Tíminn - 20.09.1940, Qupperneq 4

360
1'ÍMIM, föstudagiim 20. sept. 1940
90. Mað
Kvennaskólinn í Hveragerðí
tekur til starfa að öllu forfallalausu 15. október næstkomandi.
Árný Fili)»pusdóttlr.
Þeir
■sem hafa keypt enska rafmagnsofna hjá
eftirtöldum verzlunum, eru vinsamlega
beðnir að koma þeim í verzlanirnar til þess
.að fá þá endurbætta.
Raftækjaverzlun Júlíusar Björnssonar
— Firíks Hjartarsonar
— Ljósafoss
— Lúðvíks Guðmundssonar
Fóðu rblanda.
Höfum til sölu um stundarsakir fóðurblöndu saman setta af
maismjöli 50%, síldarmjöli 30% og fiskimjöli 20%. —
Höfum einnig gott fiskimjöl vélþurrkað og sólþurrkað.
M|öl & Bein h.f.
Reykjavík, símar 4088, 5402.
Rýmkað um höSt á
innflutníngi
(Framh. af 1. síðu)
sá tími geti komið áður en langt
um líður, ef ekkert óvænt
skeður, að réttmætt verði að
slaka enn meira á innflutnings-
hömlum frá Englandi, raskar
það ekki því, að Framsóknar-
flokkurinn telur sér ætíð skylt
að grípa til hinna róttækustu
ráðstafana, ef nauðsyn kynni
að krefja, til þess að gera þjóð-
ina færa um að mæta erfið-
leikum verðfallsáranna og
til þess að unnt verði að standa
straum af eðlilegum umbótum
eftir stríðið.
Þetta sjónarmið er okkur, sem
höfum reynt hvað það er að
vinna að þessum málum á erf-
iðustu tímum, svo ríkt í huga,
að enginn ætti að þurfa að ótt-
ast ótímabærar ráðstafanir, sem
komi í veg fyrir að settu marki
verði náð að svo miklu leyti, sem
það er á valdi okkar sjálfra.
— Hvaða ráðstafanir álítið
þér að næst þurfi að gera í þess-
um málum?
— Þjóðin þarf að sameinast
um, að færa hinar erlendu rík-
isskuldir inn í landið, þar sem
nú gefst til þess einstakt tæki-
færi. í þeim efnum nægja ekki
gjaldeyrisinneignir einar, þótt
þær séu undirstaðan. Rík-
issjóður sjálfur þarf áð hafa
fjárráð til þess að greiða skuld-
irnar. Eins og nú horfir má
vænta mjög vaxandi tekna hjá
ríkissjóði, þar sem gildandi
tekjulöggjöf ríkissjóðs er mið-
uð við allt annað ástand en
hér er að verða. En það mun
samt ekki verða nægjanlegt á
næstunni. Ef veruleg átök á að
gera til þess að færa skuldirnar
inn í landið, verður að bjóða út
ríkislán innan lands. Veltur
mikið á því, að því lánsúútboði
verði tekið sem bezt af lands-
mönnum og að sem allra flestir
þeirra, er fjárráð hafa, leggi
hönd að því að létta af þjóð-
inni erlendu skuldunum með
þvi að kaupa skuldabréfin. Um
það verða allir að sameinast, án
tillits til stjórnmálaskoðana.
S&la ísl. afurða í
B andar ík junum
(Framh. af 1. síðu)
sem áður voru seldar í löndum
þeim, er hafnbann Breta tekur
til, eru nú boðnar til kaups á
amerískum markaði. Því hlýtur
að vera afar erfitt að selja þar
íslenzkar afurðir með stríðs-
verði.
Sumar útflutningsvörur ís-
lendinga er heldur ekki hægt
að selja í Bandaríkjunum vegna
hárra innflutningstolla, sem í
gildi eru.
Hins vegar barst ræðismanns-
skrifstofunni mjög mikið af
fyrirspurnum um íslenzkar af-
urðir, og þessar eftirgrennslan-
ir voru sífellt að aukast.
