Tíminn - 14.11.1940, Síða 2

446
TlMIIVIV, fimmtndagimi 14. nóv. 1940
112. felað
r
‘gíminn
Fhntudayinn 14. nóv.
Þátttaka sjómanna og verka-
manna í atvínnurekstrínum
Hvar á að byggja?
Hlutaskipti á íiskiskípum
Eftir skýrslum um mann-
fjölda hér á landi, sem birtar
eru í hagtíðindunum, hefir
landsmönnum fjölgað að með-
altali um hér um bil 10 af þús-
undi síðustu árin. Kaupstaðir og
itauptún hafa tekið við allri
þessari fólksfjölgun, og íbúa-
talan þar aukizt meira en þessu
nemur, því að yfirleitt hefir
fólkinu fækkað í sveitum. Mest
hefir fólksfjölgunin orðið í
Reykjavík. Þar hafa verið byggð
hús fyrir miljónir' króna á
hverju ári að undanförnu, og
þó stundum verið skortur á
húsnæði fyrir allt það fólk, sem
hefir viljað mynda heimili á
þeim stað.
í Reykjavík vantar atvinnu-
skilyrði fyrir þann mannfjölda,
sem nú er þar heimilisfastur.
Síðan 1920 hefir íbúatalan í
bænum meira en tvöfaldast, en
á sama tíma hefir útgerðin þar
gengið saman. Iðnaður hefir að
vísu vaxið upp í bænum síðustu
árin, en valt er að treysta því,
að sá atvinnuvegur geti veitt
fleiri mönnum lífsuppeldi fram-
vegis. Má í því sambandi benda
á, að ef hægt verður að draga úr
innflutningshömlum á útlend-
um iðnaðarvörum, má búast við
að nokkuð af innlendum iðn-
aði verði undir í samkeppninni
og leggist niöur, en auk þess má
gera ráð fyrir, að iðnaðarstarf-
semi aukist í sveitum landsins,
og þá minnka möguleikar
Reykvíkinga til þess að selja
öðrum landsmönnum iðnaðar-
varning.
Engar horfur eru á því, að at-
vinna aukist svo í Reykjavík á
næstu árum, að þar verði lif-
væniegt fyrir fleira fólk en þar
er nú. Ef fólki fjölgar þar á-
fram, munu afleiðingarnar
verða aukið atvinnuleysi og sí-
vaxandi fátækraframfæ'ri, sem
hlýtur að leggjast á bæjarbúa
í hækkandi útsvörum. Ungt
fólk, sem ætlar að stofna heim-
ili, ætti því að hugsa sig tvisvar
um, áður en það ákveður að
setjast að í höfuðstaðnum, þar
sem líkur benda til, að þar
verði lakari skilyrði til sjáifs-
bjargar en víða annarsstaðar á
iandinu.
En hvar á að byggja og stofna
nýju heimilin? Um það efni
hafa verið ritaðar nokkrar
greinar hér í blaðið síðustu vik-
urnar. Þar hefir verið bent á
nauðsyn þess, að auka framlög
ríkisins til nýbýlastofnunar í
sveitum landsins og við sjóinn,
þar sem skilyrði eru góð til
ræktunar og sjósóknar. Enn-
fremur stofnun byggðahverfa í
sveitum, þar sem m. a. váeri
hentugt að koma á fót margs-
konar iðnaði, samhliða land-
búnaðinum.
Margir munu hafa lifað 1
þeirri trú, að léttara væri að
komast af í kaupstað, a. m. k.
ef atvinnan þar væri stöðug,
heldur en við framleiðslustörf í
sveit eða við sjó. Ef til vill hafa
menn ekki áttað sig til fulls á
þeirri miklu breytingu, sem
orðið hefir á afkomu landbún-
aðarins síðan fyrir 7—9 árum,
þegar afurðaverðið var hrak-
legast og ómögulegt var að láta
búskapinn beta sig. Ástæða er
til að vekja athygli á grein
eftir Stefán Jónsson, sem prent-
uð var í síðasta tbl. Tímans.-
Þar gerir greinarhöfundurinn
samanburð á' afkomu launa-
manns í Reykjavík og bónda í
sveit. Vitanlega geta veriö skipt-
ar skoðanir um einstaka liði í
þeim útreikningi, t. d. hvort
bóndinn geti framléitt það vöru-
magn, sem þar er gert ráð fyr-
ir, án þess að kaupa tilbúinn
áburð, fóðurbæti eða vinnu. En
eigi að síður er þessi saman-
burður þess verður, að menn
veiti honum athygli, og mikils-
vert er að fólk kynni sér at-
vinnuhorfurnar sem bezt, áður
en það tekur sér bólfestu.
