Tíminn - 21.12.1940, Blaðsíða 3

128. blað
TÍMIM, laagardaginn 21. dés. 1940
211
A N N Á L L
Afmæli.
Albert Jónsson, steinsmiður, til
heimilis Ásvallagötu 29 hér í
bæ, varð 75 ára síðastliðinn
laugardag. Albert er Svarfdæl-
ingur að ætt, fæddur 14. des.
1865 að Kóngsstöðum í Skíða-
dal.
Albert Jónsson
að reisa minnisvarða
Sig, Kristófers Péturssonar
skálds.
Eftir að hafa lært gullsmíði
hjá Hallgrími Kristinssyni, gull-
smið á Akureyri, á árunum 1880
—1882, fluttist hann til Reykja-
víkur og stundaði fyrst í stað
sjómennsku.
Árið 1887 byrjaði hann nám í
steinsmíði hjá Julius Schou.
Síðan hefir Albert stundað
steinsmíði og múrsmíði jöfnum
höndum og staðið fyrir hús-
byggingum víða á landinu. Á
seinni árum hefir hann aðal-
lega fengizt við að höggva leg-
steina og letur á þá.
Albert er listfengur með af-
brigðum og hefir lagt gjörfa
hönd á margt. Auk gull- og
steinsmíðinnar hefir Albert
rennt tré og járn, skorið í tré
og málað á gler og eru margir
fallegir munir til eftir hann.
Þótt hann sé nú tekinn að
þreytast og kenna lasleika á
seinni árum, hefir starfsvilji
hans hvergi bilað og andinn er
hress og glaður. Albert er mjög
víðlesinn og hefir frá mörgu að
segja. Hagyrðingur er hann
góður, en lítið lætur hann yfir
þeirri gáfu, eins og raunar öðr-
um dyggðum sínum.
Við vinir hans óskum þess af
heilum huga, að hans megi enn
lengi njóta við. og að æfikvöld
þessa ágæta manns megi verða
ánægjulegt. J>.
Ctbreiðið Tímann!
Sextugur
Það er góður siður að staldra
við á tímamótum í lífi manna og
líta yfir farinn veg þeirra. Slíku
ber mikið á í kaupstöðunum og
virðist fara vaxandi. Þá er ýmis-
legt rifjað upp, sem á daga
þessara manna hefir drifið. Fer
oft betur á að gera það þá, held-
ur en yfir líkbörum þeirra, eins
og tíðast hefir verið til þessa
tíma. En þeim, sem búa uppi
í' strjálbýlum fjalladölum, í
kyrrðinni úti á landi, er oft
minni gaumur gefinn. Og þó
hafa þeir margir hverjir leyst
af hendi stærsta og karlmann-
legasta dagsverkið.
Einn hinna hljóðlátu, merku
manna þeirrar mestu umbóta-
kynslóðar, er þetta land hefir
byggt og nú tekur að halla
starfsdegi hjá, er sextugur í dag.
Það ex Kristján Gestsson, bóndi
að Hreðavatni í Borgarfirði. —
Hann fæddist 21. des. 1880 að
Tungu í Hörðudal og ólst þar
upp. Á yngri árum nam hann
trésmíðaiðn í Reykjavík, en
sveitin heillaði hann aftur heim
til sín, og byrjaði hann búskap
í Tungu, skömmu eftir að hann
hafði lokið iðnnáminu. Þar bjó
hann nokkur ár, en hafði síðan
skipti á Tungu og Hreðavatni
og flutti þangað árið 1913. Hann
er kvæntur Sigurlaugu Daníels-
dóttur, greindri og góðri sóma-
konu. Þau eiga sex efnilega
syni: Daníel bónda á Gljúfurá,
Gest lögregluþjón í Borgarnesi,
Ingimund bústjóra á Svigna-
skaxði, Hauk læknisnema í há-
skólanum, Magnús búfræðing
heima á Hreðavatni og Þórð
nemanda í Hvanneyrarskólan-
um.
