Alþýðublaðið - 05.03.1944, Blaðsíða 6

#

Bmmnmdagttr
man 1944
Ritskoðn knomm-
úoista.
Frh. af 4. sáðu.
kvæðagreiðslu að loknum kapp-
ræðum um hvert mál? Hefir S.
Ö, gleymt því, að í sambands-
stjórn eru uppi þrjú mismun-
andi siónarmið i flestum mál-
nm, eða ætlast hann til þess, að
þáð sjónarmið, sem er í minni-
hluta á hverjum tímá, skuli þag
að í hel? Hefir S. Ö. gleymt því,
að helgasti réttur minnihlutans
í lýðfrjálsu landi, er að fá að
birta skoðanir opinberlega, eða
er það ef til vill sá réttur, sem
harin vilí svifta minnihluta sam
bandsstjórnar?
Það er misskilningur hjá S. Ö.
að grein mín liggi fyrir sam-
bandsstjórn til athugunar. Hún
hefir aldrei verið lögð þar fram.
Þegar eftir að S. Ö. lét hafa sig
itil þess að stöðva útkomu henn-
ar í 1.—2. tölublaði Vinnunnar,
ákvað ég að fá hana birta í Al-
þýðublaðinu og eftir þann tíma
stóð hún ekki Vinnunni til boða.
Ágreiningur undirritaðs og
S. Ö. er ekki fyrst og fremst um
þessa einu grein, heldur á hann
sér dýþri rætur. Stefán Ög-
mundsson er sanntrúaður og ein
ræðissinnaður kommúnisti.
Hann vill takmarka prentfrelsi
og málfrelsi að rússneskum sið.
Hin pólitísku trúarbrögð hans
ÍLeyfa ekki að rætt sé um málin
nema frá einni hlið.
Að hætti kommúnista telur
hann rökræður á opinberum
vettvangi skáðlegar og óviðeig-
andi. Af þeirri ástæðu, og að und
irlagi flokksstjórnar Kommún-
istaflokksins, stafar tilhneiging
hans til strangrar ritskoðunar.
Undirritaður er á hinn -bóginn
lýðræðissinnaður verkamaður
og jafnaðarmaður. Undirritaður
rtelur að rökræður á opinberum
vettvangi séu nauðsynlegar í
hverju máli, og viðurkennir rétt
andstæðinganna til þess að
koma skoðunum sínum fyrir
sjónir almennings. Undirritaðui;
telur að greinar skrifaðar undir-
ifullu nafni, séu birtar á ábyrgð
höfundar, en ekki á ábyrgð þess
blaðs eða blaðsstjómar, sem birt
ir þær.
í þessu ljósi ber að skoða það,
að hann hefir engri grein hafn-
að, sem S. Ö. hefir mælt með
til birtingar. Margar greinar
hafa birzt i ,,Vinnunni“, sem
undirritaður hefir verið að öllu
leyti ósamþykkur, og þar á með
al greinar eftir Stefán Ögmunds
son. Undirritaður treystir lesend
um „Vinnunnar“ til þess að
velja og hafna, greina rétt frá
röngu, og vill ekki á neinn hátt
torvelda vöxt og viðgang tíma-
ritsins með smásmugulegri og
onærsýnni ritskoðun. Áuðnist S.
Ö., að taka upp sama vinnulag
á ritnefndinni, mun það vekja
almennan fögnuð meðal lesenda
blaðsins og verkalýðsins í land-
inu, sem við S. Ö. förum með um
boð fyrir um stundarsakir.
Prentarar hafa löngum verið
yíðsýnir og frjálslyndir menn.
Ýmsir af hinum beztu forustu-
mönnum verkalýðshreyfingar-
ánnar hafa komið úr þeirra röð-
um.--------Það hlýtur því að
vera hryggðarefni hverjum
frjálshugsandi manni og verka-
lýðssinna að í stétt þeirra skuli
liafa hafizt til valda og vegs
maður, sem er eins ósjálfstæð-
ur, þröngsýnn og afturhaldssam
ur og Stefán Ögmundsson hefir
reynzt að vera í ritnefnd tíma-
rits Alþýðusambandsins, „Vinn
unnar
Dónárlöndin.