Kjör verkamanna í kaupstöð-
um, sem hafa stopula atvinnu,
eru ekki glæsileg, og rækileg at-
hugun á þessum málum myndi
vafalaust leiða í ljós, að ekki er
eins mikla dýrð að sækja í
kaupstaðina og margur hyggur.
Sk. G.
Á síðara þinginu 1937 kom
fram tillaga til þingsályktun-
ar um hlutdeildar- og arðskipti-
fyrirkomulag á atvinnurekstri
landsmanna. Flutningsmenn
tillögunnar voru tveir Sjálf-
stæðismenn, þeir Jóhann G.
Möller, varaþingmaður Reykja-
víkur, og Thor Thors,’þingmað-
ur Snæfeliinga. Var tillagan um
kosningu fimm manna milli-
þinganefndar, sem átti að
rannsaka og gera tillögur um
hvar og hvernig bezt megi koma
á hlutdeildar- og arðskiptifyrir-
komulagi í atvinnurekstri
landsmanna, og á hvern hátt
Alþingi gæti stuðlað að efiingu
slíks fyrirkomulags. Nefndina
átti að kjósa hlutfallskosningu,
og skyldi hún vera ólaunuð.
í greinargerð, sém fylgdi til-
lögunni, var skýrt frá tilgang-
inum með flutningi málsins.
Átti með þessu að reyna að
finna leið til að brúa bilið á
milli atvinnurekenda og verka-
manna og draga úr ágreiningi
milli þeirra, sem oft hefir valdið
stöðvunum í atvinnurekstrin-
um. Telja flutningsmenn, að
hlutdeildarfyrirkomulagið sé
aðallega í því fólgið, að verka-
mennirnir fái, auk fastra launa,
einhvern hluta áf arði þeirra
fyrirtækja, sem þeir starfa við,
að þeim gefist kostur á að
e’ignast hluti í fyrirtækjunum
og fái íhlutunarrétt um stjórn
og rekstur þeirra. Er þess getið,
að víða erlendis hafi þessi
stefna veriö upp tekin á síðari
árum, og gefizt mjög vel. Þá
geta flutningsmenn þess í
greinargeröinni, að þessi stefna
í atvinnumálum sé eitt af
stefnuskráratriðum ungra
Sj álfstæðismanna.
Þingsályktunartiliagan var
samþykkt á fundi í sameinuðu
Alþingi 21. des. 1937, og milli-
þinganefndin kosin á þingfundi
næsta dag. Sjálfstæðismenn
kusu flutningsmenn tillögunnar
í nefndina, en auk þeirra voru
kosnir tveir Framsóknarmenn
og einn Alþýðuflokksmaður.
Fyrsti fundur í milliþinga-
nefndinni var haldinn seint í
janúar, eða í febrúarbyrjun,
árið 1938. Á þeim fundi var Jó-
hann G. Möller kosinn formað-
ur nefndarinnar. Þótti meira-
hluta nefndarmanna rétt, að
gera aðalflutningsmann málsins
að formanni í nefndinni. Senn
eru iiðin þrjú ár síðan þessi
fundur var haldinn, en formað-
urinn er ekki enn farinn að
kveðja nefndarmenn til fundar.
Svona fór um sjóferð þá. En
þótt áhugi upphafsmannanna í
þessu máli hefði reynzt end-
ingarbetri en raun varð á, og
milliþinganefndin hefði haldið
fleiri fundi, skal engu spáð um
árangurinn af störfum hennar.
