Tíminn - 21.12.1940, Blaðsíða 2

210
TÍMEVIV, langardagiim 21. des. 1940
128. blað
Sjálístæðísmálið ber að
„hefja upp yfir allar ílokka-
deílur og sundrung“
Ályktanír Eídafundarins
Fjármálín og Jón á Akri
Árið 1940 hinn. 1. des., var að
Eiðum haldinn fundur um full-
veldismál. Skólastjóri Eiðaskóla
hafði boðað til fundarins, setti
hann, bauð gesti velkomna,
nefndi sem umræðustjóra Lúð-
vík Ingvarsson sýslumann, Eski-
firði, og fundarritara Þórodd
Guðmundsson kennara og Björn
Sveinsson oddvita.
Skólastjóri skýrði frá breyt-
ingum, sem orðnar væru á við-
horfi til sjálfstæðismála þjóðar-
innar, og óskaði hann að um-
ræður yrðu látnar snúast um
þetta tvennt:
1. Afstöðu þjóðarinnar til
sambandslaganna.
2. Afstöðu hennar til núver-
andi ástands og næstu framtíð-
ar. —
Þá tók umræðustjóri við fund-
arstjórn og gaf orðið laust.
Hófust nú umræður, er stóðu
um 21/2 klst. Allmargir tóku til
máls. Lýstu þeir ánægju sinni
yfir því, að til þessa fundar hefði
verið boðað.
í umræðunum kom fram
sannfæring manna um mikil-
vægi þess, að þjóðin fengi end-
urheimt frelsi sitt að nýju og
töldu eðlilegast, að sambands-
lagasamningum milli íslands og
Danmerkur yrði sagt upp, þegar
ástæður leyfðu. Hins vegar töldu
menn ekki tímabært að ræða
um, hvaða form hið endur-
heimta sjálfstæði fengi.
Bent var á gildi menningar-
legs sj álfstæðis, varðveizlu tung-
unnar, verndun þjóðernisins og
annarra þjóðlegra verðmæta.
Nauðsyn á sjálfsvirðingu og
réttilegu mati á gæðum landsins.
Þá var rætt um afstöðu þjóðar-
innar til setuliðsins brezka. —
Menn voru á einu máli um, að
íslendingar þyrftu að koma ein-
arðlega fram gagnvart því, en
þó með fullri kurteisi.
Margir tóku til máls.
Við lok umræðanna var skip-
uð 7 manna nefnd til að gera
tillögur til fundarályktunar. í
henni áttu sæti: Gunnar Gunn-
arsson rithöfundur, Skriöu>-
klaustri, Páll Hermannsson al-
þingismaður, Eiðum, Björn
Hallsson bóndi, Rangá, Gísli
handa hinum eiginlegu bóka-
mönnum. En eðlilegast er, að
gera Fornritaútgáfuna alþjóð-
areign. J. J.
Helgason , bóndi, Skógargerði,
Skúli Þorsteinsson skólastjóri,
Eskifirði, Stefán Pétursson
bóndi, Bót, og Sveinn Jónsson
bóndi, Egilsstöðum.
Páll Hermannsson hafði fram-
sögu fyrir hönd nefndarinnar og
las tillögur hennar og fara þær
hér á eftir:
1. gr.
a. Fundurinn skorar á Alþingi
og ríkisstjórn að vinna á allan
hátt að því, — ákveðið og hik-
laust — að ísland verði fram-
vegis sjálfstætt og fullvalda ríki,
óháð allri erlendri íhlutan.
b. Ennfremur skorar fundur-
inn á alla landsmenn, hvernig
sem högum þeirra er háttað og
hverjar skoðanir, er þeir kunna
að öðru leyti að hafa, að leggja
allt sitt lið til þess, að svo megi
verða og hefja þetta mál mál-
anna upp yfir allar flokkadeilur
og sundrung.
c. Alveg sérstaklega heitir
fundurinn á íslenzka æsku og
æskulýðsfélög að vera, nú sem
fyrr, á verði og verja allri orku
sinni og störfum í þágu fullkom-
ins sjálfstæðis og frelsis þjóðar-
innar.