Og þrátt fyrir þessa erfið-
leika alla, tel ég afskaplega
mikils um vert að leggja kapp
á að viðhaída sambandinu milli
Bandaríkj anna og íslands og
tTR BÆiyUM
Klemens Tryggvason
(Þórhallssonar forsætisráðherra) lauk
embættisprófi í hagfræði við háskólann
í Kaupmannahöfn 17. júní síðastl. með
hárri fyrstu einkunn.
Hjúskapur.
Fyrir nokki'u síðan hafa verið gefin
saman í hjónaband í Kaupmannahöfn
Else Brun söngkona og Stefán Guð-
mundsson söngvari.
Hallbjörg Bjarnadóttir
hélt söngskemmtun í Gamla Bíó á
miðvikudagskvöldið. Jack Quinet með
sjö manna hljómsveit lék undir. Hús-
fyllir var og undirtektir áheyrenda
góðar.
Tveir Reykjavíkurtogarar,
Arinbjörn hersir og Snorri goði,
björguðu nýlega á fjórða hundrað skip-
reika manna á írlandshafi. Skip það,
er menn þessir voru á, hafði orðið fyrir
sprengju frá flugvél svo í því kviknaði.
Það var franskt og hét Asca, 8000 smá-
lestir að stærð. Voru rösklega 600 menn
á því, flest Englendingar og Frakkar og
nokkuð af svertingjum.
Brezkur hermaður
var handtekinn í fyrri nótt, er hann
var að fremja ofbeldisverk á stúlku.
Um miðnæturskeið var stúlka þessi að
fara heim til sín á Bergstaðastræti og
var vinkona hennar, er bjó við Laufás-
veg, í fylgd með henni. Þegar stúlkan
ætlaði að fara inn í húsið, sem hún
átti heima í, vék enskur hermaður sér
að henni. Skiptir hún við hann orðum
en vildi þó ekki fara með honum. Tekur
hermaðurinn hana þá með valdi og
dregur hana suður götuna og síðan
niður Njarðargötu og suður Hringbraut.
Þar reif hann af henni kápuna og varp-
aði henni til jarðar og ætlaði að nauðga
henni. Stúlkan æpti allt hvað hún gat
á hjálp. Menn bar að, en þegar her-
maðurinn beindi að þeim byssu sinni,
hurfu þeir á brott. Litlu síðar komu
menn í bifreið aðvífandi, og greip sá
brezki enn til byssunnar. Óku menn-
irnir þá á lögreglustöðina. Kom nú
lögreglan skjótt á vettvang og handtók
hinn brezka ofbeldismann. Var stúlkan
illa til reika, forug og yfir sig hrædd.
efla það. Ég hygg, að það muni
koma í ljós í framtiðinni, að
hag íslands verði svo bezt borg-
ið, að þjóðin geti treyst sem
bezt viðskipta- og menningar-
sambönd sín vestan hafs.
Álit Ameríkumanna á íslend-
ingum.
Allir þeir Bandaríkjamenn,
sem ég hitti og kynni hafa haft
af íslendingum, bera vinsam-
legan hug til þjóðarinnar og
hafa á henni gott álit.
Ég varð mjög v-íða var við
löngun manna til að öðlast
eða auka kynni sín af landi og
þjóð. Sér í lagi var náttúrlega
íslandsdeild heimssýningarinn-
ar mikilvæg til kynningar.
En með aukinni þekkingu á
okkur skapazt. svo skilyrðin til
verzlunar og menningarsam-
skipta.
Styrjöldin.
Samkvæmt því, er kemur
fram í blöðum í Bandaríkjun-
um og í tali manna, er það nú
orðin ríkjandi skoðun, að
Bandaríkj amenn verði að láta
Bretum í té alla þá hjálp, sem
þeim sé unnt að veita, til þess
að stuðla að sigri þeirra í ó-
friðnum. Þó er það jafnaðar-
lega undanskilið, að Bandarík-
in þurfi ekki sjálf að senda her-
lið til vígvallanna eða gerast
beinn aðili í styrjöldinni.
Er æðarvarpid ad
eyðilcggjast á Islandi?