Það getur að vísu verið spor í
rétta átt, að verkamenn, sem
starfa við einstaklingsfyrir-
tæki, eignist hluti í þeim og fái
ágóðahlut, þegar um einhvern
ágóða er að ræða, en það eitt
er þó ekkj fullnægjandi, til að
koma atvinnurekstrinum á heil-
brigðan grundvöll og fyrir-
byggja ágreining milli viðkom-
andi aðila, Það er stefna Fram-
sóknarflokksins í atvinnumál-
um, að í stað einstakra manna
og hlutafélaga fárra einstakl-
inga, sem nú hafa svo að segja
allan stærri atvinnurekstur með
höndum, komi samvinnufélög
þeirra manna, er við fyrirtækin
starfa. Á þann hátt eiga verka-
mennirnir að hætta að vera
annarra hjú, en verða eigin hús-
bændur, sem vinna saman í
frjálsum félagsskap og skipta
með sér arðinum af vinnunni
eftir reglum, er þeir sjálfir
setja. Þá fyrst er loku skotið
fyrir allan ágreining milli
verkamanna og vinnuveitenda,
þegar verkamennirnir skapa
sér atvinnuna sjálfir.
Þó að þessari stefnu í at-
vinnumálum vaxi fylgi, má bú-
ast við að stærri atvinnurekst-
ur, eins og t. d. togaraútgerð,
verði fyrst um sinn í höndum
einstaklinga. En það væri stórt
spor i rétta átt, ef nú þegar
væru tekin upp hlutaskipti á
öllum fiskiskipum. Hlutaskipti
eru ekkert síður framkvæman-
leg á togurum en á smærri skip-
um, og einmitt nú virðist hent-
ugur tími til að taka upp það
fyrirkomulag. Verð á sjávaraf-
urðum er hátt nú, og ætti það
að hvetja sjómennina til að
samþykkja hlutarútgerð, en út-
gerðarmenn ættu einnig að geta
á þetta fallizt, þar sem margir
þeirra hafa nú greitt tapskuld-
irnar frá fyrri árum og geta því
vel veitt sjómönnunum hlut-
deild í væntanlegum hagnaði.
Sanngjarnt er, að sjómennirnir
njóti háa verðsins með útgerð-
armönnum, en þá verða þeir
einnig að bera tapið að sínum
hluta, er vérðfallið skellur yfir.
Flest eða öll verkamannafé-
Gísli Guðmundsson:
JVý heimafræðsla
Samband ísl. samvinnufélaga
hefir nú í haust tekið upp mjög
eftirtektarverða menningar-
starfsemi, sem er þess verð, að
henni sé almennt gaumur gel-
inn. Það er tilraun til að gefa
fólki, sem ekki er saman safnað
á einn stað, kost á nýrri tegund
heimafræðslu. Þetta fólk þarf
ekki að sækja kennslustundir,
og nám sitt getur það stundað
á hvaða tíma, sem er, þegar
tómstundir fallast til. Námið er
mitt á milli sjálfsnáms og skóla.
Það er auðveldara en sjálfs-
námið, en krefst meiri ástund-
unar og sterkari vilja en skóla-
nám, en það hefir þann höfuð-
kost, að vera við hæfi fólks á
ýmsum aldri og í margskonar
kringumstæðum — og er þar að
auki ódýrara en nokkur skóla-
vist.
Við þessa nýju tegund náms
njóta nemendurnir kennslu, en
sú kennsla fer fram bréflega.
Bréfaskólinn sendir nemendun-
um vélritaða eða prentaða til-
sögn í þeirri námsgrein, sem
nema skal. Hvert bréf er eins
og stuttur kafli úr kennslubók,
en að því leyti öðruvísi, að hann
er líkastur því, sem kennari
myndi haga máli sínu í kennslu-
stund, þar sem hann væri að
reyna að gera efnið auðskilið
og lifandi frammi fyrir hópi
nemenda. Kennari bréfskólans
getur ekki spurt nemendurna
jafnóðum,eða leyst úr spurning-
um þeirra um leið og þeir lesa.