2. gr.
a. Fundurinn beinir eindregið
þeirri áskorun til allra lands-
manna, jafnt vandamanna og
þegna, að gæta þess stranglega,
að koma þannig fram við erlend
ríki og erlenda menn, að sam-
boðið sé sæmd og virðingu þjóð-
ar, sem verðskuldar að lifa frjáls
og ráða sér sjálf.
b. Fundurinn skorar ákveðið
á alla landsmenn, að koma ein-
arðlega fram við hið erlenda
setulið, en þó af fullum dreng-
skap og forðast þar jafnt áreitni
sem undirlægjuhátt. Jafnframt
beinir fundurinn því til ríkis-
valdsins, að taka hart á öllum
slíkum yfirsjónum, ef fyrir
koma. — Hins vegar skorar
fundurinn á ríkisstjórnina að
stuðla að því eftir megni, að ís-
lenzkir þegnar verði aðeins
dæmdir af íslenzkum dómstól-
um.
3. gr.
Fundurinn skorar á alla ís-
lendinga, flokka, stéttir og ein-
staklinga, að beita nú alveg
sérstaklega sem mestum dreng-
skap og sannsýni í öllum við-
skiptum sínum innbyrðis.
4. gr.
Fundurinn beinir þeirri á-
Eftir því sem lengra líður frá
því, að Sj álfstæðismenn komu
í stjórnina, og eftir því, sem
Sjálfstæðismenn sitja lengur í
skóla reynslunnar, aukast á-
hyggjur þeirra útaf þeim sam-
anburði, sem þjóðin heimtar að
gerður verði annars vegar á gíf-
uryrðum þeirra um eyðslu og
sukk Framsóknarmanna undan-
farið, og hins vegar á fram-
kvæmd þeim í fjármálum síðan
þeir tóku við meðferð fjármála
ríkissjóðs.
Enginn gaspraði meira um
þessi mál en Jón á Akri, enda
mun engum stjórnmálamanni
hafa verið jafn órótt innan
rifja undanfarið og honum, og
er það að vonum. Er Jón nú
orðinn svo kvíðafullur í sam-
bandi við það, sem í vændum
er, þegar hann og flokksbræður
hans verða krafðir reiknings-
skapar um efndir stóryrða
sinna, að hann fer af stað í
Mbl. 18. þ. m. með gömlu tugg-
una um fjármálastjórn Fram-
sóknarflokksins.
Hefir Jón nú það helzt um
þessi mál að segja, að útgjöld
ríkisins hafi hækkað stórlega
siðan fyrir 14 árum síðan og
hækkað nokkuð frá 1933 til 1938/
Á þetta að vera sönnun fyrir
óhæfilegri fjármálastjórn Fram-
sóknarflokksins og skjóta stoð-
um undir fleipur Sjálfstæðis-
manna um þessi mál.
Það þarf ekki að eyða miklu
rúmi til þess að hnekkja mál-
færslu af þessu tagi.
Jón á Akri tekur samkvæmt
þessu aukin útgjöld vegna
mæðiveiki, endurbyggingu í
sveitum, j arðræktarstyrks o. s.
frv. sönnun fyrir versnandi
fjármálastjórn, og eru þá að-
eins örfá dæmi nefnd af mý-
mörgum, sem fyrir hendi eru.
— Má segja með réttu, að þessi
skorun til ríkisvaldsins og þjóð-
arinnar, að taka til ýtarlegrar
athugunar, hvort ekki sé þörf
á því, að stofnað verði til al-
þjóðarsamtaka til styrktar og
fulltingis þeim skoðunum, er
felast í framangreindum álykt-
unum. Jafnframt bendir fund-
urinn á, að vel færi á því, að
forysta slíkra samtaka yrði falin
sérstakri deild stjórnarráðsins.
Fundarstj óri bar tillögur þess-
ar undir atkvæði, og voru þær
samþykktar með öllum greidd-
um atkvæðum.
