-
inganefndar Reykjavíkur til að endur-
byggja þann hluta sænsk-íslenzka
frystihússins, sem brann í sumar. Enn-
fremur hafa verið ráðgerðar ýmsar
útlits- og fyrirkomulagsbreytingar á
húsinu. Byggingarnefndin veitti leyfi
sitt til þessa, en áskildi þó að til sam-
þykkis hafnarstjómar komi. Þetta sam-
þykki hefir hafnarstjórn nú veitt.
Vínáita Stalíns
og Hitlers
(Framh. af 1. síðu)
Enskir hermenn ganga á land i Frakklandi.
Vélbáturínn Helgi
fer til Austfjarða næstkomandi
mánudagskvöld. Kemur í báð-
um leiðum við á eftirtöldum
höfnum: Vestmannaeyjum,
Hornafirði, Fáskrúðsfirði, Reyð-
arfirði, Eskifirði, Norðfirði og:
Seyðisfirði.
Flutning:ur óskast tilkynntur
sem fyrst.
Annáll — Afmæli
(Framh. af 3. síðu)
hugheilar þakkir fyrri starf
hans í þágu æskulýðsins.
Nemendur hans munu minn-
ast þeirra gjafa, sem hann
hefir þeim veitt, með djúpri
þökk fyrir liðin ár, og vona, að
Aðrar fréttir.
(Framh. af 1. síðu)
Moskva, án þess að samkomu-
lag hafi náðst milli Rússa og
Tyrkja. Segja Tyrkir, að Rúss-
ar hafi gert kröfux, sem ekki
samrýmdust hagsmunum lands-
ins og skuidbindingum þess við
aðrar þjóðir. Það er þó tekið
fram, að hin vinsamlega sam-
búð landanna muni halda á-
fram. Talið er, að samningar
Breta og Frakka við Tyrki, sem
m. a. muni fjalla um hernað-
arsamvinnu í Miðjarðarhafinu,
verði bráðlega undirritaðir.
Það er nú upplýst, að enska
herskipinu „Royal Oak“ hafi
verið sökkt í Scapa Flow, en
þar hafa Bretar herskipalægi
og munu hafa talið öruggt, að
ekki þyrfti að óttast kafbáta-
árás þar. Churchill flotamála-
ráðherra hefir lokið miklu lofs-
orði á hugrekki og dirfsku
kafbátsmanna.
hús, í Eyrarsveit þrjú, í Staðarsveit
fimm, í Breiðuvík eitt og í Langey
í Klofningshreppi eitt, eða alls tíu hús
á verzlunarsvæðinu. En auk þess hefur
nokkuð verið byggt af hlöðum og pen-
ingshúsum. Flest húsin hafa verið
byggð fyrir lán úr byggingar- og land-
námssjóði, og nokkur með styrk úr ný.
býlasjóði eða endurbyggingarstyrk.
Búnaðarfélagið
(Framh. af 1. siðu)
arlandinu hér við Reykjavík, og
ef til vill víðar á erfðafestu-
löndum kaupstaða og kaup-
túna, hefir verið ósæmileg og
fjarri sanngirni og er nú kom-
inn tími til úr að bæta. Enda
eru ákvæði jarðræktarlaganna
skýr í þessu og vilji löggjafanna
greinilegur.
Vinnið ötullegu fyrir
Títnunn.
sínar í ljós, myndi taka til al-
varlegrar íhugunar að hætta
styrjöldinni.
Ýmsir setja fram kröfur um
„afnám hitlerismans“, sem
mjög þýðingarmikið atriði.
Samkvæmt ummælum enskra
og franskra stjórnmálamanna,
er það tilgangur styrjaldarinn-
ar, að berjast á móti nazism-
anum. Það virðist hvorki rök-
rétt né sannfærandi, að reyna
að réttlæta framhaldandi styrj-
öld með slíkri staðhæfingu.
Sérhver hefir rétt til að játa
þessa eða aðra skoðun. Menn
geta ekki upprætt neina stefnu
eða hugsjón með eldi og vopn-
um. Menn geta dýrkað eða fyr-
irlitið hitlerismann sem hverja
aðra stjórnmálastefnu. Það fer
alveg eftir smekk manna. En að
heyja styrjöld til að uppræta
,,hitlerismann“, er glæpsamleg,
pólitísk heimska.
Tilraunin til að lítilsvirða
friðartilboð Þýzkalands þýðir
það, að þeir, sem það gera, taka
enn muni æskan í Vestmanna-
eyjum njóta forystu hans lengi
í framtíðinni.
Helgi Sæmundsson.
á sig ábyrgð á styrjöldinni og
þeim stórfelldu hörmungum,
sem henni munu fylgja.“
Þessi grein í „Isvestija“ sýnir
eins greinilega og verða má,
hversu gersamlega Rússra hafa
horfið frá þeirri utanrikismála-
stefnu, sem þeir fylgdu á árun-
um 1934—1938.
