Tíminn - 13.02.1940, Blaðsíða 4

68
TÍMIM, þriðjndaginn 13. fcbr. 1940
17. blað
Yfir landamærín
1. Kommúnistablaðið gerir í dag nýja
rennu til þess að espa Þjóðverja gegn
íslenzkum sjómönnum. Birtir blaðið
hinar mestu gróusögur um yfirráð
Breta hér á landi.
2. Tvœr skýringar eru einkum gefnar
á þessu tiltæki blaðsins. Önnur er sú,
að kommúnistar vilji fyrir hvern mun
atrennu til þess að esa Þjóðverja gegn
stjórninni um allt saman. Þetta væri í
fullu samræmi við önnur vinnubrögð
þeirra, sem sýna að þeir meta þjóðar-
hagsmunina einskis, heldur vinna að
öllu leyti eftir fyrirmælum Rússa.
3. Hin skýringin er sú, að kommún-
istar séu í mestu fjárþröng með blað
sitt og vilja losa sig við það á þann
hátt, að það sé bannað. Slíkt bann
telja þeir líka álitlegt til fylgisaukn-
ingar, en fylking þeirra er að vonum
orðin mjög þunnskipuð, síðan afstaðan
til Finnlandsstyrjaldarinnar afhjúpaði
hið sanna innræti þeirra og eðli.
, x+y.
Styrjöldm í Austurálfu
(Framh. af 1. síöu.)
Kínverja hafa jafnan miðast
við slíkan hernað.
Afstaða Japana hefir hinsveg-
ar versnað að því leyti, að verzl-
unarsamningurinn milli Japans
og Bandarikjanna, sem Banda-
rík'jastjórn sagði upp í sumar,
gekk úr gildi rétt eftir áramótin
og enginn nýr samningur hefir
verið gerður í staðinn. En Jap-
anir hafa fengið mikið af hrá-
efnum og hergögnum frá Banda-
ríkjunum og má með sanni
segja.að Bandaríkin geti hvenær
sem er svipt Japani getunni til
þess að heyja Kínastyrjöldina
áfram. fjess vegna valda þessi
mál Japönum mjög miklum á-
hyggjum.
Það er talið að þetta mál hafi
átt megin þátt i stjórnarskiptum
þeim, sem nýlega urðu í Japan.
Ágreiningur hefir jafnan
verið milli landhersins og sjó-
hersins. Landherinn hefir fylgt
harðvítugri landvinningastefnu
og var mjög fylgjandi samvinnu
við „öxulríkin“ svonefndu, en
stefna sjóhersins hefir aldrei
verið eins róttæk. Fjármála-
mennirnir og iðjuhöldarnir, sem
eru andvígir hinum miklu toll-
um og sköttum, hafa því oftast
fylgt sjóhernum að málum.
Hinn nýi forsætisráðherra Jap-
ana er flotaforingi.
Hinsvegar er enn ekki séð hver
afstaða Bandaríkjanna verður.
Þar togast á hugsjónir og stríðs-
gróði og hingað til hefir það
síðarnefnda oftar mátt sín bet-
ur. —
Aðrar fréttir.
(Framh. af 1. síðu.)
um þúsundum, en dönsku sjálf-
boðaliðarnir eru um 600. Þá eru
komnir þangað allmargir Bret-
ar, Frakkar, ítalir, Pólverjra,
Estlendingar og Þjóðverjar.
Talið er að 6000 menn í Róm
hafi óskað eftir að gerast sjálf-
boðaliðar í Finnlandi.
Lögreglan í Svíþjóð hefir
framkvæmt rannsókn á bæki-
stöðvum kommúnista. Tók hún
mikið af plöggum og eru þau
ekkí rannsökuð til fulls enn.
Fimm kommúnistar eru hafðir i
haldi.
Roosevelt forseti hélt nýlega
Cr bæivum
Um daginn og veginn.
Bágt er að virða á betri veg
bögumæli þetta,
þó „pressuball" sé prýðileg
prentsmiðjudönskusletta.
Z.
Fundur í F. U. F.
verður í Samvinnuskólanum n. k.
fimmtudag kl. 8%. Fundarefni: Kapp-
ræður milli Fél. imgra Framsóknarm.
og pilta á stjómmálanámskeiði S.U.F.
um mikilvægt þjóðmál. Félagsmenn!