Þá talaði Þórarinn Þórarins-
son skólastjóri nokkur þakkar-
orð til fundarmanna og bað árs
og friðar landi og lýð.
Fleira gerðist ekki.
Fundi slitið.
Þóroddur Guðmundsson,
fundarritari.
röksemdafærsla sé aðeins hæfi-
legt framhald af þeim hunda-
vaðsskrifum, sem frá Jóni hafa
áður komið um þetta.
Nú ætti Jón á Akri hins vegar
að gera sér Ijóst, að hann hefir
ekki lengur ábyrgðarleysið sér
til skjóls, og að komið er að
skuldadögum.
Hafi eyðslan og sukkið verið
gegndarlaust undanfarið og
fjárlögin hsekkað ófyrirsynju,
þá hefði átt að vera sérstaklega
auðvelt fyrir fjármálaráðherra
Jóns á Akri að lækka fjárlögin
og útgjöld ríkissjóðs, a. m. k. að
fella niður hina skaðlegu og al-
gerlega ónauðsynlegu liði fjár-
laganna, sem Jóni er svo gjarnt
að hrópa um. — Ekkert af þessu
hefir skeð; það er vitað, að
eins og á er haldið, hefðu út-
gjöld ríkissjóðs vaxið, þótt ekk-
ert stríð hefði komið.
Hér við bætist svo, að eng-
in sparnaðartillaga hefir verið
felld fyrir flokki Jóns á Akri eða
ráðherra hans, nema tillögurn-
ar að fella niður fjárframlög-
in til landbúnaðarins.
Margir þeir, er trúnað hafa
lagt á glamur Sjálfstæðismanna
undanfarin ár, telja þarfara
verkefni fyrir Jón á Akri, að
útskýra fyrir þeim, hvernig á
þessum ósköpum stendur, en að
auka á raunir flokksmanna
sinna með því að útmála fyrir
þeim, hve útgjöld ríkissjóðs séu
gífurleg og þarflaus, og þó ekk-
ert að gert af hálfu flokksins
né ráðherra Jóns til þess að
lækka þau.
Eftir því, sem Jón á Akri út-
málar meira hin óþörfu útgjöld
undanfarinna ára, eftir því
verðuf Ijósara annað af tvennu:
Að fullyrðingar Jóns eru raka-
laust þvaður, eða að Jón sjálfur,
ráðherra hans og flokkur eru
engu minni eyðsluseggir en þeir,
sem hann deilir á, þar sem þeir
láta þetta allt gott heita í
framkvæmdinni.
Jón á Akri mun verða kraf-
inn reikningsskapar í sambandi
við fullyrðingar sínar fyr og síð-
ar um þessi mál, og verður þá
gengið eftir því, að hann sýni
fram á, hvar sé niðurskurður-
inn á eyðslunni og sukkinu, sem
hann og flokksbræður hans
hafa byggt svo að segja allan
sinn áróður á undanfarið. Kjós-
endur landsins eiga kröfu á
hendur Jóni og slíkum mönn-
um í því sambandi, sem áreið-
anlega verður gengið eftir. Hitt
er svo annað mál, sem ekki er
þörf að ræða að svo stöddu, að
blekkingar Jóns á Akri og ann-
arra slíkra um fjármálin und-
anfarin ár, mun ekki nú frem-
ur en áður hnekkja þeirri við-
urkenningu, sem Eysteinn
Sigurður Heiðdal:
Anstfirðir
tpmtrm
Laugardayinn 21. des.
Hín nýja bókaútgáía
og fornrítín
Þjóðvinafélagið og mennta-
málaráð eru nú að senda til
kaupenda tvær síðustu bækur
þessa árs. Fimm voru komnar
áður. Útgefendur þessara bóka
hafa fulla ástæðu til að þakka
samstarfsmönnum við útgáf-
una, svo og útsölumönnum og
kaupendum, góða og farsæla
samvinnu á þessu fyrsta starfs-
ári hinnar nýju útgáfu.
