Tíminn - 11.04.1957, Blaðsíða 5

T f MI N N, fimmtudagmn 11. apríl 1957.
5
RITNEFND S. U. F.:
Áslcell Einarsson, form.
Örlygnr Hálfdánarson,
Ingvar Gíslason.
11
KJARVAL GAF MÉR FYRSTU TUBURNAR”, segir
GUÐMUNÐUR GUÐMUNDSSON
Vettvangur íslenzks æskufólks
er á mörgum sviðum^Jiáð er ötæm
adni efni að skyggnast þar um, og
í þetta skiptið býð ég ykkur í
stutta heimsókn til Guðmundar
Guðmundssonar, listmálara. Hon-
um er sjálfum meinilla við frek-
ari kynningu á sér, en ykkar vegna
verð ég að láta þess getið, að hann
er fæddur hinn 19. júlí 1932 í Ól-
afsvík, en ólst upp á Kirkjubæjar-
klaustri með móður sinni og
fósturföður. Guðmundur hefir tek
ið sér nafnið FERRÓ, sem þýðir
járn. Því nafni merkir hann verk
sín.
Leið okkar liggur upp vitastig-
inn. Ragnið hellist úr loftinu og
allt blotnar, sem blotnað getur,
nema við Guðmundur. Hans ágæta
ítalska regnhlíf veitir hið bezta
skjól. Líklega ættum við íslending
ar að nota þessi ágætis skjólföt
meira en við gerum. Nú beygjum
við inn á Njálsgötuna og von bráð-
ar erum við komnir að húsinu, þar
sem hann býr. Það er lítið en
snoturt bakhús, umgirt fallegum
trjám, sem náð hafa nokkurri hæð
þarna í skjólinu milli húsanna.
Uppi á lofti, í litlu kvistherbergi,
hefir hann aðsetur. Vinnustofan er
annars staðar í bænum og þar höf-
um við þegar verið, en hvar hún
er, og hvernig þar er umhorfs, er
leyndarmál, sem Guðmundur bann
ar mér að segja frá að sinni.
Bókaskápur, legubekkur, og lítið
borð, önnur eru húsgögnin ekki,
en á veggjunum hanga málverk og
teikningar eftir ýmsa listamenn.
Nú er þessi formáli orðinn þegar
of langur, því er bezt að hefja
spurningaskothríðina að Guð-
mundi.
Hvenær fórstu fyrst að fara með
liti og blýant?
Svei mér að ég muni það svo ná-
kvæmlega. Ætli það hafi ekki smá
komið.
En hvað olli því að þú lagðir út
á þessa braut, varstu fyrir engum
áhrifum frá öðrum?
Jú, maður er alltaf að verða fyr-
ir áhrifum, en það var Kjarval,
sem gaf mér fyrstu litatúburnar.
Hann kom oft heim að Klaustri, sá
eitthvað eftir mig og sendi mér síð
an nokkrar túbur. Eg var að íikta
við þetla þaiigað til égifór í Hand-
íðaskóiann.
Varstu lengi við nám þar?
Þrjú ár. Eg fór þangað fyrst til
reynslu, stóð jafnvel til að ég
lærði húsamálun, að reynslutíman
Tvö ár. Mér er raunar minnis-
stæoust ferð sem skólrnn fór til
Spánar, Þýzkalands og Frakkiands.
Þú heíir kynnst vei norskri mál-
aralisí meðan þú varst þar. Hvern
norsku málaranna t.elur þú þeirra
fremstan?
Munch, hann er mestur á Norð-
urlöndum.
Sökum formsins?
Já, einmitt vegna síns persónu-
lega forms. Hann „málaði sig út“,
Fórstu svo beint til Ítalíu að
námi loknu í Noregi?
Fyrst fór ég heim, en hafði áð-

Ustamaðurinn ræðir við sýningargesti við opnun sýningar í Róm.
um loknum. Svo fór þó ekki og því
er einum húsamálaranum færra
hér í bæ.
Hvaða kennara minnist þú helzt
úr Handíðaskólanum?
Vaigerðar Briem, teiknikennara.
Hún hefir örvandi og lifandi hæfi-
leika til kennslustarfa.
Síðan hef ir leiðin legið til
Ítalíu?
Nei, hún lá fyrst til Noregs. Þar
stundaði ég nám við Stadens
Kunst Akademi í Ósló.
Hvaða þátt myndlistar lagðir þú
stund á í Noregi?
Fyrst og fremst málun, en jafn-
framt svartlist og afresco, þ. e.
kalkmálun, sem var mér hvort
tveggja nýmæli.
Hvað varstu lengi í Noregi og
hvað er þér minnisstæðast þaðan?