En hvert bréf endar með röð af
spurningum, eins og í skriflegu
prófi. Þessar spurningar vekja
menn til nánari íhugunar á að-
alatriðum fræðslunnar, og
spurningunum svara þeir skrif-
lega, eftir því seni geta stendur
til, þegar þeir hafa kynnt sér
nákvæmlega efni bréfsins. Þaö
má segja, að ekki sé vandi að
svara, þegar' hægt er að hafa
bókina fyrir framan sig, en til
þess er þó a. m. k. nauðsynlegt
að lesa aftur vandlega þau at-
riði, sem um er spurt. Oft eru
líka spurningarnar þannig, að
svarið liggur ekki opið fyriT
nema við umhugsun og sjálf-
stáeða íhugun. Þegar bréfskól-
inn fær svörin, leiðréttir hann
þau eins og stíl eftir því, sem
með þarf og sendir þau þann-
ig til baka, ásamt skýringum á
því, sem nemandinn kann að
spyrja um. Þannig hefjast
bréfaviðskipti milli nemandans
og skólans, sem mjög fara eftir
þörfum nemandans á hverjum
tíma, en jafnframt eru send ný
kennslubréf með nýjum spurn-
ingum.
Með hjálp bréfskólans er hægt
að læra eina námsgrein eða
fleiri, eftir því, sem ástæður eða
löngun er til. Það er hægt að
byrja námið, hvenær sem er á
árinu. Það er hægt að taka sér
stuttan eða langan tíma til
námsins eftir ástæðum. Það er
Ut aí neíndarkosningum
Blöð Sjálfstæðismanna hafa
skotið nokkrum örvum til mín
út af því, að Sigurður Jónasson
náði kosningu í niðurjöfnunar-
nefnd með hlutkesti fyrir nokkr-
um dögum.
Sjálfstæðismenn deila á mig
fyrir að hafa staðið í samn-
ingamakki við kommúnista til
að vinna að kosningu Sigurðar.
Þau telja slíkt samningamakk
mjög vítavert.
En þetta mál er ekki alveg
eins einfalt og hin vísu blöð
vilja vera láta. Ég tel samninga
lög í landinu munu nýlega hafa
sagt upp gildandi kaupsamn-
ingum frá næstu áramótum, og
samningatilraunir milli verka-
manna og vinnuveitenda eru
um það bil að hefjast. í stað
samninga um fastákveðið kaup-
gjald, ættu félög sjómanna og
útgerðarmanna að reyna að ná
samkomulagi um hlutaskipti á
öllum fiskiskipum. Það er þjóð-
arnauðsyn, að rekstur útgerð-
arinnar haldi áfram, en stöðv-
ist ekki vegna hallareksturs eða
ágreinings sjómanna og út-
geTðarmanna um kaupgjaldið.
Ef þessir aðilar geta komið sér
saman um fyrirkomulag hluta-
skipta á skipunum, og þau verða
upp tekin, er það mikil trygging
fyrir því, að reksturinn geti
haldið áfram, eðlilega og hindr-
unarlaust.
Hlutarútgerð fiskiskipa er að
vísu nokkuð annað en það fyr-
irkomulag á atvinnurekstri,
sem gert var rg,ð fyrir í þeirri
þingsályktunartillögu Sjálf-
stæðismanna, sem getið er í
upphafi þessarar gréinar. En
þó er að nokkru leyti stefnt að
sama marki, þar sem hluta-
skiptin veita sjómönnum hlut-
deild í hagnaðinum, þegar vel
gengur, og ef í eitt skipti næð-
ist samkomulag um grundvöll
hlutaskiptanna, væri með því
dregið úr yfirvofandi hættu af
árekstrum milli sjómanna og
útgerðarmanna. Hafi Sjálfstæð-
ismenn áhuga fyrir þvi máli,
sem tillaga þeirra hljóðaði um,
ættu þeir að stuðla að því, að
hlutaskipti yrðu upp tekin á
veiðiflotanum. Talið er, að
flokkur þeirra hafi nú mikil ráð
innan verkamannasamtakanna,
og m. a. eru Sjálfstæðismenn
í meira hluta í stjórn Dags-
brúnar í Reykjavík, sem er
stærsta verkamannafélagið á
landinu. Hafa þeir því góða
aðstöðu til áhrifa, ef þeir vilja
beita sér fyrir því, að iaun sjó-
mannanna fari eftir afkomu út-
gerðarinnar, en að því er stefnt
með hlutaskiptum á fiskiskip-
um. Sk. G.