Aldrei áður í sögu íslands
hefir þjóðin tekið nokkru út-
gáfufyrirtæki með jafn opnum
örmum. Enn síður eru þess for-
dæmi í hinum ágætu mennta-
löndum frændþjóðanna. Til
samanburðar raá geta þess, að
ef jafnvel væri tekið á móti
bókum í Svíþjóð, yrði að gefa
út af þeim 600 þúsund eintök
en í Danmörku 360 þúsund. En
jafnvel í þessum löndum, er oft
þungt fyrir fæti hinna mestu
rithöfunda. Sú var tíðin, að í
Danmörku þótti nóg að gefa út
800 eintök af ritum Georgs
Brandesar.
Útsölumenn hinnar nýju út-
gáfu hafa yfirleitt verið elju-
samir í bezta lagi. Sumir þeirra
hafa nú þegar fullborgað fyrir
áskrifendur sína en aðrir greitt
mikið upp T viðskiptin. Fjár-
, haldsmaður útgáfunnar álítur
nú þegar fullsannað, að ef ekki
hefði hækkað pappír og prent-
un vegna stríðsins, myndi áætl-
un útgáfustjórnarinnar hafa
staðizt til fulls. Hefir komið til
tals í útgáfustjórninni að fara
fram á við ríkisstjórn og þing
nokkra dýrtíðaruppbót, sem
svarar hækkun á verði pappírs
og prentunar frá því, sem var
sumarið 1939, þegar áskriftar-
verð og tala útgáfubóka var á-
kveðin. Er lítill vafi á, að því
máli muni verða vel tekið, því
að dugandi menn í landinu hafa
lagt gott eitt til útgáfunnar og
líta á fyrirtækið sem þýðingar-
mikinn þátt í eflingu sjálf-
menntunar og heilbrigðra heim-
ilisáhrifa í landinu.
Áður en þessi vinsæla tilraun
hófst, voru margir mætir menn
teknir að örvænta um, að hin
dreifða byggð i landinu og kaup-
túnin vildu kaupa og eiga bæk-
ur í heimilum sínum, öðru vísi
en í lestrarfélögum. Formaður
Fornritaútgáfunnar, Jón Ás-
björnsson lögmaður, sendi dug-
legan bóksala um eitt blómleg-
asta hérað landsins með bindi
af hinni nýju Fornritaútgáfu.
Bókin sagði frá viðburðum, sem
höfðu gerzt í þessu héraði,
en kostaði níu krónur ó-
bundin. Sölumaður gekk bón-
leiður til búðar. Héraðsbúar
vildu ekki sinna þessari mynd-
arlegu og þjóðlegu útgáfu. Af
henni er þá sorgarsögu að segja,
að hún er að kalla má eingöngu
keypt í Reykjavík, og nokkrum
öðrum stærri kaupstöðum, og
þá helzt til gjafa, en ekki af
því, að þessar bækur séu liður í
bókasöfn kaupenda, nema hjá
tiltölulega fáum mönnum. í
fjöldamörgum hreppum á ís-
landi er ekki keypt eitt einasta
eintak af þessari myndarlegu
og merkilegu útgáfu. Það er ó-
hætt að segja, að allur þorri
manna í landinu fer á mis við
þá menningu, sem þessi útgáfa
á að verða þjóðinni.