æei;

*%MALTA Mediierranean Sea dodecanese?
_______________________________ IS \ J
Pr©-War Bouhdaries 0 ______150
j AsOf Sept. 1.1939 STATUTEMILES
ws
Kortið sýnir Dóná (Danube) og löndin, sem hún rennur
um: Þýzkaland, Ungverjaland, Júgóslavíu, landamæri henn-
ar og ítúmeníu, landamæri Rúmeníu og Búlgaríu og síðast
Rúmeníu til sjávar í Svartahafi. Olíulindasvæðið Ploesti í
Rúmeníu sést ofarlega á kortinu til hægri. Örin sýnir flug-
leið bandamanna frá Suður-Ítalíu til Sofia, höfuðborgar
Búlgaríu, sem þeir hafa hvað eftir annað gert loftárásir á.
Hitlerfogj Dónárlondin.
Sæmundur Ólafsson.
Frh. af 5. síðu.
Dónárlöndin vegna ástar á þjóð
um þéim, sem þar búa. Þá
skorti olíu þeirra, málma, kvik-
fé, hveiti og önnur matvæli,
verksmiðjur þeirra, vegi, járn-
brautir og vatnsleiðslur og að
sjálfsögðu, mannafla þeirra og
vinnukraft. Enda þótt einkum
sé stundaður landbúnaður í
Dónárlöndunum og þau séu
auðug að matvælum, eru samt
mikilvægar námur og hernaðar
iðjuver í Austurríki, Ungverja
landi, Júgóslavíu, Búlgaríu og
Rúmeníu.
*
ÞÝZKALAND náði öllu
þessu á vald sitt til þess
að auka hernaðarmátt sinn. Og
því tókst að fá Ungverjaland
og Rúmeníu, sér í lagi Rúm-
eníu, til þess að senda hundruð
þúsunda vaskra hermanna til
þess að berjast fyrir sig í Rúss-
landi. Rúmenar hafa goldið
mikið afhroð í Kákasus, við
Stalingrad og annars staðar á
austurvígstöðvunum. Sagt er,
að enn séu mörg rúmensk her-
fylki innikróuð á Krímskaga,
en Rússar hafa lokað undan-
haldsleiðum þaðan á Perekop-
eiðinu. Þjóðverjar leitast við
að verja Krímskagan sumpart
vegna þess, að þeir eiga óhægt
með að koma her sínum undan
sjóleiðis til Rúmeníu, og sum-
part vegna þess, að þeir óttast,
að hægt sé að granda olíu-
lindunum í Ploesti með loftá-
rásum frá Krím. Á öllu svæð-
inu frá Dónármynni til Odessa
og austur til Krím eru Þjóð-
verjar í úlfakreppu og verða að
hafa sig alla við til þess að
halda opinni einhverri undan-
haldsleið.
Límið inn myndasögur blað-
anna í
Myndasafn
barna og ungfinga
Mig furðar ekkert á því, að
Rúmenar, sem hafa látið for-
ustumenn sína leiða sig á villi-
götur, skuli nú vera í öngum
sínum né heldur það, að Búlg-
arar, sem hafa látið ginna sig
eins og þursa í þrem styrjöld-
um, skuli óðir og uppvægir
vilja yfirgefa hina sökkvandi
fleytu nazista. Þá er það held-
ur ekkert undarlegt, að Ung-
verjar, eða öllu heldur hin ung-
verska yfirráða- og aðalsklíka,
sem næst prússnesku Júnkur-
unum hefir um langt skeið ver-
ið meðal verstu friðarspilla Ev
rópu, taki nú að gerast óróir.
En það, sem væri hvað fróð-
legast, væri að geta skyggnzt
eitt andartak inn í hugarfylsni
Hitlers og lesið hugsanir hans,
þó hann minnist þess, er hann
hafnaði ráði því, sem Schulen-
burg greifi, sendiherra hans í
Moskvu, gaf honum snemma í
júní 1941: — Ráðizt ekki á
Rússland. En Hitler fór að
dæmi Faraós, forherti hjarta
sitt og réðist, ásamt Rúmenum,
á Rússa áður en mánuðurinn
var á enda.
Þetta var meginglapparskot
Hitlers. Hvernig stóð á þessu?