Storkur og skjaldbaka (mosaik).
um mósaik? Flestum Islendingum
kemur líklega í hug fyrirtæki liér
í bæ, sem ber þetta nafn, og fram-
leiðir víst handrið, fremur' en að
setja það í samband við listaverk. i
Það er ekki nema von. Þeir
munu vera fáir hér, sem hafa I
kynnst rnósaík. Hún er upprunnin
við Miðjarðarhaf, en engin veit um
hina fyrstu upphafsmenn. Yfir bví
er sarna hulan og hverjir rituðu
fornritin okkar. Þessi listgrein hef
ir varðveist aðallega innan sömu
fjölskyldunnar, þótt að sjálfsögðu
ýmsir aðrir taki upp þetta tján-
ingarform.
Þér lætur þetta tjáningarfom
vel?
Mjög vel, það á sérstaklega vel
við mig. Það er hart en lilbrigða-
i'íkt, líkt og íslenzku fjöllin. Mósa-
býr yfir leyndardómnum um til-
búning steinar.na. Það. rr.yndu
margir vilju ciga formúluna. Það
væri ábatasamt.
Hvað fara nú margir steinar í
eina mynd, er þetta ekki mikil
vinna? . .
Jú, gífurlega. Þessi mynd þarna
er um fermeter og í henni eru lík
lega um 20 þúsund steinar. Allir
lagðir hver fyrir sig.
Væri ekki hægt að nota íslenzka
steir.a í mósaík?
Ef til vill, en það er hægur
varidi að flytja efnið inp frá Ítalíu.
Svo við hverfum nú aftur frá
■nósaíkinni, hvað varstu lengi á
Ítalíu?
Eg var þar í tvö ár.
Hélztu ekki sýningar þár, bæði
Skuggi dauðans (Pompei) í sköpun.
ur skroppið þangað niður, og vissi
þá að Ítalía væri fyrirheitna land-
, ið. Eg ferðaðist um Ítalíu fram og
i aftur í tvo mánuði, til að vita
hvert ég ætti að fara, þegar ég
sneri þangað í alvöru. Þú trúir því
kannske ekki, en ég ferðaðist á
puttanum, þ. e. ég stöðvaði bíla og
fékk mér far frá einum stað til
annars. Það er ódýr og góður far-
armóti, sem þekkist mikið þar
niðri. Þegar ég kom þangað aftur
fór ég til Flórence. Á Ítalíu fann
ég mig strax heima fyrstu vikuna,
en í Noregi fannst mér ég aldrei
vera sem heima hjá mér.
Ítalía hefir átt vel mig þig, en
hittir þú ekki landa okkar þar?
Þegar ég kom þangað fyrst hitti
ég Braga Ásgeirsson listmálara.
Við ferðuðumst saman til Sikil-
eyjar.
Þú hefir gengið á einhvern lista
skóla í Flórence var það ekki?
Jú, Accademia di Belle Arte.
Þar í Florence hafði ég góða vinnu
stofu, sem kunningi minn útvegaði
mér. Það var fyrrverandi vinnu-
stofa Degas. Hún er í gamalli
kirkju og er látin ungum lista-
mönnum í té. Þótt hún sé kennd
við hinn fræga málara er þar lít-
ið, sem rninnir á hann. Einnig
stundaði ég nám í Ravenna, en
þar er eini Bysantiski mósaík-skól-
inn í heiminum.
• Hvað geturðu annars sagt okkur
Kínverskur ballet.
ík efnið er í stórum glerplötum,
sem bera yfir 8000 litbrigði. Þær
eru muldar niðurmeð hamri í hent
ugar stærðir. Frummyndin er dreg
Arlcaisk figúra (teikning)
in á blað, síðan „kalkerað" á
blautt steypulag og steinarnir þar
næst lagðir eftir fyrirmyndinni.
FjÖlskyldufyrirtæki í Feneyjum
einn og með öðrum? Mig minnir
það.
í Róm, Mílanó og Flórence hólt
ég sjálfstæðar sýningar, og svo tök
cg-þátt í samsýningum í Florenck,
Castello, Brozze, Róm og Mílanó.
Einnig á ég núna myndir á sýá-
ingu í London með tveim frægum
frönskum málurum. Það er Obc’l-
isk Gallery, sem heldur þá sýp-
ingu.
Hverjar hafa undirtektir hinria
(Framhalú a 8 atnu.
Þátttaka í *
tækíiisamvmm!
Grein, sem nýlega birtist hér 1
blaðinu eftir Steingrím Hermanns-
son um tækniaðstoð Sameinuðu
þjóðanna hefir að verðskulduðu
vakið marga til umhugsunar urá
hvað íslenzka þjóðin gæti tileink-
að sér í þessari grein alþjóðasam-
vinnu. Raunverulega erum víð
skammt á veg komnir tæknilega á
marga lund og ríður því á miktu
að hagnýta okkur það ixernsta,
sem er á því sviði. Sérstaklega
vegna þess að svo háttar í þjóðar-
búskap okkar að framleiösluat-
vinnuvegirnir eru of fábreyttir og
áhættusamir.
(Framhald á 8. síðu). )