(Framh. af 3. síðu.)
ur. Stjórn landsins, sem þá var
dönsk, fór að hugsa um ráð til
viðreisnar atvinnuvegum þjóðar-
innar. Út af því ráðabruggi ákvað
stjórnin að veita verðlaun fyrir
aukið æðarvarp hér á landi. Fyr-
ir 50 ný hreiður voru verðlaunin
ákveðin 2 ríkisdalir, fyrir 100
hreiður 4 ríkisdalir og fyrir 150
hreiður 6 ríkisdalir. Verðlaunin
skyldu tvöfaldast til þeirra
manna, sem byggðu nýja varp-
hólma eða ræktuðu ný æðar-
varpslönd. (Sjá konungsúrskurð
22. júní 1785.)
Þessar veitingar verðlauna
höfðu þau áhrif, að á árunum
1785 til 1794 urðu nokkrir varp-
bændur aðnjótandi þessara verð-
launa. Samkvæmt greinargerð-
um, sem ég hefi séð, hefir æðar-
varpið aukizt mjög á þeim árum
í landinu, sem má þakka þessum
verðlaunaveitingum. Sumar þær
jarðir, sem urðu þessara verð-
launa aðnjótandi, hafa verið
taldar beztu varpjarðir landsins,
svo sem Laxamýri og Sauðanes.
Kemur þetta mjög heim við
reynslu og umsagnir þeirra, sem
æðarvarp hafa stundað með al-
úð, að þar sem varplönd eru vel
umgengin, hænist fuglinn að
þeim. Engin rýrnun kemur í
varpið fyrr en ránshendur hafa
gripið um það.
í kringum 1880 var stofnað fé-
lag við Breiðafjörð, sem nefnt
var Æðarræktarfélag Breiða-
fjarðar og Strandasýslu. ■ For-
maður þess var Pétur Eggerz, þá
bóndi á Akureyjum á Gilsfirði.
Tilgangur félagsins var að koma
á samtökum á meðal æðarvarps-
bænda, um að eyðileggja allan
flugvarg, einkum svartbak og
erni, ásamt refum og öðrum
rándýrum og ránfuglum, sem á-
sóttu æðarvarpið. í Akureyjum
er mikið æðarvarp. Pétri Eggerz
var ljóst, hversu ránfuglar og
rándýr voru skaðleg því. Félagið
tók 15 þúsund króna lán til starf-
semi sinnar úr Viðlagasjóði, réði
sér góða skotmenn til að eyði-
leggja þessa skæðu óvini æðar-
varpsins, og veitti verðlaun fyrir
eyðileggingu þeirra. Er enginn
vafi á, að þessi félagsskapur á-
orkaði miklu á þeim stutta tíma
sem hann starfaði. Því miður
vildi félaginu til það óhapp, að
missa foringja sinn, og um leið
fékk það banasár. Er enginn efi
á, ef Péturs Eggerz hefði ekki
misst við, að félagið hefði starf-
að lengur og gert stórmikið gagn.
Þessi dæmi sýna, hvað verð-
launaveitingar hafa mikla þýð-
ingu fyrir framgang mála og á-
orka meiru en sektarákvæði,þótt
sanngjörn séu. En líklegt er að
ýmsir spyrji, hvaðan allt þetta
verðlaunafé eigi að koma, sem
ganga á til verðlauna fyrir eyð-
ingu ránfugla, rándýra og aukið
æðarvarp. Svara ég því óhikað
á sama hátt og Guðm. G. Bárð-
a’rson, að féð verði að koma frá
ríkissjóði, þótt vitanlegt sé,
að ríkissjóður hafi í mörg horn
að líta, þá er þess að gæta, að
þetta er hagsmunamál, ekki ein-
ungis fyrir þá, sem æðarvarps-
hlunnindanna njóta, heldur og
fyrir ríkissjóð. Það má ekki sjá
eftir nokkrum þúsundum kr. til
verndunar einúm arðmesta at-
vinnuvegi landsmanna. Ríkis-
sjóður hefir miklar tekjur af æð-
arvarpsjörðum, bæði beint og ó-
beint. Hann hefir því skyldu til
að gæta hagsmuna sinna, jafnt
og þegnanna. Fasteignamat á
æðarvarpsjörðum er hátt, ein-
ungis fyrir hlunnindin, sem
þær gefa af sér. Eyðilegðist æð-
arvarpið, hlytu æðarvarpslöndin
að lækka stórkostlega í fast-
eignamati. Fyrir það eitt mtg'sti
ríkissjóður talsverðar tekjur,
auk tjónsins, sem varplanda-
eigendur biðu af eyðilegging-
unni. Þeir myndu einnig eftir
það greiða minni skatta til
ríkissjóðs. Yxi löggjafarvald-
inu svo mjög í augum útgjöld-
in vegna þessara verðlauna, að
ekki þætti fært að láta ríkis-
sjóð greiða þau, verður að
fara þá leið, að skylda varp-
eigendur til að greiða verðlaun-
in, með nokkurra aura skatti á
hvert kg. dúns. Mundi þá vera
réttast, að leggja þetta gjald á
dúninn sem útflutningsgjald. En
hvernig sem þessu verður fyrir
komið, er óskandi, að allir, sem
unna æðarvarpinu, leggist á eina
sveif um að auka það og efla.