Það hefir komið til orða í
menntamálaráði, hvort ekki
væri hugsanlegt að koma Forn-
ritaútgáfunni inn á sem flest
heimili í landinu, með því að
fella verðið svo, að hvert bindi
væri aðeins fimm krónur ó-
bundið. Myndi þá umboðsmönn-
um útsölunnar falið að safna
föstum áskrifendum. Allar líkur
benda til, að eiginlegum lesend-
um fornritanna myndi á þenn-
an hátt fjölga um helming. Á-
stæðan til að hvert bindi er nú
ekki dýrt selt á níu krónur er,
að dreifingarkostnaðurinn er
meira en þriðjungur af verðinu
og kaupendur of fáir. Takist
ekki að koma Fornritaútgáf-
unni inn í heimili alls þorrans
af fólki í landinu, verður að
gera aðra handhæga útgáfu
Ég sá Austfirði fyrst vorið
1905. Það var í þann tíð, er „Hól-
ar“ fluttu á hverju vori full-
fermi af sunnlenzkum sjó-
mönnum, sem dreifðust á út-
gerðarstaðina allt frá Stöðvar-
firði til Bakkafj arðar. Þá voru
eingöngu notaðir litlir árabátar
til fiskiveiða á Austfjörðum. Á
þeim árum var oftast góður afli
og stutt að sækja fiskinn. Var
þá fremur auðvelt að gerast út-
gerðarmaður, þótt ekki væru
mikil efni, því að lánstraust var
mikið hjá kaupmönnum. Þá var
líka „líf i tuskunum" á fjörð-
unum. Á hverri höfn komu út-
gerðarmennirnir á skipsfjöl til
að ná sér í Sunnlendinga. Mátti
þá oft heyra spurt: „Ertu ráð-
inn, manni.“ Og kæmi það fyr-
ir, að svarið væri neitandi, þá
var sá Sunnlendingur ekki mik-
ill fyrir mann að sjá, sem ekki
var „stormaður“ með glæsileg-
um kauptilboðum, því að hluta-
mennska var víst fátíð á Aust-
fjörðum á þeim árum.
Næstu ár til 1914 hafði ég
nokkur kynni af Austfjörðum.
Fór ég þar um öðru hvoru á
þeim árum. Siðan liðu 26 ár svo,
að ég sá ekki Austfirði, þar til
í sumar, að ég hafði nokkurt
tækifæri til að kynnast lífi
fólksins þar í kauptúnunum.
Þær raddir hafa stundum
heyrzt undanfarið manna á
milli, að Austfirðir séu heim-
kynni eymdar og úrræðaleysis.
Síðustu sex árin, að meðtöldu
árinu 1 ár, hafa verið hin mestu
aflaleysisár, og hefir því kreppt
allmjög að fó,lki austur þar.
Það er því næsta eðlilegt, að
menn, sem þekktu til á Aust-
fjörðum áður, furði sig á því,
hvernig fólk bjargast áfram í
slíku árferði. Uppgjöf Eski-
fjarðar á ríkissjóð á einnig sinn
þátt í að slá skugga á alla Aust-
firði.
Því er ekki að neita, að flest
kauptún á Austfjörðum bera
það með sér, að þau hafi átt
betri daga en nú um sínn. Má
sjá það á húsum og hafnar-
mannvirkjum víða, að þau hafá
verið gerð af meiri efnum en
nú er þar til að dreifa, enda
eru öll hin gömlu, fjársterku
fyrirtæki fallin að velli, og eru
allvíða eftir þau hús og hafn-
armannvirki sem minnisvarðar
betri daga. Og lítið er um ný-
reist hús, nema nokkur í Nes-
kaupstað, á Reyðarfirði og
Stöðvarfirði.
En þó að þannig sé umhorfs
á Austfjörðum við skjóta yfir-
sýn, þá er margs annars að
geta, sem gerir Austfirði nú,
eftir erfiðu árin, að sumu leyti
meir aðlaðandi en áður, þegar
allt var í uppgangi.
Því er nú svo háttað í brölti
mannlífsins, að venjulega er
því mjög á lofti haldið, er
miklar framfarir eiga sér stað
og miklir sigra'r eru unnir. Þess
gleymist þó oftast að geta, hve
þeir sigrar voru auðunnir vegna
aðstöðu eða þess, hve náttúran
var samvinnuþæg þeim, sem
lofið og þakkirnar hlutu fyrir
allar framfarirnar. Hitt er
sjaldan athugað, að það þarf
oft og tíðum miklu meiri mann-
dóm til að halda í horfinu, þeg-
ar móti blæs, og að þá reynir
verulega á þrek mannsins, þeg-
ar fýkur í skjólin og flestar
bjargir eru bannaðar.
