Vísir - 08.01.1955, Blaðsíða 5

VlSIR
Laugardaginn 8. janúar 1955
#
Vishinsky, er var einn bægasti þjdnn Stalin, var
fyrst í flokki Mensjevika, sem var upprættur.
MMann vttirð síöttr ttöttIttUtt>rttndi í hintttn
ttirtrttttltt ttfsttiit»tsrrvtittrhöitítttn Sittlíns.
Hvaða augum er unnt að líta á réttarfar Sovétríkjanna,
ef Vishinsky er helzti postuli þess? Menn verða að hafa
í huga, að sem opinher ákærandi löggildir hann starfs-
aðferðir NKVD. Samt hefur hann aldrei véfengt neitt 'þeirra
mála, sem hyggð voru að öllu leyti á sönnunargögnum, er
lögð Voru fram af lygara og svikara, sem hct Jagoda. —
Enginn hinna ákærðu — sem lifa enn > hefur verið yfir-
heyrður aftur, enda þótt Vishinsky bæri siðferðileg skylda
til að rannsaka mál þeirra áftur.
Menn eru sem fyrr beðnir að
athuga, að greinin var rituð og
sett fyrir andlát Vishinskys.
Var það þrátt fyrir slíkt
hirðuleysi eða einmitt vegna
þess, að Vishinsky varð sér-
stakur gæðingur „kraftaverka-
skaparans“, eins og rúmensk
blöð • kölluðu Stalin nýlega?
Árið 1939 gerði Molotov hann
að aðstoðarutanríkisráðherra í
tækan tíma til þess að hann
gæti hjálpað við samningana
við Ribbentrop, sem leiddi til
griðasáttmálans við nazista. Þá
veittist honum sá heiður, að
íeggja fyrir æðsta ráðið tillögur
til ályktunar um, að pólska
Ukraina yrði innlimuð í Rúss-
land eftir skiptingu Róllands.
Árið eftir varð hann aðalað-
■stoðarmaður Molotovs.
Lækkandi gengi —
og hækkandi á ný.
Eftir að Þjóðverjar höfðu
gert innrás í Rússland, svo að
við lá, að Rússar yrðu undir,
’ lækkaði stjarna. Vishinskys um
hríð.' Maisky og Litvinov voru
teknir ofan af háalofti til þess.
-að semja við Engilsaxa. Þá
þótti Vishinsky rétt að læra
ensku. Árið 1944 voru Maisky
og Litvinov komnir í skamma-
krókinn aftur og Vishinsky
orðinn helzti ráðgjafi Molotovs
í Evrópumálum. Hann sat
fundinn í Jalta og Potsdam og
undirbjó af kappi myndun
stjórna fyrir A.-Evrópurikin.
Hann var þaulkunnugur
Póllandi og því tilvalinn til að
fjalla um málefni þess, enda
undirbjó hann stofnun Bierut-
stjórnarinnar. í Búkarest lagði
hann fram úrslitakosti, sem
urðu Tatarescu að falli, en
síðan fékk hann Önnu Pauker,
rúmensku konu með i’ússnesk-
an borgararétt helztu völdin í
flokknum og ríkisstjórninni.
Hann hafði mikið að gera,
meðan kommúnistar voru að
ná öllum völdum í Prag.
Þjóðernisofstæki
ræður.
Á því er enginn efi, að það
er gamalt og gött þjóðefnisof-
. stæki, sém ræður skoðanáskipt-
um Víshinskys. í^að kemur
framí ýmsum ummælum, sefn
honum hafa hrotið af vörum og
enginn sannur Lenin-isti
mundi láta sér um munn fara.
Við eitt tækifæri gerði hann
til dæmis mjög lítið úr baráttu
andfasista á Ítalíu, þótt margir
þerra væru kommúnstar, og
sagði: „Það vita allir, að ítalir
eru meiri hlauparar en bar-
dagamenn!“
Enn betur kom þetta þó í
ljós, er. úti var vinskapurinn
milli Rússa og Júgóslava. Dr.
Ales Bebler, -aðalfulltrúi Júgó-
slava hjá SÞ, segir svo frá
þessu:
„Það er engin tilviljun, að
hin forna utanríkisstefna keis-
arastjórnarinnar gengur aftur
hjá sovétstjórninni, sem lof-
syngur meim eins og Suvorov,
hershöfðingja, er barðist gegn
frönskum ■ byltingarmönnum
(og lét taka af lífj ógrynni
bænda í Pugachev-uppreist-
inni). Hundruð manna hlýddu
á ræðu, sém Vishinsky flutti á
fundi í félagi til eflingar menn-
ingartengslum Júgóslaviu og
Ráðstjói-narríkjanna í Bélgrad
í ágúst 1948, þar sem hann lof-
samaði útþenslustefnu keisar-
anna á Balkanskaga. Sagði
hann, að keisararnir hefðu látið
undan fyrir kröfum þjóðar-
innar vegna ástar sinnar á al-
þýðu manna á Balkanskaga.“
lýsingastöðvar, sem áttu ekki
aðeins að afla upplýsinga um
það, sem hver þessarra aðila
var að gera, heldur einnig til
að framkvæma fyrirmæli, sem
gengu í bérhögg við hagsmuni
þjóðarinnar og vilja hénnar.“
Júgóvlövum
sendur fónninn.