Ýms blöð hafa varpað því
fram í gamni, hvort Stalin muni
ekki hér eftir leyfa nazistaflokk
í Rússlandi. Hingað til hafi hann
ekki viðurkennt að nein önnur
stefna ætti tilverurétt og út-
rýmt öðrum stefnum vægðar-
laust með eldi og járni. Hins-
vegar virðist þetta ekki eiga að
gilda fyrir nazismann sam-
kvæmt framannefndum skrif-
um „Isvestija".
Indriðí á Fjalli
(Framh. af 3. síðu)
Hér er byrjun á lofsöng um líf
og vor:
„Áfram lengra, ofar, hærra,
upp mót fjallsins háu brún“
Þetta öllum stöfum stærra
stendur letrað, nem þá rún.
Lærðu hennar þýðing þekkja,
þig við andann frjóa bind.
Lát þig engan blindan blekkja
bókstafsþræl i neinni mynd“.
Síðar í sama kvæði segir
skáldið:
„Gott er að vera ennþá ungur,
eiga í vændum langan dag.
Numið geta nýjar tungur,
nýja siði og háttalag".
Úr kvæðinu „Enn skal vona“:
„Enn skal vona, vinna, stríða,
vekja göfga hjartans þrá.
Saman hag og hugsjón þýða,
hjartans gulli á veginn strá.
Enn ég kenni blæinn blíða,
bernsku drauma löndum frá.
298
William McLeod Raine:
Flóttamaðurinn frá Texas
Enn er fjarri endir tíða,
okkar blóm, þótt hnígi í dá“.
ljómaði út úr skugganum. — Ég vissi að
til hlaut að vera einhver skýring, þó ég
hagaði mér ekki þannig, þegar ég réðist
á þig.
— Ég hefi aldrei þekkt neitt, sem lík-
ist þér, sagði hann. — Aldrei! — Þú
eða engin.
Hann heyrði hreyfingu í skugganum,
þar sem hún var, en engin orð.
— Ég er orðinn geggjaður, hélt hann
áfram. — Þáð ert þú-------eða nóttin —
— eða eitthvað------. Ég hefi alltaf vit-
að að það var ekki til neins. Ég er ó-
hreinn og verð það alltaf, jafnvel þó mér
takist að hindra þá í að setja mig í æfi-
langt fangelsi. Ég hugsaði núna, sem
allra snöggvast-----— en það er hrein
flónska. Ég hefi ekkert að bjóða þér, ekk-
ert, sem ekki myndi draga þig niður.
— Vegna þess að þú hefir verið — ó-
hamingjusamur — átt þú við, sagði hún
með sinni lágu hljómfögru rödd.
— Já. Ég væri hundingi ef ég bæði
konu, og sérstaklega ef ég bæði þig, að
taka hlutdeild í smán minni.
— Heldur þú ekki að hún gæti ef til
vill verið stærilát af því?
— Alla æfi yrði bent á hana sem konu
þess manns, er hefði átt að fara á gal-
eiðurnar.
— En — góði, eins og það gerði nokk-
uð til, svaraði hún lágt.
— Og dætur þínar, ef þú eignaðist
dætur--------myndu verða upp með sér
af föður sínum, greip hún fram í fyrir
honum, um leið og blóðið hljóp fram í
kinnar henni.
— Morðingi og þjófur, sem hafði kom-
izt undan með naumindum.
Hún lagði heita fingurna fyrir munn
hans, til þess að stöðva þessi ægilegu orð,
og þeir titruðu á vörum hans.
Tilfinningar þeirra brutu af sér öll
bönd.
Hún heyrði hann hvísla, eins og við
sjálfan sig: — Ástin mín! Ástin mín!
Hún lagði sterka handleggina um háls
honum og beygði höfuð hans að brjósti
sér. Hann var hennar maður og þarfnað-
ist ástar og huggunar svo óumræðilega
mikið. Hún skyldi berjast gegn öllum
heiminum, fyrir hann!
XXXIII. KAFLI.
Þau höfðu talað lengi á máli elskenda,
lítið með orðum, en þeim mun meira
með brosum, kossum, þögnum og snert-
ingu hlýs holds. Augnahár hennar
snertu kinn hans og hann fann undur-
samlegan straum fara um sig. Hann
drap fingurgómunum á gagnaugu henni
og henni fannst blóðið syngja fagnandi
í æðum sér.
Allt í einu hló hún hátt:
Upphaf kvæðisins „Heyrum,
sjáum“:
„Heyrum synir hafs og fjalla,
hrópandann í vori sál,
Sjáum klökkna kaldra mjalla
kufl af landsins bundnu sál.
