Tölvumál - 01.11.2005, Blaðsíða 39

Sprotafyrirtæki
Betri staða sprotafyrirtækja í
hugbúnaðarþróun
Viðtal við Jón Helga Egilsson, framkvæmdastjóra Klaks nýsköpunarmiðstöðvar
Halldór Jón Garðarsson
Tölvumál 39
Staða sprotafyrirtækja í hugbúnaðar-þróun hér á landi hefur farið batn-andi á síðustu misserum og breyt-
ingar í umhverfi þeirra hafa að sama skapi
verið miklar. Þetta segir Jón Helgi Egils-
son, framkvæmdastjóri Klaks nýsköpun-
armiðstöðvar og stjórnarmaður í Samtök-
um sprotafyrirtækja. Tölvumál tók Jón
Helga tali þar sem hann ræðir m.a. hvern-
ig sprotafyrirtækjum hafi gengið að festa
rætur, vaxtarmöguleika þeirra og fjárhags-
legan stuðning en hann segir að það sé
nauðsynlegt fyrir þau að leita út fyrir land-
steinana.
Jón Helgi segir að búið sé að vinna
ágætt starf í innviðum sprotafyrirtækja
sem sé að byrja að skila sér. Dæmi um
slíkt séu í fyrsta lagi nýtt fjármagn inn í
Nýsköpunarsjóð atvinnulífsins, aukin
framlög í samkeppnissjóði sem hafi í dag
meiri burði til að styðja við áhugverð við-
skiptatækifæri, m.a. í hugbúnaðarþróun, í
þriðja lagi stofnun Samtaka sprotafyrir-
tækja og í fjórða lagi sé verið að nýta al-
þjóðlegar tengingar, s.s. Seed Forum
Iceland. ,,Samtök upplýsingatæknifyrir-
tækja hafa einnig unnið mjög gott starf að
mínu mati sem er mikilvægt fyrir sprota-
fyrirtæki sem vinna að hugbúnaðarþróun
og síðan hefur tækifærum sprotafyrirtækja
til að sækja sér fé í sitt þróunarstarf fjölg-
að síðustu misseri og er raunar allt annað
en fyrir einu ári síðan.“
Rúmlega 700 fyrirtæki í hátækni
Spurður um hversu mörg sprotafyrirtæki
séu í hugbúnaðarþróun hér á landi segir
Jón að það fari eftir því hvernig hugtakið
sprotafyriræki í hugbúnaðarþróun sé skil-
greint. ,,Ef við byrjum á að skoða heildar-
fjölda hátæknifyrirtækja sem verja a.m.k.
4% af veltu til rannsóknar og þróunar þá
var fjöldi þeirra 708 árið 2004 samkvæmt
úttekt Samtaka iðnaðarins. Flest há-
tæknifyrirtæki þurfa að fást við hugbúnað-
arþróun, jafnvel þó svo að það sé ekki í
þeirra kjarnastarfsemi þannig að það er
ljóst að mjög stór hluti sprotafyrirtækja
sem og annarra hátæknifyrirtækja fæst við
hugbúnaðarþróun.“
Vandasamara að hasla sér völl
Að sögn Jóns er misjafnt hvernig sprota-
fyrirtækjum í hugbúnaðarþróun gangi að
festa ræturnar. ,,Eftir því sem tíminn líður
og hugbúnaðarþróun og -lausnir þróast þá
verður eðli málsins samkvæmt erfiðara
fyrir ný hugbúnaðarfyrirtæki að marka sér
sérstöðu í samkeppni við stór og öflug
hugbúnaðarhús. Tækifærið felst oftar en
ekki í því að byggja á kjarnahæfni á öðru
sviði, s.s. aðgerðagreiningu, farsímatækni,
nýrri tegund viðskipta, sálfræðikennslu
o.s.frv. Þá er hugbúnaðarþróun frekar
sem nauðsynlegt verkfæri sem einn þáttur
í því að búa til lausn. Því er síðan ekki
hægt að neita að vöxtur á þessum markaði
er annar en hann var fyrir þremur til fimm
árum og þá þýðir að það er vandasamara
að hasla sér völl og krefst meiri leikni.“
Mikilvægt að bjóða alþjóðlega lausn
En eru miklir vaxtamöguleikar fyrir
sprotafyrirtækja í hugbúnaðarþróun hér á
landi? ,,Ég held að þeir séu til staðar ef
nálgunin er rétt. Hugbúnaður er eitt, en í
auknu mæli fer samkeppnisforskot að
byggja á öðrum þáttum en virkni sjálfrar
vörunnar þegar þrengir um aðila á mark-
aði. Þá fara þættir eins þjónusta, kennsla
og notendaþjónusta að skipta máli og eftir
því sem samkeppni vex þá eykst áhersla á
enn aðra þætti, hvort sem þeir eru áþreif-
anlegir eða óáþreifanlegir. Það er vel
þekkt meðal sprotafyrirtækja almennt að
þessi staðreynd er oft verulega vanmetin,“
segir Jón og bætir við: ,,Þá er nauðsynlegt
fyrir íslensk sprotafyrirtæki í þessum geira
að leita út fyrir landsteinana. Ef fyrirtæki
er ekki að bjóða alþjóðlega boðlega lausn
þá getur oft verið erfitt um vik, það er
engin spurning.”