Þegar Kristján kom að Hreða-
vatni, var jörðin mjög niður-
nídd. Hefir hann stóraukið og
bætt túnið, meira en tvöfaldað
töðufenginn, og er þó erfitt til
ræktunar. Öll hús á Hreðavatni
hefir Kristján reist myndarlega
að nýju, úr steini, timbri og
járni. íbúðarhúsið reisti hann
1926—7 og þá svo stórt og mynd-
arlegt, að nú rekur hann þar
gistihús á hverju sumri og rúm-
ar húsið 20—30 gesti. Þegar
Kristján reisti húsið, mun hann
alls ekki hafa haft í huga gisti-
húsrekstur, því að þá virtist
þess heldur ekki aðkallandi
þörf. En hugsjón hans, eins og
fleiri duglegra framfarabænda,
mun hafa verið sú, að fleiri en
einn gætu búið á jörðinni þegar
kraftar hans þrytu. En þessi
stórhugur Kristjáns kemur nú
í góðar þarfir, því þótt hið
myndarlega íbúðarhús sé stórt,
þá tekur það ekki nærri alla,
sem vilja dvelja á þessum fágra
stað á sumrum.
Hinn hægláti, hjálpsami og
Áfengisverzlun rikisins
hefir eirikarétt á framleiðslu
bökunardropa, ihnvatna og hárvatna.
Einnig hefir hún einkarétt á innflutningi þess-
ara vara, ennfremur á hvers konar Ujörnum
til iðnaðar.
Verzlanir og aðrir, sem á vörum þessum þurfa
að halda, snúa sér því til okkar.
Áfengisverslun ríkisins
góðviljaði bóndi á Hreðavatni
er ástsæll af fjölda manna, ekki
aðeins í sveit sinni og héraði,
helqþir líka af mjög mörgum
víðsvegar að af landinu, er
kynnast honum, þegar þeir
dvelja á óðali hans.
Ég held að Kristján sé einn
af þeim mönnum, sem sér í
anda landið sitt og fólkið, er
það byggir, taka stórum fram-
förum í menningarátt. Hans
starf miði sí og æ, eins og
margra annarra umbótamanna,
til þess að leggja þeim öflum
lið, er til þess hjálpi, að hann
„heilsi með fögnuði vagninum
þeim, sem eitthvað í áttina líð-
ur.“
Kristján á Hreðavatni er einn
þeirra manna, er verður seint
gamall þótt árin færist yfir
hann. Og að hann verður það
ekká er máske fyrst og fremst
vegna þess, að hann er frjáls-
lyndur umbótamaður í skoðún-
um — og verki. V. G.
Austfjörðum, aðeins skipt um
eigendur.
Fari nú svo, að afli glæðist við
Austurland, þá uppskera Aust-
firðingar sigurlaunin eftir bar-
áttu þeirra á hinum erfiðu ár-
um. Þeir eru nú með aukinni
jarðrækt búnir að búa svo í hag-
inn, að líf þeirra verður trygg-
ara, hvað sem á dynur, og með
þrautseigri sparsemi og hag-
sýni hefir þeim tekizt að halda
svo í horfinu, að þeir eru ennþá
færir um að sækja björg í djúp
Ránar. Aflasæl ár mundu þvi
nú verða Austfirðingum miklu
meiri lyftistöng til velmegunar
en nokkuru sinni áður.
Ef til vill finnst mönnum
þetta óþarfa hjal. Það sé svo
sem ekki í frásögur færandi,
þótt fólk á Austfjörðum hafi
háð harða lífsbaráttu og borið
sigur af hólmi. En eins og hin-
um miklu sigrum góðra ára er
á lofti haldið, þá finnst mér
ekki síður ástæða til að minn-
ast á sigra hinna erfiðu ára,
því, eins og þegar er sagt, þarf
oftlega meiri orku til að vinna
þá en hina.
En það eru mörg verkefni á
Austfjörðum, sem kalla á fram-
kvæmdir. Samgöngur milli
sumra kauptúnanna eru ó-
trúlega strjálar. Úr því verður
ekki bætt fyrr en bátur fer milli
fjarðanna a. m. k. vikulega. Á
vetrarvertíð er fexðinni á milli
fjarða haldið uppi eftir ein-
hverri reglu. Að vísu kemur úr-
bót í þessu efni að nokkru leyti,
þegar vegarsamband er komið á
milli Eskifjarðar og Neskaup-
staðar og Fáskrúðsfjarðar og

Opið
Sunnud. 22. des.
Mánud. 23. des.
Þriðjud.
Mfðv.d.
Fimtud.
24. des.
25. des.
26. des.
Þriðjud. 31. des.
Miðv.d. 1. jan.
verðup ii iii jólin
eins og hér segir:
Fyrir bæjarbúa og yfirm. úr hernum.
Fyrir brezka hermenn.