Til er mjög fróðleg bók, sem ég
vona, að út komi á ensku, eftir
Grigore Gafencu, fyrriun utan-
ríkismálaráðh. Rúmeníu, og síð
ar sendiherra í Moskvu allt þar
til stríðið hófst, sem gefur skýr
ingu á þessu, er hann telur
sanna. — Eftir orrustuna um
Bretland, segir hann, — óttað-
ist Hitler, að sjóveldi Breta og
hafnbannið myndu ríða sér að
fullu. Hitler taldi, að eina ráð-
ið til þess að afstýra þessari
hættu væri að ná á sitt vald
olíu, málmum og matvælum
Rússa til viðbótar því, sem er
að hafa í Dónárlönd”oum.
Rússneska stjórnin reyndi allt,
sem hún gat, til þess að gefa
ekki Hitler ástæðu til árásar og
hélt fast við gerða samninga
um birgðaflutninga til Þýzka-
lands. Samt óttaðist Hitler, að
tekið yrði fyrir flutninga þessa
einn góðan veðurdag. Hann
Tildi ekki eiga ráð sitt undir
Rússum og afréð því að ráðast
á þá og ná á vald sitt birgðum
þeirra og matvælum. Bjóst hann
við að geta gert þetta á hálfu
ári, en þá skyldi ráðizt á
Breta og þeir gersigraðir.
EG HYGG, að Hitler hafi
staðfest þessa skýringu,
þegar hann sagði við þýzku
þjóðina snemma á árinu 1942,
: að áður en hann gæti gert upp
við Breta í eitt skipti fyrir öll,
yrði hann að gera Rússa óskað-
lega. Hann sagði ekki það, sem
ég einnig tel sannleika, að á
árunum fyrir þessa styrjöld
hefði hann ákveðið að hafa
Breta og Frakka góða, unz hann
hefði losað Evrópu við hina
svonefndu bolsivikkáhættu, en
því næst myndi h'ánn setja
Bretum og Frökkum í sjálfs-
vald, hvort þeir vildu ganga að
kröfum Þýzkalands án styrj-
aldar eða verða gersigraðir af
þýzka hernum, sem hefði allan
hernaðarmátt Evrópu að bak-
'hjarli. Það vill svo til, að ég
veit, að árið 1936 var Hitler
ráðlagt að ná á sitt vald Rúm-
eníu með olíu landsins, korn-
vöru og timbri til þess að geta
notað hana sem eins konar bak
dyr inn í Suður-Rússland og
yfir Svartahaf til Kákasus í
stað þess að reiða sig einvörð-
ungu á innrás um anddyrið
gegnum Pólland. Hann tók
þessari ráðleggingu og hóf að
gæla við Carol Rúmeníukon-
ung, heimskan stjórnanda, sem
vildi verða einvaldi upp á eig-
inspýtur. Eftir hrun Frakk-
lands og áður en þýzki flug-
herinn hafði tapað orrustunni
um Bretland gekk Carol í lið
með möndulveldunum. Laun
Carols voru þau, að hann missti
Bessarabíu í hendur Rússum
og meira en helming Transyl-
vaníu í hendur Ungvérjum,
hvort tveggja með þegjandi
samþykki Hitlers. Carol kon-
ungur varð að flýja land og
Antonecu hershöfðingi tók við
völdum. Hann gekk líka í
gildru Hitlers, en hann vildi
tryggja sér það, að Rúmenar
berðust fyrir Þjóðverja gegn
Rússum í þeirri von, að fá aft-
ur Bessarabíu. Og með því að
láta Ungverja fá meiri huta
Transylvaníu mútaði Hitler
þeim líka til þess að berjast
með Þjóðverjum og ól þannig
á sundrunginni.