Fjölmennið! Þarna verða fjörugar og
skemmtilegar umræður. Enginn má
láta sip' vanta.
Félag Reykhyltinga
og Hvítbekkinga
í Reykjavík efnir til héraðsskólahá-
tiðar í Oddfellow föstud. 16. þ. m. Til
skemmtunar verður m. a.: Ræður, ein-
söngur, einleikur á harmoníku, dans.
Skemmtunin hefst kl. 9 e. h. og er öll-
um heimill aðgangur.
Blindrafélagið
hélt aðalfund sinn 4. þ. m. Á fundin-
um voru rædd og tekin til athugunar
ýms aðkallandi verkefni, er fyrir liggja
á þessu ári. Meðal annars var ákveðið
að hafa 2 söludaga á hverju ári, haust
og vor. Þar yrði seld ýms handavinna,
bæði frá félagsmönnum og öðru blindu
fólki, er því vildi sinna, enda tilkynni
þeir stiórn Blindrafélagsins þátttöku
sína í tæka tíð.
ísbjörninn
við Skothúsveg, hús, lóð og vélar,
hefir verið boðið bæjarsjóði til kaups
á 90 þúsund krónur. Á síðasta bæjar-
ráðsfundi var samþykkt að ganga að
þessu tilboði.
Fríkirkjusöfnuðurinn
hefir gert þá kröfu til bæjarsjóðs, að
hann greiði bætur fyrir landsildur, sem
teknar voru af lóð safnaðarins milli
Fríkirkjuvegs og Skálholtsstígs. Þetta
mál er enn eigi útkljáð.
Farfuglafundur
verður haldinn í Kaupþingssalnum í
kvöld kl. 9. Sýndar verða nýjustu í-
þróttakvikmyndir í. S. í. og ennfrem-
ur verður ýmislegt fleira til skemmtun-
ar. Allir ungmennafélagar eru vel-
komnír á fundinn.
Leiðrétting.
í grein Jóns Emils Guðjónssonar sl.
fimmtudag stóð: Ungir Framsóknar-
menn fagna að tilheyra slíkum verk-
efnum, en á að vera: Ungir Framsókn-
armenn fagna slikum verkefnum.
ræðu á æskulýðsfundi og réðist
hvasslega á Rússa. Sagði hann
að 98 af hverjum 100 Banda-
ríkjamönnum hefðu samúð með
Finnum. Hann kvaðst hafa haft
mikla samúð með rússnesku
þjóðinni og foringjum hennar
fyrstu árin eftir byltinguna, og
glaðst yfir þeim tilraunum, sem
þá hefðu verið gerðar þar til að
bæta lífskjör almennings. En
síðan hefðu hinar miklu aftök-
ur komið til sögunnar og nú
seinast árásin á Finnland. Þetta
hefði kollvarpað fyrri skoðun
sinni og sannað sér, að ofstæk-
isfull einræðisstjórn hefði nú
völdin í Rússlandi.
Á víðavangi.
(Framh. af 1. síðu.)
Thor Thors eða aðrir íhalds-
menn að vera að minna á hita-
veituna, því það rifjar aðeins
upp hina hneykslanlegu fram-
komu íhaldsins í því máli.
* * * *
Þá notar Thor Thors tæki-
„Friðsamlegar
kosníngar“
(Framh. af 1. síðu.)
Thors að Gísli mun ekki hugsa
sér nema tvo möguleika til
lausnar þessum málum, en Thor
nefnir þrjá. Fyrsti möguleikinn
er sá, að Framsóknarflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn fallist á
allar kröfur Sjálfstæðisflokksins,
en hvorki Gísli eða Thor munu
telja það líklegt. Annar mögu-
leikinn er sá, að fullur fjand-
skapur verði milli flokkanna og
hatröm kosningarbarátta. Þenn-
an möguleika mun Gísli telja
æskilegastan og hann mun ekki
telja möguleikana fleiri. Thor
Thors þykist hinsvegar sjá
þriðja möguleikann og hann er
sá, að fram fari — eins og hann
orðar það — „friðsamlegar kosn-
ingar um ágreiningsmálin“.
