Tíminn - 16.12.1939, Blaðsíða 3

146. blað
TÍMIM, laagardaglim 16. des. 1939
583
B Æ K U R
SMnfaxS, 2. hefti,
XXX. árgangur.
Skinfaxi er nýkominn út.
Helztu greinar ritsins eru um
samband íslendinga og Dana,
fimm stuttar greinar eftir Bene-
dikt Sveinsson bókavörð, séra
Eirík J. Eiríksson, Guðmund
Benediktsson bæjargjaldkera,
Jónas Jónsson frá Hriflu og Þór-
hall Bjarnarson prentara.
í þessu hefti er og allrækilega
minnst 30 ára starfs ungmenna-
félagsins „Ólafs pá“, og eru birt
ljóð, sem ort voru vegna af-
mælisins.
Fyrsta greinin í ritinu heitir
Samvizkufrelsi og skrifuð af
Halldóri Krisjánssyni á Kirkju-
bóli. Fordæmir hann þar alla
víðleitni til þess að leggja höml-
ur á skoðanir manna.
Viðar. Tímarit hér-
„Þjóðvil)inn“
(Framh. af 2. síSu)
ur spjöll á kommúnistablaðaaf-
greiðslum.
Ekki mun neitt slíkt hafa átt
sér stað hér; er það vel faríð og
er þroskamerki fólksins.
En kommúnistaflokknum eða
sósíalistaflokknum eða hvað
hann nú kallar sig, má ekki
lengur haldast uppi að sigla
undir svo gífurlega fölsku flaggi
að kalla blað sitt „Þjóðviljann".
Þetta na.fn á blaði kommún-
ista er svo greinilega, sem mest
má verða, það sem á ensku er
kallað „misrepresentation of
truth“, eða sannleikanum snú-
ið við, og það á að vera í áfram-
haldi af samúðarathöfninni í
garð Finna, að komið sé í veg
fyrir að kommúnistar haldi á-
fram að hafa íslenzku þjóðina
að spotti með því að kalla mál-
gagn sitt „Þjóðviljann“.
Reykjavík, 2. des. 1939.
Guðm. Marteinsson.
Hklp
frá Sameinaða hleður í
Kaupmannahöfn í dag til
Reykjavíkur og Vestur- og
Norðurlandsins.
Skipaafgreiðsla
Jes Zimseu
Tryggvagötu. — Sími 3025.
Kopar,
aluminium og fleiri málmar
keyptir í LANDSSMIÐJUNNI.
Hreinar
léreftstusknr
kaupir
TIL JÓL A TT TsT _A_
ÖL
GONDRYKKIR
H.í. Ölgerðin Egill Skallagrímsson
aðsskólanna.
Timarit héraðsskólanna, Við-
ar, er fyrir nokkru komið út. í
því eru greinar og kvæði eftir
ýmsa kennara og nemendur al-
þýðuskólanna. Hér er ekki á-
stæða til að rekja einstakar
greinar eða flytja efnisyfirlit, en
héraðsskólafólk og unnendur
héraðsskólanna og menntastarfs
í landinu minntir á ritið.
Hver myrti frú Kroll?
216 bls. Verð 5.80.
Fyrir nokkru var um Norður-
lönd efnt til keppni um beztu
sakamálssöguna og heitið háum
verðlaunum. Nú nýlega kom ein
af þessum sögum, eftir finnska
rithöfundurinn Mika Waltari, út
í íslenzkri þýðingu, er gert hefir
Ólafla G. Jónsdóttir. Sú saga
hlaut í samkeppninni verðlaun,
er námu 50 þúsund finnskum
mörkum.
Auk þess að vera sakamáls-
saga, þó með nokkuð óvenju-
legum hætti, er hún allskarp-
skygn lýsing á sálarlífi sögu-
hetjanna, þar sem hver persóna
er fulltrúi sinnar stéttar.
Talsvert er af prentvillum eða
ritvillum í bókinni. Þýðingin
hefði og mátt betur fara sum-
staðar. Það er t. d. óviðkunnan-
legt að tala um „óþéttar gas-
leiðslur" og illa fer í íslenzku
ritmáli að segja, að maður sé
„passasamur“.
Yerðlaginefnd
liefir, samkvæmt heiinild í lögians nr. 70 31
desember 1937, sett SBámarksverð á man>
chetskyrtnr úr poplin með 2 liálfstífum flibb-
um, sem framlei«Mnr ern innanlands.
Sýnisborn af skyrtnmsBU Siggja frainmi á skrif-
stofu verðlagsnefndar.
Hámarksátsöluverð frá verksmiðju skal vera
kr. 10.70 á skyrtu.