Fyrir bæjarbúa og yfirm. úr hernum.
Fyrir alla.
Fyrir bæjarbúa og yfirm. úr hernum.
Fyrir alla karlmenn.
LOKAÐ ALLA\ DAGINN.
Fyrir bæjarbúa og yfirm. úr hernum.
Fyrir brezka hermenn.
Fyrir bæjarbúa og yfirm. úr hernum.
Fyrir alla.
Fyrir bæjarbúa og yfirm. úr hernum.
LOKAÐ ALLAN DAGIMV.
Aðra virka daga opið sem venjulega.
Miðasalan hættir 45 mínútum fyrir lokun.
kl. 8 f. h,— - 3 e. h.
— 3 e. h,— - 7 e. h.
— 7.30 f. h,— - 7 e. h.
— 7 e. h.— -10 e. h.
— o 00 f. h,— -12 á h.
—- 1 e. h,— - 3 e. h.
_ 8 f. h,— -12 á h.
— 1 e. h.— - 3 e. h.
— 7.30 f. h.— -12 á h.
— 1 e. h,— - 4 e. h.
— 4 e. h,- - 6 e. h.
h 1 u t a dags. - —ATH.
Geymið auglýsinguna.
Sundhöll Reykjavíkur.
Reyðarfjarðar. Seyðisfjörð
vantar stóriðju meiri en síldar-
verksmiðjuna, því hann hefir
tvö höfuðskilyrði: vatnsorku og
ágæta höfn. Neskaupstað vant-
ar betri höfn en hann hefir nú.
Eskifjörð? — Já, hvað á um
hann að segja? Hann virðist
því miður vanta flest, nema
góða höfn og myndarlegt fólk.
Hvers vegna ekki að flytja Esk-
firðinga og hús og bryggjur yf-
ir á Hóimaland við Reyðar-
fjörð. Þar er landrými og að
sögn góð aðstaða við sjóinn. Þá
yrði Reyðarfjörður og Eski-
fjörður einn kaupstaður. En nú-
verandi Eskif j arðarkauptún
verður í stöðugri hættu fyrir
skriðum og vatnsflóðum. Ann-
ars mun eitthvað vera um það
rætt, að létta á Eskifirði með
flutningi fólks þaðan á Vattar-
nes. Ekki veit ég hvað úr því
verður. Fáskrúðsfjörður mun fá
hraðfrystihús bráðlega, en þess
er knýjandi þörf á þeim stað.
Stöðvarfjörð vantar hafskipa-
bryggju og rafstöð, o. s. frv.
Það er margt ógert enn á
Austfjörðum og mörgu Grettis-
taki eftir að lyfta. En eftir
þeirri reynslu, hvernig Austfirð-
ingar hafa varizt erfiðleik-
um síðustu ára, má vænta
þess, að þeir verði liðtækir í
sókn, sem að vísu er hafin nú
þegar með myndarlegum fyrir-
tækjum sum staðar, en verður
almennari í náinni framtíð.
Vinnið ötulleqa fyrir
Tímann.
Um launagreíðslur
kaupfélaga
í síðast útkomnu hefti af Sam-
vinnunni skrifar Skúli Guð-
mundsson alþingismaður um
starfsmannalaun hjá kaupfélög-
unum, og bendir á, að réttara
og æskilegra væri að laun þess-
ara starfsmanna ákvæðust að
meira eða minna leyti eftir við-
skiptaveltu viðkomandi kaupfé-
lags, eins og tíðkaðist á fyrstu
árum kaupfélaganna, á meðan
þau höfðu aðallega pöntunar-
starfsemi með höndum.
Þetta munu vera orð í tíma
töluð og er næsta furðulegt, að
ekki skuli vera nema tvö af
sambandskaupfélögunum, sem
hafa haldið við þessu launa-
greiðslufyrirkomulagi. Það getur
varla verið ágreiningsmál, að það
fyrirkomulag er beint í anda
samvinnustefnunnar og hefir
þar að auki þann kost í för með
sér, að glæða áhuga hvers starfs-
manns fyrir vexti og viðgangi fé-
lags síns meira en ella. Að vísu
munu kaupfélögin yfirleitt eiga
því láni að fagna, að hafa á-
hugasamt starfsfólk í þjónustu
sinni, en þó mun ekki svo, að eigi
geti breytzt til batnaðar hjá
flestum þeirra.