Hvernig þessar „friðsamlegu
kosningar" myndi verða reknar
af Sjálfstæðisflokknum í kyr-
þey, má marka á þeim ummæl-
um, sem Mbl. birtir úr ræðu
Thors, að þeir menn séu „svik-
arar við þjóðarviljann“, sem
ekki vilji fallast á kröfur kaup-
mannanna. Við getum ekki tekið
þátt í friðsamlegum kosningum,
þegar við keppum við svikara, er
haft eftir Gísla Jónssyni, og
enginn mun lá honum, þó að
hann hafi þá skoðun. Enda mun
öllum augljóst, að þessi upp-
fynding Thor Thors um „frið-
samlegar kosningar“ á að vera
til að breiða yfir það, að Sjálf-
stæðisflokkurinn skuli efna til
harðvítugra deilna á þeim tíma,
þegar þjóðin þarf pólitískan
frið.
Annars munu þessi mál skýr-
ast betur á landsfundi íhalds-
manna, sem bráðum kemur
saman. En eins og nú standa
sakir virðist stefna Gísla Jóns-
sonar mega sín mest í Sjálfstæð-
isflokknum og líkur fyrir að hún
fæði af sér svipaðan „víxil“ og
Alþýðuflokkurinn ætlaði að láta
kveöa niður kommúnismann
haustið 1936.
færið til að deila á innflutnings-
og gjaldeyrisnefnd. Segir hann
að nefndin hafi hindrað þjóðina
í því að afla sér skipakosts áður
en styrjöldin hófst og nefnir í
því sambandi Eimskipafélagið
ísafold. Tíminn hefir aflað sér
upplýsinga um þetta mál, og
getur skýrt frá því, að ekki var
neitað um innflutningsleyfi fyrir
skip það, sem félagið ætlaði að
kaupa. Leyfið var veitt með því
skilyrði, að andvirði skipsins yrði
greitt 2—3 næstu árin. Greiðslu
mun hins vegar hafa verið kraf-
izt fyrr og þess vegna ekki getað
orðið af kaupunum.
* * *
Fyrst Thor Thors minnist á
þetta mál, er rétt að beina þeirri
fyrirspurn til hans og aðstand-
enda hans: Hvers vegna reyndi
Eimskipafélag íslands ekki að
auka skipakost sinn á síðastl.
sumri? Tíminn getur upplýst, að
þannig var gengið frá því máli,
að slík skipakaup myndu ekki
hafa strandað á innflutnings-
og gjaldeyrisnefnd.
Gaman og alvara
(Framh. af 3. siðu)
varðaskærum á síðustu blaðsíð-
um dagblaðanna. Skáldin sjö
hafa vafalaust ætlað að verða
til gagns ýmsum andlega sinn-
uðum mönnum í landinu. En
þau ráku sig á heilbrigða og
eðlilega viðreisnarhreyfingu Al-
þingis, um vinnubrögð þess, og
hafa nú fengið um það efni
skýringu, sem flestir hinir fær-
ari menn í þeim hóp munu telja
gilda. Hitt er annað mál, að
þeir menn á Alþingi, sem hvorki
höfðu metnað eða manndáð til
að sjá þörf háskólans til að hafa
þak yfir höfuðið og hafa engan
þátt átt í þeim umbótum á
vinnubrögðum Alþingis, sem nú
hefir verið komið i verk, munu
líklegir til að vilja gefa grenja-
skyttunum nokkurt tækifæri.
Baráttan um eðlileg og heilbrigð
vinnubrögð löggjafarsamkom-
unnar færist þá á eðlilegan
grundvöll, inn fyrir veggi þing-
hússins. Mér finnst ekki nema
eðlilegt, að grenjaskytturnar og
þeirra lið geti unnið einhverja
minniháttar sigra i bili.
En ég þykist þess fullviss, að
innan tíðar muni rætast hin vel-
viljaða framsýn Sig. Nordals,
að úthlutun á himnabrauði Al-
þingis til skálda og listamanna,
muni þykja bezt komin hjá
menntamálaráði. Hefir sú orð-
ið reyndin um þá nefnd frá því
að Sigurður Nordal tók þar við
formannsstörfum og fram á
þennan dag, að Alþingi og ríkis-
stjórn hafa ár frá ári lagt þyngri
og þyngri byrðar á herðar þeirra
fimm manna, sem Alþingi vel-
ur í þessa nefnd. Get ég með
sérstakri ánægju getið þess, að
erfiði menntamálaráðs á und-
anförnum árum, að undirbúa
bókaútgáfu, sem verður upphaf
að bókasafnsmyndun í þús-
undum heimila í landinu, virð-
ist likleg til að marka tímamót
í uppeldismálum þj óðarinnar.