Viðskíptamálaráðuneytið,
14. desember 1939.
dvaldi í Sauðárkróki, var síðasti
dagur mánaðarins. Og nóvember
tók við meö sömu prýði og októ-
ber skilaði af sér, logni og blíðu
svo að ekki sást bára á sjó. Síld-
in var uppi í landsteinum og
festi sig í reknetum þar fyrir
framan, og var einnig veidd í
fyrirdrætti. Á hinni nýju haf-
skipabryggju var hausað og
saltað handa útlendingum. Mig
fór að langa í nýja síld, steikta,
sem er hin mesta krás, en þó ég
hefði verið lengi þarna, myndi
ég víst ekki hafa fengið þá ósk
uppfyllta.
í kartöfluskoðunarflakki var
ég á Króknum þangað til ég fór
þaðan eftir miðjan dag til Hóla.
Lognið og blíðan hélzt og það er
engan vetrarsvip að sjá yfir
Skagafirðinum. Og jafnfagurt er
hvort sem horft er fram til dala
eða til hafs og eyja. Ég hefi oft
komið í Skagafjörð og alltaf
ætlað að koma til Ólafs á Hellu-
landi, sem er rétt við veginn
vestan í Hegranesinu. En Ólafur
hefir aldrei verið heima. Og eins
er það nú. Líklega þýddi helzt
að reyna, ef staðið hefðu lang-
varandi illviðri og hann hefði
orðið veðurtepptur heima. Hélt
ég svo beint til Hóla og kom þar
um þrjúleytið.
Hjaltadalur er eins og hver
annar dalur, milli hárra og
brattra fjalla, en talsvert víður
utast. Én nútíð og fortíð hald-
ast þar í hendur fastar en á
flestum öðrum stöðum og það
gerir hann ólíkan öðrum dölum.
Og þarna eru enn í heiðri höfð
öll þau verk, sem minna á forna
eða liðna tima.
Ég kom að Hólum nokkru eft-
ir miðjan dag og settist að hjá
þeim skólastjórahjónunum,
Kristjáni Karlssyni og frú Sig-
rúnu Ingólfsdóttur. Ekki gerði
ég annað þennan dag en að lit-
ast um á staðnum.
Menn kunna vel við sig í þess-
um þrönga dal, sem er umlukt-
ur af háum fjöllum, og ekki er
það að undra, því dalurinn er
einkar viðkunnanlegur. Og
alltaf er unnið eitthvað á Hól-
um við að hlynna að gömlum
minjum. Nú í sumar hefir skóla-
stjóri látið hlaða upp Guð-
mundarlindina í túninu og
hreinsa hana og látið gróður-
setja tré í kring. Eftir nokkur
ár verður þarna fagur lundur,
sem minnir hvern þann.er hann
lítur, á Guðmund biskup góða,
vin allra smælingja, sem fróðir
menn eru að vísu mjög svo ó-
sammála um, að sumir hefja
hann til skýja, en aðrir vilja
draga hann niður fyrir allt. —
En ekki mun þurfa að efast um
hollustu vatnsins úr lindinni.
Kom þar í sumar maður sköll-
óttur og jós vatni úr lindinni
yfir höfuð sér. — En af sprett-
unni hefi ég ekki frétt.
Trjánum í gróðrarstöðinni
virðist hafa farið vel fram í
sumar og hafa nú góðan þroska.
Rafstöð hefir nú verið sett
upp á Hólum, sem dreifir nú
sínu bjarta ljósi yfir híbýlin öll.
En áður höfðu þar verið gerðar
misheppnaðar tilraunir til að
raflýsa.
Hólaskóli er nú fullskipaður.
Gott eiga þau ungmenni, sem
þarna dvelja við nám, því þarna
Prentsmtðjan Edda
Lindargötu 1 D.
Útbreiðið T 1 M A N N
S í iii 1 IS90.
►»»
Af nýútkomnum ljóðabókum eru
Baugabrot
Indriða á Fjalli
sú bókin, sem flesta ljóðavini langar til að eignast.
Fæst hjá bóksölum og einnig hjá
Indriða Indriðasyni, pósthólf 272, Reykjavík.
Jólagjaíasýning
frá öllum deildum
félagsins í Bankastræti 2
á morgun.
5% í 'pöntun
tekjuafgangur eftir árið
^ökaupíélaqiá
Timburverzlun
Shnn.: Granfuru. Stofnað 1824.
Carl Lundstjade — Kiibenhavn.
Afgr. frá Kaupmannaköfn bæði stórar og iitlar
pantanir og skipsfarma frá Svíþjóð.