hægt að svara bréfi eftir eina
viku, einn mánuð eða tvo mán-
uði, eftir því, hve tómstundir
eru miklar. Bréfaskólinn ætlast
ekki til, að allir, sem byrja á
námi samtímis ljúki því á sama
tíma. Sá, sem lítið eða ekkert
annað hefir að gera, getur lagt
alla stund á lesturinn og svar-
að fljótt hverju bréfi. Sá, sem
ekki hefir nema kvöldstundir
eða sunnudaga, verður eðlilega
að fá lengri frest, en getur þó
náð sama marki síðar meir.
Fyrir fróðleiksfúsa unglinga
— og jafnvel fólk á miðjum
aldri — í hinum dreifðu byggð-
um íslands, sem lítinn eða eng-
an kost á þess að yfirgefa heim-
ili sín og störf, ætti bréfaskól-
inn að verða kærkominn vinur.
Þeim getur hann orðið aðgang-
ur að fróðleikslindum — og
stundum leiðin til nýrra mögu-
leika, sem annars hefðu verið
iokaðir alla æfi.
Ennþá eru það ekki nema fá-
ar námsgreinar, sem hægt er að
læra í bréfskólanum. Þessi
fyrsta tilraun er gerð með eitt
tungumál, létta bókfærslu, og
leiðbeiningar við nokkur félags-
leg störf, sem nauðsyn er, að
almenningur kunni að taka þátt
í. En ekkert er því til fyrirstöðu,
að fleira sé hægt að læra á
þennan hátt. Erlendis hefir þaö
sýnt sig, að menn geta jafnvel
búið sig undir erfið próf á þenna
hátt, og þannig lokið heima
hjá sér og í hjáverkum námi,
sem að öðrum kosti myndi hafa
kostað nokkurra ára skólavist.
En einnig þó að ekkert þvílíkt
sé haft fyi’ir augum, getur ver-
ið mikið unnið.
við kommúnista um samstjórn,
á þann hátt, að veldi byltinga-
manna sé aukið, háskalega villu.
Út frá þessu sjónarmiði lít ég
svo á, að áhrif og völd kom-
múnista í samstjórn Leon Blum
í Frakklandi hafi verið skaðleg
fyrir Frakkland. Á sama hátt
tel ég, að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi mjög villst af réttri leið,
bæði er hann gerði opinbert
bandalag við hina verstu lýð-
ræðis- og þjóðfélagsféndur, þar
sem um var að ræða hina svo-
kölluðu „þjóðernissinna,“ og í
áframhaldi af því samfylking
Bjáifstæðismanna við kommún-
ista um stjórn Neskaupstaðar í
Norðfirði, stuðningur þeirra við
að koma kommúnistum í Hafn-
arfirði í stjórn verkamannafé-
lags þar í kaupstaðnum, sam-
félag þeirra um uppreisnaT-
kennt athæfi meö kommúnist-
um í Hafnarfirði, og samstarf
við kommúnista í verkamanna-
félaginu Dagsbrún, meðan verið
var að brjóta niður áhrif Al-
þýðuflokksins í því félagi.
Þá vil ég að síðustu geta þess,
að Árni Jónsson, aðstoðarrit-
stjóri Vísis, var í fyrravetur á
Alþingi í opinberu bandalagi um
allt, sem laut að því að spilla
fyrir að bókaútgáfa kommún-
ista fengi keppinaut, sem um
munaði með samstarfi mennta-
málaráðs og Þjóðvinafélagsins
um þjóðlega bókaútgáfu. Loks
gerðust þau tíðindi nýlega, að
Reykj avíkurbær byrjaði aftur
að auglýsa í blaði kommúnista
hér í bænum, og hefir Einar Ol-
geirsson þó fullyrt, að blað hans
væri í banni um þá hluti hjá
lýðræðisflokkunum.