Sjálfmenntun hinnar uppvax-
andi kynslóðar mun fá þar mik-
ilsverðan stuðning. Ég þykist
þess fullviss, að ekki allfáum af
þeim mönnum, sem leiddust til
að skjóta mistileini I átt til
menntamálaráðs, muni verða
mikið ánægjuefni, ef Háskóli
íslands vígir sitt veglega nýja
hús, með þeim menningaráhrif-
um, sem væntanlega fylgja
þeim húsakynnum um leið og
hin mikla bókasafnsútgáfa
menntamálaráðs byrjar að
senda sjálffræðara sína inn á
þúsundir heimila í landinu.
J. J.
Starfsemi Framsóknar
félaganna á Akureyri
(Framh. af 1. síðu.)
úar-mánuð var haldið árshátíð
Framsóknarmanna á Akureyri
og sóttu hana 300—400 manns.
Fór þessi samkoma mjög vel
fram og var af öllum, sem þang-
að komu, talin ein hin bezta, er
þeir höfðu sótt. Á hátíðinni
flutt ræður Brynjólfur Sveinsson
menntaskólakennari, Þorsteinn
M. Jónsson skólastjóri, Jakob
Frimannsson framkvæmdastjóri,
Snorri Sigfússon skólastjóri,
Bernharð Stefánsson alþingis-
maður, Kristján Sigurðsson
kennari, Ingimar Eydal ritstjóri.
Árni Björnsson kennari flutti
ágætt, frumort kvæði.
Á umræðufundum félagsins
hafa margvísleg mál verið tekin
til umræðu, meðal annars hita-
veitumál Akureyrar.
Félag ungra Framsóknar-
manna á Akureyri tók í vor sem
leið upp þá nýbreytni, að afla
sér tekna með ræktun. Var fjór-
um tunnum af kartöflum sáð i
garðland, er Árni Bjarnarson
bóndi í Mógili á Svalbarðsströnd
lagði félaginu til. Var uppskeran
síðan seld í haust með allmikl-
um hagnaði. Félagsmenn unnu
jarðvinnslu og sáningu í sjálf-
boðavinnu. Gæti þessi aðferð
Akureyringa ef til vill verið öðr-
um félögum ungra Framsóknar-
manna til fyrirmyndarar á vori
komanda.
Formaður Framsóknarfélags
Akureyrar er Guðmundur Guð-
laugsson forstjóri, en formaður
F. U. F. á Akureyri er Barði
Brynjólfsson málari.
Kopar,
aluminium og fleiri málmar
keyptir í LANDSSMIÐJUNNI.
138 Margaret Pedler:
Það var eitt af þessum samtölum,
sem færði Elísabetu sanninn um hvers-
konar bönd það voru, er tengdu syst-
kinin saman. Eitt kveld voru þær tvær
einar saman og þá sagði Jane henni
hvernig dauða Dicks Fenton hefði borið
að höndum.
„Ég vildi að þú vissir þetta,“ sagði
hún og brosti angurvært. „Þú ert orðin
eitthvað svo nákomin okkur.“
„Ég vissi þetta áður,“ sagði Elizabet.
„Jack læknir sagði mér þetta kveldið
sem hann kom hérna, þegar þið voruð
hvorugt heima, þið Colin.“
„Sagði Jack þér frá þessu,“ spurði
Jane og leit undrandi á Elizabet. Eliza-
bet óttaðist að henni kynni að mislíka
það, að Jack hefði sagt frá þessu, ef
hún misskildi tilgang hans með því.
„Hann sagði alls ekki frá þessu sem
neinu slúðri,“ flýtti hún sér að bæta
við. „En, eins og þú veizt,“ hélt hún á-
fram brosandi, — „þá ert þú æfinlega
efst í huga hans, og hann getur ekki
um annað talað en þig, ef hann hittir
einhvern, sem getur tekið þátt í því
með honum.“
Jane roðnaði eins og viðbrigðin
skólatelpa.