Finnum glædd af ást við alla,
ættþjóð vora bál í sál,
Syngjum vorljóð, æfi alla
inn í barnsins frjóu sál“.
Úr kvæði við heimkomu St.
G. Stephanssonar 1917:
„Verið hefir á ferð og flugi
fjalls og sléttu ofurhugi,
Sá víst oft á svaðilferðum
sólhvörf tvenn og þrenn.
Lyftir stoltu höfði og herðum
hátt yfir stærðarmenn“.
Þegar skáldið er nálega sex-
tugur byrjar hann kvæði sitt á
þessa leið:
„Syngið bræður, ennþá einu
sinni
æsku mjúka sumarlagið vort.
Það, sem hefir í hugans
leynum inni
hljómað gegnum allskyns
böl og skort.
Það, sem hefir geymzt í
manna minni,
—GAMLA BÍÓ
Olympíu-
leíkarnír
1938
SÍÐARI HLUTINN:
„Hátíð þ|óðaima“
sýnd I dag kl. 9.
Þar sézt m. a. úrslita-
keppni í
tugþraut,
knattspymu,
kappsiglingu og róðri,
hnefaleik,
sundi og dýfingum.
- nýja Bíó—
Charlie Chan á Ol-
ympisku leiknnum
Spennandi og skemmtileg í
amerísk lögreglukvikmynd,
er gerist á Honolulu. New
York og á Olympíuleikun-
úm í Berlín árið 1936.
Aðalhlutverkið, Charlie
Chan, leikur:
WARNER OLAND.
Aukamynd:
BREZKI FLOTINN. |
Börn fá ekki affgang'. i
Tílkynnin
Hér með er öllum óviðkomandi bönnuð rjúpnaveiði í Graf-
ardalslandi í Skorradalshreppi og kirkjulandinu, afréttarlandi
Akurnesinga á Botnsheiði.
Jón Böðvarsson. Þorsteimi BölSvarsson.
II ú s iii æður:
Svo sem skýrt var frá hér í blaðinu 10. þ.
m., hafa raimsóknir leitt það i ljós, að
gerilsney&ing (í Stassunovél) rgrir
ehUi finnunlega C-fjjörvisniagn mjjólh-
urinnar. Sýnishorn af sömu ntjjólh á
undan og eftir stassaniseringu sgndu
sama C-fjjörvismagn eftir gerilsnegö-
inguna og fgrir hana.
Tomar flöskur
osiglos
V' .
Kaupum í Nýborg fyrst um sinn tómar
flöskur, 34 ou 1 lítra á kr. 0,20 og %
lítra flöskur á kr. 0,15. - Bökunar-
dropaglös með skrúfhettum á kr. 0,05
og ennfremur allar tegundir af glösum
undan þeim innlendu hárvötnum er
vér höfiiin selt, að því tilskyldu, að
hettan fylgi.
Áfengísverzlim ríkisins-
með þeim hætti, er þjóðin
sjálf gat ort.
Það, sem studdi að menning
minni og þinni
meira en nokkur á fær
bent og horft“.
IV.
Þannig er Indriði Þórkelsson
sjötugur, sjálfmenntaður bóndi,
fræðimaður og skáld. Hann
hefir þrem sinnum á æfinni
tekið þátt í skapandi starfi með
héraðsbúum sínum. Hann var
á æskuárum öruggur framherji
í hinni miklu sókn Þingeyinga,
er þeir brutu með samtökum
sínum og manndómi margra
alda kúgunarfjötra erlendra
arðránsmanna. Þegar þeim sigri
var náð, varð hann einn hinn
einkennilegasti og þróttmesti
listamaður í flokki þingeyskra
skálda og rithöfunda. Og að
síðustu er hann nátengdur hinu
þýðingarmikla landnámi æsk-
unnar í héraðinu, sem byggir í
einu á skipulagi hinnar frjálsu
samhjálpar, og á friði og göfgi
hinna menntuðu, sjálfstæðu
heimila. Indriði Þórkelsson
hefir af einlægni og innri hvöt
fylgt ráðum hins mikla skálds:
Þú skalt fylla hug og hjarta
með viðfangsefnum samtíðar
þinnar og þá mun gifta fylgja
góðu starfi. J. J.
ÞÉB ættuð að reyna kolin og
koksið frá
Kolaverzlmti
Signrðar Ólafssonar.
Símar 1360 og 1933.
Nú hlakka ég til að fá kaffi-
sopa með Freyjukaffibætis-
dufti, þvi þá veit ég aff kaff-
ið hressir mig
Hafið þér athugað það, að
Freyju-kaffibætisduft inni-
heldur ekkert vatn, og er
því 15% ódýrara en kaffi-
bætir í stöngum
REYNIÐ FREYJU-DUFT