Þetta er þjóðarmál, sem þarfnast
fljótrar og hagsýnnar afgreiðslu.
Næsta alþing ætti að meta það
skyldu sína að taka það á sína
arma, til ýtarlegrar athugunar
og afgreiða það á þann hátt,
landi og þjóð til hags og heið-
urs, að sem flestir gætu vel við
unað.
Magnús Friðriksson,
frá Staðarfelli.
Innheímtumenn!
Gjalddagi Tímans var 1. júlf.
Nú er því kominn tími til að
hefjast handa. Vinnið ötullega
að innheimtu Tímans í sumar
og haust, eins og að undanförnu,
og sendið innheimtu blaðsins
skilagrein við fyrstu hentug-
leika.
22 Robert C. Oliver:
uðu skyndilega. Þung stuna leið frá
brjósti hans og svo varð þögn. Þögn
dauðans.
Sir Reginald Spencer — sá eini, sem
komst lífs af úr flugslysinu — var dá-
inn.
Með hendurnar fyrir andlitinu og
líkamann titrandi af grátekka, hné
Lucy niður á stól, sem var við hliðina
á skurðarborðinu.
Læknirinn gekk til hennar og lagði
hendina hughreystandi á herðar henni,
síðan leiddi hann hana út úr herberg-
inu.
„Já, faðir yðar er dáinn, sagði hann
fullur samúðar. „En það var það bezta
úr því sem komið var.
„Faðir minn,“ sagði hún og leit upp.
„Já, faðir yðar. Ég endurtek það, af
því að ég er hræddur um að þér hafið
ekki tekið eftir því, sem hann sagði.
Hann viðurkenndi, að þér væruð dóttir
hans.“
Hann----------faðir minn-----------ég
--------dóttir hans-----------?
Hún starði fram fyrir sig gegnum
tárin, framan í andlit læknisins.
„Hann----------faðir minn------------“
endurtók hún hægt. „Ó þetta skýrir svo
margt, læknir. En---------- hvers vegna
hefjr hann ekki sagt mér þetta fyrr?“
„Lífið er svo dularfullt,“ sagði lækn-
Æfintýri blaöamannsins 23
irinn, eins og það gæfi einhverja skýr-
ingu. Svo klappaði hann henni á herð-
arnar.
Lucy Spencer gekk eins og í svefni
út úr herberginu og fram ganginn.
Hún hafði gleylnt hvernig hún hafði
komið til sjúkrahússins. Fyrst, þegar
hún hafði játað boði dyravarðarins um
að hringja eftir bíl, mundi hún eftir
því, að ungur maður, sem hún gat ekki
áttað sig á, hvernig hafði litið út, hafði
keyrt hana hingað — — að banabeði
föður hennar.
En samt fann hún, að hún mundi
ekki gleyma þessum unga manni strax.
Þegar hún var komin upp í leigubif-
reiðina, var hún svo rugluð, að hún
hugsaði ekkert út í það hvers vegna
ungi maðurinn ók henni ekki heim.
Hún hugsaði heldur ekkert um það,
hvers vegna hann hafði horfið án þess
að kveðja hana, og hún hafði enga
hugmynd um það, að litli einkabíllinn
sem hún kom í, hafði farið frá sjúkra-
húsinu með sömu ógnarferðinni og
hann hafði komið. Og á þessu augna-
bliki sat Bob Hollman, hinn djarfi og
sniðugi glæpa-fréttaritari „Stjörnunn-
ar“, við stýrið á litla bílnum sínum með
samanbitnar varir og djúpar hrukkur á
enninu.