Nú hygg ég, að Hitler sé orð
ið þungt yfir höfði. Hann veit,
að Dónárlöndin eru mikilvægt
landsvæði. Ég vona að þau
verði einhvern tíma kjarni ein-
hvers konar Bandaríkja Mið-
og Suðaustur-Evrópu, eins og
Austurríkiskeisarar hefðu get-
að gert þau að fyrir ævalöngu,
ef þeir hefðu verið vitrir menn
og framsýnir. Verði sú raunin,
kann svo að fara, að þjóðir
þeirra riti fegurri og hamingju
ríkari kafla í kvalasögu sína og
hjálpi Evrópu til þess að hefja
tímabil skapandi friðar.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framhald af 4. síðu.
aðrar frelsisunnandi þjóðir til hins
sama. Þess vegna hafa þeir líka
þolað mestar raunir allra þjóða í
þessari styrjöld. Þess vegna er
þess líka vænst, að þeir nái full-
komlega rétti sínum við friðar-
borðið.“
Hér er mjög hófsamlega rit-
að um þetta óhrjálega mál.
Morðin í Katynskógi eru ægi-
legasta morðsaga veraldarsög-
unnar. Hvorir hafi unnið ofbeld
isverkið, Þjóðverjar eða Rúss-
ar, verður ekkert fullyrt um
eins og nú standa sakir. Báðum
er vel til þess trúandi og jafn-
lítið að marka fréttaflutning
beggja. Rússum og Þjóðverjum
hefir komið vel saman í því til-
liti að leiða hörmungar og á-
þján yfir hina frelsiselskandi
pólsku þjóð.
75 ára á inorgan
Jéa lodriðasoo verkð
maðir Haðarstíg 12
AMORGUN á 75 ára afmæli
Jón Indriðason verkamað-
ur, Haðarstíg 12.,
Jón Indriðason er enn mjög
léttur á fæti og stundar enn
vinnu sína hjá Eimskipafélagi
íslands. Hann eri hinn ágætasti -
félagi og hefur fylgzt af lífi og
sál með málefnum stéttarfélags
síns, Dagsbrúnar, og flokks
síns, Alþýðuflokksins. Sést á-
hugi hans m. a. áf því, að hann
sækir flesta fundi félaga sinna
og skemmtanir þeirra. Jón
Indriðason er mjög vel látinn
maðúr og hvers riianns hugljúfL
Mun hann og verða var þeirra
vinsælda sinna er hann nýtur
á afmælisdeginum símun.. <
Félúgi.
75 ára.
Jón JónssoD frð
Oddsbæ.
J ÓN FRÁ ÖDDSBÆ er
kunnugt nafn í Hafnar-
firði og viðar, ef bæjarnafnið
er nefnt með, vita allir hvaða
Jón er átt við.
Jón er fæddur 2. marz 1869
í Oddsbæ í Hafnarfirði, og hef-
ur verið alla sína ævi í Hafn-
arfirði.
Odjdsbær var Kirkjuvegur 5,.
en er nú stórt hús, sem Bjarní
Snæbjörnsson læknir á. Þar
bjuggu foreldrar Jóns, Jón og
Kristín og var Jón hjá foreldr-
um sínum meðan þau voru f
Oddsbæ. Þaðan fluttist hann
með bróðurdóttur sinni, Sigríði
Hannesdóttur, að Austurgötu
43 og eru þau þar enn.
Ég hefi þekkt Jón í 37 ár.
Hann stundaði sjómennsku
fyrst á opnum bátum, og svo
á fiskiskútum og síðast á togur-
um, en í nokkur ár hefir hann
serið við ýmis afgreiðslustörf
hjá F. Hansen kaupmanni hér.
Mér finnst að mér sé skylt
að láta sjást nokkur orð frá mér
til Jóns, þó ég sé ekki formað-
ur Sjómannafélags Hafnarfjarð
ar nú, en ég var það fyrir rúm-
um mánuði síðan. Jón er elzti
maður í Sjómannafélagi 'Hafn-
arfjarðar, einn með fyrstu mönn
um að ganga í félagið. Tryggð
Jóns við félagið er mikils virði.
Jón sagði eitt sinn: „Ég fer al-
drei úr félaginu, þó ég þurfi
ekki í því að vera,“ og hana
greiddi sitt giald alltaf á sama
tíma ársins.
Fyrir nokkrum árum var Jó*
gerður að heiðursfélaga í Sjó-
mannafélagi Hafnarfjarðar.
Ég óska honum langra o£
hamingjusamra lífdaga.
Hafnarfirði, 2. marz 1044.
Þómrina Kr. Guðmund*«o*.