Ef til vill hafa Austfirðingar
unnið sína mestu sigra á þess-
um síðustu og verstu tímum.
Aðalbreytingin, sem orðið
hefir á Austfjörðum á síðustu
árum, er sú, að menn hafa snú-
ið sér að moldinni og knúð
hana til að gefa sér brauð. Flest
kauptúnin framleiða nú sjálf
næga mjólk handa sér, og kart-
öflur munu nú eftir hið kalda
sumar nægar handa heima-
mönnum. Fyrir 10 til 15 árum
var sama og engin garðrækt í
kauptúnum á Austfjörðum, en
nú er garður við hvert hús, þar
sem því verður við komið, eða
stór flæmi í samreitayrkju ut-
an við kauptúnin, eins og á
Seyðisfirði. Hvert þorp á nú á-
litlegan kúahóp og er túnrækt í
mikilli framför.
Jens Hólmgeirsson hefir í
blaðagrein nýlega sagt frá ein-
yrkja nokkrum í kauptúni á
Austurlandi. Brauzt hann í að
fá sér land til ræktunar og
segir frá því, hver áhrif það
hafði á afkomu hans. Þessi
maður er einn af mörgum, sem
hafa gengið slíka braut til þess
að bjarga sér og sínum, og er
dæmi hans sýnishorn af því,
hvernig Austfirðingar brugðust
við hinum vondu árum.
Ef til vill vilja menn segja, að
hér sé ekki um þann merkis-
atburð að ræða, að orð sé á
gerandi, því að samskonar
framfarir hafi orðið í mörgum
sjávarþorpum hér á landi í
seinni tíð. Vitanlegt er, að
framfarir hafa víðar átt sér
stað, en sama er gerð Austfirð-
inga eigi að síður, og óvíst er,
að aðrir hafi haft jafn erfiðar
aðstæður í þessum efnum og
þeir. Er einnig meira um þetta
að segja um lífróður þeirra á
seinni árum.
Þótt landbúnaður hafi aukizt
mjög á Austfjörðum, þá er nú
svo háttað þar, að sá atvinnu-
vegur getur aldrei orðið nema
styrktarbj argráð fyrir almenn-
ing. Aðalatvinnuvegurinn er og
hlýtur að verða fiskveiðar. Mik-
ið hagræði er að hinum nýju
síldarverksmiðjum og hrað-
frystihúsum, en einnig þær
eíga alla sína afkomu undir
sjávaraflanum. Þess vegna er
Austfirðingum lífsnauðsyn að
eiga þau tæki, sem til þess eru
að ná björginni úr sjónum, en
þau eru fyrst og fremst skip,
sem fullnægi þörfinni.
Það mundi nú margur ætla,
að allmikið skarð væri höggvið
1 vélbátaflota Austfirðinga eftir
þessi aflaleysisár. En hið að-
dáunarverða í þessum efnum er
það, að þeim hefir tekizt að
halda bátum sínum og meira að
segja, að halda þeim vel við. Það
Minningarsjóður
Höiðahjónanna
' Þann 20. des. næstkomandi eru
100 ár liðin frá fæðingu sagn-
fr. Sighv. Gr. Borgfirðings, er
lengst bjó hér að Höfða í Dýra-
firði. Afrek hans létu ekki mik-
ið yfir sér, þegar þau voru
unnin. Þau voru öll unnin í
kyrrþey við 'skrifpúltið, sem
hvíldi á knjám eljumannsins í
þröngu baðstofunni í Höfða eða
í verbúðarkytrum verstöðvanna,
þar sem hver tómstund var
notuð til skrifta. Eins og aðrir
bændur þurfti hann að sjá fyr-
ir búi sínu og börnum mörgum.