-Mótspyrna JúgóslaVa varð ■
til þess, að ito og flokkur hans ■
allur varð brátt sjálfsagt skot-
mark fyrir það orðbragð, sem
til hefur orðið í ofsóknaskóla
Vishinskys. — Á einni nóttu
breyttust þeir úr „slavneskum
bræðrum og hetjum“ í „fas-
istaskepnur", „óða hunda“,
villidýr“, „Wall Street-pepp-
ar“ og „alþjóðahórur".
„Skerðing fullveldis hefst,
þegar menn fara að skipta sér
af vissum málefnum án heim-
ildar hins fullvalda ríkis.“ —
Þetta er skýring Vishinskys
sjálfs á árás. Um sjálfsiaeði
þjóðar segir hann, og bergmála
þar Stalin: „Réttur hverrar
þjóðar til að skapa sér skipu-
lag’ , að eigan vild.“ Og um
stefnu Sovétríkjanna gagnvart
grannríkjiunum hef'ur hann
komizt avo að orði:„Engin af-
skipti neinu tagi af innan-
landsraálum annarra ríkja.“ En
þegair Bebler benti á, að stef na
Rússastjórnar gagnvart Júgó-
slaviu væri ekk beinlínis í sam-
ræmi við þessar háfleygu hug-
myndir um virðingu fyrir sjálf-
stæði annarra þjóða, svaraði
Vishinsky honum aðeins með
því, að hann væri „fæddur
lögregluspæjari” og svikari,
sem hefði gerzt „agent fyrir
erlenda upplýsingaþjónustu."
Nærvera Beblers
í SÞ óþægileg.
Vishinsky hefði sennilega
kosið frekar að geta lögsótt
Bebler fyrir föðurlandssvik
fyrir hæstaréttinum í Moskvu
en að þurfa að eiga orðaskipti
við hann á jafnréttisgrundvelli
á vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna. Næi’vera Beblefs þár
hefir ævinlega verið honum
þyrnir í augum. Getur meira
að segja vel verið, að það hafi
ekki síður verið ástæðan fyrir
því. að Rússar sneru að heita
má baki við S.Þ. um tíma, að
fulltrúi Júgóslava gat óáreitt-
ur starfað í pryggisráðinu, en
neitun ráðsins á að taka kröfur
Pekingstjómarinnar um aðild
til gi-eina.
En Vishinsky tekur enga
stefnuákvöi’ðun. sem er svo
mikilvæg. Hann framkvæmir
einungis vilja miðstjórnar
flokksins. Stefnan er ákveðin
í samræmi við reglur, sem
Stalin ákvað fyrir mörgum ár-
um. Er auðveldast að skilja at-
hafnir Vishinskys, þegar maður
athugar þær í ljósi þeirra
reglna.
Að i»agnýta J •
muísagnir.
Stalin sagði á sínum tíma. að
það væru „meðfæddar mót-
sagnir milli rikjanna í heims-
veldissinnahópnum. mótsagnir,
sem óhjákvæmilega hljóta að
leiða til styrjaldar..... Það
er á (þessum) mótsögnum, sem
starfsemi sendimanna Ráð
stjórnarríkjanna verða að
byggjast á. Tilveruréttur utan-
ríkisráðuneytisins byggist á
því, að það kynni sér þessar
mótsagnir í herbúðum fjand-
mannana til þess að hagnýta
sér þær og reyna að hafa stjórn
á þeim.“
Eigi heyrðu þeir þyt eða brésti
til þessara loftsjóna, en mjög
hafði sjón þessi verið fögur, og
líkast til að sjá eins og ótal
flugeldum væri skotið upp af
litlu svæði á norðausturloftinu.
Nóttina þar á undan höfðu
nokkur af þessum flugljósum
sézt eins og að undanförnu í
vetur, en aldrei þykjast þeir
sem á horfðu, hafa' séð nesitt
þessú líkt.“
Stefnan tilkynnt
frá Moskvu.
Þegar ég átti. nýlega tal við
dr. Bebler, sagði hann, að
stefna kommúnistaríkjanna á
vettvangi Sameinuðu þjóðanna
og í utanríkismálum yfirleitt
væri alltaí akevðin í Moskvu,
hún væir aldrei ákveðin á lýð-
ræðislegan hátt í samræmi við
vilja meiri hlutans. Vishinsky
tilkynnir aðeins leppum sínum,
hver stefna þeirri eigi að vera,
allt er klappað pg klárt að því
leyt, og segr þeím jafnframt,
hvernig hún skuli framkvæmd.