Þá er sá annar kostur þess, að
laun starfsmanna hjá hinum
ýmsu kaupfélögum myndu sam-
ræmast mun meir en nú er. Yrði
að sjálfsögðu að finna sem sann-
gjarnastan grundvöll fyrir slíku
launafyrirkomulagi, en með hlið-
sjón af launum verzlunarmanna
almennt annars vegar og við-
skiptaveltu kaupfélaganna hins
vegar, ætti þaö vel að mega tak-
ast. Gæti ég vel trúað, að þegar
til framkvæmda kæmi, myndi
bæði eigendur kaupfélaganna,
félagsmennirnir og starfsmenn
þeirra fella sig betur við þess
(Framh. á 4. síðu)
«❖
TILKYNNIN4G FRÁ BAÐHÚSI REYKJAVÍKUR.
Opið verðnr fyrir jjólin eins «j* hér segir:
Laugardag 21. frá kl. 8 f. m. til kl. 8 e. m.
Sunnudag 22. frá kl. 8 f. m. til kl. 8 e. m.
Mánudag 23. frá kl. 8 f. m. til kl. 10 e. m.
Þriðjudag 24. frá kl. 8 f. m. til kl. 2 e. m.
Alla þessa daga verður Baðhúsið einungis opið fyrir bæjarbúa. Tekið á móti pöntunum á
kerlaugum sama dag og þær eiga að afgreiðast. Milli jóla og nýárs og eftir nýár verður
Baðhúsið opið eins og að undanförnu.
Reynið að forðast lirengsliii og komið tímanlega.
172
Robert C. Oliver:
Æfintýri blaðamannsins
169
inga. Það er eins vel hægt að nota þá
til þess að hengja þá á lögreglunjósnara.
Hm — en því meiri ástæða er til að ná
í hann.
Pierre Duval kom inn einni mínútu
áður en lestin átti að leggja af stað.
Hann fann Mody eins og hálfsofandi í
sætinu.
— Jæja, sagði Mody, þetta hefir geng-
ið vel?
— Já, það er allt í lagi, svaraði Du-
val brosandi.
— Það er gott, sagði Mody hálf geisp-
andi. Það er enn hálfur annar tími þar
til við komum til ákvörðunarstaðarins,
ég er að hugsa um að reyna að blunda
svolítið. Er yður nokkuð á móti skapi
að við lokum hurðinni fram á ganginn
og drögum fyrir gluggana — þá verður
rólegra?
— Ekki hið minnsta, svaraði Duval
vingjarnlega.
Lestin fór nú af stað. Mody fór úr
jakkanum, teygði úr sér; síðan dróg
hann niður gluggatjöldin og lokaði
hurðinni. „Presturinn" virtist líka ætla
að hvíla sig síðasta spölinn, lokaði aug-
unum og krosslagði hendurnar á mag-
anum.
Nú varð að láta til skarar skríða. Mo-
dy fitlaði eitthvað við jakkann sinn eins
og hann ætlaði að nota hann undir
Hann reif það upp og las:
„Tilboð í gullepli nr. 2. London. Ab.
Marseille."
Mody stakk skeytinu hugsandi í vas-
ann. Skeytið var mjög sakleysislegt en
á dulmáli „Keðjunnar“ þýddi það að
John Taylor (nr. 2) hefði farið frá
London og væri í Marseille.
Mody mundi vel eftir því, sem Bob
hafði sagt honum um kunningsskap
þeirra John Taylors. Sennilega yrði
það þannig, að þegar Bob — nú Brad-
don — færi út úr lestinni á stöðinni í
Marseille með dansmeyj arnar á hælun-
um, myndi leynilögreglumaðurinn taka
á móti honum, og nota sér tækifærið
til þess að taka bæði Bob og stúlkurnar
út úr „hlutverkinu.“ Enn var nokkur
tími til stefnu. Og á þeim tíma varð að
gera ráðstafanir til þess, að Bob gæti
farið óhindraður með „farm“ sinn á
hinn rétta stað. En hvemig?
Mody sló öskuna hugsandi úr vindl-
inum. Nú varð að leggja heilann í
bleyti.
Ameríkumaðurinn vissi, að Chicago-
aðferðir myndu hafa þveröfug áhrif
hér, vegna þess að menn myndu verða
svo undrandi, að þeir gleymdu að sýna
mótspyrnu. Hið franska jámbrautar-
starfsfólk myndi gera grín að því, ef
vélbyssa kæmi í ljós — þó hún væri