S. t. S. og umboðssalar annast pantanir.
— EIK OG EFIVI í ÞILFAR TIL SKIPA. —
• ÚTBREIÐIÐ TÍMANN f
er fátt sem truflar — og fáar
að dansa við. Og ekki auðhlaup-
ið í næsta kaupstað á skemmt-
anir. Og þarna eru piltar úr
öllum landshlutum. Fjóra hitti
ég þar af Suðurlandi. Það er
oft hollt að leita í fjarlæg héröð
til náms.
Fimmtudagurinn kom, bjart-
ur, hlýr og fagur, eins og aðrir
dagar meðan ég dvaldi nyrðra.
Fyrri partinn skoðaði ég kirkj-
una og ekki hika ég við að telja
hana virðulegasta guðshús
landsins, þó ekki skarti hún hið
ytra nema með einfaldleikan-
um og enginn sé turninn. Á
hverju ári er unnið að því að
fegra hana innan og færa í
gamalt horf, að svo miklu leyti
sem slíkt er hægt. Nú voru þar
nýjar grindur fyrir stúkum, sem
ég ekki sá í fyrra, gerðar eftir
leifum af þeim gömlu, sem til
eru í Þjóðmenjasafninu. Og
nokkrar stólbrikur með máluðu
skrauti einkar snoturlega gerðu,
sem fer vel þar sem það er. —
Umhverfið hefir mikil áhrif á
hug manna. Það vissu þeir kat-
ólsku manna bezt, og vita það
enn og laða menn að með feg-
urð til kirkna sinna. En um
þetta hafa „mótmælendur“
ekki hírt eins og kirkjur þeirra
laða ekki fólkið að með fegurð-
(Framh. á 4. HOu)
64 Margaret Pedler:
óveðrið skall á. Nei, nú var engin hætta
á drukknun. Litli vélbáturinn barst nær
landi með hverri mínútunni sem leið.
Garðinum í kring um húsið hallaði
niður að vatninu. í flæðarmálinu var
þverhníptur steinveggur, eins og við
aðra garða kring um vatnið. Öldurnar
klöppuðu vinalega þessum garði, þegar
veður var gott, en lömdu hann ofsalega
með krepptum hnefum, þegar illveður
geisaði. Af miðjum veggnum lágu stein-
tröppur út í vatníð, eins og við Villa
Uario. Til hægri var stórt, hálfþakið
bátaskýli út steini, og lágu lágir stein-
garðar út i vatnið sitt hvoru megin við
dyr þess. Bátuxinn stefndi á þetta skýli.
Elizabet gat séð, að það yrði erfitt að
komast inn í bátaskýlið milli steingarð-
anna. Straumurinn var stríður og lá
meðfram landi, fram hjá hliðinu að
bátaskýlinu, og þyrlandi öldurnar gerðu
siglinguna ennþá erfiðari. En maðurinn
við stýrið virtist ótruflaður. Hann stefndi
bátnum dálítið upp í strauminn, eins og
hann ætlaði.framhjá hliðinu, lét hann
reka lítið eitt með straumnum inn í
hliðið, einmitt á réttu augnabliki.
Þegar kyrrðin í bátaskýlinu tók við af
ólgunni úti á vatninu, fann Elizabet, að
þandar taugar hennar gáfu eftir. Um-
hverfið var þarna svo vingjarnlegt,
venjulegt og öruggt, eftir skelfingu
Laun þess liðna 61
mótsetning við hið brúna umhverfi.
„Þér, eigið þér við,“ sagði hún fljótt.
Hann brosti, bros hans var skrítið og
aðlaðandi og lýsti upp magurt og dökkt
andlitið á hinn furðulegasta hátt.
„Við skulum segja, að það hafi verið
báðum að þakka,“ sagði hann. „Það er
ósennilegt að ég hefði fengið nokkuð
aðgert, ef þér hefðuð ekki hlýtt skipun-
um mínum með ókvenlegum hxaða.“
„Ég var of hrædd til að geta nokkuð
annað,“ sagði Elizabet. „Ég hélt, að mín
síðasta stund væri komin, og ég er ekki
ennþá viss um nema svo kunni að vera,“
bætti hún við þegar vélbáturinn tók að
velta ískyggilega.
„Þér getið verið alveg ugglaus, nema
ef vélin gerði verkfall," svaraði hann
hughreystandi.
Augu Elizabetar hvíldu snöggvast á
höndunum, sem héldu um stjórnvölinn,
vöðvastæltum, sólbrenndum höndum,
sem þó minntu einhvernveginn á til-
finningasemi og viðkvæmni, með löng-
um, grönnum fingrunum. Þessar hendur
gerðu hana aftur örugga, á furðulegan
hátt, með hinum auðsæa styrk sínum.
Hún var viss um, að eigandi þessara
handa mundi koma bátnum til lands
heilu og höldnu, ef það væxi nokkrum
manni mögulegt.
Elizabet þóttist sjá, að þetta væri ekki