Ég hygg, að það sé þess vegna
fullsannað, að ýmsir Sjálfstæð-
ismenn og deildir þess flokks
hafa ekki ósjaldan haft jafn-
ingj afélagsskap til gagnkvæmra
hagsmuna við lið Stalins hér á
landi.
Sú kosning, sem hér'ræðir um,
er algerlega annars eðlis. Þar
hafa kommúnistar áhrif, af því
þeir eru kjósendur hér á landi,
án þess að fá nokkra viður-
kenningu eða nokkurn stuðn-
ing í staðinn. í minni stuttu
veru í bæjarstjórn Reykjavíkur
hefir það komið þrásinnis fyrir,
að tillögur, sem ég ber fram eru
felldaraf Sjálfstæðismönnum og
kommúnistum sameiginlega. Ég
nefni til dæmis tillögur mínaT
um byggðaleyfi og lokun hafn-
arinnar. Þar veittu kommúnist-
ar Sjálfstæðismönnum vígs-
gengi, vafalaust óumbeðið og
óumtalað, en þó stuðning. Það
má segja, að Sjálfstæðismenn
hafi ekki getað varið sig fyrir
því fylgi, sem þannig kom ó-
Árið 1929 komst ég, sem þetta
rita, dálítið í kynni við bréfa-
skóla. Ég var þá á ferð í Sví-
þjóð, og heimsótti samband
sænsku samvinnufélaganna í
Stokkhóimi. Thorstein Odhe, sá
sem nýlega hefir ritað bók um
íslenzku samvinnufélögin, sýndi
mér þá margt af þvi, sem
sænsku samvinnumennirnir
hafa með höndum þar í höfuð-
borginni, en eins og kunnugt
er er starfsemi þeirra öll með
óvenjulegum myndarbrag. Með-
al annars fórum við út á eina af
hinum mörgu eyjum f hinu
undurfagra stöðuvatni, Legin-
um. Þar var og er samvinnu-
skólinn sænski, sem samvinnu-
menn kalla „Vár gáTd“, „bæinn
okkar".
Þessi skóli er með nokkuð
öðrum hætti en Samvinnuskól-
inn hér. Þar eru eingöngu hald-
in stutt námskeið, að mig minn-
ir aðeins nokkrar vikur hvert.
Nemendurnir voru eingöngu
starfsmenn samvinnufélaga í
ýmsum greinum. Þegar ég kom
þar var verið að ljúka nám-
skeiði fyrir búðarmenn, aðal-
lega eða eingöngu verklegu.
Eg horfði á, að þessir nám-
skeiðsmenn voru látnir ganga
undir prófraun í því að vega
kaffi og sáldsykur og ganga frá
því í „kramarhúsum“, sem þeir
bjuggu til sjálfir um leið. Próf-
dómandinn stóð yfir þeim með
úr í hendinni, og mældi tím-
ann, sem í það fór hjá hverjum
manni aö afhenda eitt eða tvö
pund af kaffi og sykri við búð-
arborðið. En það var líka tekið
tillit til þess, hvernig verkið var
unnið.
beðið. Ég hefi aldrei talið þetta
samstarf Sjálfstæðismönnum til
lýta, því að þeir hefðu varla get-
að hindrað, að það yrði þeim
veitt.
En blöð Sjálfstæðismanna
gæta ekki að því, að nákvæm-
lega eins stendur á með kosn-
ingu Sigurðar Jónassonar. Ég
hafði ætlað mér að mæta á bæj -
arstjórnarfundi þenna dag og
bjóst við að skila auðum seðli
eins og í fyrra við nefndar-
kosningar. Sjálfstæðismenn í
bæjarstjórn höfðu aldrei gert
annað í þeim efnum en að úti-
loka mig úr nefndum á sama
tíma og ég vann að því að
flokkur þeirra nyti jafnréttis á
Alþingi við þá flokka, sem þar
hafa haft meirihluta aðstöðu.