„Bentley Road 18,“ sagði hún kjökr-
—~ GAMLA BÍÓ’**°~<’~I’*‘
Stórí vinur
„BIG FELLA“
Ensk söngvamynd, með
hljómlist eftir Eric Ansell.
Aðalhlutverkið leikur og
syngur hinn heimsfrægi
s'bngvari:
PAUL ROBESON.
Sýnd kl. 7 og 9.
nýjA bíó —«
Fjórmenningarnir
(Four’s a Crowd). !
!
Sprellfjörug amerísk j
skemmtimynd frá Warner i
Bros. I
Aðalhlutv. leika:
ERROL FLYNN,
OLIVIA de HAVILLAND,
ROSALIND RUSSELL
og
PATRICK KNOWLES.
Aðgöngum. seldir frá kl. 1.
Ellilaun og örorkubætur
Athygli skal vakin á því, að umsóknum um ellilaun og ör-
orkubætur skal skilað fyrir lok þessa mánaðar.
Umsóknareyðublöð fást í Góðtemplarahúsinu alla virka daga
kl. 10—12 og 2—5. Umsækjendur geta feiigið aðstoð við að fylla
út umsóknir sínar á sama stað og tíma.
BORGARSTJÓRIM.
Járiilðiiallarpróf
verður haldið um miðjan október n. k. — Þeir, sem réttindi hafa
til þess aö ganga undir prófið, sæki umsóknarbréf fyrri 1. okt. til
Ásgeirs Sigurðssonar,
forstjóra Landsmiðjunnar.
lýja ForiiNalau
sem er flutt í Aðalstræti 4,
er stærsta, fjölbreyttasta og ódýrasta fornsala landsins.
Býður ykkur allskonar húsgögn og fatnað mjög ódýrt.
Revkjavík - Akurevri
Hraðferðir alla daga.
Bifreiðastöð Akureyrar.
Bifreiðastöð Steindórs.

Bréfskóli S. I. S.
tekur tíl staria næstkomandí októbermán.
Kcimt verðnr:
1. Skipulag og starfshættir samvinnufélaga. Kennslugj. kr. 15.00.
2. Fundarstjórn og fundarreglur. Kennslugjald kr. 10.00.
3. Bókfærsla fyrir byrjendur. Kennslugjald kr. 30.00.
4. Enska fyrir byrjendur. Kennslugjald kr. 40.00.
Fleiri námsgreinum verður bætt við síðar.
Umsóknir sendist til Sambands ísl. samvinnufélaga í Reykja-
vík eða til Sambandsfélaganna, sem gefa allar nánari upplýs-
ingar um starfsemi skólans.
Dreglð var í samkomuhús-happdrætti
U. M. F. „Fram“ í Hjaltastaðahreppi
30. júni s. 1. og komu upp þessi númer:
153 Skíði með bindingum og stöfum.
1777 Myndavél.
1360 50 krónur í peningum.
680 Kaffistell.
904 Lindarpenni.
1899 Skautar.
328 Saumavél
1642 Fótbolti.
1589 35 krónur í peningum.
1205 Hraðkveikjulugt.
Vinninga sé vitjað til undirritaðs.
F. h. U. M. F. „Fram“
Dratthalastöðum, 5. ágúst 1940
Halldór Guðmundsson.
Aðrar fréttir.
(Framh. af 1. siðu)
70—80 frá. Enn eru nýjar umsóknir
að koma öðru hvoru. Er einnig orðið
áskipað að mestu í skólann annan
vetur. í bændaskólanum á Hólum í
Hjaltadal verða tæplega 50 nemendur
í vetur. Tæplega 30 þeirra verða ný-
sveinar. Hefir einnig orðið að vísa frá
nokkrum piltum, sem leitað hafa eftir
skólavist að Hólum í vetur.
Tíl helgarínnar:
Dilkakjöt,
Nautakjöt,
Kálfakjöt,
Alikálfakjöt,
Rjúpur,
Lifur og hjörtu,
Blóðmör,
Lifrarpylsa,
Síld, reykt og söltuð.
kjötbúðírnar.
Anglýsið € Tímanum!