„Ég veit það,“ sagöi hún í hálfgerðu
íáti. „Hann er líka alveg yndislegur.
Laun þess liðna 139
En ég vildi að hann fengist til þess að
líta í einhverja aðra átt.“
Elizabet hristl höfuðið.
„Það gerir hann ekki,“ sagði hún af
sannfæringu. „Ég er einhvern vegin
alveg viss um það. Hann er ekki þann-
ig gerður, að hann verði ástfanginn í
einni konunni eftir aðra. Er, — er þér
ómögulegt að endurgjalda tilfinningar
hans, Jane?“ Elizabet spurði í einlægni.
Henni þótti- innilega vænt um þau bæði,
Jack og Jane, og stundum hafði hún orð-
ið þess vör, að Jane fannst hún vera á-
kaflega einmana. Elizabet óskaði þess
af öllu hjarta, að hún vildi leyfa Jack,
sem var öruggur og góður, að bæta
henni þetta upp eftir megni.
„Alveg ómögulegt,“ sagði Jane alvar-
lega. Svo bætti hún við með glaðlegu
brosi, sem samt gaf Elizabet, á dular-
fullan hátt, hugmynd um öll hin ó-
grátnu tár liðinna ára: „Ég er heldur
ekki þannig gerð að ég verði ástfang-
in í einum manninum eftir annan.“
„Nei,“ svaraði Elizabet. „Ég geri ráð
fyrir að maður geti aldrei gleymt — til
fulls.“
„Aldrei“, svaraði Jane. „Og ég get það
allra kvenna sizt, þar sem Colin er alltaf
fyrir augum mér, til þess að minna mig á
hvílíkum hetjudauða Dick dó. Ég býst
við,“ hélt hún áfram með hægð, „að það
1 "—“““•GAMLA BÍÓ~***"°******
Oíurvald
ástarínnar
(Den stora Kárleken)
Sænsk kvikmynd.
Aðalhlutverkin leika:
TUTTA ROLF
og
| HAKON WESTERGREN.
NÝJA BÍÓ o
Pygmalíon
Hið dásamlega leikrit eftir
enska stórskáldið Bernard
Shaw, sem ensk stórmynd,
hefir tekizt svo vel, að hún
er talin merkisviðburður í
sögu kvikmyndalistarinn-
ar. —
Aðalhlutv. leika:
LESLIE HOWARD
og
WENDY HILLER.
Aðalfundur
Sölusambands íslenzkra fiskframleiðenda
verður settur í Kauppíngssalnum míðviku-
dag, 14. febrúar kl. 5 e. hád.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir á
skrifstofu féiagsins (Hafnarhúsið efsta^hæð)
miðvikudag kl. 10—12.f
Tryggíð heilsu og þrif
sauðfénaðarins
með því að láta hann alltaf eiga aðgang að
saltl. Hentnga saitgjjöfin er S A L T S T EIMN
ódýr og handhægur.
Samband ísl. samvínnuíélaga
Slmi 1080.
Barnalefkföng:
Dúkkur — Bangsar — Bílar — Boltar — Armbandsúr — Rólur —
Dúkkuvagnar — Hálsfestar — Hringar — Hjólbörur — Boxarar
— Nælur — Undrakíkirar — Sílófónar — Kubbar — Mublur —
Eldhúsáhöld — Eldavélar — Straujárn — Þvottabretti — Spari-
byssur — Flautur — Töskur — Radió — Dátar — Smíðatól — Spil
ýmiskonar. — Kassar með ýmiskonar dót o. fl.
K. EINARSSON & BJÐRNSSOR.
«g»l ■■ II — II ■■ H ■■ II — 0 — n « t
Til auglýsenda.
Tíminn er gefinn út í fleiri eintökum
en nokkurt annað blað á íslandi. Gildi
álmennra auglýsinga er í hlutfalli við
þann fjölda manna, er les þœr. Tíminn er
öruggasta boðleiðin til flestra neytend-
anna í landinu. — Þeir, sem vilja kynna
vörur sínar sem flestum, auglýsa þœr
þess vegna í Tímanum
« |O4»04aMMUK>«æOsrfM<MaM4M<>«»O«MHWO«MO«»04MO«M4a»O«M«»O«»<>«»O«»0«M>«M>«M4»0«M( »