Ég hafði að vísu aldrei 'beðið
um slíka samvinnu, og ekki
heldur haft verulegan tíma til
aþ sinna nefndarstörfum. En
það hefði eftir atvikum mátt
teljast heyra un'dir gott nábýli,
að bjóða Framsóknarflokknum
þátttöku í stjórn bæjarmálefna.
Mun það sannast þótt síðar
verði, að bærinn hefði engan
óhagnað af aukinni þátttöku
Framsóknarmanna í stjórn
bæjarmálanna.
Þegar ég kom á fundinn var
varafulltrúi flokksins, Sigurður
Jónasson, þar mættur. Tjáði
hann mér, að sér stæði til boða
að vera annar maður á lista
með sr. Ingimar Jónssyni. Ég
spurði, hvort nokkrir samning-
ar væru við kommúnista um
einhverskonar viðurkenningu,
ef þeir skyldu kasta atkvæðum
á listann, svo að kæmi til hlut-
kestis. Kvað Sigurður það ekki
vera. Vildi ég þá ekki blanda
mér frekar í málið, og sat ekki
fundinn. Niðurstaðan varð sú,
að kommúnistar greiddu at-
kvæði með sr. Ingimar og Sig.
Jóníassyni alveg eins og þeir
hafa mörgum sinnum stutt
Sjálfstæðismenn í bæjarstjórn í
atkvæðagreiðslu móti Fram-
sóknarmönnum.
Ég álít, að happdrættisvinn-
ingur Sigurðar Jónassonar muni
ekki hafa neina varanlega þýð-
ingu. Kosningin er bundin við
eitt ár. Niðurjöfnunarnefnd
bæjarins hefir unnið eftir svip-
uðum reglum, hvort sem Sjálf-
stæðismenn eða andstæðingar
þeirra hafa verið þar í meiri
hlutaaðstöðu. En vel mætti
„happdrættið" um sætið í nið-
urjöfnunarnefnd verða til þess
að vekja athygli Sjálfstæðis-
manna á því, hve lítið þeir
hafa gert til að tryggja h'ag-
fellda sambúð við Framsóknar-
flokkinn um málefni Reykjavík-
ur. J. J.
Vinnið ötulleya fyrir
Tímann.
Skólastjörinn sagði mér, að
aðal samvinnufræðslan færi
fram í bréfadeild skólans.
Bréfaskólinn væri aðál sam-
vinnuskólinn. Og hann sagði
mér í aðalatriðum, hvernig
sænsku samvinnufélögu færu að
því, að ala sér upp starfsmenn.
Þau byrja á því að taka drengi
um fermingaraldur í þjónustu
sína. Þessir drengi'r byrja á því
að vinna störf, sem ekki þarf
tækni til. Þeir eru sendisveinar
eða utanbúðarmenn í fyrstu, og
smámsaman eru þeir svo tekn-
ir til aðstoðar í búðinni, ef þeir
þykja hæfir til þess. Síðan fá
þeir svo ef til vill einhver kynni
af skrifstofuvinnunni. En á-
hugasamur og efnilegur ung-
linguT í kaupféiagi setur sig
fljótlega í samband yið bréfa-
deild samvinnuskólans. Ef til
vill byrjar hann á að fullkomna
sig í venjulegum reikningi. Svo
kemur fræðsla Tim einföldustu
starfshætti kaupfélaga, þar á
eftir bókfærsla, verzlunarbréf
og eitt eða fleiri erlend tungu-
mál, ef útlit er fyrir, að hann
hafi hæfileika til starfa, sem
gera slíka þekkingu nauðsyn-
lega. Þetta er tómstundanám og
tekur mörg ár, ef langt er á-
fram haldið. Stundum endar
það í námskeiði við Samvinnu-
skólann, stundum í prófi og
stundum í framhaldsnámi á
háskóla.En allir þessir menn eru
aldir upp í samvinnufélögunum.
Þar er þeim opin leið til fram-
haldsstarfs og þar og helzt ekki
annarsstaðar, vilja þeir vinna
að náminu loknu. Til þess eru
þeir líka hæfir, öðrum mönnum
fremur.