Fulltrúaf Júgóslavíu voru áður
einu Evrópuþjóðafulltrúarnir,
sem .gátu eitthvað maldað í
móinn, en fylgdu þó oftast
Rúsum, til þess að rjúfa ekki
einingú kommúnistaríkjanna.
.... Þar til svo var komið, að
kröfur stjórnarinnar í Kreml
óg'nuðu sjálfstæði Júgóslavíu
inn á við.
Bebler sagði: „Sovétst-jórnin
gerði tilraun til að- ná yfirráð-
um á stefnunni inn á við, ríkis-
stjórninni (hernum einnig),
efnahagslífinu og svo fram-
vegis, með því að setja á fót
innan stjórnarinnar, meðal
hershöfðingjanna og yfirleitt
í öllum meiri háttar ríkisstofn-
unum, hvar sem hægt var, upp-
Mynd þessi var tekin, er flugvéi SAS lcom til Los Angeles eftir
fyrsta áætlunarflugið á norðurleið félagsins. Frá vinstri sjást:
Jean Hersholt, kunnur dansk-amerískur leikari, Norris Paulsen,
borgarstjóri í Los Angeles og Walter Pídgeon.
Og um þessar mundir gersí
Sovétríkin allt. sem þau geta,
til að orsaka miskilíð meðal
Þjóða, fyrst og fremst í þeúm
tilgangi, að skapa og auka
fjandskap við Bandaríkin. Un»
tíma virtist Rússum ætla affi
ganga vel í Grikklandi, óg 'í
Köreu hleyptu þeir einnig af
stað stríði til að bæta aðstöðm
sína. Ef stríð milii þjóða og;
borgarastríð yrði háð sem víð-
ast, gæti það jafnvel orsaka®
„hrun“ þjóðskipulags Banda-
ríkjanna og stæðu Rússar þá
með pálmann í höndunum. áa
þess að hafa þurft að hreyfa:
hönd eða fót. Það er þetta, sem
kennisetningafræðingar Rússa
vona að verði.
Vishinsky ekki
alltaf í sök.
Oft tekst Vishinsky helduw
óhönduglega að verja fram-
ferði eða stefnu Sovétríkjanna*
en hann á ekki alitaf sök á þvL
Stundum verður hann aðein#
að læra ræður, sem honum era
sendar frá Kreml.. Hann hefir
notið aðstoðar annarra fulltiúa,
en enginn hefir gert meira tii
að láta fundi S.Þ. líkjast rétt-
arhaldi í glæpamáli. En hver,
sem kynnir sér störf Vishin-
skys og áhrif þeirra, hlýtur. a®
telja, að hann starfi af mikilli:
leikni fyrir sjónarmið Sovét-
ríkjanna innan þeirra tak-
marka, sem honum eru sett a€
yfirboðurum hans.
Hann er þaulkunnugur sögtt,
stjórnmálastofnunum og sér-
vizku ýmissa vestrænna ríkja,
og hefir gott auga fyrir „mót-
sögnum“ hjá þeim. Hann vitn-
ar sífellt í ummæli manna a?
vestrænum þjóðum til affi
hrekja önnur ummæli þeirra,
í Bandaríkjunum leggur hana
sig mjög- eftir að henda á lofti
missagnir óritskoðaðra og ó-
gætinna blaða til að afsanna
opinberar stefnuvfirlýsingar
og áhrif þeirra. Hann notfærir
sér rnikið herská ummæli
blaða, sem eru mjög andvíg
Rússum, eða þingmanna, er
vilja láta ráðast á þá hiklaust,
til að leika sömu plötuna aftur
og aftur: Bandaríkin vilja
stríð.
Grípur til
gífurlygi.
Stundum, þeg'ar á móti koma
svö imiklar - sannanir, að hann
fær engum vövnum við komið,
g'ríþur. hann til gífuiivginnar.
Um flutningabannið til Berlín-
,ar 1949 sagði hann til dæmis?.
Sovéíríkin hafa ekki bannaffi
neina flutninga til Berlínar, og
ekki er um néitt að ræða, sem
líkist hið minnsta .... nauð-
ungari’áðstöfunum af hálfu
sóvétyfirvaldanna."
Nefnd frá Sameinuðu þjóð-
unum aflaði óygjandi sannana
fyrir aðstoð albanskra og
búlgaskra kommúnista viffi
uppreistannenn í Grikklandi,
og því svaraði Vishinsky meffi
þessum. orðum; . „Þetta era
botnlaus ósannindi og óvífin l
þokkabót.“
Stjórnarskrá Stalins kallaz"
stjórn Sovétríkjanna eim’æði,
; en um þetta atriði segir Vis*