Tölvumál - 01.11.2005, Blaðsíða 7

Orðanefnd
Um fjórðu útgáfu Tölvuorðasafns
Sigrún Helgadóttir
Tölvumál 7
Í fjórðu útgáfunni sem
er enn aukin og
endurbætt frá þriðju
útgáfu, eru rúmlega
6500 hugtök með
um 7700 íslenskum
heitum og um 8500
enskum heitum.
T ölvuorðasafn er nú komið út ífjórða sinn. Hinn 24. ágúst sl. varhaldin samkoma í Þjóðmenningar-
húsinu til þess að halda upp á útkomu
bókarinnar. Menntamálaráðherra, Þor-
gerður Katrín Gunnarsdóttir, var svo vin-
samleg að sækja samkomuna og þiggja
eintak af bókinni. Formaður orðanefndar-
innar, Sigrún Helgadóttir sagði nokkur
orð, einnig formaður Skýrslutæknifélags-
ins, Svana Helen Björnsdóttir og Sigurður
Líndal, forseti Hins íslenska bókmennta-
félags.
Eins og lesendur Tölvumála vita hefur
orðanefnd starfað á vegum Skýrslutækni-
félagsins frá stofnun þess 1968. Árið 1974
gaf nefndin út sem handrit tölvuprentaðan
orðalista, Skrá yfir orð og hugtök varð-
andi gagnavinnslu, en hafði áður sent frá
sér stutta óformlega orðaskrá um sama
efni. Bjarni P. Jónasson var fyrsti formað-
ur nefndarinnar og starfaði með henni í tíu
ár frá 1968 til ársloka 1977. Með honum
störfuðu Einar Pálsson (1968–1971),
Gunnar Ragnars (1968–1971), Oddur
Benediktsson (1968–1971), Jóhann Gunn-
arsson (1971–1978), Jón A. Skúlason
(1971–1979), Þórir Sigurðsson
(1971–1978) og Baldur Jónsson frá 1976.
Jóhann Gunnarsson tók við formennsku í
nefndinni af Bjarna og gegndi því starfi til
haustsins 1978. Þá komu til liðs við
nefndina Grétar Snær Hjartarson
(1978–1979), Sigrún Helgadóttir, Þor-
steinn Sæmundsson og Örn Kaldalóns.
Sigrún Helgadóttir varð formaður nefnd-
arinnar haustið 1978. Frá 1979 hafa því
fjórir starfað í nefndinni, þ.e. Baldur Jóns-
son prófessor, Sigrún Helgadóttir tölfræð-
ingur, Þorsteinn Sæmundsson stjörnu-
fræðingur og Örn Kaldalóns kerfisfræð-
ingur. Nefndin hefur haldið fundi reglu-
lega, að jafnaði um 25 sinnum á ári. Fund-
ir hafa þó orðið tíðari síðustu mánuði fyrir
hverja útgáfu.
Eins og þegar er getið hefur Tölvuorða-
safnið nú komið út í fjórum útgáfum. Það
kom fyrst út 1983, og birtust þar tæplega
1000 íslensk heiti og rösklega 1000 ensk á
liðlega 700 hugtökum. Í annarri útgáfu
1986 var skilgreiningum hugtaka bætt við
og safnið stækkað mjög. Hugtökin voru
nær 2600 að tölu, íslensk heiti þeirra um
3100 og ensk heiti nær 3400. Þriðja útgáfa
var gefin út aukin og endurbætt 1998 með
rösklega 5000 hugtökum með um 5800
íslenskum heitum og tæplega 6500 ensk-
um. Í fjórðu útgáfunni sem er enn aukin
og endurbætt frá þriðju útgáfu, eru rúm-
lega 6500 hugtök með um 7700 íslenskum
heitum og um 8500 enskum heitum. Hug-
tökum hefur þannig fjölgað um 30% frá
þriðju útgáfu. Verkið hefur því vaxið jafnt
og þétt á þeim 22 árum sem hafa liðið frá
fyrstu útgáfunni. Þeir sem nú eru í orða-
nefnd Skýrslutæknifélagsins og hafa unn-
ið að öllum fjórum útgáfunum, þ.e. Baldur
Jónsson, Þorsteinn Sæmundsson, Örn
Kaldalóns og Sigrún Helgadóttir, hafa
starfað saman að þessu málefni í 27 ár eða
frá hausti 1978. Aldrei hefur fallið skuggi
á það samstarf né styggðaryrði fallið á
milli nefndarmanna og hygg ég að það sé
einsdæmi í svo löngu samstarfi. Orða-
nefndinni bættist góður liðsmaður haustið
1995 þegar Stefán Briem, eðlisfræðingur,
kom til liðs við nefndina til þess að rit-
stýra 3. útgáfunni. Stefán hefur einnig
unnið með nefndinni að undirbúningi 4.
útgáfunnar. Ég held að mér sé óhætt að
segja að án hans aðstoðar hefði verið mjög
erfitt að ljúka þessum verkum. Ég vil því
nota þetta tækifæri til þess að þakka sam-
nefndarmönnum mínum og Stefáni fyrir
langt, árangursríkt og sérstaklega ánægju-
legt samstarf. Fundir í orðanefndinni hafa
orðið að föstum lið í tilveru okkar undan-
farin 27 ár. Þegar hlé hefur orðið á fundum
af einhverjum ástæðum virðast menn af-
skaplega fegnir að byrja aftur. Og að sjálf-
sögðu hefjast allir fundir á því að drukkið
er kaffi og borðað sætabrauð um leið og
heimsmálin eru leyst.
Síðasta vinnulota orðanefndarinnar hófst
árið 2002 en þá fékk nefndin styrk frá Nor-
rænu málráði að upphæð um ein og hálf
milljón króna til þess að endurskoða Tölvu-
orðasafnið í orðabanka Íslenskrar mál-