En þrátt fyrir það hefir hann
skilið eftir sig starfsafrek, sem
ef til vill eru eins dæmi. Með-
hjálpari var Sighvatur alla sína
tíð, meðan heilsan leyfði og lét
sig aldrei vanta. Hann gaf sér
og tíma til að taka þátt í fund-
um og mannfagnaði. Hér í skól-
ann kom hann nokkrum sinn-
um og flutti þá jafnan fræð-
andi fyrirlestra.
Erfingjar þeirra Höfðahjón-
anna urðu samtaka og sammála
um það, að heiðra minningu
foreldra sinna með minningar-
gjöf til Núpsskóla. Er það sjóð-
ur, sem ber nafn þeirra hjóna
og er nokkru vaxtanna varið til
þess að veita viðurkenningu
þeim nemendum skólans, er
skara fram úr i sögu og bók-
menntalegum fræðum.
Mér er skylt og ljúft að þakka
erfingjunum þá hugulsemi og
hlýju til menntastofnunar Vest-
fjarða, sem fram kemur í þess-
ari minningargjöf. Eru mér sér-
staklega minnisstæð hin ágætu
bréf," er ég fékk frá æskuná-
granna mínum og vini,Pétri Sig-
hvatssyni úrsmið og símastöðv-
arstjóra á Sauðárkróki, í sam-
bandi við afhendingu þessarar
minningargjafar. Mér er það
mikil ánægja, að skólanum gefst
tækifæri til þess að rækja
minningu þeirra hjóna. — Ég
vildi óska, að hann bæri ávallt
gæfu til að gera sig þessarar
minningargj afar verðugan, með
því að nemendur hans stunduðu
af ástúð og elju þær námsgrein-
ar, er sagnfræðingnum voru
hugleiknastar og ekki síður
kristilegt menningarstarf, sem
þeim hjónum báðum, en ekki
síður húsmóðurinni, Ragnhildi
Brynjólfsdóttur, var hjartfólg-
ið. „Ég á minni elskuðu kristnu
móður það að þakka, að ég lenti
ekki á refilsstigum í lífinu,“
sagði einn sonur hennar við mig
í sumar, sem leið. — Hvort-
(Framh. á 4. slðu)
Jónsson hefir hlotið fyrir fjár-
málastjórn sína, — ekki aðeins
hjá flokksbræðrum sínum held-
ur einnig fjölda andstæðinga.
er furðulegt, hve útgerðar-
mönnum á Austfjörðum hefir
tekizt að verjast skuldasöfnun
með jafn ótrúlega litlum tekj-
um, eftir sunnlenzkum mæli-
kvarða,og þeir hafa haft undan-
farin ár, og jafnframt að við-
halda bátum sínum og veiði-
tækjum.
Á þessu sviði hafa Austfirð-
ingar ef til vill unnið sina
stærstu sigra á þessum erfiðu
árum. En þeir sigrar hafa ekki
unnizt, án fórna. Maður verður
þess víða var, að bátur og veiði-
áhöld hafa setið í fyrirrúmi fyr-
ir mörgum þeim þægindum, sem
nú þykja nauðsynleg á hverju
heimili. Fyrst og fremst var
hugsað um að halda þeirri að-
stöðu til sjósóknar, sem nauð-
synleg er til að geta stundað
sjóinn áfram, — heimili og lífs-
þægindi urðu að vera á hakan-
um.
Ég er í engum vafa um, að
þessi þáttur í lífsbaráttunni er
hin mesta þrekraun, einkum,
er sama aflaleysið með vonleys-
ið í kjölfarinu endurtekur sig
mörg ár í röð,
En að vísu er vonin alltaf vak-
andi á meðan báturinn flýtur
fyrir landi. Og sú er von margra,
að nú hefjist aflaár á Aust-
fjörðum. í haust hefir aflazt
með betra móti, og vegna hins
háa verðs á fiskinum, er haust-
atvinna sjómanna betri nú en
verið hefir um langt skeið.
Þess skal ekki láta ógetið, að
einstaka útgerðarfyrirtæki hafa
orðið að láta af hendi báta sína,
vegna vanskila. En flestir hafa
þó bátarnir átt heimili áfram á